BARKODLAMA SİSTEMİ ayder5370@gmail.com

BU ÇALIŞMA İLE TOPLUMSAL ALANDA ; 1- öğrencilerin edindikleri Mesleki bilgi ve becerilerini kullanarak TOPLUMSAL SORUMLULUK bilinci ile aydınlatıcı olmak, 2- KOD 869 ‘ u vurgulamak, 3- Tüketicileri yerli Tüketime yönlendirmek HEDEFLENMİŞTİR…

K O D 8 6 9

AVCILAR TİCARET MESLEK LİSESİ ULAŞTIRMA HİZMETLERİ ALANI ( LOJİSTİK )

Barkod Hepimiz günde en az bir kere ihtiyacımız olan herhangi bir ürünü almak için bakkala veya markete gideriz. Aldığımız her ürünün üzerinde değişik kalınlıktaki çizgilerden oluşan bir etiket vardır. İhtiyacımız olan ürünleri aldıktan sonra parasını ödemek için kasaya geliriz. Kasada duran kasiyer satın aldığımız ürünlerin üzerindeki etiketleri tek tek bir el tarayıcısından geçirerek bize ödemeniz gereken toplam tutarı söylüyor.

Hiç merak ettiniz mi bu etiketler ne işe yarıyor, etiketin üzerindeki rakamlar ve çizgiler ne anlama geliyor? İşte her ürünün arkasında bulunan bu etiketlere BARKOD diyoruz

Nedir Bu Barkod? Kısaca; genelde dikdörtgen biçiminde olan, birbirine paralel çizilmiş inceli kalınlı çizgilerden ve bu çizgilerin arasındaki boşluklardan meydana gelen , siyah çubukların oluşturduğu bir sembole barkod diyoruz. Barkod'lar sayesinde bilgisayara otomatik veri girişi hızlı bir şekilde sağlanmaktadır. Günümüzde pek çok alanda kullanılmaya başlanmıştır. (Gazete, dergi, kitap ,ilaç, gıda vs.)

Çizgiler Ne Anlam İfade Ediyor? Konuya geçmeden önce sizlere bir tavsiyede bulunmak istiyorum. Bu konuyu daha iyi anlamanız için üzerinde barkod olan bir ürünü yanınızda bulundurabilirsiniz?

Öncelikle bilinmesi gereken şey; bu çizgiler sadece ürünün referans numarasını içerir. Herkesin sandığı gibi ürünün fiyatı ve ürün hakkındaki bilgileri içermez. Bu bilgiler bilgisayarda kayıtlıdır.

Barkod tarandığı zaman sinyal sistemdeki bilgisayara ulaşır Barkod tarandığı zaman sinyal sistemdeki bilgisayara ulaşır. Bilgisayarda girilen barkod numarasına göre ürünün fiyatını kasaya yansıtır. Eğer barkod'larda fiyat belli olsaydı, ürün fiyatı ne zaman değişse, ürünün barkodu da her fiyat değişiminde değişecekti. Bu da maliyet ve zaman açısından çok büyük kayıplara neden olacaktı.

Peki öyleyse fiyat değiştiği zaman bu değişiklik nasıl yapılıyor Peki öyleyse fiyat değiştiği zaman bu değişiklik nasıl yapılıyor? Cevabı çok basit; fiyat bilgileri bilgisayarda kayıtlı olduğu için; bilgisayardaki fiyat bilgisini değiştirmek yeterli olacaktır. Barkod da iki bölüm vardır. Birincisi bizim gördüğümüz rakamlar; ikincisi ise makinenin taradığı çizgiler. Bunları ileriki bölümlerde daha detaylı anlatacağım.

Barkod Çesitleri Nelerdir? Çok değişik barkod çesitleri var. UPC, EAN, EAN-13, EAN-8, Code 39, Code 93, Code 128. En çok kullanılanlar UPC ve EAN -13‘tür. UPC numaralama sistemi Kanada ve Amerika'da, EAN-13 numaralama sistemi ise Avrupa ve Türkiye'de kullanılmaktadır. Ben sizlere ülkemizde de kullanılan EAN-13 sistemini açıklayacağim.

EAN-13 Barkod Sistemi EAN-13 sistemi UPC sisteminden türetilmiş bir barkod sistemidir. UPC sistemi sadece Amerika ve Kanada'da kullanıldığı için uluslararası pazarlarda kullanılmaya müsait değildir.

EAN İngilizce "International Article Numbering Association" kelimelerinin kısaltılmış halidir. EAN 'nin yayınladığı bildirgeye göre 2005 yılından sonra Amerika ve Kanada'da EAN-13 uluslar arası barkod sistemine geçis yapması yönünde karar almıştır. EAN-13 sistemi bakkaliye ürünleri başta olmak üzere perakende satılan ürünlerin numaralandırılmasında kullanılmaktadır. Ayrıca Kitap (ISBN ) ve periyodiklerin (ISSN ) numaralandırılmasında da kullanılmaya başlanmıştır.

Bu kadar bilgi verdikten sonra gelelim barkodların sırrını çözmeye.

EAN-13 sistemi 1 3 haneden oluşur.   Ülke veya Simge Kodu Firma Kodu Ürün Kodu Kontrol Kodu

Bir Başka Örnek… A T M L

BİRİNCİ KISIM Ülke veya simge kodunu gösterir. Her ülkenin kendine ait bir kodu vardır. Türkiye'nin kodu 8 6 9 ‘dur.

869

İKİNCİ KISIM Firma kodunu gösterir. Ülke kodundan sonra gelen 4 hanedir. Bu kod TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birligi ) bünyesinde bulunan Mal NumaralandIrma Merkezi'nden alınır.

ÜÇÜNCÜ KISIM Firma kodundan sonra gelen 5 hanedir. Ürünü tanımlayan mamul kodudur

DÖRDÜNCÜ KISIM Kontrol kodudur. En son rakamdır. Bu kod diğer rakamların hatalı okunmasını engellemek için belli bir formülle hesaplanan kontrol sayısıdır. Kontrol kodudur.

En çok ticari ilişkimiz olan ülkelerden bazılarının Barkod numaraları 00-13 Amerika & Kanada 30-37 Fransa 400-440 Almanya 45-49 Japonya 46 Rusya Federasyonu 50 İngiltere 690-692 Çin 869 Türkiye 890 Hindistan

Uluslararası ortak Barkod Numaraları   KOD ÜLKE 977 ISSN (Uluslararası Standart Seri Numarası (sürekli yayınlar için,Gazete, dergi v.s)) 978 ISBN (Uluslararası Standart Kitap Numarası) 979 ISMN (Uluslararası Standart Müzik Numarası)

100 Ülkenin BARKOD Numaraları S.N KOD ÜLKE 1 00-13 Amerika & Kanada 2 20-29 Yerel kullanım için olan numara(mağaza/süpermarketler) 3 30-37 Fransa 4 380 Bulgaristan 5 383 Slovenya 6 385 Hırvatistan 7 387 Bosna-Hersek 8 400-440 Almanya 9 45-49 Japonya 10 46 Rusya Federasyonu

11 471 Tayvan 12 474 Estonya 13 475 Letonya 14 476 Azerbaycan 15 477 Litvanya 16 478 Özbekistan 17 479 Sri Lanka 18 480 Filipin 19 481 Beyaz Rusya 20 482 Ukrayna 21 484 Moldovya 22 485 Ermenistan 23 486 Gürcistan

24 487 Kazakistan 25 489 Hong Kong 26 49 Japonya 27 50 İngiltere 28 520 Yunanistan 29 528 Lübnan 30 529 Kıbrıs 31 531 Makedonya 32 535 Malta 33 539 İrlanda 34 54 Belçika & Lüksemburg 35 560 Portekiz 36 569 İzlanda

37 57 Danimarka 38 590 Polonya 39 594 Romanya 40 599 Macaristan 41 600-601 Güney Afrika 42 609 Mauritius Adası 43 611 Fas 44 613 Cezayir 45 619 Tunus 46 621 Suriye 47 622 Mısır 48 624 Libya 49 625 Ürdün

50 626 İran 51 627 Kuveyt 52 628 Suudi Arabistan 53 629 Birleşik Arap Emirlikleri 54 64 Finlandiya 55 690-692 Çin 56 70 Norveç 57 729 İsrail 58 73 İsviçre 59 740 Guatemala 60 741 El Salvador 61 742 Honduras 62 743 Nikaragua 63 744 Kosta Rika

64 745 Panama 65 746 Dominik Cumhuriyeti 66 750 Meksika 67 759 Venezuella 68 76 İsviçre 69 770 Kolombiya 70 773 Uruguay 71 775 Peru 72 777 Bolivya 73 779 Arjantin 74 780 Şile 75 784 Paraguay 785

77 786 Ekvador Cumhuriyeti 78 789 Brezilya 79 80-83 İtalya 80 84 İspanya 81 850 Küba 82 858 Slovakya 83 859 Çek Cumhuriyeti 860 Sırbistan Karadağ 85 869 Türkiye 86 87 Hollanda 880 Güney Kore 88 885 Tayland

8 6 9 KOD: 89 888 Singapur 90 890 Hindistan 91 893 Vietnam 92 899 Endonezya 93 90 -91 Avusturya 94 Avustralya 95 Yeni Zelanda 96 955 Malezya 97 958 Macau 98 977 ISSN (Uluslararası Standart Seri Numarası (sürekli yayınlar için, Gazete, Dergi vb)) 99 978 ISBN (Uluslararası Standart Kitap Numarası) 100 979 ISMN (Uluslararası Standart Müzik Numarası) KOD: 8 6 9

AVCILAR TİCARET MESLEK LİSESİ ULAŞTIRMA HİZMETLERİ ALANI ( LOJİSTİK )

BARKODUN TARİHÇESİ 1940'ların sonunda bir lisansüstü öğrencisi olan ABD’ li Bernard Silver, öğrenim gördüğü Drexel Teknoloji Enstitüsü'ne gelen bir market zinciri sahibinin kasada tüm ürün bilgilerini otomatik kaydedecek bir sistem geliştirilmesini istediğini, ama enstitüsünün konuyla ilgilenmediğini gördü. Bu fikir Silver'in ilgisini çekti ve doktora öğrencisi olan arkadaşı ABD'Lİ Norman Woodland 'a bundan söz etti. Konu üzerinde birlikte çalışmaya başladılar. Akıllarına ilkönce, kızılötesi ışığın altında parlayacak flüoresan mürekkeple oluşturulacak desenleri kullanmak geldi ama bunun çok kullanışsız ve yüksek maliyetli olduğu ortaya çıktı. Ardından Norman Woodland, Mors kodu ilkesiyle çalışan ve tarayıcıya okutulabilecek bir etiket düşündü. Mors kodundan tek farkı, noktalar yerine inceli kalınlı çizgiler kullanılması olacaktı.

Barkodun henüz oluşum aşamasında ortaya atılan bu görüş modern barkod fikrine çok yakındı ama Woodland ve Silver bu durumda çizgileri tarayıcıya okutmanın çok güç olacağı düşüncesiyle fikri daha da geliştirdiler; 1949'da hedef tahtasındakine benzer iç içe geçmiş halkalar şeklinde bir veri kodu için patent başvurusu yaptılar. Böylece tarayıcının barkoda paralel tutulması zorunluluğu ortadan kalkacaktı. Günümüzün lazerli okuyucuları bu sorunu, etiketi aynı anda birkaç yönden birden tarayarak aşar. Bunun ardından, tarayıcılarının prototipini yaptılar; prototip, okumakta olduğu kodları yakıp kül etmeden önce fikrin işe yaradığını gösterecekti. Woodland o dönemde IBM firmasında çalışıyordu ve firma iki kez patent haklarını satın alma önerisi yaptı. Sonunda patent hakkını 1962'de Philco firması aldı ve sonra RCA firmasına sattı. 1970'lerde hâla IBM firmasında çalışmakta olan Woodland, ABDli George Laurer ile birlikte Evrensel Ürün Kodu olarak bilinen ve 1973'te onaylanan 12 basamaklı karmaşık kodu geliştirdi. Ertesi yıl, 26 Haziran1974 günü sabah 08.01'de, ABD'nin Ohio eyaletinde bulunan Troy şehrindeki Marsh Süpermarket'in kasasında işlenen bir paket sakız, dünyada barkodla satılan ilk ürün oldu.

BARKODUN YARARLARI DOĞRULUK En doğru bilgiyi almanızı sağlar, kullanıcı hatalarını ortadan kaldırır. Benzer ürünler veya benzer kodlara sahip ürünler arasındaki karışıklığı önler. HIZ Hızlı veri girişinin iki önemli faydası vardır.  1. İstenen bilgi manüel şekilde toplanacak bilginin çok çok üstünde bir hızla ve doğru bir şekilde toplanır. 2. Bu toplanan doğru bilgiler bilgisayar ortamında olduğu için yine çok hızlı bir şekilde bu bilgileri işleyebilecek, değerlendirebilecek kişilere veya ortama ulaşır. Örneğin; bu bilgilerin doğru bir şekilde, bir kağıtta yazılı bilgiler olduğunu varsayın. O kağıdın içinden A marka deterjandan ne kadar satıldığını nasıl bulabilirsiniz? Evet, sayabilirsiniz. Son anda size A marka deterjan değil de tüm deterjan satışları sorulursa ne yaparsınız?

KULLANIŞLILIK Barkot ürünleri yani okuyucular, yazıcılar vs. tüm OT/VT ürünlerinin kullanımı, bilgisayara bağlaması ve işletmesi çok kolaydır. Bu sistem ile güvenilir, detaylı, hızlı datalar toplanır. Bu toplanan bilgiler ile sistem daha etkili yönetilebilir. Örneğin Hangi ürün ne kadar satılıyor? Şu anda stokta eksikler neler? Geçmiş satışlara bakarak hangi üründen ne kadar sipariş vermeli? gibi sorulara kolayca cevap bulabilirsiniz.

MALiYET Doğruluğun artması ve veri giriş hızının yükselmesi ile işçilik maliyeti düşecek sistem daha ekonomik olacaktır. DiKKAT! Barkoda ilgili asla unutulmaması gereken bir konu vardır. Barkot uygulamasının başarılı olmasında toplanan dataları kabul eden, değerlendiren yazılımın büyük önemi vardır.

BARKODLA NELER YAPABİLİRİZ? Barkot verinin hızlı ve doğru girilmesini sağlayan bir yöntem olduğundan dolayı barkot işlemlerinin çok kullanıldığı ve bilgiye hızlı ve doğru bir şekilde ulaşılmasının ihtiyaç olduğu yerlerde kullanılabilir. Bu yöntemin kullanıldığı sistemler veri toplama sistemleri olarak adlandırılırlar. Barkot kullanılarak bir ürüne ait tüm hareketler izlenebilir. Bu sistemlerde barkot okuyucular, barkot yazıcılar ve taşınabilir data terminaller gibi bir çok iletişim aracı kullanılmaktadır. 

Veri toplama sistemleri bir çok yerde kullanılabilir Veri toplama sistemleri bir çok yerde kullanılabilir. Mağazalarda, endüstriyel ortamlarda, pazarlama ve satışlarda, işyerlerinde vb. gibi bir çok alanda ve yerde kullanılabilir. Örneğin barkotlu bir sistem kullanarak depo sayımlarınızı çok kolay ve rahat bir şekilde yapabilirsiniz. Kod : 8 6 9

TARAYICI (BARKOT OKUYUCU) En eski ve hala en ucuz barkod tarayıcıları sabit bir ışık kaynağı ve barkod boyunca hareket ettirilen bir adet fotosensör ile yapılır. Daha sonra yapılan bir tasarım, "laser tarayıcı", barkod boyunca laseri tarayan poligonal ayna veya galvanometreye monte edilen ayna kullanır -- aslında sadece bir adet düz çizgi içerir, ama barkodları her açıdan okuyabilmek için karmaşık şekillerde görülür.

1990'ların sonlarında bazı barkod okuyucu üreticileri hem tek boyutlu hem de iki boyutlu barkodları okumak için sayısal kameralarla çalışmaya başladı. Bu teknoloji günümüzde mükemmel hale geldi ve şimdilerde çoğu uygulamada laser tarayıcıları performans ve güvenilirlik açısından geride bırakıyor. Yakın zamanda, mağaza raflarından alabileceğiniz sayısal kameralar hem tek hem de iki boyutlu barkodları okuyacak yeterli çözünürlüğe ulaştı. Artan şekilde firmalar barkod tarama yazılımlarını kameralı telefonlara adapte etmenin yollarını arıyor. Ancak, kameralı telefonların optikleri endüstriyel tarayıcılar için optimize edilmiş standart kodlara yeterince uygun değil. Sonuç olarak mobil kullanım için renk kodu ve mCode gibi yeni kodlar tasarlanmakta.

KOD DOĞRULAYICI (BARKOT OKUYUCU) Bar kod doğrulayıcı birincil olarak barkod basılan ama tedarik zincirindeki tüm firmaların bar kod kalitesini test edeceği iş sahalarında kullanılmaktadır. Barkodun tedarik zincirindeki herhangi bir tarayıcı tarafından okunabilmesini garantilemek çok önemlidir. Perakendeciler uyumlu olmayan barkodlar için yüksek meblağlı cezalar vermektedir. Bar kod doğrulayıcılar bir tarayıcı gibi çalışmaktadır ama sadece bar kodu çözümlemek yerine, bir doğrulayıcı 8 çeşit test uygulamaktadır. Her test sonucuna 0.0-4.0 (F-A) arasında bir değer verilmektedir ve bu testlerin en düşüğü tarama değeri olarak alınmaktadır. Bir çok uygulama için 2.5 (C) değeri kabul edilebilir en alt değerdir.

Bar kod doğrulayıcı standartları Orjinal Amerikan barkod kalite özellikleri ANSI X3.182'dir Şu anki uluslararası barkod kalite özellikleri (tek boyutlu kodlar için) ISO15426-1 ve (iki boyutlu kodlar için) ISO15426-2 'dir. Barkod doğrulayıcıları (tek boyutlu bar kod doğrulayıcı uyumluluk standardı) ISO 15426-1 veya (iki boyutlu bar kod doğrulayıcı uyumluluk standardı) ISO 15426-2 ile uyumlu olmalıdır.

BARKOD DOĞRULAYICI ÜRETİCİLERİ ** Bar kod doğrulayıcı üreticileri: ** RJS/Printronix (tek boyutlu) Hand Held Products (tek boyutlu) Webscan (tek ve iki boyutlu) Auto ID Solutions (iki boyutlu) Stratix (tek boyutlu) Axicon (tek boyutlu)

BARKOD OKUYUCU RESİMLERİ

869

EL TERMİNALİ

869

KOD : 869

EL TERMİNALLERİ

BARKOD YAZICILARI

869

BARKOD RESİMLERİ

869

KOD 869

UPC-A                           UPC-A ABD'de en çok tanınan ve kullanılan semboldür. Ana kullanım alanı ABD perakende endüstrisidir. Bu sembol 12 nümerik karakterden oluşan sabit uzunluğa sahiptir. UPC-A ile kodlanan bilgiler standardize bir formata uyarlar. UPC-A kodunun 12. dijiti önceki 11 dijitten hesaplanan bir kontrol numarasıdır.

EAN                                ABD dışında tüm ülkeler perakende ürünlerin kodlanmasında EAN barkodunu kullanmaktadır. Bu kodlama dili 13 nümerik karakter kullanmasının dışında UPC-A ile aynıdır.

Code 39                                                  Code39 veya Code 3 of 9 değişken uzunlukta harf ve rakamlardan oluşan kodlaması ile çokça kullanılan bir barkod dilidir. Code 39’un başlangıç ve bitiş karakterleri daima yıldız ‘*’ işaretidir.

Interleaved 2 of 5 (I 2/5)             Interleaved 2/5 değişken uzunlukta yüksek yoğunluklu bir kodlama dilidir. Bu dil ile yalnızca çift sayılardan oluşan nümerik bilgiler kodlanır. Bu çift yoğunluklu barkod sisteminde tek pozisyonlu bilgiler bar ile çift pozisyonlu bilgiler boşluk ile kodlanır.

UPC-E                 UPC-A 12 nümerik karakteri kodlamasına karşın, UPC-E yalnızca 8 nümerik karakteri kodlamaktadır. Bu kodlama dili UPC-A’nın sıkıştırılmış bir versiyonudur.

Code 128                               Code 128 kompakt ve kullanışlı bir barkod dilidir. 128 ASCII karakter setinin tümünü kodlayabilir. Code 128’in kendi kendini kontrol özelliği vardır ve tarayıcı okuma performansını artıran geometrik özelliklere sahiptir.

UCC/EAN-128                                         Bu dil Code 128'in bir versiyonudur. Temel olarak ürün/sevkiyat tanımlamaları için tasarlanmıştır. UCC/EAN-128 spesifikasyonu Code 128 ile aynı kod setini kullanmaktadır. Bununla beraber özel bir karakter (fonksiyon 1) kodlamada başlangıç kodunun bir parçası olarak kullanılır.

Codabar                      Codabar 16 adet karakterden oluşan ve kendi kendini kontrol özelliğine sahip bir barkod dilidir. Kullanılan karakterler: 0’dan 9’a kadar rakamlar ve -$:/.+ karakterleridir.

Postnet                                  Postnet (POSTal Numerical Encoding Technique) barkodu ABD Posta Servisi tarafından mektuplardaki Posta Kodu bilgisini kodlamak için geliştirilmiştir. Postnet sembolleri diğer barkodlardan değişiktir.

Pharmacode             Pharmacode sembolleri özellikle ilaç sanayinde paketleme kontrol sistemlerinde kullanılırlar. Bu barkod dili yalnızca nümerik bilgileri 1 ile 8190 arasındaki sayılar ile kodlar.

PDF-417                                         PDF 417 yüksek yoğunluklu bir barkod sembolüdür. İki boyutlu bu barkod sistemi temel olark üst üste bindirilmiş barkod setlerinden oluşur. Bu şekilde 255 karakterlik ASCII tablosunun tamamını kodlayabilir.

869

BU ÇALIŞMA İLE HEDEFLENEN; öğrencilerin; Mesleki yeterliklerinin geliştirilmesi, Proje tasarlama, geliştirme, oluşturma ve uygulama deneyimi edinmeleri, Ulusal ve uluslararası düzeyde, mesleki yeterlilik ve özgüvene sahip olmaları, Araştırma, problem çözme becerilerini geliştirmeleri, bilimsel düşünme yeteneği ve yeterliği kazanmaları, Ekip hâlinde çalışma deneyimi kazanmaları, Bilgi teknolojilerini kullanmaları, Kalite ve verimlilik bilincini geliştirmeleri Hedeflerine ulaşması yönünde gayret sarfedilmiştir.

KAYNAKÇA Automating Management Information Systems: Barcode Engineering and Implementation - Harry E. Burke, Thomson Learning, ISBN 0-442-20712-3 Automating Management Information Systems: Principles of Barcode Applications - Harry E. Burke, Thomson Learning, ISBN 0-442-20667-4 The Bar Code Book - Roger C. Palmer, Helmers Publishing, ISBN 0-911261-09-5, 386 pages The Bar Code Manual - Eugene F. Brighan, Thompson Learning, ISBN 0-03-016173-8 Handbook of Bar Coding Systems - Harry E. Burke, Van Nostrand Reinhold Company, ISBN 0-422-21430-8, 219 pages Lines of Communication - Craig K. Harmon, Helmers Publishing, ISBN 0-911261-07-9, 425 pages Punched Cards to Bar Codes - Benjamin Nelson, Helmers Publishing, ISBN 0-911261-12-5, 434 pages Revolution at the Checkout Counter: The Explosion of the Bar Code - Stephen A. Brown, Harvard Univ Press, ISBN 0-674-76720-9 Altareu.com.tr