3.1 Örgüt Şemasına Bir Örnek Genel Müdür (CEO) Gnl Md.Yrd. Finans Gnl Md.Yrd. İmalat Gnl Md.Yrd. İnsan Kaynakları Muhasebe Şefi Bütçe Analisti Fabrika Müdürü Bakım Müdürü Eğitim Uzmanı S.Yardım Uzmanı
3.2 Örgütsel Tasarımın Verimlilik vs. Öğrenme Sonuçları ile İlişkisi Verimlilik için Tasarlanmış Dikey Örgüt Öğrenme için Tasarlanmış Yatay Örgüt Yatay yapı egemen Paylaşılan görevler, yetkilendirme Gevşek hiyerarşi, az sayıda kural Yatay, yüz yüze iletişim Çok sayıda takım ve görev grupları Yerinden karar verme Egemen Yapısal Yaklaşım Dikey yapı egemen Uzmanlaşmış görevler Katı hiyerarşi, çok sayıda kural Dikey iletişim ve rapor sistemleri Az sayıda takım, görev grupları ve eşgüdümleyici Merkezi karar verme
3.3 Proje Yöneticisinin Örgüt Yapısındaki Yeri Genel Müdür Finans Dept. Muhasebesi Butçe Analisti Yönetim Mühendislik Dept. Ürün Tasarımı Proje Çizimcisi Elektrik Tasarımcısı Satınalma Dept. Satınalmacı Pazarlama Dept. Pazar Araştırmacı Reklam Uzmanı Planlaması Proje Yön. Yeni ürün A Proje Yön. Yeni ürün A Proje Yön. Yeni ürün A
3.4. Wizard Software Şirketinde Yatay Eşgüdüm için Takımlar Genel Müdür Pazarlama Gnl Md.Yrd. Programlama Gnl Md.Yrd. Araştırma Gnl Md.Yrd Video oyunu Temel Arş. Yön. Video oyunu Satış Yön Video oyunu Baş Programcı Video Oyunları Ürün Takımı Uygulama ve Test Yön. Hafıza ür. Satış.Yön Hafıza ür. Baş Programcı Hafıza ür. Arş. Yön. Hafıza Ürünleri Takımı Hafıza ür. Uluslar arası Yön. Reklam Yön. Müş.Hiz. Yön Tedarik Yön.
3.5. Yatay Bağlantı ve Eşgüdüm İçin Mekanizmalar Merdiveni Takımlar Yüksek Tam zamanlı bütünleştiriciler Görev grupları Gerekli Yatay Eşgüdümün Derecesi Doğrudan ilişki Bilgi sistemleri Düşük Düşük Yüksek Zaman ve İnsan Kaynağı Cinsinden Eşgüdümün Maliyeti
İçin Yapısal Tasarım Örnekleri 3.6. Çalışanları Bölümlere Ayırmak İçin Yapısal Tasarım Örnekleri GM Finans İnsan Kaynakları Temel Süreç 1 A Temel Süreç 2 İşlevlere Göre GM Mühendislik Üretim Pazarlama Yatay Bölümleme GM 1. Ürün hattı 3. 2. Ürünlere Göre Bölümleme (Bölümsel) Modüler Bölümleme GM Çokodaklı Bölümleme (Matris veya Melez) Muhasebe Pazarlama Pazarlama İmalat Ürün 1 Ürün 2 İmalat Dağıtım
3.7 İşlevlere Göre Bölümlenmenin Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. İşlevsel bölümler içinde ölçek ekonomisi sağlar 2. Derinliğine beceri geliştirmeye olanak sağlar 3. Örgütün işlev amaçlarına ulaşmasını sağlar 4. Bir ya da az sayıda ürünle daha başarılıdır Zayıf Yanları 1. Çevresel gelişmelere yavaş tepki verir 2. Kararların tepede birkmesine, hiyerarşide aşırı yüklenmeye neden olur 3. Bölümlerarasında düşük yatay eşgüdüme neden olur 4. Yenilikçilik azdır 5. Örgütsel amaçları görememe tehlikesi doğar
3.8. Info-Tech’de İşlevlerden Ürünlere Göre Yapılanmaya Geçiş İşlevlere Göre Bölümlenme Info-Tech Gen.Müd. Ar Ge İmalat Muhasebe Pazarlama Ürünlere Göre Bölümlenme Info-Tech Gen.Müd. Elektronik Yayın Büro Otomasyonu Sanal Gerçeklik A/G İml Muh Paz A/G İml Muh Paz A/G İml Muh Paz
3.9 Ürün Örgüt Yapısının Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. Hareketli çevrelerdeki hızlı değişmeler için uygun 2. Ürün sorumluluğu ve ilişki noktaları belirgin olduğu için müşteri doyumuna sağlar 3. İşlevler arasında yüksek eşgüdüm 4. Birimlerin üründeki, bölgedeki ve müşterideki farklılıklara uyumunu sağlar 5. Fazla ürünü bulunan büyük örgütlerde iyi çalışır 6. Kararlar yerinden alınır Zayıf Yanları 1. İşlevsel bölümlerdeki ölçek ekonomisini yok eder 2. Ürün hatları arasındaki eşgüdümü zayıflatır 3. Derinliğine beceri ve teknik uzmanlığı yok eder 4. Ürün hatları arasında bütünleşme ve standardizasyon zorlaşır
3.10 Apple Computer için Coğrafik Yapı CEO Steve Jobs Apple Amerika Apple Avrupa Apple Pasifik Kanada Asya L. Amerika Karayipler Avustralya Japonya
3.11 Bir Matris Örgütte İkili Yetke Yapısı Genel Müdür Ürün Direktörü Tasarım Gn.Md.Yrd İmalat Gn.Md.Yrd Pazarlama Gn.Md.Yrd Denetçi Satınalma Yön. A Ürünü Yön. B Ürünü Yön C Ürünü Yön D Ürünü Yön
3.12 Matris Örgüt Yapısının Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. Müşteriden gelen ikili istekleri karşılayabilmek için gerekli eşgüdümü sağlar 2. İnsan kaynaklarını ürünler arasında esnek bir biçimde paylaşır 3. Hareketli çevredeki hızlı değişimlere ve karmaşık kararlara uygundur 4. Gerek ürünsel gerekse işlevsel beceri geliştirmeye olanak sağlar 5. Çok ürünü olan orta büyüklükteki örgütlerde iyi çalışır Zayıf Yanları 1. İkili yetke nedeniyle çalışanların bunalmasına, kafalarının karışmasına neden olur 2. Çalışanların insan ilişkilerinde çok iyi olmaları ve yoğun eğitim görmüş olmaları gerekir 3. Zaman alıcıdır, sık toplantılara ve çatışma çözücü çalışmalara gereksinme gösterir 4. Çalışanlar dikey yerine mesleksel ilişkiler kurmadıkça ve yapıyı anlamadıkça çalışmaz 5. Güç dengelerini sağlamak için yoğun çaba gerektirir.
3.14 Yatay Yapı Üst Yönetim Takımı 1. Takım 2. Takım 3. Takım Süreç Sorumlusu Müşteri Pazar Analizi Araştırma Ürün Planl. Test Yeni Ürün Geliştirme Süreci 1. Takım 2. Takım 3. Takım Süreç Sorumlusu Müşteri Analiz Satınalma Malzeme Akışı Dağıtım Tedarik ve Destek Süreci
3.15 Yatay Yapının Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. Müşteri isteklerindeki değişimlere hızlı tepki vermeyi ve esnekliği sağlar 2. Herkesin dikkatini üretime ve müşteriye bir “değer” sunmaya yöneltir 3. Çalışanların her biri, örgütsel amaçlar hakkında geniş bir bakış açısına sahiptir 4. Takım çalışmasını ve işbirliğini teşvik eder 5. Sorumluluğu paylaşma, karar verme ve sonuçlardan sorumlu olma fırsatı sunarak, çalışanların yaşam kalitesini yükseltir Zayıf Yanları 1. Temel süreçleri belirlemek güç ve zaman alıcıdır 2. Kültürde, iş tasarımında, yönetim felsefesinde, bilişim ve ödül sistemlerinde değişimleri gerektirir 3. Geleneksel yöneticiler, güç ve yetkelerinin azalması durumunda değişimi engelleyebilirler 4. Yatay takım ortamında etkili çalışabilmeleri için işgörenlerin eğitilmesini gerektirir 5. Derinlemesine beceri geliştirmeyi sınırlandırabilir
3.16. Premiere Plus Publishing Company’de Modüler Yapı Strawberry Hill (Derleme hizmetleri modülü) Creative Design Inc. Grafik modülü) Premiere Plus Publishing Company Target Communications (Halkla ilişkiler modülü) A-Z Printshops (Basım modülü)
3.17. Modüler Yapının Güçlü ve Zayıf Yanları Güçlü Yanları 1. Küçük örgütlerin bile dünya çapında yetenek edinmesini ve kaynaklara ulaşmasını sağlar 2. Fabrikaya, teçhizata veya dağıtım kanallarına büyük yatırımlar yapmaksızın kısa zamanda güçlü bir şirket olmayı sağlar 3. Değişen gereksinimler karşısında örgütün esnek ve duyarlı olmasını sağlar 4. Yönetim giderlerini düşürür Zayıf Yanları 1. Bir çok etkinlikler ve çalışanlar üzerinde yöneticilerin doğrudan kontrolü yoktur 2. Sözleşmeli ortaklarla ilişkileri yürütme ve çatışmaları yönetmek için zaman ve çaba gerektirir 3. Bir ortak sözleşmenin gereklerini yerine getirmezse ya da iflas ederse örgütsel başarısızlık riski doğar 4. Sözleşmeli personelle değiştirilebileceğini hissettiklerinde, çalışanların sadakati azalır, örgüt kültürü zayıflar
3.18A. Melez Yapıya Örnek (Sun Petrochemical Products) Genel Müdür İşlevsel Yapı Hukuk Müşaviri İns.Kayn. Direktörü Teknoloji Gn.Md.Yrd. Finans Gn.Md.Yrd. Ürün Yapısı Benzin Gn.Md.Yrd. Yağ Gn.Md.Yrd. Kimyasal Gn.Md.Yrd.
3.18B. Melez Yapıya Bir Örnek (Ford Customer Service) Başkan Yrd ve Genel Müdür İşlevsel Yapı Finans Strateji/ İletişim İnsan Kaynakları Direktör/ Süreç Sor. Takım Parça Tedarik/Destek Grubu Yatay Yapı Direktör/ Süreç Sor. Takım Araç Servis Grubu Direktör/ Süreç Sor. Takım Teknik Destek Grubu
3. 19 Yapı ile Örgütün Verimlilik vs 3.19 Yapı ile Örgütün Verimlilik vs. Öğrenme Gereksinimi Arasındaki İlişki İşlevsel Yapı Çapraz Takımlı İşlevsel Yapı Ürün Yapısı Matris Yapı Yatay Yapı Modüler Yapı Yatay: Eşgüdüm, öğrenme, yenilik, esneklik Egemen Yapısal Yaklaşım Dikey: Kontrol, verimlilik, istikrar, güvenilirlik