SINIF ORTAMININ FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Fiziksel ortamın önemi nedir? Fiziksel ortamın değişkenleri nelerdir? Boyut, ısı, ışık, renk, gürültü, temizlik, yerleşim Sınıf düzenleme örnekleri? Sıralı düzen Bireysel yerleşim Çoklu yerleşim Tek grup düzeni
SINIF ORTAMININ FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Sınıf, okul içerisinde eğitim öğretim etkinliklerinin gerçekleştiği ortamdır. Öğretmen, sınıfta belirli süre içerisinde belirlenen amaçlara ulaşabilme amacı taşımaktadır. Bu amaca ulaşabilmek için öğretmen yeterlikleri ile birlikte, sınıf ortamının eğitim öğretim etkinliklerine uygun düzenlenmesi gerekmektedir.
FİZİKSEL ORTAMIN ÖNEMİ İyi yapılandırılmış sınıf ortamı, öğrencilerin güdülenmesini kolaylaştırır. İstenmeyen davranışları azaltmak için sınıfın ve materyallerin düzenlenmesi gerekmektedir. Sınıfın düzeni, etkinliklerden yararlanmayı etkiler. Fiziksel çevre, öğrenmenin çerçevesidir, öğrenmeyi destekler ya da engelleyebilir. Sınıfın düzeni, birlikte çalışma isteği oluşmasına katkıda bulunur.
FİZİKSEL ORTAMIN DEĞİŞKENLERİ Sınıfın büyüklüğü ve öğrenci sayısı Isı Işık Renk ve görünüm Gürültü Temizlik Yerleşim düzeni
Sınıfın Büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı Sınıf içi etkinliklere göre sınıf büyüklükleri değişmektedir. Sınıf büyüklüğü, öğrenciye dolaşabileceği, eşyalarını koyabileceği, etkinliklerini yapabileceği alanlar bırakmalıdır. Öğrenci sayısının genel olarak 30’un üstünde olması istenmeyen bir durumdur. İdeal öğrenci sayısı, dersin niteliğine, eğitimin düzeyine ve türüne göre değişebilmektedir.
Sınıfın Büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı Kalabalık sınıflarda öğrencilerin güdülenmesi ek zaman gerektirir. Öğrenci sayısının fazlalığı kullanılabilecek öğretim yöntem ve tekniklerinin yararlarını sınırlayabilir. Öğrenci sayısının azlığı, öğretmene kolaylık sağlar.
ISI Sınıfın aşırı sıcak veya soğuk olması, güdülemeyi olumsuz etkiler. İdeal sınıf ısısının 20C olduğu kabul edilir. Sınıf ısısının düzenlenmesi, ısıtıcı ve soğutucularla yapılabileceği gibi, öğrenciler de ısı değişimiyle tutarlı giysi seçimi yapılabilmelidir.
IŞIK Sınıfta görme ya da okumanın rahatça yapılmasını sağlayacak bir aydınlatma olmalıdır. Genellikle gün ışığına yakın bir aydınlatma tercih edilmelidir. Sınıfın pencereleri gün ışığından yeterince yararlanmayı sağlayacak yönde ve büyüklükte olmalıdır.
Renk ve Görünüm Renkler öğrencilerin fiziksel ve davranışsal durumunu etkilemektedir. Öğrencilerin gelişim özelliklerine göre sınıf renkleri değişiklik göstermelidir. Sınıf rengi diğer eşyalarla uyum içinde olmalıdır. Sınıfın görüntüsü, öğrencinin sınıfa isteyerek gelmesini sağlamalıdır.
Gürültü Rahatsız edici, işitmeyi engelleyici, dikkati dağıtıcı, ruhsal sağlığı bozucu bir değişkendir. Gürültü zamanın iyi kullanılmasını engeller. Sınıf kurallarının gürültüyü içermesi gürültüyü azaltan bir etkendir. Sınıf dışı gürültüler için fiziki yapının uygun olması gerekir.
Temizlik Sınıflar toplu yaşamın gerçekleştiği yerler olduğu için devamlı temiz tutulmalıdır. Sınıfın temiz tutulması için, öğrencilere temizlik alışkanlığı kazandırmak önemlidir. Sınıf kurallarında temizlik ile ilgili kurallar bulunabilir. Temizlik alışkanlığı aile ve çevre ile birlikte yürütülebilecek bir etkinliktir.
Sınıfın Yerleşim Düzeni Yerleşim düzeni, eğitimin etkin ve akıcı bir işleyişe kavuşturulmasına dönük eylemleri içerir. Davranışı değiştirmenin çok etkili bir yolu, çevreyi değiştirmektir. Sınıftaki araç gereçlerin hareketli olması, gerektiğinde istenilen biçimde düzenlenebilmesi önemlidir.
Sınıfın Yerleşim Düzeni Öğrencilerin oturma biçimleri, öğrencilerin fiziksel özellikleri, dersin özellikleri ve sınıf içindeki davranış biçimlerine göre düzenlenebilmelidir. İlk sınıflarda öğretmenler çeşitli etkenlere göre düzenlemeler yapabilirken, üst sınıflarda öğrencinin görüşleri alınmalıdır.
Öğrencilerin sınıf içerisinde yaptıkları hareket kalıpları Öğretmenin sınıf düzenlemeleri yapmaları bazı ilkeleri göz önünde bulundurmalarını zorunlu kılar Öğrencilerin sınıf içerisinde yaptıkları hareket kalıpları Öğrencilerin farklı materyaller, referans kitapları, araç gereç ve destek materyallerini elde etmede karşılaşacakları zorluklar Öğrencilerin öğretim materyallerinin gösteriminde ve görmesinde karşılaşacakları zorluklar.
İyi bir sınıf düzenlemesi örneği
Sınıfın yerleşim düzeni dört gruba ayrılır Sıralı(sütun) yerleşim düzeni Bireysel yerleşim düzeni Çok gruplu yerleşim düzeni Tek grup düzeni
Sıralı (sütun) yerleşim düzeni Kalabalık sınıflar için uygundur Öğretmen merkezli yerleşim düzenidir Öğrenci etkileşimi ve katılımı azdır Daha çok düz anlatımın kullanıldığı, öğrencilerin dinleme ve not alma etkinliklerine uygun bir düzendir.
Sıralı yerleşim düzeni Sıralı Düzen
Bireysel yerleşim düzeni Öğrencilerin bağımsız olarak kullanabildikleri tek kişilik sıra ve masalarla oluşturulabilen yerleşim düzenidir. Bu yerleşim düzeninde öğretmen ve öğrenciler değişik biçimlerde bir araya gelebilirler.
Çok gruplu yerleşim düzeni Sınıf ortamında, küçük gruplarla çalışma düşüncesine uygun öğrencilerin bir masa etrafında grup oluşturmasıyla gerçekleştirilen yerleşim düzenidir. İşbirliğine dayalı öğretim, tartışma ve diğer küçük grupla öğretim yöntemleri için uygundur. İyi bir plan ve gözetim gerektirir.
Çok gruplu yerleşim düzeni
Tek grup düzeni Sınıftaki öğrencilerin bir grup olarak düşünüldüğü, öğrencilerin birbiriyle iletişim kurabildiği, derse aktif olarak katıldığı, ilginin dağılmadığı ve istenmeyen davranışların kolaylıkla belirlenebildiği bir yerleşim düzenidir. Bu düzende çember ve U modellerinden herhangi biri uygulanabilir.
Tek grup düzeni Tek Grup –U-