FEN VE TEKNOLOJİ PERFORMANS ÖDEVİM HAZIRLAYAN:YUSUF ADAM KONU:DUYU ORGANLARIMIZ

DUYU ORGANLARIMIZ Duyu organlarımız dış ortamdan gelen ışık, ses,sıcaklık gibi uyarıları algılayan organlara duyu organları denir.

Göz görme organıdır.Işık almak için özelleşmiştir.Görmeyi sağlayan yapılar ışığı algılıyan duyu almaçları,göz merceği ve görme sinirleridir.Koruyucu yapılar ise kaşlar,göz kapakları,gözyaşı bezleridir.Göz yaşı bezleri gözümüzün nemli kalmasını sağlar.

Göz,dıştan içe doğru sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabaka olmak üzere üç tabakadan oluşur.

SERT TABAKA Sert tabaka gözün en dış kısmında bulunan beyaz renkli tabakadır.Sert tabaka gözü korur ve gözün saydamlaşıp bobbeleşerek saydam tabakayı (kornea) oluşturur.Kornea, ışığı bir mercek gibi kırarak göz bebeğine düşürür.

DAMAR TABAKA Damar tabaka,sert tabakanın altında yer alır ve gözün beslenmesini sağlayan damarlardan oluşur.Bu tabaka gözü karanlık oda haline getirerek görüntünün net oluşmasını sağlar. Damar tabaka göze rengini veren irisi oluşturur. İrisin ortasında göz bebeği adı verilen göz merceği vardır.Göz bebeği göze giren ışık miktarını ayarlar.

AĞ TABAKA Göz yuvarlağının en içte bulunan tabakadır. Işığa duyarlı duyu almaçları ve görme sinirleri ağ tabakada bulunur.Görme sinirlerinin gözden çıktığı bölgede almaç bulunmadığı için görüntü meydana gelmez. Bu sebeple bu bölgeye kör nokta denir.Sarı lekede burada bulunur sarı lekede görüntü terstir.İrisin arka kısmında göz merceği bulunur.

GÖRME OLAYI Cisimlerden yansıyan ışık ışınları korneada kırıldıktan sonra,göz bebeğinden geçerek göz merceğine gelir.Göz merceğinde tekrar kırılır.Kırılan bu ışınlar ağ tabaka üzerine düşer.Sarı lekede görüntü ters oluşur.Görme sinirleri aracılığıyla beyne gelip düz görüntü oluşur.

2)ŞAŞILIK 3MİYOPLUK 4)HİPERMETROPLUK 5)ASTİGMATİZM 6)KATARKT GÖZ KUSURLARI 1)RENK KÖRLÜLÜĞÜ(DALTONİZM) 2)ŞAŞILIK 3MİYOPLUK 4)HİPERMETROPLUK 5)ASTİGMATİZM 6)KATARKT

ve yeşil renkler birbirinden ayırt edilemez. 1)RENK KÖRLÜLÜĞÜ:Genellikle kırmızı ve yeşil renkler birbirinden ayırt edilemez. Noktalı veya renkli rakam testi ile tedavi edilir ve tedavisi mümkün değildir.

2)ŞAŞILIK:Göz yuvarlağının hareket ettiren kasların uyumsuzluğu ile ortaya çıkar.Bu durumda iki göz uyum içinde çalışamaz,farklı yönlere bakar.Genellikle Ameliyatla düzeltilir.

3)MİYOP: Uzağın net görülmemesidir. Miyop gözlerde gözün önden arkaya olan çapı normalden uzun ya da göz merceği normalden daha şişkindir. Kalın kenarlı mercekle düzeltilebilir.

4)HİPERMETROPLUK:Yakının net görülmemesidir.Hipermet rop gözlerde gözün önden arkaya olan çapı normal- den daha kısa ya da göz merceği normal- den daha incedir.İnce kenarlı mercekle düzeltilebilir.

pürüzlü hal alması ya da korneanın kavislen- 5)ASTİGMATİZM:Göz merceği yüzeğinin pürüzlü hal alması ya da korneanın kavislen- mesi sonucunda oluşur.Astigmatizm silindirik mercekle düzeltilebilir.

6)KATARAKT:Göz merceğinin içindeki sıvının ya da saydamlığını kaybetmesi sonucunda oluşur.Görüntü sarı lekeye düşmez.

KONTAK LENS VE GÖZLÜK Miyopluk,hipermetropluk ve astigma- tizm göz kusurlarının tedavisinde kontak lensler ve gözlük kullanılır.

KORNEA NAKLİ Korneadaki saydamlığın bozulduğu veya yok olduğu durumlarda ya da korneanın şeklinin değiştirdiği durumlarda kornea nakli yapılır. Gözün bozuk olan korneasının sağlam bir kornea ile değiştirilmesine kornea nakli denir.

GÖZ SAĞLIĞI Gözler temiz tutulmalıdır. Gözler aşırı ışıktan korunmalıdır. Başkalarının havlularını kullanmamalıyız. Televizyona aşırı yakından bakılmamalıdır. Gözler düzenli aralıklarla hekime gösterilmeli

KULAK Kulak işitme ve denge organımızdır.Ya- pısınsda bulunan duyu almaçları saye- sinde havadaki ses dalgalarının algılan- masını sağlar.Kulak dış kulak,orta kulak ve iç kulak olmak üzere üç bölümden oluşur.

DIŞ KULAK Kulak kepçesi ve kulak yolundan oluşur.Kulak kepçesi kıkırdaktan yapılmış kıvrımlı bir yapıdır.Kıvrımlı yapı sayesinde ses dalgalarını toplaya- rak kulak yoluna iletir.Kulak yolunun sonunda kulak zarı bulunur.Kafatası- nın içine doğru uzanan kulak yolunda, kıllar ve salgı bezleri bulunur.

KULAK KEPÇESİ

ORTA KULAK Çekiç,örs,üzengi kemikleri,örstaki bo- rusu oval pencereden oluşur.Üzengi kemiği vücudun en küçük kemiğidir. Oval pencere,orta kulakla iç kulağı bağ- lar.

İÇ KULAK İç kulakta salyangoz ve yarım daire kanalları bulunur.Seslerin algılanma- sını sağlayan işitme almaçlarına ve işit- me sinirleri salyangozda bulunur. Vücudumuz dengesi beyincikle birlik- te yarım daire kanallarıda sağlar.

SALYANGOZ VE YARIM DAİRE KANALLARI

İŞİTME OLAYI Kulak kepçesi tarafından toplanan ses dalgaları kulak yolunu geçerek kulak zarına gelir ve zarı titreştirir.Kulak zarı- nın titreşmesiyle çekiç,örs ve üzengi kemikleri ses titreşimlerinin şiddetini arttırarak oval pencereye iletilir. Oval pencereye gelen ses dalgaları buradaki işitme almaçları tarafından uyartıya dönüşür.Uyartı mesajı işitme sinirleriyle beyindeki işitme sinirlerine gönderilir ve değerlendirilir.Böylece işitme olayı gerçekleşiir.

KULAK BOZUKLULUKLARI 1)Sağırlık 2)Kulak kanaması 3)Kulak zarı sertleşmesi 4)İç kulak zedelenmesi

Kulak temiz tutulmalıdır. Kulağa su kaçırılmamalıdır. KULAK SAĞLIĞI Kulak temiz tutulmalıdır. Kulağa su kaçırılmamalıdır. Kulak soğuktan korunmalıdır. Kulağa sert cisimler sokulmamalıdır. Şiddetli ses ve patlamalarda ağzımızı açmak.

Deri dokunma duyu organıdır.Vücudu dıştan saran deri,en büyük duyu organıdır. Derinin yapısında dokunmayı,basıncı ağrıyı,sıcağı soğuğu algılayan duyu almaçları bulunur.

1)ÜST DERİ:Derinin alt bölümlerini dış etkilerden koruyan tabakadır. DERİNİN BÖLÜMLERİ 1)ÜST DERİ:Derinin alt bölümlerini dış etkilerden koruyan tabakadır. Derinin rengini,üst deride bulunan özel hücreler belirler. 2)ALT DERİ:Üst deriye göre daha kalın- dır.Kan damarları,kıl kasları,sinirler, ter bezleri,yağ bezlerinden oluşur.

DERİ SAĞLIĞI Vücut temiz tutulmalıdır. Deri üstündeki kirler ve ölü hücreler sık sık yıkanmalıdır. Der;ezilme,kesilme ve yanmalardan korunmalıdır.

BURUN Burun koku alma ve solunum organıdır. yüzün ortasından iki delikle dışarı açı- lan burun kemik ve kıkırdaktan oluşmuştur.Burun boşluğunun duvarları burnun nemli kalmasını sağlayan mukus salgısını üreten mukoza tabaka- sı ile kaplıdır.

BURUN HASTALIKLARI 1)SÜNİZİT 2)BURUN TIKANMASI 3)BURUN KANAMASI 4)SAMAN NEZLESİ

BURUN SAĞLIĞI SİGARA İÇİLMEMELİDİR. BURUN KILLARI KOPARTILMAMALI. KOKUSU KESKİN OLAN MADDELER KOKLANMAMALIDIR. BURUN TIKANMASI,İLTİHAPLANMA VE TEKRARLAYAN BURUN KANAMA- LARINDA DOKTORA GİDİLMELİDİR.

Tat alma organımızdır.Dilimizin ucunda, yanlarında ve arkasında tatları algılamaya yarayan tat tomurcukları bulunur.Tat alma tomurcuklarının içinde duyu almaçları bulunur.

DİL SAĞLIĞI Alkol ve sigara kullanılmamalıdır. Ağız ve diş temizliğine dikkat edilmeli. Çok sıcak ve çok soğuk besinler tüketilmemelidir.

SILAYTIMIZ BİTMİŞTİR İZLEYEN HERKESE TEŞEKKÜRLER…