Hazırlayan :Emre GÜNDOĞAN Solunum Sistemi
SOLUNUM SİSTEMİMİZ
*BURUN Koku alma organıdır. Burun boşluğu iki delikle dışarı açılır. Diğer taraftan da yutağa bağlanır. Burnun içerisinde mukus tabakası, kılcal damarlar ve kıllar bulunmaktadır. Burnun iç kısmının tüylü ve nemli oluşu sayesinde dışarıdan alınan hava nemlendirilir ve temizlenir. Kılcal damarlar sayesinde hava ısıtılır.
*YUTAK Yutak 12-14 cm uzunluğunda, tüp biçiminde, kas ve mukozadan yapılmış bir organdır. Üst sınırı kafatasının altında,alt sınırı ise 6. boyun omuru hizasındadır. Yutağın en üst bölümü hemen önündeki burun boşluğu ile bağlantı halindeyken, alt ucu yemek borusu ile devam eder. Yutağın yemek borusuna tutunduğu bölümü sindirim kanalının en dar bölgesidir.
* GIRTLAK Gırtlağın üst deliği solunum yolunu daraltabilecek ve hatta icabında tamamıyla kapatabilecek bir mekanizmaya sahiptir. Bilhassa sesin meydana gelmesi ile ilgili olan bu mekanizma, icabında solunum yolunu kapatmak suretiyle yabancı maddelerin daha içerilere girmesine mani olur.
*SOLUK BORUSU Soluk borusu, gırtlağın altındadır, on iki santimetre boyundadır.(Yani çok uzun değildir.) Altıncı boyun omuru hizasında gırtlaktan başlar. Dördüncü sırt omurunda ikiye ayrılarak bronşları yapar. Arkası düz silindirik bir borudur. Arka duvarı zardan, diğer duvarları yarım halka biçiminde üst üste dizilmiş kıkırdaklar, kas ve zardan yapılıdır.
*BRONŞ VE BRONŞCUK Bronş, soluk borusun ikiye ayrılması ile başlayıp akciğerlere kadar giden kısımlarından birine verilen ad. Sağ ve sol akciğere gitmesine göre sağ bronş, sol bronş adını alır. Sağ bronş, sola göre daha kısadır (sağ bronş 3 cm. sol bronş 4.5 cm.) Akciğerin yarı içinde yarı dışında bulunan bölümleri, akciğer içerisinde ilerledikçe ince bronşçuklara (bronchulus) ayrılır. En son kısmı 1 mm. çapında olan bronşçukların her biri bir alveolde ile sona erer
*AKCİĞERLER Akciğer, hava soluyan omurgalılardaki temel. Solunum organıdır ana görevi atmosferdeki oksijeni kan dolaşımına nakletmek ve dolaşımdaki karbondioksiti atmosfere çıkartmaktır. Bu görev, gaz değişiminin vuku bulduğu milyonlarca küçük, müstesna biçimde çok ince duvarlı hava kesecikleri oluşturan dolaşımı sağlayamadan kanı boşa vermektedir. Özelleşmiş hücrelerin mozaiği sayesinde gerçekleşir. Akciğerlerin solunumla ilgili olmayan görevleri de vardı
*DİYAFRAM Diyafram, göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayıran kasa verilen isimdir. Kas-kiriş karışımı bir organ olan diyafram, göğüs kafesine bağlıdır. Solunumda görev alır ve çalışması beynin iki diyafram siniri aracılığıyla yönlendirilir. Diyafram, üç delikle yemek borusuna, aorta ve alt ana toplardamara açılır. Diyafram,nefes aldığımızda kasılır ve düzleşir. Nefes verdiğimizde ise gevşer ve kubbeleşir
*BURUN Burun, koku alma duyu organımızdır. Aynı zamanda da solunum sistemimizin başlangıcıdır. Uç kısmı kıkırdak, arka kısmı kemikten oluşmuştur. Burun boşluğu sapan kemiği ve buna bağlı kıkırdak ile ikiye ayrılmıştır.
*YUTAK 12-14 cm uzunluğunda, tüp biçiminde, kas ve mukozadan yapılmış bir organdır. Üst sınırı kafatasının altında,alt sınırı ise 6. boyun omuru hizasındadır. Yutağın en üst bölümü hemen önündeki burun boşluğu ile bağlantı halindeyken, alt ucu yemek borusu ile devam eder.
*GIRTLAK Erkeklerde 44 mm. boyunda, 43 mm. enindeyken, kadınlarda 36 mm. boyunda ve 41 mm. Enindedir. Gırtlak hareketli bir organdır. Gırtlağın yapısında “Tiroit kıkırdağı”, “Krikoid kıkırdağı”, “Aritenoid kıkırdak”, “Kornikulata kıkırdağı”, “Kuneiforu kıkırdak” ve “Epiglot kıkırdağı” olmak üzere 6 çeşit kıkırdak bulunur.
*SOLUK BORUSU Soluk borusunun, düz olan arka yüzü yemek borusu ile komşudur ve iç yüzü hareketli siller taşıyan epitel hücreleri ile döşenmiştir. Bu hücrelerin meydana getirdiği epitel tabakası altında salgı bezleri bulunduğu gibi, hücrelerin arasında da salgı yapan goblet hücreleri bulunur. Soluk borusu gırtlaktan akciğerlere kadar uzanan yaklaşık 30 cm uzunluğunda bir borudur.
*BRONŞ Soluk borusundan ayrılan akciğerlere giden iki bordur. Bronş, soluk borusunun (trachea) ikiye ayrılması ile başlayıp akciğerlere kadar giden kısımlarından birine verilen ad. Sağ ve sol akciğere gitmesine göre sağ bronş, sol bronş adını alır.
*AKCİĞERLER İnsanların göğüs boşluğunda biri sağa, öbürü sola yerleşmiş iki akciğer vardır. Süngersi, esnek ve kabaca koni biçimindedirler. Renkleri çocukta grimsi beyaz, yaşlılarda solunumla almayarak biriken yabancı maddeler nedeniyle daha koyu renklidir.
*DİYAFRAM Göğüs boşluğunun alt kısmını kaplayan yassı bir kastır. Aşağı-yukarı kasılıp gevşeyerek göğüs boşluğunun hacmini değiştirir. Bu nedenle akciğerlere hava girişi ve çıkışı kolaylaşır.
*ALVEOL Bronşçukların uç kısmında bulunan etrafı kılcal damarlarla çevrilen Alyuvar ve kılcal damarlar arasında Oksijen ve Karbondioksit değişimini sağlayan Hava kesesi şeklindeki yapılara denir. Akciğerlerin içinde bulunan sayısız bronşçuğun ucundaki üzüm salkımına benzeyen hava odacıkları. Bu odacıklar Gaz alışverişinin; yani Oksijenin kana karışmasının ve karbon dioksitin dışarı atılmasının gerçekleştiği yerlerdir.
SOLUNUM SİSTEMİNE ÖRNEK BİR ÇALIŞMA
*SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ HASTALIKLAR • (Bulaşıcı) Nezle ve Grip : Burun mukozasının iltihaplanması. • (Bulaşıcı) Verem : Akciğer dokusunun iltihaplanması • (Bulaşıcı) Kabakulak : Kulak altı tükürük bezlerinin iltihaplanması. • (Bulaşıcı) Kızamık : Vücutta bağışıklık kazanırken kırmızı lekelerin oluşması. • (Bulaşıcı) Difteri (Kuşpalazı) : Yutağın iltihaplanması. • (Bulaşıcı) Suçiçeği : Vücutta bağışıklık kazanırken deride iz bırakan yaraların oluşması.
Teşekkür Beni dinlediğiniz için teşekkürler ederim ÖGRETMENİN ADI:TUNCER ALTIPARMAK OKULUN ADI:MADENCİLER ORTA OKULU