CYBERKNİFE TEDAVİSİNDE ENDOVASKÜLER SARMALLAR İLE AKCİĞER TÜMÖR İŞARETLEME Dr. Kutlay Karaman(EBIR) Dr. A. Murat Dökdök(EBIR) Dr. Oktay Karadeniz MSc Nadir Küçük, MSc Cemile Ceylan
Stereotaksik radyocerrahi Sterotaksi ile radyoterapinin kullanımı ilk kez 1951 yılında Stockholm İsveç’te Dr.Leksell tarafından bildirilmiştir. Yüksek ve tek dozda yapılan stereotaksik ışınlama için ‘radyocerrahi’ tanımını ilk kez kullanmıştır.
Cyberknife Cyberknife hareketli robotik kol üzerine bağlı LINAC ile nonizosentrik,nonkoplanar, foton partikülleri (megavoltaj X ışını 6MV). İki ortogonal plandaki X ışını kaynağı ile elde edilen grafiler, CT’den elde edilen grafi(DDR) ile çakıştırılır, anatomik translasyon ve rotasyon sırasında sürekli düzeltmeler yapılır. Accuray tarafından geliştirilmiş ve 2001’de FDA almıştır
Cyberknife
J Hematol Oncol. 2009 Jan 17;2:1. Radical cyberknife radiosurgery with tumor tracking: an effective treatment for inoperable small peripheral stage I non-small cell lung cancer 2 yıllık genel sağkalım oranı %87 bildirilmiştir.
Clin Lung Cancer 2007 Sep;8(8):488-92 CyberKnife radiosurgery for stage I lung cancer: results at 36 months Tedavi gören 59 olgunun 51’i (%86) sağ bildirilmiştir
South Med J 2008 Apr;101(4):376-82. Lung metastases treated by CyberKnife image-guided robotic stereotactic radiosurgery at 41 months. Lokal kontrol %71 bildirilmiştir. 25 tumörde tam cevap 16 sında kısmi cevap, 7 sinde durağan 8 olguda ilerleyici hastalık.
Gereç ve Yöntem 2005 Haziran-2012 Aralık arasında primer veya metastatik akciğer tümörlü 148 toplam olgu CK Yaşları 59 ile 83 arasında değişen 12 olgu (9 erkek, 3 kadın) endovasküler koil işaretleme 9 olgu primer tümör, 3 olgu metastatik Endovasküler tercih nedenleri (KOAH, pnömenektomi, lobektomi, solunum rezervi sınırlı)
Gereç ve Yöntem Tüm olgularda işlemden önce öykü ve fizik muayene(sistem muayenesi) Vital bulgular ateş, nabız, tansiyon, spO2 Hemostaz riski ve koagulasyon durumu 2009 CIRSE ‘guideline’ ında açıklandığı üzere ve orta riskli işlem grubunda
Gereç Ve Yöntem Endovasküler ‘koil’ yerleştirme En az üç işaretleyici lezyona 2-12 cm mesafede nonkolineer tarzda (>15o) yerleştirilir.
Endovasküler ‘koil’ yerleştirme Lokal anestezi altında sağ femoral vene 5F kılıf 5F Cobra, Berenstein ve Pigtail kateterler ile ana pulmoner artere yerleşildi Tümöre yakın distal subsegmenter dallara mikrokateter ve mikroteller ile ulaşıldı 0.018’’-0.021’’ 2-4 mm çapında ve 2-4 mm uzunlukta mikrosarmallar yerleştirildi 12 olguda toplam 42 mikrosarmal kullanıldı
Bulgular Endovasküler işlem yapılan hiç bir olguda plöritik ağrı, ateş vb saptanmadı 2 olguda mikrosarmallara ait migrasyon görüldü Her hastada en az 3 sarmal ile işaretleme yapıldı 5 sarmal uncoiling Hiçbir olguda plöritik ağrı, ateş, hemoptizi vb bulguları saptanmadı.
Bulgular İşlemden 5-10 gün sonra yapılan planlama kontrastsız BT incelemesinde sarmallarda migrasyon izlenmedi, 2 sarmal için lezyon / sarmal mesafesi >5cm Diğer tüm sarmallar tümöre 4 cm'den daha kısa mesafe içindeydi. Komşu akciğer parankimal alanlarında eşlik eden pulmoner infarkt bulguları saptanmadı.
Tartışma ve Sonuç Bhagat et al. Cardiovasc Intervent Radiol (27 Temmuz 2010 published online) %67 px, %22 sinde göğüs tüpü yerleştirilmiş Bu yüksek oranlar özellikle 18G iğne kullanımı ile ilişkilendirilmiş Migrasyon %19 özellikle lezyon dışına ve plevral alana komşu ‘fiducial’ lar
Tartışma ve Sonuç Prevost ve ark Eur Radiol 2008, 18: 1569-1576. 25 olguda tümör işaretleme için mikrosarmallar kullanmışlar; hemoptizi bir olguda, plevral ağrı bir olguda saptanmış, 5 olguda ise sarmalın distalinde küçük infiltratif değişiklikler izlenmiş
Tartışma ve Sonuç Endovasküler sarmallar günlük girişimsel radyoloji pratiğinde sık kullanılmaktadır. Stereotaksik radyoterapi için perkütan transtorasik işleme uygun olmayan olguların tümör işaretlemesinde bu sarmallar etkin ve güvenilir olarak kullanılabilir.