SERMAYE PİYASASI KURULU HUKUK İŞLERİ DAİRESİ 22 Ekim

 6362 Sayılı yeni Sermaye Piyasası Kanununda (SPKn.) Yaptırımlar Hakkında Kısaca  Piyasa odaklı yaklaşım  Suç teşkil eden fiiller – Kabahatler  Tedbirlerin değişen niteliği  SPKn.’deki üç cezai hüküm  Etkin bir yaptırım sistemi üzerine 2 SUNUM PLANI

 6362 Sayılı Kanunun reform niteliği ve yaptırım  Piyasa odaklı yaklaşım  İkincil düzenlemelere bağlılık ve İPC  İPC uygulaması ve tedbirlerin değişen niteliği  Klasik yöntem Hapis cezası  Finansal suça (finansal düzeni bozan fiile) finansal yaptırım  Finansal suç?  Hangi ölçüde finansal yaptırım?  Etkin pişmanlık hükümleri SAYILI SPKn.’de YAPTIRIMLAR-1

 6362 Sayılı Kanunun reform niteliği ve yaptırım  Piyasa odaklı yaklaşım  İhraççı Yatırımcı Piyasa  İkincil düzenlemelere bağlılık ve İPC  SPKn. md.23/2  SPKn. md.103/4  SPKn md.104  Tedbirlerin değişen niteliği  SPKn. md.26/6  SPKn. md.101  106 ve 107 nci maddelerdeki fiiller  Piyasanın etkin ve sağlıklı işleyişini temin  Makul şüphe SAYILI SPKn.’de YAPTIRIMLAR-2 (İkincil Düzenlemelerin Önemi ve Tedbirlerin Değişen Niteliği)

BİLGİ SUİSTİMALİ ( SPKn. md.106 ) sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (md.47/A-1) 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (md.106) Cezai sorumluluk MADDE 47 – A) 1. Sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış bilgileri kendisine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanarak sermaye piyasasında işlem yapanlar arasındaki fırsat eşitliğini bozacak şekilde mameleki yarar sağlamak veya bir zararı bertaraf etmek, içerden öğrenenlerin ticaretidir. Bu fiili işleyen 11 inci madde kapsamındaki ihraççılarla, sermaye piyasası kurumlarının veya bunlara bağlı veya bunlara hâkim işletmelerin yönetim kurulu başkan ve üyeleri, yöneticileri, denetçileri, diğer personeli ve bunların dışında meslekleri veya görevlerini ifa etmeleri sırasında bilgi sahibi olabilecek durumda olanlarla, bunlarla temasları nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak bilgi sahibi olabilecek durumdaki kişiler, … her bir alt bent kapsamına giren fiillerden dolayı iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. …. Birinci fıkranın (A), (B) ve (C) bentleri uyarınca verilecek para cezaları üst sınırla bağlı olmaksızın suçun işlenmesi suretiyle temin edilen menfaatin üç katından az olamaz. Bilgi suistimali MADDE 106- (1) Doğrudan ya da dolaylı olarak sermaye piyasası araçları ya da ihraççılar hakkında, ilgili sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikteki ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere dayalı olarak ilgili sermaye piyasası araçları için alım ya da satım emri veren veya verdiği emri değiştiren veya iptal eden ve bu suretle kendisine veya bir başkasına menfaat temin eden; a) İhraççıların veya bunların bağlı veya hâkim ortaklıklarının yöneticileri, b)İhraççıların veya bunların bağlı veya hâkim ortaklıklarında pay sahibi olmaları nedeniyle bu bilgilere sahip olan kişiler, c) İş, meslek ve görevlerinin icrası nedeniyle bu bilgilere sahip olan kişiler, ç) Bu bilgileri suç işlemek suretiyle elde eden kişiler, d) Sahip oldukları bilginin bu fıkrada belirtilen nitelikte bulunduğunu bilen veya ispat edilmesi hâlinde bilmesi gereken kişiler, iki yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılırlar. Ancak, bu suçtan dolayı adli para cezasına hükmedilmesi hâlinde verilecek ceza elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.

BİLGİ SUİSTİMALİ ( SPKn. md.106 )-2 6

PİYASA DOLANDIRICILIĞI (SPKn. md.107/1) -1 (İşleme Dayalı) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (md.47/A-2) 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (md.107/1) Cezai sorumluluk MADDE 47-… A) 2. Yapay olarak, sermaye piyasası araçlarının, arz ve talebini etkilemek, aktif bir piyasanın varlığı izlenimini uyandırmak, fiyatlarını aynı seviyede tutmak, arttırmak veya azaltmak amacıyla alım ve satımını yapan gerçek kişilerle, tüzel kişilerin yetkilileri ve bunlarla birlikte hareket edenler, … her bir alt bent kapsamına giren fiillerden dolayı iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. … Birinci fıkranın (A), (B) ve (C) bentleri uyarınca verilecek para cezaları üst sınırla bağlı olmaksızın suçun işlenmesi suretiyle temin edilen menfaatin üç katından az olamaz. Piyasa dolandırıcılığı MADDE 107- (1) Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarına, fiyat değişimlerine, arz ve taleplerine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla alım veya satım yapanlar, emir verenler, emir iptal edenler, emir değiştirenler veya hesap hareketleri gerçekleştirenler iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar. Ancak, bu suçtan dolayı verilecek olan adli para cezasının miktarı, suçun işlenmesi ile elde edilen menfaatten az olamaz. … (3) Birinci fıkrada tanımlanan suçu işleyen kişi pişmanlık göstererek, beş yüz bin Türk Lirasından az olmamak üzere, elde ettiği veya elde edilmesine sebep olduğu menfaatin iki katı miktarı kadar parayı, Hazineye; a) Henüz soruşturma başlamadan önce ödediği takdirde, hakkında cezaya hükmolunmaz. b) Soruşturma evresinde ödediği takdirde, verilecek ceza yarısı oranında indirilir. c) Kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediği takdirde, verilecek ceza üçte biri oranında indirilir. 7

8 PİYASA DOLANDIRICILIĞI (SPKn. md.107/1) -2 (İşleme Dayalı)

PİYASA DOLANDIRICILIĞI (SPKn. md.107/2) -1 (Bilgiye Dayalı) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (md.47/A-3) 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (md.107/2) Cezai sorumluluk MADDE 47 -… A) 3. Sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, yalan, yanlış, yanıltıcı, mesnetsiz bilgi veren, haber yayan, yorum yapan ya da açıklamakla yükümlü oldukları bilgileri açıklamayan gerçek kişilerle, tüzel kişilerin yetkilileri ve bunlarla birlikte hareket edenler, … her bir alt bent kapsamına giren fiillerden dolayı iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. … Birinci fıkranın (A), (B) ve (C) bentleri uyarınca verilecek para cezaları üst sınırla bağlı olmaksızın suçun işlenmesi suretiyle temin edilen menfaatin üç katından az olamaz. (2) Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazırlayan ya da bunları yayanlar iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar. 9

10 PİYASA DOLANDIRICILIĞI (SPKn. md.107/2) -2 (Bilgiye Dayalı)

11 BİLGİ SUİSTİMALİ ve PİYASA DOLANDIRICILIĞI SAYILMAYAN HALLER ( SPKn. md.108 )

GÜVENİ KÖTÜYE KULLANMA VE SAHTECİLİK (SPKn. md.110)-1 ( ÖRTÜLÜ KAZANÇ AKTARIMI) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ((md. 15&47/A-6)6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (md.110/1-(b) ve (c) Cezai sorumluluk MADDE 47 … A) 6. Bu Kanunun 15 inci maddesinin son fıkrasında belirtilen işlemlerde bulunarak kârı veya mal varlığı azaltılan tüzel kişilerin yetkilileri ve bunların fiillerine iştirak edenler, … her bir alt bent kapsamına giren fiillerden dolayı iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. … Birinci fıkranın (A), (B) ve (C) bentleri uyarınca verilecek para cezaları üst sınırla bağlı olmaksızın suçun işlenmesi suretiyle temin edilen menfaatin üç katından az olamaz. Temettü ve bedelsiz payların dağıtım esasları MADDE 15 – … Halka açık anonim ortaklıklar; yönetim, denetim veya sermaye bakımından dolaylı veya dolaysız olarak ilişkili bulunduğu diğer bir teşebbüs veya şahısla emsallerine göre bariz şekilde farklı fiyat, ücret ve bedel uygulamak gibi örtülü işlemlerde bulunarak karını ve/veya mal varlığını azaltamaz. Güveni kötüye kullanma ve sahtecilik MADDE 110- (1) Aşağıdaki fiiller güveni kötüye kullanma suçunun nitelikli hâlini oluşturur; ancak bu durumda 5237 sayılı Kanunun 155 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre hükmolunacak ceza üç yıldan az olamaz: … b) Yönetim, denetim veya sermaye bakımından dolaylı veya dolaysız olarak ilişkili bulunduğu diğer bir teşebbüs veya şahısla emsallerine göre bariz şekilde farklı fiyat, ücret ve bedel uygulamak gibi örtülü işlemlerde bulunarak halka açık ortaklıkların kârını veya mal varlığını azaltmak c) Halka açık ortaklıklar ve kolektif yatırım kuruluşları ile bunların iştirak ve bağlı ortaklıklarının, yönetim, denetim veya sermaye bakımından doğrudan veya dolaylı olarak ilişkide bulundukları gerçek veya tüzel kişiler ile emsallerine uygunluk, piyasa teamülleri, ticari hayatın basiret ve dürüstlük ilkelerine aykırı olarak farklı fiyat, ücret, bedel, şartlar içeren anlaşmalar veya ticari uygulamalar yapmak veya işlem hacmi üretmek gibi işlemlerde bulunarak kârlarını veya malvarlıklarını azaltmak veya kârlarının veya malvarlıklarının artmasını engellemek … (3) Birinci fıkranın (b) ve (c) bentleri kapsamına giren güveni kötüye kullanma suçunu işleyen kişi, etkin pişmanlık göstererek 21 inci maddenin dördüncü fıkrasında yer alan ödemenin yanı sıra bunun iki katı parayı Hazineye; a)Henüz soruşturma başlamadan önce ödediği takdirde, hakkında cezaya hükmolunmaz, b)Soruşturma evresinde ödediği takdirde, verilecek ceza yarısı oranında indirilir, c)Kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediği takdirde, verilecek ceza üçte biri oranında indirilir. 12

13 EMNİYETİ SUİSTİMAL (SPKn. md.110) -2 ( ÖRTÜLÜ KAZANÇ AKTARIMI)

 Cezalandırma  MeşruiyetYaptırım uygulanmasına dair inanç ÖngörülebilirlikSürat Caydırıcılık  Uzmanlık (İhtisas Mahkemeleri – Uzmanlaşmış Üst Kurul)  İPC ve Tedbirler  Özgürlüklerin gözetilmesi ve dengelilik 14 ETKİN BİR YAPTIRIM SİSTEMİ ÜZERİNE

TEŞEKKÜRLER 15 SERMAYE PİYASASI KURULU HUKUK İŞLERİ DAİRESİ