TÜRKİYE-ÇİN HALK CUMHURİYETİ İŞ FIRSATLARI SEMİNERİ EYLÜL 2010 Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası DENİZ GÜREL İGEME İhracatı Geliştirme Merkezi ÇHC Ülke Masası Sorumlusu denizg@igeme.gov.tr 0312 417 22 23/221

KISA TARİHÇE ÇHC 1949 kurulmuştur. Çin Komünist Partisi tarafından yönetilmektedir. 7 üyeden oluşan, Başkanlığını ve Genel Sekreterliğini Hu Jintao’nun yaptığı Polit Büro Daimi Komitesi ülkedeki en yüksek yönetim organıdır. Hu Jintao aynı zamanda Devlet Başkanlığı görevini de yürütmektedir. Mao 1976 yılında ölmüştür. Bunu izleyen 80’li yıllar boyunca ülkede siyasi tutuculuk devam etse de ekonomik olarak dışa açılma çabaları başlatılmıştır. 1989 yılındaki Tiananmen Meydanı olayları, 1991 yılı sonunda Sovyetler Birliği’nin sona ermesi ve dünya ekonomik konjontüründe güçlenen “serbest piyasa anlayışı” Çin’i kendi bünyesinde bazı reformlar yapmaya zorlamıştır. Bu çerçevede 1992 yılında Çin Komünist Partisi’nin 14. Ulusal Kongresi’nde ülkede “Sosyalist Piyasa Ekonomisi” tesis edilmesi kabul edilmiştir. Ayrıca 1997 yılında Hong Kong’un ve 1999 yılında Makao’nun ÇHC’ye dahil olması ve bu ülke bünyesinde “Özel İdari Bölge” statüsü kazanması Çin’in bölgedeki önemini bir kat daha artırmaktadır. GATT/WTO- Dünya Ticaret Örgütü’nün 1947’deki kurucusu ve fikir babalarından biri olan Çin, 1950’de ayrıldığı sisteme 11 Kasım 2001 tarihinde geri dönmüş bulunmaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti Ülkenin 21. yüzyılın en önemli ekonomik güçlerinden biri olacağına kesin bir gözle bakılmaktadır.

KARŞILAŞTIRMALI EKONOMİK GÖSTERGELER/ 2009   Çin Rusya ABD Hindistan Japonya GSYİH (milyar $ ) 4 806 1 325 11 225 1 285 5 070 Nüfus ( milyon) 1 330 141,4 306,8 1166 127,1 Kişibaşı GSYİH ppt($ ) 6 590 14 900 46 459 3228 32 693 GSYİH büyüme hızı 7,2 -7,8 -2,5 6,8 -5,5 Enflasyon (ortalama; %) -0,5 11,7 10,9 -1,1 İhracat (milyar $ ) 1 202 302 1 025 165 532 İthalat (milyar $ ) 1 003 167 1571 251 496

İHRACATTA BAŞLICA ÜLKELER VE TÜRKİYE (1000$) İTHALATÇILAR 2006 2007 2008 2009 SIRA DÜNYA 968,935,616 1,220,059,648 1,430,693,120 1,201,878,656 1 ABD 203,801,040 233,168,784 252,843,536 221,361,792 2 Hong Kong (SARC) 155,309,072 184,438,208 190,729,040 166,248,656 3 JAPONYA 91,622,672 102,062,496 116,132,456 98,014,128 4 G. KORE 44,522,208 56,432,016 73,931,992 53,624,568 5 ALMANYA 40,314,600 48,744,144 59,208,952 49,927,560 6 HOLLANDA 30,861,138 41,423,052 45,918,580 36,687,588 7 İNGİLTERE 24,163,208 31,666,364 36,072,740 31,281,504 8 SİNGAPUR 23,185,292 29,946,492 32,305,804 30,084,124 9 HİNDİSTAN 14,581,297 24,051,380 31,585,380 29,666,048 10 FRANSA 13,978,874 20,466,708 23,498,662 21,613,432 11 AVUSTRALYA 13,624,882 17,996,590 22,247,264 20,657,476 12 TAYVAN 20,733,250 23,462,252 25,877,296 20,517,062 13 İTALYA 15,977,188 21,189,388 26,631,140 20,246,988 14 MALEZYA 13,537,074 17,744,198 21,455,168 19,635,714 15 B.A.E. 11,404,780 17,104,968 23,643,690 18,636,742 27 TURKİYE 7,303,285 10,484,266 10,606,312 8,337,402

İTHALATTA BAŞLICA ÜLKELER VE TÜRKİYE (1000$) SIRA İHRACATÇILAR 2006 2007 2008 2009 DÜNYA 791,460,864 956,115,456 1,132,562,176 1,003,971,008 1 JAPONYA 115,672,584 133,950,504 150,600,048 130,954,176 2 G. KORE 89,724,144 103,751,688 112,137,920 102,502,664 3 ÇIN 73,332,832 85,773,200 92,461,200 86,400,624 4 TAYVAN 87,098,632 101,027,664 103,338,104 85,704,976 5 ABD 59,314,272 69,547,968 81,585,552 77,765,712 6 ALMANYA 37,879,364 45,384,336 55,789,928 55,871,736 7 AVUSTRALYA 19,323,300 25,801,494 37,435,132 39,236,024 8 MALEZYA 23,572,434 28,723,284 32,101,396 32,244,776 9 BREZİLYA 12,909,495 18,342,072 29,863,444 28,310,244 10 'TAYLAND 17,962,428 22,665,748 25,656,736 24,854,392 11 S. ARABİSTAN 15,084,532 17,560,476 31,022,698 23,599,110 12 RUSYA FEDERASYONU 17,554,328 19,688,580 23,832,762 21,149,288 13 SİNGAPUR 17,672,616 17,550,372 20,171,264 17,736,554 14 ANGOLA 10,933,295 12,888,665 22,382,524 14,666,387 15 HİNDİSTAN 10,277,449 14,617,156 20,258,886 13,720,464 52 TURKİYE 765,952 1,293,801 1,962,933 1,734,252

BAŞLICA İTHAL/İHRAÇ ÜRÜNLERİ (1000$)   2005 2006 2007 2008 2009 2010* 2011* İHRACAT % Haberleşme araçları 12.5 12.8 13.5 13.2 12.1 Büro mak. 14.5 13.9 11.2 12.2 10.9 10.6 Elektrikli mak. 9.9 10.5 10.7 10.1 Hazır giyim 9.7 9.8 9.5 8.4 8.9 8.1 8.2 İthalat % 20.9 22.1 21.9 19.1 19.8 16.9 17.4 Petrol ve ürünleri 9.0 10.3 14.3 10.8 10.2 11.1 Endüstriyel makinalar 5.5 7.3 8.8 8.5 7.4 7.6 Tekstil 6.3 6.1 6.2 5.8 4.3 4.2 *tahmini

TÜRKİYE-ÇHC DIŞ TİCARETİ ($) İTHALAT İHRACAT DENGE HACİM 2005 6.885.399.526 549.763.633 6.335.635.893 7.435.163.159 2006 9.669.110.140 693.037.514 8.976.072.626 10.362.147.654 2007 13.234.091.842 1.039.523.082 12.194.568.760 14.273.614.924 2008 15.658.210.407 1.437.203.856 14.221.006.551 17.095.414.263 2009 12.655.075.408 1.599.139.972 11.055.935.436 14.254.215.380 2009* 6.585.680.553 705.154.779 5.880.525.774 7.290.835.332 2010* 6.862.260.815 1.261.907.053 5.600.353.762 8.134.167.868 Kaynak: DTM *Temmuz ayı verileri

ihracatta önem arz eden ürünler arasında yer almaktadır. ÇİN’E NE SATIYORUZ? Mermer ve traverten, Ekosin su mermeri, Kireçli taşlar, Krom cevherleri ve konsantreleri, Bakır cevherleri ve konsantreleri, Boratlar; peroksiboratlar (perboratlar), tabii boratlar vb. konsantreleri, Bakır hurda ve döküntüler, İçten yanmalı, pistonlu motorların aksam-parçaları, Rafine edilmemiş bakır; elektrolitik rafine için bakır anotları, Kursun cevherleri ve konsantreleri Çinko cevherleri ve konsantreleri, Bor oksitleri; borik asitler, Manganez cevherleri ve konsantreleri, Demir/çelik yassı mamul, soğuk haddelenmiş kaplanmış Yün ve yapağı, Turbo jetler, Turbo-propeller, Diğer gaz türbinleri, Sentetik lif demetleri, Sığır ve at cinsi hayvanların dabaklanmış derileri, Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri, Kolloidal kükürt; Dokuma tezgahları (makineleri), Pamuklu mensucat Debagatte kullanılan sentetik organik, inorganik maddeler müstahzarlar, ihracatta önem arz eden ürünler arasında yer almaktadır.

ÇİN’DEN NE SATIN ALIYORUZ? Portatif nümerik otomatik bilgi işlem makineleri, Otomatik bilgi işlem makinelerinin giriş/çıkış birimleri, Otomatik bilgi işlem makinesinin aksam,parça & aksesuarı, Motosikletler-içten yanmalı pistonlu, Alıcı içeren verici cihazlar, Pencere/duvar tipi klimalar, bitümenli taşkömürü, Ayakkabılar, Dokunmuş mensucat, Monolitik dijital entegre devreleri, Gösterge tabloları, Çantalar, bellek birimleri, Ferro-molibden, Statik konvertörler, Sabit görüntü kameraları ve TV alıcısının katod ışınlı renkli resim tüpleri İthalatta önem arz eden ürünler arasında yer almaktadır.

ÇİN’E NELER SATABİLİRİZ? TARIMSAL ÜRÜNLER MATRİSİ SANAYİ ÜRÜNLERİ MATRİSİ

ÇİN’E HANGİ SANAYİ ÜRÜNLERİNİ SATABİLİRİZ? Otomotiv Yan Sanayi , Otomotiv Ana Sanayi Güç Aktarımı Ekipmanı ve Aksamı Madeni Yağlar Telefon ve Telefon Aparatları Takım Tezgahları İnşaat ve Maden Makineleri Tekstil Yan Sanayi Kumaş İplik - Elyaf Tıbbi Malzeme ve Cihazlar Hava Pompaları ve Kompresörler Plastik ve Metal Borular Kablo ve Teller Elektrik Devreleri, Anahtarlama Ekipmanı Aksam ve Parçaları Plastiklerden Diğer Filmler, Levhalar, Plakalar, Folyolar ve Şeritler Gıda İşleme Makineleri Altın Mücevherat Tekstil Kimyasalları

ÇİN’E HANGİ TARIM ÜRÜNLERİNİ SATABİLİRİZ? Tütün Şekerli ve çikolatalı mamuller Zeytinyağı Makarna Kuru Üzüm Fındık (işlenmiş) Narenciye (limon)

PAZARA GİRİŞ Çin yerinde pazar araştırması (Haziran 2005) FHC China Shanghay Gıda Ürünleri Fuarı (Kasım 2009) Şanghay Gıda ve Ev Tekstil Ürünleri yerinde pazar araştırması (Haziran 2010) Şanghay Ev Tekstil Ürünleri Fuarı (Ağustos 2010) Urumçi Fuarı ve Sincan Uygur Özerk Bölgesine ilişkin gözlemler (Eylül 2010)

Şanghay Gıda ve Ev Tekstil Ürünleri yerinde pazar araştırması (Haziran 2010) GIDA ÜRÜNLERİ ZEYTİN YAĞI ŞARAP KURU VE SERT KABUKLU MEYVELER %100 MEYVE SUYU MAKARNA LOKUM GIDA ürünleri konusunda pazarın damak zevkine göre yapılabilecek değişiklikler ihracat şansımızı artırabilecektir. EV TEKSTİLİ ORGANİK TEKSTİL* COCUK GİYİM* Ev tekstil ürünleri açısından ise Türk ürünlerinin fiyat ve kalite açısından yüksek gelirli pazar bölümüne hitap ettiği ve bu alanda, tekstil ve konfeksiyon ürünlerinde olduğu gibi bir marka bilincinin henüz oluşmadığı, bu piyasada rekabetin çok güçlü olduğu, ancak mevcut pazarın anılan ürünlerin ihraç edildiği başlıca pazarlar açısından değerlendirildiğinde görece küçük kaldığı gözlenmiştir.

SİNCAN’A NELER SATABİLİRİZ? Urumçi’de ihracat ve işbirliği sahaları; İslami kurallara uygun beslenme ve tüketim alışkanlıklarına hitap eden, -İşlenmiş gıda ürünleri -Kişisel bakım ürünleri Bayan hazır giyim ve aksesuarları Cam eşya ve aksesuarları Ev tekstil ürünleri Altın ve gümüş mücevherat Makine halısı Seramik ev aksesuarları gübre Bölgenin tarımsal potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda, gıda işleme, örneğin; domates salçası ve meyve ve sebze kurutma teknolojileri gibi alanlarda işbirliği yapıldığı takdirde bu bölgeden yapılan üretim öncelikle Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine ihraç edilebilir.

SİNCANDAN NE SATIN ALABİLİRİZ? Sincan’da Hoten tarım havzasında üretilen hurma Ramazan aylarında bu meyveyi tüketenler için Türk damak tadına uygun bir lezzet sunmaktadır.

DEĞERLENDİRME ÜLKE İMAJI Çin’de ülkemizin yeterli ölçüde tanıtımının yapılmadığı görülmektedir. DIŞ TİCARET AÇIĞI Çin’in petrol ithalatı yaptığı ülkeler dışındaki bütün ülkelerle olan ticaretinde fazla verdiği görülmektedir. Ancak bu durum sadece ülkemize özgü bir durum değildir. MÜTEAHHİTLİK ALANINDA İŞBİRLİĞİ Çin Türk özel sektörü açısından, ucuz, kar marjı yüksek, bir ithalat kaynağı olarak görülmektedir. Oysa Çin aynı zamanda çok önemli ve büyük bir pazardır.

DEĞERLENDİRME TİCARET FUARLARINA KATILIM, Çin ticaret fuarlarının çok yoğun olduğu bir ülkedir. İddialı olduğumuz ürünlerde mutlaka fuarlara katılmamız, gerekmektedir. TEMSİLCİ BULUNDURMAK, Çin’de devamlı bir temsilci bulundurmadan bu ülke ile iş yapmak çok zor görünmektedir. Bugün Çin’de hali hazırda pek çok Amerikan ve Avrupalı şirketin temsilcilikleri bulunmaktadır. KÜLTÜREL FAKTÖR, Çin, Hong Kong ve Tayvan’ı bir bütün olarak değerlendirip, denizaşırı ülkelerdeki Çinlilerin de sadece kıta Çin’inde yatırım yaptıklarını göz ardı etmemek gerekir. 60 milyon kadar olan bu grup kendi kültürel anlayışları ile birbirleri ile ticaret yapabilmeyi başarmaktadır. TÜRKİYE’DE ÇİN YATIRIM SAHALARI,gıda, turizm, enerji alanında ülkemize çekilmesi ihtimali üzerinde de durulabilir.

DEĞERLENDİRME YÜKSEK GELİRLİ GRUPLAR, Çin ithalatının yaklaşık %50’sini doğu ve güney bölgelerinden yapmaktadır. Bu grup başlangıç olarak Türk işadamlarının da hedef kitlesi olabilir. PAZARA BÖLGESEL YAKLAŞIM, KATMA DEĞERİ YÜKSEK ÜRÜNLER, Ülkemizin sınırlı kaynakları katma değeri yüksek ürünlerin tanıtımı, pazarlanması ve satışı amacıyla kullanılmalıdır. Pazara girişte: ARZDA SÜREKLİLİK, ÜSTÜN ÇABA, KARŞILIKLI GÜVEN, pahalı fakat getirisi yüksek olabilecek bir süreç olarak değerlendirilmektedir.