TURİZMDE İŞ SÜRELERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ PROJESİ A.İhsan ÖZTÜRK İş Müfettişi 21 Haziran 2011 Alanya
I- ÇALIŞMA SÜRELERİ VE SAĞLIK -Ülkemizde ilk çalışma süresi Umumi Hıfzısıhha Kanunu İle günlük 8 saat olarak belirlenmiştir. Günümüzde 7,5 saattir - Sağlıkla ilgili bir yasanın iş sürelerini ele almış olması ve fazla çalışmaların önüne geçilmek istenmesinin temelinde sağlık yatmaktadır.
Konuyla ilgili yapılan araştırma sonuçları ise; 1.1 TÜRKİYE’DE Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Vakfı tarafınca 2004 yılında yapılan araştırmada fazla mesainin ; -Baş ve Mide ağrısı, -İştahsızlık, -Baş Dönmesi, -Uyku bozukluğu, -Çarpıntı, -Tansiyon, -Stres, Yarattığı belirlenmiştir.
1.2 İNGİLTERE’DE Londra Üniversitesinde yapılan araştrımada, Fazla çalışmaların kalp krizi geçirme riskini artırdığına; Günlük 11 saat çalışanların, 8 saat çalışanlara göre kalp sorunu yaşama olasılığının %67 daha fazla olduğuna; işaret etmiştir. Not: Kalplerimiz; işçi, İşveren veya yönetici ayrımı yapmamaktadır.
1.3 ALMANYA’DA Dortmund Çalışma Enstitüsünün 2004 yılında yapmış olduğu araştırmada İdeal çalışma haftalık 35 saat, 35-48 saat sorun yaşanmayabilir, 48 saat üzerinde sağlık sorunlarının görüldüğü belirtilmiştir.
Aldıklarımızla hayatımızı Kazanırız… Hayatı Hayat Yapan ise Verdiklerimizdir… Arthur Ashe
II- ÇALIŞMA SÜRELERİ VE İŞ RİSKİ - Kamuoyunda uzun süreli çalışmalar sadece hukuki bir hak kaybı olarak görülmektedir. -Oysa, uzun süreli çalışmaları; Fiziki, Kimyasal veya Biyolojik riskler gibi iş riski olarak görmek gerekmektedir. -İş güvenliği anlamında en iyi fiziki önlemleri almış olsanız da uzun süreli çalışma, yorgunluk ve dikkatsizlik sonucu iş kazası riski yaratmaktadır. -Yapılan araştırmalar iş kazası nedenleri arasında fazla çalışmalara da yer vermiştir
-Sosyal hakların bertaraf olması, -Aile bağlarının zayıflaması, III-ÇALIŞMA SÜRELERİ VE SOSYO-KÜLTÜREL HAKLAR Gün içi uzun süreli çalışmalar, genel tatil günleri veya hafta tatili izninden yoksun bırakılması durumunda; -Sosyal hakların bertaraf olması, -Aile bağlarının zayıflaması, -Örf ve adetlerini yaşayamama sonucu kültür aşınma, gibi olumsuzluklar yaratmaktadır
EKONOMİK YANSIMALARI Uzun süreli Çalışmalar istihdamı olumsuz etkilemektedir. Uzun süreli çalışmalar sonucu oluşan olumsuz sağlık koşulları işgücü kaybına yol açtığından (raporlu süreler, motivasyon eksikliği gibi) işletme açısından ekonomik kayıplara yol açmaktadır. İşletmeler açısından fazla çalışma ücreti normal çalışma ücretinden daha maliyetli hale bürünmektedir.
IV) FAZLA ÇALIŞMA İLE İLGİLİ PRATİK BİLGİLER -ÜLKENİN GENEL YARARI , İŞİN NİTELİĞİ VEYA ÜRETİMİN ARTIRILMASI NEDENLERİNİN VARLĞNDA YAPLIR. -YILDA 270 SAATTEN FAZLA OLAMAZ, -270 SAATİN HESABINDA HAFTA TATİLİ ÇALIŞMALARIDA DİKKATE ALINMALIDIR. -HAFTALIK 45 SAATİN ÜZERİNDEKİ ÇALŞMALAR FAZLA ÇALIŞMA SAYILIR. BU SÖRE SÖZLEŞMELERLE DAHA AŞAĞYA ÇEKİLEBİLİR. -HER YIL FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRILACAK İŞÇİLERİN ONAYLARI YAZLI OLARAK ALNIR. -YAPTRLAN FAZLA ÇALIŞMALAR İÇİN BELGE DÜZENLENİR. -DÜZENLENEN BU BELGELER ÖZLÜK DOSYASINA KONUR. -SAAT BAŞI ÜCRETİ %50 ARTRILARAK ÖDENİR. -FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ ÇALIŞILAN AYIN ÜCRETİ İLE BİRLİKTE ÖDENİR. -ÜCRET HESAP PUSULASINDA AÇK BİR ŞEKİLDE GÖSTERİLİR.
-YARIM SAATTEN FAZLA OLANLAR TAMA, YARIM SAATİN ALTNDAKİ ÇALŞMALARDA YARIM SAATE TAMAMLANIR. -18 YAŞINI DOLDURMAMIŞ İŞÇİLERE FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRILAMAZ. -FAZLA ÇALIŞMA YAPMASINDA SAKINCA GÖRÜLEN RAPORLU İŞÇİLERE FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRILAMAZ. -GECE DÖNEMİNDE FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRILAMAZ. -KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLARA FAZLA ÇALŞMA YAPTIRILMAZ. -GEBE, YENİDOĞUM YAPMIŞ VE ÇOCUK EMZİREN İŞÇİLERE FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRILAMAZ. -HİÇ BİR SURETTLE GÜNLÜK 11 SAATTEN FAZLA ÇALIŞTIRILMAZ
Denkleştirme, Serbest Zaman, Telafi çalışması V.ÇALIŞMA STANDARDININ AYRIKSI HALLERİ Denkleştirme, Serbest Zaman, Telafi çalışması 5.1. DENKLEŞTİRME İşçinin haftalık ortalama çalışma süresi normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile bazı haftalarda toplam 45 saati aşsa dahi 2 aylık dönemde denkleşmesi durumunda fazla çalışma yapmış sayılmaz.
Denkleştirme uygulamasına Örnek: Işçi Ali nin ocak ve Şubat ayı çalışmaları aşağıdaki gibidir. Ocak ayı 1. Hafta 60 saat , 15 saat Fazla 2.Hafta 20 saat , 25 saat Eksik 3.Hafta 25 saat 20 saat Eksik 4.Hafta 20 saat 25 saat Eksik Şubat ayında1.Hafta 65 saat 20 saat Fazla 2.Hafta 60 saat 15 saat Fazla 3.Hafta 60 saat 15 saat Fazla 4.Hafta 50 saat 05 saat Fazla TOPLAM 8 HAFTA 360 SAAT
-KARŞILIKLI ANLAŞMA OLMALIDIR. -GÜNLÜK 11 SAATİ GEÇMEMELİDİR. DENKLEŞTİRMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR -KARŞILIKLI ANLAŞMA OLMALIDIR. -GÜNLÜK 11 SAATİ GEÇMEMELİDİR. -BİRE BİR UYGULANIR. -2 AYLIK DİLİMLERLE DENKLEŞTİRİLME YAPILIR. -ÖZLÜK DOSYASINDA BİLGİLER SAKLANIR.
5.2. SERBEST ZAMAN İşçinin istemesi halinde yapmış olduğu fazla çalışmalar için ücret yerine 6 aylık dönemde yerine %50 artırılmış halde izin kullanma hakkını kullanabilir. Örnek: YAPILAN FAZLA ÇALIŞMA SERBEST ZAMANIN Dönemi Saati Kullanma zamanı Kullanılacak Gün Sayısı Ocak 45 7. aya kadar 9 gün olarak Şubat 60 8. aya kadar 12 gün olarak Mart 30 9.aya kadar 6 gün olarak
SERBEST ZAMANDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR -İŞÇİNİN İSTEMESİ GEREKMEKTEDİR. -6 AY İÇİNDE UYGULANMALADIR. -BİRBUÇUK KAT OLARAK KULLANDIRILMALIDIR. -BU DOĞRULTUDAKİ İZİNLER ARALIKSIZ KULLANDIRILMALIDIR. -TATİL GÜNLERİ SERBEST ZAMAN OLARAK KULLANDIRILAMAZ. -BELGE DÜZENİ OLUP ÖZLÜK DOSYASINDA SAKLANMALIDIR.
5.3.TELAFİ ÇALIŞMASI Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. -
TELAFİ ÇALIŞMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 2 AY İÇİNDE TELAFİ EDİLİR. -GÜNDE 3 SAATEN FAZLA OLMAZ -TATİL GÜNÜNDE TELAFİ ÇALIŞMASI YAPTIRILMIZ. -BİRE BİR UYGULANIR. TELAFİNİN NEZAMAN YAPILACAĞINA İŞVEREN KARAR VERİR. -ÖZLÜK DOSYASINDA BİLGİLER SAKLANMALIDIR
VI-HAFTA TATİLİ ÇALIŞMALARI 4857 sayılı İş Yasasının 46.maddesi uyarınca anılan yasanın 63.maddesi uyarınca belirlenen günler içerisinde çalışanlar karşılığı 7 günlük zaman diliminde en az 24 saat kesintisiz izin verilir. -Haftada bir gün izin verilmeli, -Hafta tatili izin günü ücreti ödenmeli, -Yerine daha sonraki zaman diliminde izin verme doğru değil, -Hafta tatil günü çalıştırılmışsa %50 zamlı ücreti verilmeli, -Hafta tatili izin günleri belgelendirilmeli, - Belediyelerde hafta tatili izini kullandırılmaması halinde idari para cezası verebilir
VII-GENEL TATİL ÇALIŞMALARI Ulusal Bayram ve Genel tatil günleri 01 Ocak 1 Gün 23 Nisan 1 Gün 1 Mayıs 1 Gün 19 Mayıs 1 Gün 30 Ağustos 1 Gün 29 Ekim (28 saat 13 ‘de başlar) 1 ,5 Gün Şeker Bayramı 3,5 Gün Kurban Bayramı 4,5 Gün TOPLAM 14,5 Gün
GENEL TATİL GÜNÜNLERİNDE DİKKAT EDİLECEKLER -İşçinin oluru gerekmektedir, -İşçi onayı iş sözleşmesiyle de olabilir, -Çalışılmasında bir yevmiye daha verilir, -Yerine daha sonraki günler izin verilmesi yasal değil
KNIGHT’IN İŞ KURALI 1. Sözü senet olan insanlarla iş yapın. 2 .Sonra yine de yazılı bir sözleşme yapın. Gary Knight
VII.YABANCI UYRUKLU -Bağımsız Çalışanlar, .Kendi adına iş Yapanlar, .Şirket ortakları, -Bağımlı Çalışanlar, -İstihdam için gerekli süreçler .Uygun vize, .Çalışma İzni, .İkamet Tezkeresi, .SGK girişi, .Ücret kriterleri,
-Tur Operatörü temsilcileri, -Ahıska Türkleri , -Bildirimler,
GÖSTERDİĞİNİZ SABRA TEŞEKÜR EDERİM A. İhsan ÖZTÜRK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişi
Doğru Yolda giden Kaplumbağa Eğri Yolda Giden Yarış Atını Geçer. J.J.Rousseau