MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK ve DANIŞMA HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dr. Ruhi KILIÇ Genel Müdür

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK ve DANIŞMA HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Üstün Yetenekliler, Kadınlar, Yaşlılar ve Dezavantajlıların Hayat Boyu Öğrenimi 2

Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Stratejisi ve Faaliyet Planı 2009-2013 Dönemi Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Faaliyet Planı, 07.01.2010 tarihinde toplanan Mesleki Eğitim Kurulu’nda alınan karar gereğince; Millî Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu ve Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu temsilcilerinden oluşturulan Komisyon tarafından 08.02.2010 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda görüşülerek onaylanmıştır. 3

Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Stratejisi ve Faaliyet Planı Planda vasıfsız genç insanlar, yaşlılar, işsizler, engelliler bireyler dezavantajlı bireyler olarak tanımlanmıştır. Hayat boyu öğrenme ilkesi esasları çerçevesinde Genel Müdürlüğümüzce özel eğitime ihtiyacı olan bireylere örgün ve yaygın eğitim hizmetleri sunulmaktadır. Bu kapsamda sunulan eğitim hizmetleriyle özel eğitim gerektiren bireylerin toplumsal yaşama aktif katılımları, üretken ve bağımsız bireyler olarak iş ve meslek hayatına hazırlanmaları amaçlanmaktadır. 4

DEZAVATANJLI BİREYLERİN HAYAT BOYU ÖĞRENİMLERİ Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi ve 2009-2013 Dönemi Hayat Boyu Öğrenme Faaliyet Planı DEZAVATANJLI BİREYLERİN HAYAT BOYU ÖĞRENİMLERİ 5

DEZAVATANJLI BİREYLERİN HAYAT BOYU ÖĞRENİMLERİ “Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi ve 2009-2013 Dönemi Hayat Boyu Öğrenme Faaliyet Planı” Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü koordinesinde sorumlu kurum ve ilişkili kurum/kuruluşlar ile yürütülmektedir. 6

DEZAVATANJLI BİREYLERİN HAYAT BOYU ÖĞRENİMLERİ “Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi ve 2009-2013 Dönemi Hayat Boyu Öğrenme Faaliyet Planı”nda, Hayat boyu öğrenmeye katılım sürecinde dezavantajlı bireylere özel önem verilmesi, Tüm bireylere okuma yazma becerisi kazandırılarak okuryazar oranında artış sağlanması ve başta kırsal kesimdekiler ve dezavantajlılar (yaşlılar, kadınlar ve engelliler vb.) olmak üzere okuma yazma bilmeyenler tespit edilerek, okuma yazma kurslarına katılımları teşvik edilerek okuma yazma öğrenmeleri hedeflenmektedir. 7

Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi ve 2009-2013 Dönemi Hayat Boyu Öğrenme Faaliyet Planı Genel Müdürlüğümüz Sorumluluğunda yürütülen faaliyetler: a) Engel durumuna göre yaygın eğitim programları geliştirmek, mevcut öğretim programlarını ve eğitim materyallerini uyarlamak, b) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin öğrenme özellikleri, yetersizlikleri, eğitim ihtiyaçları ve engellilerle iletişim, mesleki yönlendirme konularında yaygın eğitim hizmeti sunan kurumlarda istihdam edilen personeli bilgilendirmek ve bilinçlendirmek 8

ç) Okuma yazma kursları düzenlenmesi, Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi ve 2009-2013 Dönemi Hayat Boyu Öğrenme Faaliyet Planı çerçevesinde Genel Müdürlüğümüz Sorumluluğunda yürütülen faaliyetler: c) Eğitim ortamlarının özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gereksinimlerine göre düzenlemesi, ç) Okuma yazma kursları düzenlenmesi, d) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin ailelerine yönelik olarak aile eğitimi programının hazırlanması 9

Genel Müdürlüğümüz Sorumluluğunda yürütülen faaliyetler: Okuma yazma kursları Her yıl Temmuz-Ağustos ayları arasında Genel Müdürlüğümüzce öğrenim çağı dışında kalan görme, işitme ve ortopedik engelli bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yatılı okuma-yazma kursları düzenlenmektedir. Bu eğitimlerde katılanların yeme, içme ve barınma ihtiyaçları Bakanlığımız tarafından karşılanmaktadır. 10

Genel Müdürlüğümüz Sorumluluğunda yürütülen faaliyetler: Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin ailelerine yönelik olarak aile eğitimi programı hazırlanması Ön hazırlık amacıyla Özürlüler İdaresi Başkanlığınca 25-26 Kasım 2010 tarihinde “Özürlü Çocuğa Sahip Aileler İçin Aile Rehberlik Hizmetleri” konulu çalıştay yapılmıştır. Çalıştayın sonuç raporunda tespit edilen hususlar dikkate alınarak aile eğitim programının hazırlanması çalışmasına başlanılmıştır. 11

Engel durumuna göre yaygın eğitim programları geliştirmek, mevcut öğretim programlarını ve eğitim materyallerinin uyarlanması Genel Müdürlüğümüze bağlı olarak faaliyetini sürdüren iş eğitim merkezlerine, zorunlu öğrenim çağı dışında kalan ve genel eğitim programından yararlanamayan özel eğitime ihtiyacı olan bireyler devam etmektedir. Bu kurumlarda bireylere akademik bilgi ve becerilerin yanı sıra iş ve mesleğe yönelik beceriler kazandırmayı amaçlayan programlar uygulanmaktadır. 12

iş eğitim merkezlerinde, akademik bilgi ve becerilerin yanı sıra onlara iş ve mesleğe yönelik beceriler kazandırmayı amaçlayan programlar uygulanmaktadır. Farklı sürelerde ve farklı konularda kurs programlarının yer aldığı bu kurumlarda her kurs programını tamamlayan öğrenciye o kursu tamamladığını gösteren İş Eğitim Merkezi Kurs Bitirme Belgesi verilmektedir. 13

İş Eğitim Merkezi Kurs Bitirme Belgesi mesleki eğitim merkezlerince verilen belgeye denk değildir. Şartların uygun olması ve başka bireylerin öğrenim hakkını engellememek kaydıyla her öğrencinin istediği kadar kurs programına katılabilmesi mümkündür. Bir kurs programının açılabilmesi için en az beş kursiyer olması gerekmektedir Her kursun süresi en az bir en fazla üç öğretim yılı olarak düzenlenmektedir. 14

Eğitim ortamlarının özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gereksinimlerine göre düzenlemesi Genel Müdürlüğümüzce zihinsel, görme ve işitme yetersizliği olan bireyler için kitaplar hazırlanarak basımı ve dağıtımı yapılmaktadır. 15

Zihinsel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Kitap 2010-2011 öğretim yılından itibaren uygulanmak üzere Eğitim ve uygulama okullarındaki öğrenciler için 7 alanda 12 kitap (Okuma Yazma 1, Okuma Yazma 2, Matematik 1, Matematik 2, Matematik 3, Hayat Bilgisi 1, Hayat Bilgisi 2, Toplumsal Uyum Becerileri, Beslenme Bilgisi, Dil ve Konuşma, Trafik ve İlk Yardım 1, Trafik ve İlk Yardım 2), iş okullarındaki öğrenciler için 4 alanda 6 kitap (Matematik 1, Matematik 2, Matematik 3, Sosyal Hayat, Müzik, Resim İş) olmak üzere toplam 18 kitap hazırlanmıştır. 216 000 kitap basılarak okullara dağıtımı yapılmıştır. 16

Görme Yetersizliği Olan Bireyler İçin Kitap Görme engelli öğrenciler için Braille kabartma yazı ile ders kitapları basılmakta, öğrencilere ücretsiz dağıtımı sağlanmaktadır. 2009-2010 eğitim öğretim yılında ilköğretim ve ortaöğretim kademesindeki toplam 2054 öğrenci için 21.330 adet kitap basılmış ve öğrencilere ücretsiz dağıtımı yapılmıştır. 17

Görme Yetersizliği Olan Bireyler İçin Kitap 2010-2011 eğitim öğretim yılında ise, 291 çeşit kitabın toplam 2130 öğrenciye,21.500 adet kitabın basım ve dağıtımı yapılmıştır. 2010-2011 öğretim yılında ilköğretim ve ortaöğretim kademesinde görevli görme engelli öğretmenler için Braille yazı ile ilköğretim ve ortaöğretim kademesinde 36 çeşit ders kitabı basılmış ve bu öğretmenlere ücretsiz ulaştırılmıştır. 18

Az Gören Bireyler İçin Kitap Az gören öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun puntoda metni büyüterek okuyabilmelerinin sağlanabilmesi için ilköğretim ve ortaöğretim ders kitapları CD ortamında hazırlanmıştır. 2010-2011 eğitim öğretim yılında az gören öğrencilere CD ortamında hazırlanan ders kitaplarının ücretsiz dağıtımı yapılmıştır. Halen öğrencilerin talepleri doğrultusunda CD ortamında hazırlanan ders kitapları ücretsiz karşılanmaya devam edilmektedir. 19

Az Gören Bireyler İçin Kitap Az gören öğretmenlerin ihtiyaçlarına uygun puntoda metni büyüterek okuyabilmelerinin sağlanabilmesi için ders kitabı, çalışma kitabı ve kılavuz kitabı CD ortamında hazırlanmış, az gören öğretmenlere ücretsiz olarak çoğaltılıp dağıtımı yapılmıştır. 20

İşitme Yetersizliği Olan Bireyler İçin Kitap İşitme Engelliler İlköğretim Okullarında, herhangi bir engeli olmayan ve işiten akranlarının takip ettikleri ilköğretim programları ve kitapları kullanılmaktadır. Ancak işitme engelliler, sesle ilgili çevresel uyaranları algılamakta sıkıntı çektiği için anlama ve kavrama problemleri yaşamaktadırlar. Bu nedenle, akranlarına kıyasla kelime dağarcıkları oldukça dar ve ana dillerini öğrenme süreçleri uzun olabilmektedir. 21

İşitme Yetersizliği Olan Bireyler İçin Kitap İşitme Engelli Öğrencilerin, ders kitaplarından daha etkin bir şekilde yararlanabilmeleri için; İlköğretim Okullarında okutulan; kitaplardan 7’sinin konu başlıklarına dokunulmadan ve kazanımları azaltılmadan yardımcı ders aracı olarak yeniden yazılmıştır. Bu kitaplar, 2010-2011 eğitim öğretim yılında okutulmak üzere 15.606 adet bastırılmış, işitme engelli öğrencilere ve bu okullarda çalışan öğretmenlere dağıtılmıştır. 22

Özel Eğitime Gereksinim Duyan Öğrencilerin Okullarına Ücretsiz Taşınması Hizmeti Özel eğitim gerektiren öğrencilerin okullarına devamını teşvik etmek amacıyla Genel Müdürlüğümüz ile Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı arasında, "Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Öğrencilerin Okullarına Ücretsiz Taşınması Projesi" hazırlanmıştır. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğünden sağlanan kaynakla sağlanmaktadır. 23

Özel Eğitime Gereksinim Duyan Öğrencilerin Okullarına Ücretsiz Taşınması Uygulama, 2004-2005 eğitim-öğretim yılı 2. döneminde Zihinsel engelli öğrenciler ve otistik öğrencilerin okullarına ücretsiz taşınması şeklinde başlamıştır. 2005-2006 eğitim-öğretim yılından itibaren ise özel eğitime ihtiyacı olan görme, işitme ve ortopedik engelli öğrenciler ile özel eğitim sınıflarına devam eden öğrencileri de kapsayacak şekilde yaygınlaştırılmıştır. Hizmet, eğitim-öğretim yılı boyunca verilmektedir. 24

Özel Eğitime Gereksinim Duyan Öğrencilerin Okullarına Ücretsiz Taşınması Proje kapsamında: Bakanlığımıza bağlı özel eğitim okullarındaki (görme, işitme, ortopedik, zihinsel, otistik)gündüzlü öğrenciler ile İlköğretim Genel Müdürlüğüne bağlı ilköğretim okullarının bünyesinde açılan özel eğitim sınıflarındaki öğrenciler taşınmaktadır. Öğrencilerin eğitim öğretim hizmetinden yararlanmaları ve okula devamlarında önemli bir destek sağlamıştır. Öğrencilerin okul-ev arası taşınması, Bakanlık olarak temel aldığımız “her birey eğitim görmeli” ilkemizin gerçekleştirilmesi açısından da büyük önem taşımaktadır. 25

ÖZEL EĞİTİME GEREKSİNİM DUYAN ÖĞRENCİLERİN OKULLARINA ÜCRETSİZ TAŞINMASI HİZMETİ 2004-2005 Eğitim-Öğretim yılından 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılana kadar toplam 128.326 öğrenci evinden alınıp okullarına ücretsiz taşınmış olup 136.381.000.-TL ödenmiştir. 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında 35.510 engelli öğrenci evinden alınıp okullarına ücretsiz taşınmaktadır. Tahsis edilen ödenek 45.000.000,00.-TL ‘dir. 26

Hayat Boyu Öğrenim Rehberlik Hizmetlerimiz ve MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK ve DANIŞMA HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Rehberlik Hizmetlerimiz ve Hayat Boyu Öğrenim 27

ÜLKEMİZDE HAYAT BOYU REHBERLİK ALANINDA ÖNEMLİ BİR AŞAMA: MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK ve DANIŞMA HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 28

Hayat Boyu Rehberlik Her yaştan bireylere; Yaşamlarının herhangi bir döneminde Eğitsel ve mesleki tercihlerini yapabilmeleri Kendileri ve mesleklerini geliştirebilmeleri ve sürdürebilmeleri için verilen destek hizmetleridir.

Hayat Boyu Mesleki Rehberlik Bireylerin, istihdam edilmelerinde destek sağlamak, İşgücü piyasasında olan bireylere mesleki kararlarında yardımcı olmak, İşgücü piyasası ihtiyaçları ile bireylerin özelliklerini daha iyi eşleştirmek, Eğitimi bırakma oranlarını düşürmek için önemlidir.

Hayat Boyu Mesleki Rehberlik Sadece bireyler için değil , Hükümetlerin eğitimdeki politika hedefleri, İş piyasası ve sosyal eşitlik hedefleri , Hayat boyu öğrenme ve aktif işgücü politika hedeflerine yönelik etkili sistemler geliştirmek ve insan gücünün etkili ve verimli kullanımı için de önemlidir.

ULUSAL MESLEKİ BİLGİ SİSTEMİ Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi , hayat boyu eğitim ve hata boyu mesleki rehberlik felsefesi ile mesleki rehberlik hizmetlerini web tabanlı olarak bireylere ulaştıran bir sistemdir. Kendi kendine hizmet almayı geliştirmek amacıyla geliştirilmiş olan MBS, yüz yüze iletişime alternatif değil, destekleyicidir.

Neden Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi? Mesleki rehberlik çalışmalarına her yaştan bireylerin erişimini sağlamak, Mesleki rehberlik çalışmalarını yaygınlaştırmak, MEB, İŞKUR ve diğer kurum ve kuruluşlar kapsamında verilen mesleki rehberlik çalışmalarına destek sağlamak, Ülke genelinde farklı kurum ve kuruluşlar arasında verilen mesleki rehberlik çalışmalarında eşgüdüm sağlamak Neden Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi? Meslekî rehberlik hizmetleri; bireylerin yaşamları boyunca eğitim, öğretim ve meslek konularında bilinçli seçim yapmalarına ve mesleki gelişimlerini yönetmelerine yardımcı olmayı amaçlayan hizmetleri kapsamaktadır. Bu hizmetler yaşam boyu öğrenmenin ayrılmaz bir parçasıdır ve her düzey ve türdeki okullar, üniversiteler, meslek yüksek okulları, yaygın eğitim kurumları, kamu istihdam kurumları, şirketler, gönüllü ve özel sektörlerdeki hizmetleri içermektedir. Ülkemizde bu hizmetler MEB bünyesinde rehber öğretmenler ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından verilmekle birlikte, MEB’de rehber öğretmenlerin eksik olması nedeniyle tüm öğrencilere, velilere ulaşmasında aksaklıklar yaşanabilmektedir. Bu çalışma ile bireyleri uzman desteğine ulaşamadıkları durumda da mesleki rehberlik hizmetlerinden yararlanmaları sağlanmıştır.

Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi mbs.meb.gov.tr Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi Kendini değerlendirme Eğitim İş piyasası olmak üzere üç temel boyuttan oluşan bütünleşik online bir sistemdir.

Ulusal Mesleki Bilgi Sisteminin Hedef Kitlesi Öğrenciler Gençler (eğitime devam edenler, okulu bırakmış olanlar, okulu bırakma riski olanlar) Yetişkinler (çalışan ve çalışmayanlar) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler İşsizler (İlgi, yetenek ve mesleki değerini merak eden, hayat boyu eğitim fırsatları konunda bilgi sahibi olmak isteyen13 yaş üstü tüm bireyler)

Sistem üç temel bölümden oluşmaktadır.

PSİKO-SOSYAL DESTEK HİZMETLERİ

7-19 Yaş Aile Eğitimi Programı 7-19 yaş grubunda çocuğu olan ailelere yönelik olarak 8 oturumluk bir Aile Eğitim Programı hazırlanmıştır. Söz konusu program geliştirilirken , Hayat Boyu Öğrenme ilkesi de temel alınmıştır.

7-19 Yaş Aile Eğitimi Programı Programın içerisinde yer alan modüller; Ergeni tanımak İletişim kurmak Birlikte büyümek Aile tutumları Riski yönetmek Olumlu davranış kazandırma Uzlaşabilmek Geleceği planlamak

7-19 Yaş Aile Eğitimi Programı Verileri 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011* Yetiştirilen Psikolojik Danışman /Rehber Öğretmen Sayısı 34 65 130 3220 5006 Ulaşılan Ebeveyn Sayısı 1424 2704 5337 22469 87771 *4 Şubat 2011 tarihine kadar ulaşılan verileri kapsamaktadır.

Anne Destek Programı Uygulamaları Anne Destek Programı(ADP) uygulamaları 2003 yılında Bakanlığımız ile Anne Çocuk Eğitim Vakfı arasında imzalanan işbirliği protokolü ile başlamıştır. Çocuğun tüm gelişimini destekleyebilmek için ev ortamındaki etkili kişi olarak anneyi hedeflemiştir. Annelerin çocuk yetiştirirken ihtiyaç duydukları ebeveynlik becerilerini geliştirmelerine destek olmak üzere hazırlanmıştır. 3-6 yaş arasında okul öncesi dönemde çocuğu olan anneler ve 7-11 yaş arasında, okul döneminde çocuğu olan annelere yönelik olarak uygulanmaktadır.

Anne Destek Programı Uygulamaları 2003 yılından bu yana toplam 27 ADP Eğitim Semineri gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, 562 rehber öğretmen ADP uygulayıcı eğitimini almıştır. 1474 adet ADP kursu açılmış ve 34533 anneye ulaşılmıştır(Veri Güncelleme Tarihi Mart 2011)

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM) ile Birlikte Gerçekleştirilen Çalışmalar KSGM tarafından yürütülen “Kadına Yönelik Aile içi Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2007-2010)”un hazırlanması sürecinde rol alınmıştır. Bakanlığımıza bağlı okullarda ve kurumlarda eğitim-öğretimlerine devam eden öğrencilerimizin ailelerine yönelik psikososyal destek çalışmaları il/ilçe düzeyinde planlanarak uygulamalar gerçekleştirilmiştir. KSGM tarafından yürütülecek olan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2011-2015)”in hazırlık çalışmaları halen devam etmekte olup; Genel Müdürlüğümüz kendi görev, yetki ve sorumluluğu çerçevesinde katkı sunmaya devam etmektedir.

Üstün Yetenekliler

Üstün yetenekli bireyler; Bir ülkenin sahip olduğu en önemli insan kaynağıdır. Önemli gelişmeler ve ilerlemeler bu kaynağın etkin kullanımı ile mümkündür. Bu nedenle üstün yetenekli bireylerin belirlenmesi, eğitilmesi ve istihdamı ülkemizin kalkınmasında ve ilerlemesinde önemli bir katkı sağlayacaktır.

Ülkemizdeki Çalışmalar Enderun mektebi 5245 sayılı “İdil Biret ve Suna Kan’ın yabancı memleketlere müzik tahsiline gönderilmesine dair Kanun” 07/07/1948 tarihli kanun 6660 Sayılı Güzel Sanatlarda Fevkalade İstidat Gösteren Çocukların Devlet Tarafından Yetiştirilmesi Hakkında Kanun 24.02.1956 tarihli 9242 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Enderun; Tarih boyunca üstün yetenekli bireylerin eğitimi ve potansiyellerinin değerlendirilmesi konusunda çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bunların dünyadaki ilk ve en ünlü uygulaması Enderun Mektebi’dir. Enderun “Osmanlılarda idari ve askeri kadronun yetiştirilmesi için kurulmuş olan saray eğitim kurumudur.” Bu dönemin ilk iki yüzyılında Enderûndan sadrazamlar, kaptan paşalar, yeniçeri ağaları, eyalet valileri, sancak beyleri, şairler, edipler, ressamlar, mimarlar, müzikçiler, tarihçiler yetişmiştir. 5245 sayılı kanun 1948 yılında ilk kez İdil Biret ve Suna Kan, gönderilmiştir. 6660 Sayılı Kanun Cumhuriyet döneminin üstün yeteneklilere dönük en eski tedbirlerinden biri 6660 sayılı kanun ve uygulamalarıdır. 1956 yılında “resim, müzik ve plastik sanatlarda olağanüstü yetenek gösteren öğrencilerin yurt içi ve yurt dışında devlet adına eğitim almaları sağlanmıştır. İdil Biret , Verda Erman Ateş Pars Fuat Kent Selman Ada (ve kompozisyon) Gülsin Onay Hüseyin Sermet Keman: Suna Kan,İsmail Aşan , Tunç Ünver Resim :Hasan Kaptan, Vedat Çizer, Nevbahar Aksoy, Neveser Aksoy, Bedri Baykam

Ülkemizdeki Çalışmalar Fen Liseleri (1962 yılındaki Milli Eğitim Şurasında alınan karar doğrultusunda üstün yetenekli çocukların yetiştirilmesi amacıyla 1964 yılında kurulmuştur; 96 Fen Lisesi, 23.203 Öğrenci) Anadolu Liseleri (991 Anadolu Lisesi, 410.000 Öğrenci) Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi (57 AGSL, 10.134 Öğrenci) Spor Liseleri (22 Spor Lisesi,3.386 Öğrenci) Sosyal Bilimler Liseleri (18 SBL, 3.120 Öğrenci) Bilim ve Sanat Merkezleri (59 BİLSEM ve 6942 Öğrenci ) Fen Liseleri 1962 Milli Eğitim Şurasında alınan karar doğrultusunda üstün yetenekli çocukların yetiştirilmesi amacıyla 1964 yılında kurulan fen liselerinin amaçlarından bazıları; Zeka düzeyleri ile fen ve matematik alanlarındaki yetenekleri yüksek olan öğrencileri, matematik ve fen bilimleri alanında yüksek öğrenime hazırlamak, Matematik ve fen bilimleri alanlarında gereksinim duyulan üstün nitelikli bilim adamlarının yetiştirilmesine kaynaklık etmek, Yeni teknolojileri kullanabilen, yeni bilgiler üretebilen ve projeler hazırlayabilen bireyler yetiştirmektir. Anadolu Liseleri Anadolu liseleri, ilköğretim üzerine hazırlık sınıfı bulunan veya bulunmayan ve hazırlık sınıfı dışında en az 4 yıl öğrenim veren karma okullardır. Amaçları; a) ilgi, yetenek ve başarılarına göre yüksek öğretim programlarına hazırlamak, b) Yabancı dili, dünyadaki bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyebilecek düzeyde Öğrenmeleri sağlamaktır. Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri Güzel sanatlar ve spor eğitimi alanında yatılı, gündüzlü ve karma olarak ilköğretim üzerine 4 yıl eğitim ve öğretim yapılan bu okulları amaçlarından bazılar; a. İlgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda güzel sanatlar ve spor eğitimi ile ilgili temel bilgi ve beceriler kazandırmak, b. Türk sanat, kültür ve sporuna katkıda bulunan ve başarıyla temsil eden bireyler olarak yetiştirmektir Sosyal Bilimler Liseleri Sosyal bilimler liseleri, Edebiyat ve Sosyal Bilimler alanlarında ihtiyaç duyulan üstün nitelikli bilim adamlarının yetiştirilmesine kaynaklık eder.

Ülkemizdeki Diğer Çalışmalar; Türk Eğitim Vakfı İnanç Türkeş Özel Lisesi (TEVİTÖL) Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulu TEVİTÖL, ülkemizdeki üstün zekâ ve özel yetenekli çocuklara, ihtiyaç duydukları özel eğitimi lise düzeyindeki yaş grubuna, karma ve yatılı olarak veren tek kurumdur. 1993 yılında, Sezai Türkeş tarafından kurulmuştur. 2001 yılından bu yana, okul eğitim-öğretim etkinliklerini Türk Eğitim Vakfı bünyesinde sürdürmektedir. Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulu Üstün yetenekli çocuklara yönelik 30.06.2002 yılında İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü ile Bakanlığımız arasında imzalanan protokol çerçevesinde Eminönü Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulunda bir proje yürütülmektedir.

Üniversitelerde Yapılan Çalışmalar İnönü Üniversitesi Üstün Yetenekliler Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi Karabük Üniversitesi Üstün Yetenekliler Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Üstün Yetenekliler Eğitim Programları (UYEP) Anadolu Üniversitesinde ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde üstün yetenekli öğrenciler için yürütülmektedir. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi- Üstün Zekalılar Eğitim Anabilim Dalı 2002-2003 öğretim yılında üstün zekalı öğrencilere sınıf öğretmeni yetiştirmeye başlamıştır. Çocuk Üniversiteleri Ankara Üniversitesi İstanbul Üniversitesi İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ ÜSTÜN YETENEKLİLER EĞİTİM ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ a) Türkiye’de, Türkçe konuşan ülkelerde ve diğer ülkelerdeki üstün yetenekli öğrencilerin bilim insanı olarak yetişmelerine katkı sağlamak için, çeşitli alanlarda zenginleştirilmiş, farklılaştırılmış ve bireyselleştirilmiş eğitim programları, bilim ve doğa kampları, yaz ve kış bilim okullarında etkinlikler düzenlemek, b) Üstün yeteneklilere yönelik ülke ölçeğinde stratejik bilgi üretmek, bilimsel araştırmalar yapmak, yapılanları değerlendirmek ve bilgi merkezi oluşturmak, c) Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili politikalar oluşturmak, mevcut politikaları değerlendirmek ve güncelleştirmek, Üstün yeteneklilerin eğitimi, istihdamı ve beyin gücü ilişkilerini incelemeye planlamaya ve uygulamaya katkıda bulunmak. KARABÜK Üniversitesi Merkezin amaçları şunlardır:   a) Türkiye’deki ve diğer ülkelerdeki üstün yetenekli bireylerin bilim insanı olarak yetişmelerine katkı sağlamak için, çeşitli alanlarda zenginleştirilmiş, farklılaştırılmış ve bireyselleştirilmiş eğitim programları düzenlemek,              b) Doğumdan, yüksek öğretimin sonuna kadar olan süreçte, üstün yetenekli bireylerin erken yaşta fark edilmesini ve ihtiyaç duydukları psikolojik, akademik, sosyal destek ve eğitimin verilmesini sağlamak, zekâ, ilgi ve yetenek alanlarını belirlemek,              c) Üstün yetenekli bireylerin ailelerinin ve öğretmenlerinin bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi için, ilgili resmi ve özel kurumlara danışmanlık yapmak,              ç) Üstün yeteneklilere yönelik ülke ölçeğinde stratejik bilgi üretmek, bilimsel araştırmalar yapmak, yapılanları değerlendirmek ve bilgi merkezi oluşturmak,              d) Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili politikalar oluşturmak, mevcut politikaları değerlendirmek ve güncelleştirmek,              e) Üstün yeteneklilerin eğitimi, istihdamı ve beyin gücü ilişkilerini incelemeye, planlamaya ve uygulamaya katkıda bulunmak,              f) Üstün yeteneklilerin ulusal ve evrensel değerleri tanımalarını, benimsemelerini, geliştirmelerini ve bu değerlere saygı duymalarını; lider, yaratıcı ve üretici düşünce yeteneklerini ulusal ve toplumsal bir bakış açısıyla ülke kalkınmasına yarar sağlayacak biçimde geliştirmek, Ankara Üniversitesi Çocuk Üniversitesi Çocuk Üniversitesi, çocuklara, üniversite ile etkileşim içerisinde, yaparak, yaşayarak ve eğlenerek, bilimsel ve eleştirel düşünme, yaratıcı olma, yargılama, sorgulama, soru sorma, merak duyma, sorun çözme gibi temel yaşam becerilerini kazandırmak amacını güden; bu amaçla onları erken yaşta bilimin ve sanatın eğlenceli yüzü ile tanıştıran bir yapılanmadır. Bu yapılanmada üniversite öğretim elemanları ve öğrencileri, deneyimlerini çocuk ve gençlerin ilgilerini bilime, bilimsel düşünceye ve sanata çekecek biçimde yapılandırarak aktarırlar. Çocuk Üniversitesi’nde temel amaç, bilimsel olanın niteliğini, bilimsel düşünce yöntemini, yaratıcı ve özgün düşüncenin asallarını çocuk ve genç insanlar için ulaşılabilir kılmak, hazır düşüncelerin değil yeninin, tekrarlananın değil özgün olanın peşinde olan bireyler yetiştirmek, çocukların bilimi ve bilimsel konuları anlayabileceklerini keşfetmelerini ve sanatın özgün anlam üretme potansiyelini kavramalarını sağlamak, çalışmalara katılan bireyleri bilimsel ve sanatsal alanda daha ileri düzeyde çalışmalar içinde yer almaya, araştırma yapmaya teşvik etmek, yaratıcı ve yenilikçi düşünme ile üretim sürecini kavratmak ve yeni nesil bilim insanı profili oluşturmaktır. İstanbul Üniversitesi Çocuk Üniversitesi İstanbul Üniversitesi Çocuk Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Merkezi bir yıllık bir ön çalışmanın ardından İstanbul Üniversitesi Senatosu kararı ve Yüksek Öğrenim Kurumu onayı ile Şubat 2010 da kurulmuştur. İstanbul Üniversitesi bu çerçevede yapılacağı geniş çaplı faaliyetler ile birçok öğrencinin hayatını olumlu yönde değiştirmeyi amaçlamaktadır. Çocuk Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin genel amaçları aşağıdaki şekilde özetlenebilir: a) Toplum açısından bilimsel bilginin erişilebilirliği b) İlköğretim ve lise düzeyindeki öğrencilerin, ilgi duydukları bilimsel alanlarla ilgili güvenilir ve güncel bilgiyi, o alanın önde gelen bilim adamlarından alması. Öğrenciler, herhangi bir alanda, hâlihazırda gördükleri müfredatın ötesinde bir bilgi sahibi olmak istediklerinde, bu bilgiyi ülkemizin önde gelen üniversitesinden sağlaması,

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Aralık 2009’da toplanan Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK)19. toplantısında “Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı”nın hazırlanması kararını almıştır. BTYK strateji planındaki temel başlıklar: Tanılama Eğitim modelleri İnsan kaynakları Sürdürülebilirlik

Eğitim Modelleri Bilim Sanat Merkezleri (BİLSEM) üstün yetenekli öğrenciler için Ülkemizdeki en kapsamlı Eğitim Modelidir. BİLSEM, ilköğretim ve ortaöğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve yetenek türlerine uygun eğitim almalarını sağlamak amacıyla açılmaktadır.

İlk BİLSEM 1994-1995 eğitim-öğretim yılında Ankara’da açılmıştır. Eylül 2010 itibariyle 55 İl’de toplam 61 BİLSEM bulunmaktadır. Toplam öğrenci sayısı 9215’dir.

Planlanan Çalışmalar Stratejik Plan Yasal Düzenlemeler

Gerçekleştirilen Kongreler I. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi (23-25 Eylül 2004 MEB, Marmara Üniversitesi, Çocuk Vakfı) II. Ulusal Üstün Yetenekliler Kongresi (25-27 Mart 2009 Anadolu Üniversitesi) I. Uluslararası Üstün Yetenekliler Eğitimi Sempozyumu (23-24 Eylül 2010 MEB, TEV, KOÇ Üniversitesi)

Gerçekleştirilen Çalışmalar I. Üstün Yetenekliler Eğitimi Strateji Belgesi Ortak Akıl Platformu, (20-22/12/2010) TÜSSİDE- TÜBİTAK  

Sürdürülebilirlik Yasal düzenlemeler Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Yönetmeliği - 06/07/1962 tarihli ve 11162 sayılı Resmi Gazete Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği - 31 Mayıs 2006- 26184 Sayılı Resmi Gazete MEB Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi - 25 Ocak 2007- 4 Sayılı TTK Kararı Toplumsal farkındalık Sivil Toplum Kuruluşları Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Yönetmeliğinin 4. maddesinde üstün zeka ve yetenekli çocuklar içinde özel eğitim okullarının açılabileceği öngörülmüştür. Ancak okullar açılmamıştır.

TEŞEKKÜR EDERİZ http://orgm.meb.gov.tr www.meb.gov.tr Nisan 2011,Ankara Böylece bireyin eğitim gibi temel bilgilerine bakılarak ihtiyaç duymayacağı linkleri göstermeyecek bilgilerde eleme yapacaktır. Örneğin liseyi tamamlamış bir birey sistemden faydalandığında ve eğitim bilgilerini istediğimde sistem ona gidilebilecek orta öğretim kurumlarını getirmeyecek onunla ilgili olanları getirecektir.