Prof. Dr. İmdat Kara Başkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi BİLİMSEL BİR DİSİPLİN ve MESLEK OLARAK KALİTE MÜHENDİSLİGİ Prof. Dr. İmdat Kara Başkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
SUNUM PLANI Meslek/ Bilimsel Disiplin/ Bilimsel Meslek Tanımlamada Yapaylık/ Bazı Göstergeler Dünya’da Kalite Mühendisliği Türkiye’de Durum Başkent Üniversitesi Yüksek Lisans Programı Bazı Öneriler
Meslek/ Bilimsel Disiplin/ Bilimsel Meslek Yapılan İşler Yeni Kavram ve Tanımlamalar Özgün Yaklaşım BİLİMSEL DİSİPLİN Bilimde Dallanma/ Yapay ancak Zorunlu Cevap Aranan Sorular/ Problemler Özel Kavram/Teknik /Yöntemler Belirgin Yaklaşım
Meslek/ Bilimsel Disiplin/ Bilimsel Meslek Enaz bir bilimsel disiplin veya disiplinler Belirli bir süreli eğitim-öğretime dayalı Sivil Toplum ve Meslek Örgütleri Kitap/ Dergi ve Diğer Yayınlar Yönetimsel Düzenlemeler
Sanayi Devrimi Bilimsel Meslekleri 1. Askeri Akademi, Fransa, Askeri Mühendislik (Military Engineering) 2. İnşaat Mühendisliği, 1750 (Civil Engineering) 3. Makine Mühendisliği, 1880 4. Elektrik Mühendisliği, 1880 5. Kimya Mühendisliği, 1900 6. Endüstri Mühendisliği, 1910
İletişim Devrimi Bilimsel Meslekleri(1940+) Elektronik Mühendisliği Bilgisayar Mühendisliği Nükleer Mühendislik Petrol Mühendisliği Uçak, Gemi vb Mühendislikler Biyomedikal Mühendisliği Genetik Mühendisliği Çevre Mühendisliği
Dünya’da Kalite Mühendisliği Dr. Walter A. Shewhart (1891-1967) Dr. Edward Deming (1900-1993) Dr. Genichi Taguchi Spesifikasyon Standardizasyon Sertifikasyon Kalibrasyon Akreditasyon
Dünya’da Kalite Mühendisliği KİTAPLAR Kalite Yönetimi, Kalite Kontrolü, Kalite Güvence Sistemleri Kalite Mühendisliği Quality Engineering Handbook, 2001, 2. basım
Dünya’da Kalite Mühendisliği DERGİLER Journal of Quality Technology Journal of Quality Management Quality Progress Quality Digest Quality Engineering Journal SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ ASQ ve Diğerleri
WEB de Kalite Mühendisliği Science: Technology: Quality Engineering http://www.dmoz.org/Science/Technology/Quality_Engineering 6 mayıs 2006 Google Quality Engineering 2 220 000 KALDER 2 580 000 Kalite mühendisi 327 000
Lisans Programı Olan Bazı Üniversiteler The University of Salford: Quality Management http://www.son.salford.ac.uk/courses/qm.htm Rock Valley Collage: Quality Engineering Technology http://www.rvc.cc.il.us/techdiv/qltprog.htm NTNU: Production & Quality Engineering http://www.ntnu.no/indexxe.php Ferris State University: Quality Engineering Technology http://www.ferris.edu Temasek Engineering School: Quality Engineering and Management http://www-eng.tp.edu.sg/ U.S.Army Groups of Engineers: Quality Engineering Design http://www.sam.esace.army.mil/en/QED/QED.html
Yüksek Lisans Programı Olan Bazı Üniversiteler University of Arizona http://www.sie.arizona.edu (M.Sc.) Lehigh University http://www.leigh.edu/~inime/grad4.htm (M.Sc.) University of Wisconsin http://www.engr.wisc.edu/ie/research/qe.html (M.Sc.) Universty of Newcastle http://www.ncl.ac.uk/~nengm/qe/qe.htm (M.Sc.) The Nottingham Trent University http://www.sbcstnt.com/qpostm.html (M.Sc.) University of Hertfordshire http://www.feis.herts.ac.uk/FEIS_Home.html (M.Sc.)
GENICHI TAGUCHI ve Kalite mühendisliği Dr. Müh. Genichi Taguchi, “kalite mühendisliği” kavramının fikir babasıdır. Dr. Taguchi üç tür tasarım üzerinde durmuştur: Sistem tasarımı (teknolojik, fonksiyonel). Parametre tasarımı (ürün ve süreçler). Tolerans tasarımı (sapmalar).
Kalite Mühendisliği Tanımı Kalite mühendisliği ürün(hizmet veya mal) ve süreç kalitesini, belirlemek, ölçmek ve iyileştirmek amacıyla, Fen ve mühendislik bilimlerinin kavram, teknik ve yöntemlerini kullanarak, planlama ve kontrol sistemleri tasarlar, uygular ve geliştirir.
Türkiye’den Bazı Gözlemler TSE KALDER: 14. Ulusal Kongre, Ödüller, Eğitimler TÜBİTAK TÜRKAK YÖK: 2002 ve 2005 de Akademik Değerlendirme ve Kalite(Kontrol) Geliştirme Yönetmeliği
İlanlarda Kalite Mühendisi KALİTE MÜHENDİSİ (KMUH-01) otomotiv yan sanayi sektöründe faaliyette bulunan bir şirket için; ürün kalitesinden sorumlu olarak, tüm kalite konularında müşteri temsilciliği yapacak, mevcut kalite sistemlerinin uygulamasını ve geliştirmesini sağlayacak Tercihen ISO 16949 bilgisi olan KALİTE MÜHENDİSİ aramaktayız.
İlanlarda Kalite Mühendisi Kalite Mühendisi(ÜR - 05) Elektrik / Elektronik, Makine, Endüstri Müh. Tercihen üretim şirketlerinde deneyimi olan, Kalite Yönetim Sistemleri konusunda bilgi sahibi, İleri düzeyde donanım bilgisi olan, Test ve ölçüm cihazlarını etkin bir şekilde kullanabilen
İlanlarda Kalite Mühendisi Kalite Yönetim Sistemi ve Kalite Kontrol faaliyetlerinin yürütülmesi Yurtiçi ve yurtdışı müşteri kalite ziyatetlerinin yapılması Üretim ve Kalite arası koordinasyon sağlanması Kalite Sistemi Raporlamalarının yürütülmesi Tercihen Kalite Sistemleri konusunda 1-2 yıllık tecrübeli Ekip çalışamsına uygun ve takım yönetebilecek niteliklerde
Bazı Üniversitelerimizde ‘Kalite Mühendisliği’ Dersleri BOĞAZİÇİ Ü.:IE 423 Quality Engineering ERCİYES Ü. :ENM 516 Kalite Mühendisliği HAVA HARP OKULU: EM 540 Kalite Mühendisliği FATİH Ü. IE 512 Quality Engineering ODTÜ: IE 482 Quality Engineering SAKARYA ÜNİVERSİTESİ: ENM 525 Kalite Mühendisliği ve Uygulamaları; ENM 403 Kalite Planlama Mühendisliği YAŞAR Ü.: IE 303- Kalite Mühendisliği
Başkent Üniversitesi Kalite Mühendisliği Yüksek Lisans Programı 1. Yarıyıl İstatistiksel Analiz Toplam Kalite Yönetimi Ölçme Teknikleri ve Performans Yönetimi İşletme Yönetimi 2. Yarıyıl İstatistiksel Kalite Kontrolü Kalite Sistemleri ve Belgeleri Sorun Çözme ve Taguchi Yöntemleri Seçimlik I
Başkent Üniversitesi Kalite Mühendisliği Yüksek Lisans Programı 3. Yarıyıl Kalite Planlaması ve Kalite Geliştirme Kalite Maliyetleri ve Kalite Bilgi Sistemleri Seçimlik II (veya tez) Seçimlik Dersler Deney Tasarımı Ölçüm bilim ve Kalibrasyon Hizmet İşletmelerinde TKY Tüketici Davranışları Teknoloji Yönetimi Yüksek Lisans Tezi (Tezli Program için)
Başkent Üniversitesi Kalite Mühendisliği Yüksek Lisans Programı Tezsiz Yüksek Lisans yapmak isteyenler yukarıdaki derslere ek olarak, proje dersini de almak zorundadırlar. Tezli Yüksek Lisans yapmak isteyenler, Seçimlik II dersi yerine Yüksek Lisans Tezine Kayıt olup, yanı sıra bir seminer de yaparak, tezini tamamlarlar. Seçimlik dersler listesine, Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu’nca uygun görülen yeni dersler eklenebilir. Seçimlik dersler öğrenci danışmanının uygun görmesi halinde Başkent Üniversitesi Enstitülerinde açılan Lisansüstü derslerden de seçebilir.
ÖNERİLER Müşteri Odaklı Üretim Küreselleşme ve Uzantıları İş Hayatındaki Gelişim ve Beklentiler Çok Disiplinli ve Disiplinlerarası Yaklaşımlar Öğretim Üyeleri ve Üniversiteler
Kaynaklar J.P.Bentley, Introduction to Reliability and Quality Engineering, Addision-Wesley, Harlow, 1999. W.E.Sower, M.J. Savoie and S. Renick, An Introduction to Quality Management and Engineering, Prentice Hall, Inc., London, 1999. P.J. Ross, Taguchi Techniques for Quality Engineering, 2. edition, McGraw-Hill, New York,1988. G. Taguchi, Introduction to Quality Engineering: Designing Quality into Products and Processes, Asian Productivity Organization, Tokyo, 1986. G. Taguchi, E.A. Elsayed and T. Hsiang, Quality Engineering in Production Systems, McGraw-Hill, New York,1989.
TEŞEKKÜRLER