HEDEF: UZLAŞTIRMA 20/04/2013 MERSİN ADALET SARAYI KONFERANS SALONU
UZLAŞTIRICININ ÖNCELİĞİ İddia konusunu özetlemeli. Suçun nedenini belirlemeli. Neler yapılabileceğini değerlendirebilmeli. Soruşturma – yargılama aşamalarını incelemeli. Ancak failin mağdurla görüşmeye istekli olmasını ve mağdurun zararını tazmin etmeyi müzakere etmesini sağlamak için, uzlaşma teklifinin ilk önce faile yapılması uygun olur. EMPATİ TAKDİR AKTİF DİNLENME
EMPATİ -Her bir tarafa, duygularını daha büyük bir bağlantıda görmeye yardımcı olur. -Mantıklı sonuçları görmesine yardımcı olur. -Salt imkanları kelimelere oturtur. -Kendi kendine hissettiği duyguların gerçekten kendi duyguları olarak kabul etmesine yardımcı olur.
TAKDİR Takdir, taraflara anlayışlı ve olumlu bir dille kabul edildiğinin duygusunu hissettirmek anlamına gelmektedir. -Takdir öz saygıyı güçlendirir.
AKTİF DİNLENME Uzlaştırıcı, şüpheliyle yaptığı ön görüşmede, şüpheliyi şu hususlarda bilgilendirmelidir: Onarıcı Adalet konusunda bilgi İddia konusu Onarıcı Adaletin şüpheliye sunduğu imkan Yargılama ile onarıcı adalet farkı Uzlaştırıcı, şüpheliyle yaptığı ön görüşmede, aşağıdaki hususları belirlemelidir: Suç teşkil eden fiilin sorumluluğunu, Uzlaşma önerisini, Sebep olduğu zarar veya edimin karşılanması, Suç teşkil eden fiille uyuşmazlığı ayırt edebilme, Uyuşmazlığa ilişkin düşünceleri,
Uzlaştırıcı, mağdurla yaptığı ön görüşmede, mağduru şu hususlarda bilgilendirmelidir. Ceza adaleti sisteminin tanıtımı İddia konusu Ceza adaleti sisteminin şüpheliye sağladığı fırsat Yargılama - uzlaştırma arasındaki fark Yargılama – uzlaştırmanın sonuçları Uzlaştırmanın usul ve şartları Mağdurun istemi Gönüllülüğün vurgulanması Uzlaştırıcı, mağdurla yaptığı ön görüşmede, aşağıdaki hususları belirlemelidir: Uzlaştırma da rol alacak mı? Durum ve menfaatleri nelerdir? Korkuları nelerdir? Suç teşkil eden fiille uyuşmazlık farkı, Uzlaşmaya ilişkin düşüncesi, Mağdura uzlaştırmaya müracaat etme olanağı tanınmakta mıdır?
İŞARET: İLGİLENİYORUM DİNLİYORUM
UZLAŞTIRICI TEKNİKLERİ 1-SORU ŞEKLİ, BUNU AKSETTİRMEK VE ODAKLANMA 2-NORMALLEŞTİRME 3-BEN MESAJINI TEŞVİK ETME 4-ŞEKİLLENDİRME/ÖZETLEME 5-İFADELERİN YENİDEN FORMÜLE EDİLMESİ 6-GELECEĞE ODAKLANMA
1-SORU ŞEKLİ, BUNU AKSETTİRMEK VE ODAKLANMA Tekrarlama Bundan, karşı tarafın yaptığı açıklamanın anlamına uygun tekrarlanması anlaşılmaktadır. Uzlaştırıcı bu şekilde dinlendiğini ve faal bir şekilde iştirak ettiğini gösterir. Yani ifadeleri kendi kelimeleri ile özetler, ki bu meyanda (manipülasyon, öneri) bu tekrarların -ben-mesajları veya sorular halinde formüle edilmesi önerilmektedir. Duydum ki, ....... doğru mu anlamışım,bununla... bunu dile getirmek istiyorsunuz, .... eğer doğru anladıysam,...... Geri bildirim Aksettirme (mercek altına alma) diğer tarafa, Uzlaştırıcının dinlediklerini anladığını gösterir ve yapılan açıklamalardan bu tarafa neyin aksettiğini kontrol etme imkanı tanır. Şu fikirde olduğunuz doğru mu..... Duygular Aksettirme esnasında Uzlaştırıcı nesnel olayın dışına çıkabilir ve kelimelerle ifade edilemeyen duyguları kelimelere dökebilir. Komşunuzun sizi sözleri ile yaraladığı izlenimini edindim....
2-NORMALLEŞTİRME Uzlaştırıcı, taraflarla birlikte “yuvarlak bir masa” etrafında oturarak müzakerelere başlar ve onlara, aralarındaki uyuşmazlığı ve suçu teşkil eden fiili çözmeyi hâlâ isteyip istemediklerini sorar. Uzlaştırıcı, tarafların düşüncelerini tekrar dile getirir ve onlara, buna bir ekleme yapmak ya da açıklık getirmek isteyip istemediklerini sorar. Aynı düzenin içerisindeyiz düşüncesinin sağlanması Aynı düzlemde görüşme Rollerin değiştirilmesi
3-BEN MESAJINI TEŞVİK ETME Ben mesajları, yapıcı bir görüşme atmosferini teşvik etmek için önemlidir, sen mesajları çoğu zaman karşınızdaki insanı yaralayıcı eleştirilerdir. Örnek:...yüzünden hayal kırıklığına uğradım (yine yalan söyledin)
4-ŞEKİLLENDİRME/ÖZETLEME Uzlaştırıcı ana hatları ile konuyu özetlemesi ve şekillendirmesi ile taraflara dinlenen konunun doğru bir biçimde anlaşılıp anlaşılamadığını kontrol etme imkanı tanır. Ben mesajları somut ve detaylı düşünceleri teşvik ederler. Uzlaştırma toplantılarının kapanışında ve başlangıcında gerçekleştirilmesi tavsiye olunur.
5-İFADELERİN YENİDEN FORMÜLE EDİLMESİ Görüşme hedefi: “müşterek çözüm”, davranış değişikliği Anlamak, kontrol etmek Açıklık, öyle çıkmazda değil Gönüllülük Güvenin oluşturulması Örnek: Eğer komşum ikiyüzlü olmasaydı, benimle konuşmasına izin verirdim. Yani komşunuz size açıkça isteklerini söyleseydi, siz de tavizde bulunmaya hazır olduğunuzu mu söylemek istiyorsunuz?
6-GELECEĞE ODAKLANMA Kişisel ilişkilerde çatışmalar ve bozukluklar geçmişte meydana geldiğinden, çözülmeyen konuların dairesel bildirişim tehlikesi mevcuttur. Çözüme yönelik bir bakış açısının mümkün kılınması için ve bildirişimi tekrar yoluna koymak için, geleceğe odaklı sorular son derece yardımcı olur. Örnek: Müşterek ebeveynleriniz iki yıl içerisinde nasıl olacaktı? Huzurlu bir birliktelik (komşuluk nasıl olabilir)
İYİ BİR UZLAŞTIRMA MÜZAKERESİ NASIL YÜRÜTÜLÜR? Mekân, Zaman, Saygı, dinlenme, sözünü bitirmesini beklemek Konuya ve şahsa uygun görüşme Çerçeve Olayların gelişimi ve içeriği, Olayların geçmişi, Suç teşkil eden fiilin taraflar üzerindeki etki ve sonuçları, Suça karışan kişilerin kişisel, aile ve sosyal durumları, Mağdurun uğradığı maddî ve manevî zarar, Tarafların birbirleri hakkındaki düşünceleri, Edim veya tazminat şekli, Soruşturma veya kovuşturmanın sonucu. İnsanları ve konuları birbirinden ayırın “olaylarla karşı sert-insanlara karşı yumuşak” Pozisyonları yerine menfaatler Seçim olanaklarının genişletilmesi Her bir taraf tarafından kabul edilen “objektif” kriterler
UYUŞMAZLIKTAN EL SIKIŞMAYA DOĞRU BAŞARI FAKTÖRLERİ 1- Elde mevcut stratejiler Ziyaretçiler Uzlaştırıcı, müzakerelerde diğer taraf üzerinde bir baskı kurmaması ve taraflar arasındaki güç dengesini korumasına özen göstermeli; Örneğin; Taraflardan birinin çok sayıda aile üyesi ile müzakerere katılarak sayısal yönden üstün bir konum sergilemesine izin vermemelidir. İstekleri olan insanlar Müşteriler 2- Motivasyon 3- Uzlaştırıcı ve tarafların becerileri
Uzlaşma Sonucu Gerçekleşmezse Gerçekleşirse Kovuşturma Soruşturma Def’aten Def’aten Taksit Vade Süreklilik Taksit Vade Süreklilik İddianame Hüküm Kovuşturma Yapılmasına Yer Olmadığına Dair Karar Düşme Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Dair Karar Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesine Dair Karar
HUKUK EĞİTİMİ ALMIŞ UZLAŞTIRMACILAR UZLAŞMA VERİLERİ TARİH ARALIĞI İDDİANAME TAKİPSİZLİK TOPLAM 01.01.2012 31.12.2012 66 91 157 HUKUK EĞİTİMİ ALMIŞ UZLAŞTIRMACILAR 01.01.2013 15.04.2013 7 37 54 (10 tane elde) BAROYA KAYITLI UZLAŞTIRMACI AVUKATLAR 01.01.2013 15.04.2013 33 28 68 (7 tane elde)
Bu eğitim seminerine; katılıp, beni sabırla dinlediğiniz ve katkı sağladığınız için teşekkürlerimi arz ederim. Süleyman BAL Mersin Cumhuriyet Başsavcı Vekili