Kerem ERZURUMLU kerem@linux.org.tr http://www.penguen.net Linux Sunucu Dünyası Kerem ERZURUMLU kerem@linux.org.tr http://www.penguen.net

Sunumun Amacı Katılımcılara Linux üzerinde çalışmakta olan sunucu uygulamalar ile ilgili genel bilgiler vermek,

Sunum Planı Sunucu Nedir? Linux'un Sunucular İçindeki Yeri Temel Sunucular Uzak Yönetim Sunucuları DNS Sunucusu Web sunucusu ve Eklentileri E-posta Sunucuları Veritabanı Sunucuları Dosya Sunucu Vekil Sunucu Fax Sunucu Diğer Sunucular

Sunucu Nedir? Sunucu = “Server” “Server” “To Serve” fiilinden türemiş. “To Serve” = Sunmak Sunucu Sürekli çalışır, Genellikle yedekli mimariye sahiptir, Gelen “isteklere” cevap verir, Diğer bilgisayarlara “hizmet” sunar, 7/24 çalışırlar, Yaşam alanları sistem odalarıdır.

Sistem Odaları Elektrik korumalı, Sıcaklık ve nem sabit (Genelde 20º), UPS Jeneratör Sıcaklık ve nem sabit (Genelde 20º), Yedekli klima sistemleri Zeminden soğutma Güçlü İnternet Bağlantılı, Tercihen yedekli Yükseltilmiş taban, Alçaltılmış tavan.

Sistem Odaları

Linux'un Sunucular İçindeki Yeri Donanım bağımsız, Az donanım ile çok iş, “Kapanmamak” üzere tasarlanmıştır, Değişiklik yapıldığında “reboot” istemez, Uzaktan yönetimi çok kolay, 56K Modemle bile yönetilebilir, İşletim sistemi ve sunucu uygulamaları ücretsiz, Firma tekelinde değil, Geniş destek imkanı, Netcraft raporlarına göre her 100 web sunucusundan; 6'sı Linux 2'si BSD 1'i Microsoft

Uzaktan Yönetim Sunucuları En yaygını OpenSSH, Metin tabanlı, İstemci/Sunucu arası şifreli iletişim, Düşük bantgenişliği kullanımı, Kapı yönlendirme (port redirection) özelliği, Webmin Web tabanlı, Modüler, Tight VNC Uzak masaüstü türünde,

DNS – Domain Name System Yazılan isimlerin IP’lere dönüşümünü sağlar Internet’in belkemiğidir “bind”: DNS sunucusu Dünya genelinde çalışanların %73'ü “bind”

DNS – Örnek Ayar Dosyası $ORIGIN penguen.net. $TTL 86400 @ IN SOA zerrin.penguen.net. kerem.penguen.net. ( 2001112001 ; Serial 43200 ; Refresh 12 hours 3600 ; Retry 1 hour 604800 ; Expire 1 week 86400 ) ; Minimum 24 hours IN A 193.140.236.44 IN NS zerrin.penguen.net. IN MX mail.penguen.net. zerrin IN A 193.140.236.44 www IN CNAME zerrin mail IN CNAME zerrin cizgiroman IN A 193.140.236.45

Web Sunucuları Çeşitli yazılımlar mevcut, Ama genelde seçim tek; “Apache”, Gelen http istemlerini karşılayarak istenilen sayfaları sunan yazılımdır, 96' dan beri en yaygın sunucu, Netcraft'a göre web sunucularının %72'si, SSI, PHP, JSP, ASP vb destekli, SSL yeteneği mevcut, Tek bir sunucu ile “binlerce” alan adı için web hizmeti verebilir,

Web Sunucu Eklentileri Birçok eklenti modül olarak mevcut, Deflate, Mod_throttle, ... http://modules.apache.org

E-posta Sunucuları Gelen ve giden e-postaları yöneten yazılımdır Üç tercih söz konusu Sendmail Qmail Postfix

E-posta - Sendmail Birden çok alanın e-posta adreslerini yönetebilir Ayar dosyası karışık olduğundan “m4” adı verilen bir makro dili aracılığı ile ayarları yapılır. İlk MTA'dır ve yaygın olarak kullanılır.

E-posta - Q-mail 1998'de 1.0 sürümü, Kullanılan sürüm 1.0 , Basit, sade, hızlı, güvenilir.

E-posta - Postfix Sendmail ile uyumlu, Geçiş problemsiz, Yönetimi kolay, Esnek.

E-posta – Saz Arkadaşları ClamAV – Anti-Virüs, SpamAssassin – SPAM tespiti, BogoFilter – SPAM tespiti,

Veri Tabanı Sunucusu Verileri saklamanın en hızlı ve en güvenli yolu Linux için iki alternatif üzerinde durulabilir MySQL (http://www.mysql.com) PostgreSQL (http://www.postgresql.org)

VT - MySQL Gelişmiş bir metin dosyası olarak düşünülebilir, Tekiklemeler (trigger) henüz yok, Web uygulamaları için ideal, Metin aramaları çok hızlı,

VT - PostgreSQL Kökleri 1970'lere dayanır, İleri düzey bir veritabanı, SQL standartlarına tam uyumlu, Oracle'in PL/SQL diline uyumlu olan PL/pgSQL ile stored procedure yazılımı, Inheritance, Rule, View, İlişkisel Bütünlük, Trigger, İçiçe sorgu ve benzeri gelişmiş özellikler içerir, Performansı MySQL’e göre düşüktür, Performans konusunda Oracle ile yarışmakta.

Dosya Sunucuları NFS Samba Network File System, Unix tabanlı sistemler için dosya sunucusu, Samba Mikropsoft tabanlı sistemler için dosya sunucusu,

Vekil Sunucusu İnternet bağlantılarını izleyip, kendisine bir kopya alarak bir sonraki istemi kendi üzerinden vererek interneti hızlandırır, Eklentiler ile içerik filtreleyebilir, Tercih edilen sistem “squid”.

Diğer Sunucular LDAP Sunucusu Fax Sunucusu FTP Sunucuları OpenLDAP Fax Sunucusu Hylafax FTP Sunucuları Proftpd Vsftpd sftpd IP Telefon Sunucuları Bayonne GNU Gatekeeper Güvenlik Duvarı Netfilter

Diğer Sunucular Çevrimiçi Sohbet Sunucusu DHCP Sunucusu Jabber DHCP Sunucusu Saldırı Tespit Sunucusu Snort Zaman Sunucusu NTP Yedekleme Sunucusu Bacula

Kerem ERZURUMLU kerem@linux.org.tr http://www.penguen.net Temel Linux Sunucusu Kurulumu Seminer Sonu Katılımcılılarımıza teşekkür ederiz Kerem ERZURUMLU kerem@linux.org.tr http://www.penguen.net