CERRAHİDE ANAMNEZ VE MUAYENE YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Tamer Akça

Rene Leriche "The individual on whom we operate is more than a physiological mechanism. He thinks, he fears, his body trembles if he lacks the comfort of a sympathetic face. For him nothing will replace the salutary contact with his surgeon, the exchange of looks, the feeling that the doctor has taken charge, with the certainty, at least apparent, of winning.“ La philosophie de la Chirurgie. Foreword. Translated by Roberta Hurwitz.

HASTA MUAYENESİ

Önce hastanın hikayesi alınır, sonra fizik muayenesi yapılır ANAMNEZ Hastanın hikayesi; beden fonksiyonlarının bozukluğundan oluşan şikayetler (semptom) FİZİK MUAYENE Hastalığın objektif belirtileri olan fizik bulgular Önce hastanın hikayesi alınır, sonra fizik muayenesi yapılır

Değerlendirme Hasta hikayesi, fizik ve laboratuar bulgular eksiksiz ve dikkatle kaydedilir Semptomlar sübjektiftir; heyecan, zeka ve ifade tarzına göre Hastada mevcut semptom ve fizik bulguların meydana getirebileceği hastalıklar göz önünde bulundurulur Bu hastalıklar arasında ayırıcı teşhis yapılarak hastanın semptom ve fizik bulgularına uyan hastalık ÖN TANI olarak kabul edilir. Kesin tanıyı doğrulayacak laboratuar ve görüntüleme testleri  KESİN TANI

“We diagnose what we look for, and we look for what we know” Dr. Ronald F Martin

ANAMNEZ

Anamnez (1) Hastanın asıl şikayetleri, (2) Mevcut hastalığının belirtileri, (3) Daha önceden geçirdiği tıbbi sorunlar (hastanın özgeçmişi), (4) Aile hikayesi (hastanın soy geçmişi), (5) Alışkanlıkları, (6) Hastanın psikolojik durumu…

KARIN MUAYENESİ

SAĞ ÜST SOL ÜST SAĞ ALT SOL ALT

SAĞ ÜST SOL ÜST SAĞ ALT SOL ALT

SAĞ ÜST SOL ÜST SAĞ ALT SOL ALT

SAĞ EPİGASTRİK SOL HİPOKONDRİAK HİPOKONDRİAK SAĞ KOLİK UMBLİKAL SOL KOLİK SAĞ İLİAK HİPOGASTRİK SOL İLİAK

Karnın inspeksiyonu Genel görünüş Solunuma katılım Göbeğin çukuru Skatrisler Asimetri Fıtık bölgeleri Karın duvarı venleri (caput medusa)

Karnın palpasyonu En değerli bilgi (hastanın karnı gevşetilmeli) Eller soğuk olmamalı Ağrının ters yönünden başlanmalı Yüzeyel palpasyon Derin palpasyon palpasyon (özellikle şüpheli alanlar) Parmakların volar yüzü ile uygulanmalı Defans musküler Rijidite Rebound

Karnın palpasyonu Kitlenin yeri, ait olduğu organ hassasiyeti, büyüklüğü, şekli, kıvamı, yüzeyi hassasiyeti, hareketliliği solunumla ilgisi pulsasyonu

Karnın perküsyonu Timpan / Matite P.Ksiformis’den pubis ve inguinallere doğru Matitede yer değiştirme Traube (sol kot kenarı, ksifoidden geçen vertikal çizgi, ön aksiller çizgi) Splenomegali, sol alt lob pnömonisi, hepatomegalide Traube “kapalı”

Her bir kadran dinlenir En az 5 solunum süresi Barsak peristaltizmi Karnın oskültasyonu Her bir kadran dinlenir En az 5 solunum süresi Barsak peristaltizmi normal, hiperaktif, hipoaktif Üfürüm arteriovenöz fistül, anevrizma

ASSİT MUAYENESİ

Karında assit Karında serbestçe hareket edebilen bol sıvı Sensation de flot Matitenin yer değiştirmesi (daha az sıvı için) Ballotman (çarpma hissi) Hastanın tartılması Karın çevresinin ölçülmesi İdrar miktarı ve yoğunluğunun ölçülmesi Parasentez Ultrasonografi Bilgisayarlı tomografi

TİROİD MUAYENESİ

Tiroid palpasyonu Yutkunmakla yukarı doğru hareket eder Palpe edilmeksizin tiroidin inspeksiyonu retrosternal guatrı gözden kaçırır Sandalyeye oturmuş olan hastanın arkasından boynunun değerlendirilmesi Hasta mutlaka yutkundurulmalı İşaret noktası krikoid kıkırdak; istmus krikoidin bir parmak altından Diffüz ve bilateral büyüme; Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi, multinodüler guatr Tek taraflı bir kitle; kolloid nodül, folliküler adenoma, karsinoma

Tiroid palpasyonu Diffüz ve bilateral büyüme; Tek taraflı bir kitle; Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi, multinodüler guatr Tek taraflı bir kitle; kolloid nodül, folliküler adenoma, karsinoma Pizillo metodu: şişlik küçük veya hasta şişman ve kısa boyunlu ise hasta boynunu arkaya doğru atar, iki elini kenetleyerek başının altına koyar

Tiroid palpasyonu Yan lobların ön yüzleri Baş muayene edilen tarafa doğru eğdirilir Kas ile tiroid arasından girilerek bezin arkasında kalmış olan karotik arter yoklanır

Tiroid palpasyonu Üst uç ve damarlanma için Muayene edeceği tarafın tersi taraf elinin baş parmağını sternokleidomastoid kasının ortasının biraz yukarısına anterior kenarının derinine, işaret parmağını da posterior kenarının altına doğru koyar Böylece bu iki parmağı birbirine yaklaştırır Damardan zengin kitlelerde parmaklar bezin üzerine hafifçe konursa nabız alınabilir (pulsatil)

Tiroid palpasyonu Servikal lenf zinciri Posterior üçgendeki lenf nodları Papiller tiroid kanserinde; juguler nodlar Delphian nodülü; tiroid istmusunun ve krikoid kıkırdağın hemen üzerinde

İnspeksiyonda bir lob normal görülse de palpe edilmeli Tiroid palpasyonu Nodüllerin yeri, Sayısı, Büyüklükleri, Kıvamı İnspeksiyonda bir lob normal görülse de palpe edilmeli

Multinodüler Guatr

Kolloid Kist

Yardımcı muayeneler: İİAB Basit ve düşük riskli 23 numara enjektör Kuru cam slaytlar %70’lik alkol ve hava ile havada fiske edilenler; May Glum Grünwald Giemsa alkol ile fiske edilenler; Papanicolou Tecrübeli bir patolog yüksek bir spesifite ile tiroide ait hastalıkların büyük çoğunluğuna tam doğru olarak tanı koyabilir

Yardımcı muayeneler: TFT Tirotropin serum T3 ve T4 seviyeleri ile (-) feedback Graves hastalığı, toksik nodüler guatr T3 ve T4 seviyelerinin yüksek, TSH seviyeleri düşük Hashimoto tiroiditi gibi primer tiroid hasarında T4 seviyesi az, TSH seviyeleri cevap olarak yüksek Gerektiğinde serbest T3 ve T4 değerleri ölçülür

Yardımcı muayeneler: Sintigrafi I131, Tc99m Tiroid dokusunun morfolojisi ve fonksiyonel durumu Nodül (soğuk-sıcak) Soğuk nodüller; malignite

Yardımcı muayeneler: Ultrasonografi Basit, Ucuz, Güvenli, Hastaya ve tiroid dokusuna zararsız kitlenin tiroidle ilişkisi solid veya kistik Tiroid nodüllerinin tanısında ve izlenmesinde yarar sağlar.

FITIK MUAYENESİ

Fıtık muayenesi Karın duvarındaki zayıf nokta Visseral organlar Peritonla birlikte Ayrıca internal fıtıklar

Fıtık inspeksiyonu Fıtık kesesi ; periton Pankreas dışında her organ En sık omentum ve ince barsaklar Muayene ayakta yapılır Ikındırma, öksürtme manevraları Yatarken yardımsız kalkar gibi yaptırılır

Fıtık palpasyonu Şişliğin büyüklüğü, Kıvamı (omentum, barsak) Redüksiyon

Başlıca komplikasyonlar İnkarserasyon ; kaytarılamama, geri itilememe Strangülasyon ; boğulma = acil ameliyat

MEME MUAYENESİ

Meme muayenesi Memesinde bir hastalık bulunduğu ya da hastalık olduğunu sandığı için doktora başvuran hastalar Doktora başka bir nedenle başvuran hastalar Mastektomi yapılmış olan hastalar İnoperabl olduğu ya da herhangi başka bir nedenle mastektomi yapılmayıp yalnız radyoterapi yapılmış olan hastalar

Meme muayenesi Muayene odası iyice aydınlık olmalı Ayrıca bir lamba bulunmalı Fizik muayene sırasında hastanın yanında bir hemşire veya hastanın yakını bir kadın bulunmalı, gereksiz zaman kaybı hastanın sıkılganlığı doktorun medikolegal sorunlarla karşılaşmaması

Memenin inspeksiyonu Belden yukarısı tümüyle soyulmalı Memelerin genel durumu memelerin simetrisi Areola ve meme başlarının görünüşü erozyon, ülserasyon, çekinti (bazen fizyolojik) Derinin inspeksiyonu eritem, ödem, retraksiyon, kabarıklık, satellit deri nodülleri, ülserasyon lokalizasyonu, santimetre olarak büyüklüğü meme derisinin kaçta kaçını kapladığı Meme retraksiyon testleri

İnflamatuvar Karsinoma

Memenin palpasyonu İkinci, üçüncü ve dördüncü parmakların distal falankslarının palmar yüzleri Fazla basınç yapmamalı Hasta sırt üstü yatar pozisyonda O yan sırtı altına küçük bir yastık Hastanın aynı yandaki kolu, başının altına konur ve yüzü ters tarafa çevrilir Nodülarite veya kitle büyüklük (metrik sistem) kıvamı lokalizasyonu (saat kadranları)

Deriye, ya da derin dokulara yapışıklık Memenin palpasyonu Deriye, ya da derin dokulara yapışıklık

Aksilla palpasyonu Oturur pozisyonda

Yardımcı muayeneler Ultrasonografi, Mammografi, Lenfografi, Tüm vücut kemik sintigrafisi, Sitolojik inceleme, İİAB, İnsizyonel veya eksizyonel biyopsi Diğer laboratuar araştırmaları