DEVRİMLER ÇAĞI 1
Tablo’nun şeritteki alt yazısı: “Hürriyet, Musavat, Uhuvvet” (Fransız devriminin “Liberty,Equality, Fraternity” sloganı Jön Türk’ler tarafından da yaygın olarak kullanıldı) Fehime Sultan “Marş-ı İttihad-ı Milli” 2
“MODERN” DÖNÜŞÜMLER DEVRİMLER ULUSÇULUK MODERNİZM TEPKİLER SORULAR - SORUNLAR
DÖNEMLER 1776 - 1815 “CUMHURİYETÇİLİK” 1815 - 1830 “LİBERALİZM” 1830 - 1871 “SOSYALİZM” 1871 - 1914 “EMPERYALİZM” 4
DEVRİMLERİN KAYNAKLARI İngiliz siyasal geleneği The Magna Carta (1215) Parlamento Anayasa (Common Law) İngiliz iç şavaşı (1642-49) Charles I – Parlamento mücadelesi Thomas Hobbes, Leviathan (1651) Devrim “The Glorious Revolution” (1688) James II - Parlamento John Locke, Second Treatise of Civil Government (1690) 5
özgürlük mülkiyet Aklın yolundaki doğa yasası insanlara haklar verir Bütün insanlar özgür ve eşittir Aklın yolundaki doğa yasası insanlara haklar verir Doğal haklar: yaşama özgürlük mülkiyet John Locke (1632-1704) Civil Government , 1690 6
18.yy Fransa Üç “Estate” 1. Estate – din adamları(kilise) 150,000 nüfus 0.5 % arazi 15% vergiden muaf 18.yy Fransa 2. Estate – asiller 350,000 nüfus 1.5% arazi 20% sınırlı vergi 3. Estate – diğerleri 22,500,000 nüfus 98% burjuvazi 8% Üç “Estate” 7
Amerİka + Fransa Amerika deneyimi Fransa deneyimi Amerikan Devrimi (1775-1783) Thomas Jefferson, Bağımsızlık Beyannamesi (1776) Birleşik Devletler Anayasası (1788) Fransa deneyimi Jean Jacques Rousseau, The Social Contract (1762) Fransız Devrimi (1789-1799) The Declaration of the Rights of Man & Citizen (1789) 8
9
AMERİKAN DEVRİMİ Thomas Paine The Rights of Men, 1791 I. İnsanlar; haklar açısından eşit ve özgür doğarlar....ayrıcalıklar, yalnızca kamusal çıkarlar üzerine kurulabilir. II. Politik yapıların amacı, doğal ... hakların korunmasıdır. Bu haklar; özgürlük, mülkiyet, güvenlik ve baskıya karşı direnmedir. 11
(Paine devam) III. Ulus, egemenliğin temel kaynağıdır; HİÇBİR BİREY VE HİÇBİR İNSAN TOPLULUĞU, açıkça ondan (ULUSTAN) kaynaklanmayan bir YETKİYİ KULLANAMAZ 12
4 Temmuz 1776 “Bağımsızlık Beyannamesi” ...bütün insanlar eşit yaratılırlar ve ...devredilemez haklar ile donatılmışlardır; yaşam, özgürlük ve mutluluk aramak bu haklar arasındadır. - Bu hakları korumak için insanlar arasında, yetkisini halkın rızasından alan DEVLET ortaya çıkmıştır Herhangi bir Devlet bu amaçlara zarar verdiği takdirde; onu değiştirmek ve kaldırmak, ve yeni bir Devlet KURMAK İnsanların DOĞAL hakkıdır. 13
Fransız Devrimi ,1789 İnsan ve Vatandaşlık Hakları Beyannamesi Madde 1- İnsanlar, haklar yönünden özgür ve eşit doğarlar ve yaşarlar. Sosyal farklılıklar ancak ortak yarara dayanabilir. Madde 2 -Her siyasal toplumun amacı, insanın doğal ve zaman ile kaybedilmeyen haklarını korumaktır. Bu haklar; özgürlük, mülkiyet, güvenlik ve baskıya karşı direnmedir. 14
Madde 3 - Egemenliğin özü esas olarak. ulusundur Madde 3 - Egemenliğin özü esas olarak ulusundur. Hiçbir kuruluş, hiçbir kimse kaynağını ulustan almayan bir iktidarı kullanamaz. Madde 4 - Özgürlük, başkasına zarar vermeyecek her şeyi yapabilmektir. Böylece her insanın doğal haklarının kullanımı, toplumun diğer üyelerinin aynı haklardan yararlanmalarını sağlayan sınırlarla belirlidir. Bu sınırlar ise ancak yasa ile belirlenebilir. 15
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1961 IV. Egemenlik Madde 4- Egemenlik kayıtsız şartsız Türk Milletinindir. Millet, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organlar eliyle kullanır. Egemenliğin kullanılması, hiçbir suretle belli bir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ, kaynağını anayasadan almıyan bir devlet yetkisi kullanamaz 16
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1982 Madde 6- Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir. Türk Milleti, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre, etkili organları eliyle kullanır. Egemenliğin kullanılması, hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz. 17
ÖZEL MÜLKİYETİN DOKUNULMAZLIĞI SÖZLEŞMEYE DAYALI İLİŞKİ LİBERALİZM SINIRLI DEVLET KANUN HAKİMİYETİ ÖZEL MÜLKİYETİN DOKUNULMAZLIĞI SÖZLEŞMEYE DAYALI İLİŞKİ BİREYİN SORUMLULUĞU 18
kamu otoritesinin yasa ve kararları ahlaki ve toplumsal baskılar John Stuart Mill, “On Liberty” geçmişte kırallar vatandaşın karşısında bir üstün güç sahibiydiler. şimdi demokratik hükümet biçimleri iktidarı halka verdi. Tehlike: çoğunluğun bireye haklarını tanımaması “tanımama” araçları kamu otoritesinin yasa ve kararları ahlaki ve toplumsal baskılar 19
“Haset etme ne olur Çalış senin de olur!” LİBERALİZMİN AÇMAZI ! “veraset” sorunu sosyal ve psikolojik zorunluluk ? “serbest pazar” ın özüne aykırı! Liberallerin yanıtı: “Haset etme ne olur Çalış senin de olur!” 20
“The Metternich System” Prince Clemens von Metternich DEVRİMLERE TEPKİLER “The Metternich System” Prince Clemens von Metternich “European Concert” Viyana Kongresi (Eylül1814-Haziran1815) kalıcı barış ortamı kuvvetler dengesi değişmez sınırlar rejimlerin devamı 21
SİSTEMDE KIRILMALAR Belçika Almanya Italya Polonya 1821 Yunan isyanı ve bağımsızlık (1828) 1830 lardan sonra “ulusçu” hareketler Belçika Almanya Italya Polonya Liberal ve “sol” hareketler 1830 ve 1848 Devrimleri 22
Müzik: “Valse Davet” Besteci : Sultan Abdülaziz Presentation by Prof.Erdal Yavuz 23
Bilgisayardan da izleme fırsatınız: http:// hum.yeditepe.edu.tr Bugün perde kapandı Bilgisayardan da izleme fırsatınız: http:// hum.yeditepe.edu.tr Prof.Dr. Erdal Yavuz