IŞIK KAYNAKLARI NELERDİR ? IŞIK NEDİR? IŞIK KAYNAKLARI NELERDİR ? Hazırlayan : Ali ATMACA (Sınıf Öğretmeni) www.zumreogretmeni.com

Işık, görmemize olanak veren bir enerji biçimidir . Saniyede yaklaşık 300 bin kilometre hızla, dalgalar halinde yol alır . Güneş en önemli ışık kaynağıdır . Güneş ışığı olmadan dünyada hiçbir canlı yaşayamaz. Dünyayı ısıtan, besinlerin üretilmesini, solumamız için gerekli havayı sağlayan Güneş ışığıdır . Yakıtların oluşması da Güneş ışığına bağlıdır . Bundan milyonlarca yıl önce ölen bitkiler Güneş ışığının enerjisini depolamıştı. İnsanlar bugün petrol, kömür ve doğal gaz yaktığında bu depolanmış enerjiyi kullanmaktadırlar . Elektrik ışığı yapay bir ışık kaynağıdır . Ama doğal ya da yapay her türlü ışık atom denen parçacıklardan gelir . Atomlar enerji yüklüdür . Enerji parçacıklarına foton denir . Işık, elektromanyetik ışınım (radyasyon) üreten fotonlardan oluşur . Işık görülebilir . Oysa radyo dalgaları ve X ışınları gibi öteki elektromanyetik ışınım türleri gözle görülemez.

Işık kaynakları ; Doğal ışık kaynakları ve yapay ışık kaynakları olmak üzere iki başlık altında sınıflandırılırlar.

Doğal ışık kaynakları: Şimşek ve yıldırım Yıldızlar Güneş Ayrıca bazı mantarlar ve derinliklerde yaşayan balıklarda ışık yayarlar. Ateş Böceği

Doğal ışık kaynakları ; doğada kendiliğinden varolan ve etrafını aydınlatan ışık kaynaklarıdır..

Yapay ışık kaynakları ; Doğal ışık kaynaklarının olmadığı ortamları aydınlatmak amacıyla insan tarafından yapılan aydınlanma araçlarıdır..

Yapay ışık kaynakları nedir? Nelerdir? Yapay ışık kaynakları, katı ve sıvı yakıtlar yakarak ya da elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştürerek yapay ışık sağlarlar. Yapay ışık kaynakları : Tungten Fitilli Lamba, Ark Lambaları,Buharlı Lambalar, Floresan Lambalar, havagazı lambaları, asetilen lambaları, petrol lambaları, kandiller, magnezyum lambaları ve mum,el feneri.vb yapay ışık kaynaklarıdır...

Tungten Fitilli Lamba : Tungsten fitilli lambanın sağladığı ışık, etkisi olmayan bir gazla doldurulmuş bir ampulün içindeki Tungsten fitilden elektrik akımı geçirilerek elde edilir. Akımın geçişi ile Tungsten fitilin akkor haline gelmesi sonucunda ışık elde edilir. Lambanın vereceği ışık miktarı ve renk ısı derecesi lambaya uygulanan akımın voltajına bağlıdır. Tungsten fitilli lambaların bir çeşitli evlerde kullanılan ampullerdir ki, bunlara da fitille, fitilin gücü kadar voltaj verilir ve oldukça uzun süre ışık sağlanır. Ark Lambaları : Birkaç değişik tipte ark lambası vardır, fakat bunların çalışma ilkeleri aynıdır. İki elektrot arasından akım geçirilerek ışık elde edilir. En çok karşılaşılan tipi kömür elektrotlu ark lambalarıdır. Bu tip lambalar bugün de sinema projeksiyonlarında, projektörlerde kullanılmaktadır . Buharlı Lambalar : Bu lambalar basıncı düşürülmüş bazı gazların içinden elektrik akımı geçirilmesi halinde gazların ışık yaymaları ilkesine dayanır. Yayılan ışığın dalga boyu gazın özelliğine bağlıdır ve bu ışığın meydana gelişi <> denilen bir fizik olayının sonucudur. Işığın meydana gelmesi fitilli ve ark lambalarında olduğu gibi ısı ile birlikte olmayabilir. Bu tipin en çok karşılaşılan çeşitleri cıva buharlı ve sodyum buharlı lambalardır. Floresan Lambalar : Fosforışıl lambalar da denilir. Bu, lambalar buharlı lambalar ilkesinin gelişmesinin sonucudur. İçi genellikle cıva buharı ile dolu bir tüpten oluşan bir buharlı lamba tipidir. Buharlı lambalardan ayrımı tüp iç yüzeyinin floresan bir madde ile kaplanmış olmasıdır. Floresan cisimler morötesi (ultra-viole ) ışınları kırmızı ışık haline çevirirler ve lambanın ışığını beyaz yaparlar. Floresan lambaların sağladığı ışığın renk ısı derecesi, kullanılan floresan maddenin özelliğine bağlıdır. Doğal gün ışığı ve sıcak etkili olmak üzere değişik renk ısı derecelerinde yapılırlar.

KULLANILAN İLK AYDINLANMA ARAÇLARI MEŞALE KANDİL MUM GAZ LAMBASI LÜKS LAMBASI

DAHA SONRA VE GÜNÜMÜZDE KULLANILAN AYDINLANMA ARAÇLARI.

Normal ampul Adaptörlü Ampul Düşük enerjili tasarruf ampulü Floresan Ampul Düşük enerjili tasarruf ampulü El feneri ampulü (sinyal ampulü)

HELYUM GAZLI AYDINLATMA BALONU: 1000 m2 sahayı aydınlatma özellikli. Basit portatif uçan bolan şeklinde, yükseklik mesafesi talebe göre ayarlı, helyum gaz ve jeneratörle çalışır.

ŞARJLI VE PİLLİ RADYOLU LAMBA: Lamba, iki floresan, AM/FM Radyo ünitesine sahiptir. Acil durumda ve arazide hem aydınlanma hem haber alma imkanı sağlar.

ŞARJLI IŞILDAK: 180º hareketli lambası aynı zamanda, flaşör görevi yaparak, ikaz olarakta kullanılır. Flöresan lambalar tek veya çiftli kullanılabilir. Sonik sireni vardır. İstenirse aynı anda sarı ve kırmızı ikazda yapabilir. Şarj bataryası içindedir.

BENZİNLİ LUX LAMBASI: 7-14 saat çalışma süresi 1,3 lt. benzinle 1600 cm2 aydınlatma alanı, çift gömlekli yüksek performanslı

DÖNER TEPE LAMBASI: Stop ve döner lamba guruplu 55 W - 70 W halojen ışık kaynağı 90 - 160 dev./sn. dönüş hızı, yanlarda sokak lambaları, siren ve anons sistemi, UV polikarbon malzemeden mamüldür.

IŞIK ÇUBUĞU (LIGHT STICKS): Özel plastik muhafazasında, basit bir hareketle çalışır ve 12 saat süreyle fosforlu ışık saçar. Muhtelif renkleri mevcuttur. Emniyetle özellikle çadır içinde ve tehlikeli yerlere ikaz amaçlı kullanılır. Sarı, kırmızı, mavi, turuncu, portakal renklerde.

Bilindiği gibi yapay ışık doğru ayarlanmadığında yorucu etki yapmaktadır. Bunun için insan bünyesinin alışık olduğu gün ışığı taklit edilmelidir. Bu aşamadı bazı önemli kriterlere dikkat etmek gerekmektedir. * Işık Doğrudan göze gelmemeli yukarıdan aydınlatmalıdır * Dekoratif amaçlı olan ve gözle doğrudan temas eden armatürler ışık yarısaydam kaplamalarla dengelenmelidir. * Birden çok ışık kaynağı kullanılıyorsa lambalar ışık geçişlerini dengelenecek uzaklıkta yerleştirilmelidir. * Daha estetik amaçlarla kullanılan bölgesel aydınlatıcılarda ışık farklı renklerde seçilecek olursa bunların keskinliği azaltılarak gözü yorması engellenmelidir. * Oda duvarları açık renkli yapılarak gün ışığından yararlanma miktarı artırılabilir. * Tv izlerken düşük şiddetli ampüller kullanılmalıdır. * Enerji tasarrufu yapan ampüller kullanılmalıdır.

Soğuk ve Sıcak Işık Kaynakları Güneş, mum alevi gibi kaynaklar ışık yayarken ayrıca ısı da verir. Böyle ışık kaynaklarına “sıcak ışık kaynakları” denir. Ateş böceği ve bazı balıklar ışık yayarken ısı vermezler. Bu ışık kaynaklarına ise “soğuk ışık kaynakları” denir.

KENDİNİ AYDINLATAN CİSİMLER Bazı cisimler ışık yaymadıkları halde karanlık ortamda bir ışık kaynağından aldıkları ışığı yansıtarak ışık yayıyormuş gibi görüntü oluştururlar. Böyle cisimlere “Kendini aydınlatan cisimler” veya”aydınlatılmış cisimler” denir. Ay,gezegenler,ayna,trafik işaret ve levhaları,parlak metaller bunlara örnek olarak gösterilebilir. Geceleyin bisiklete binmek veya yol kenarında yürümek zorunda kaldığımızda üzerimize açık renkli elbiseler giymemiz gereklidir. Bunun sebebi giydiğimiz açık renk giysilerin kendini aydınlatan özelliğinden dolayı kazalara sebebiyet vermememizdir.

Yaşamımızı Etkileyen Aydınlatma Bilim ve teknoloji alanında yaşamımızı en çok etkileyen gelişmelerden biri de aydınlatma teknolojisidir.Aydınlatma teknolojileri bu kadar gelişmese idi geceleri otomobil kullanmak imkansız olurdu. Fabrikalar çalışamayacağından, üretim yalnızca gündüzle sınırlı kalırdı.

Işık Kirliliği Nedir? Gerekmeyen yerlerin aydınlatılması,gereğinden fazla aydınlatma yapılması, gözü yorar ve görmeyi olumsuz etkiler.Buna IŞIK KİRLİLİĞİ denir

Işık Kirliliğinin Sonuçları Nelerdir ? Göze zarar verir. Gökyüzünün güzelliğini görmemizi engeller Gökyüzü incelemelerinde gök bilimcileri olumsuz etkiler. Aile ve ülke ekonomisine zarar verir. Yumurtadan çıkan deniz kaplumbağalarının denizi bulmalarını engeller,çoğunun ölmesine neden olur.Ayrıca mehtabın parlak olduğu zamanlarda yumurtlayan dişi kaplumbağalar çok ışıklı yerlerde yumurtlamaz. Yaşamları için geceleri karanlık ortama ihtiyaç duyan göçmen kuşlar da tükenmekle yüz yüzedir. Bu da doğal dengenin bozulmasına neden olur.

Işık Kirliliğini Nasıl Önleriz ? Işıklar ihtiyaç duyulduğunda yakılmalı. Ortamın büyüklüğüne uygun aydınlatma aracı kullanılmalı. Sokak lambaları ışığı dağıtmayacak şekilde yapılmalı. Koşullara uygun aydınlatılma yapılmalı.

BİLMELİSİNİZ Kİ TEKRAR ÖĞRENMEYİ PEKİŞTİRİR. İŞLENİLEN KONUYU TEKRAR ETMEYİ UNUTMAYINIZ. BİLMELİSİNİZ Kİ TEKRAR ÖĞRENMEYİ PEKİŞTİRİR.

BİR SONRAKİ KONUDA GÖRÜŞMEK ÜZERE HOŞÇA KALIN.