TÜRKİYE’DE YERLEŞMELER

YERLEŞME İnsanların çok farklı türde konutlarda hayatlarını toplu yada dağınık olarak sürdürmelerine yerleşme denir.

Yerleşmeyi etkileyen faktörler İklim Yüzey şekilleri Toprak verimliliği Ekonomik kaynaklar.

Kır Yerleşmeleri

Kır Yerleşmeleri Genel olarak nüfusları küçük nüfusu 10.000'in altında olan, genel olarak köy ve köy altı yerleşmelerden oluşan ve geçimlerin kaynaklarında tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin birlikte yapıldığı ya da ön plana çıktığı yerleşmelere denir.

Kır yerleşmelerin ortak özellikleri Nüfus sayıları ve yoğunlukları azdır.              Ekonomileri tarım ve hayvancılığa dayanır.  Yayıldıkları alanlar dardır.                             Sosyal dayanışma ve işbirliği kuvvetlidir. Sınırları ve ortak malları vardır.                     Bazıları geçici yerleşmeler olup, özel mülkiyet olanları vardır. Köylerde mesleki faklılık az ve etnik yapı bakımından sade yapıdadır.

Kır Yerleşmeleri Kır yerleşmeleri, arazinin yapısı ve su kaynaklarının özelliğine göre toplu kır yerleşmeleri ve dağınık kır yerleşmeleri olarak ikiye ayrılır.

DOKULARINA GÖRE KÖYLER

Toplu Köy Toplu köyde evlerin hepsi bir aradadır. Sokaklar dar, evler genelde birbirine bitişiktir. Tarlalar çiftçi evlerinden ayrı ve uzaktadır. Ülkemizde toplu yerleşimin başlıca yayılma alanı İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerimizdir.

Dağınık Köy Dağınık köy evler birbirinden belli Aralıklarla birer, ikişer bazen daha fazla sayıda "hane"den meydana gelmek üzere araziye dağılmış durumdadırlar. Engebeli ve dağlık arazilerde görülen bu yerleşme şeklinin en güzel örneklerine Karadeniz Bölgemizde rastlanmaktadır.

Köy ve köy altı yerleşmeleri olarak değerlendirilirler. Kır Yerleşmeleri Köy ve köy altı yerleşmeleri olarak değerlendirilirler.

Kır Yerleşmeleri

KÖYLER

KÖYLER Köyler kır yerleşmelerinin en büyüğü,idari yerleşmelerin en küçüğüdür.

KÖYLER Köyler,akarsu boylarında,dağ ve ovaların birleştiği yamaçların eteklerinde, vadilerin içlerinde,dağ yamaçlarının az eğimli alanlarında ve ovalardaki su kaynağı kenarlarında kurulmuştur.

Köylerimizin genel özellikleri Mesleki farklılaşma yok denecek kadar azdır… Nüfusları azdır ve kapladıkları alanlar küçüktür.         İdari bakımdan muhtarlıktır. Sınırları ve ortak malları vardır.                                      Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır. İşbirliği ve soysal dayanışma kuvvetlidir

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

KÖYLER

Köy altı yerleşmeleri

Köy altı yerleşmeleri Bunlar köylerden küçüktür.

Köy altı yerleşmeleri Daha çok, hayvancılık amaçlı veya yazları serinlemek amacıyla kurulmuştur.

Köy altı yerleşmeleri Doğu Anadolu, G. Doğu Anadolu, Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde yaygındır.

ÇİFTLİK

ÇİFTLİK Hayvan beslenen ve tarım yapılan geniş bir alan içindeki yerleşim birimidir.

ÇİFTLİK Bunlar, çoğunlukla Akdeniz ve İç Anadolu bölgeleri ile Trakya ve Batı Anadolu’da bulunur.

Mahalle

Mahalle Köy olabilme potansiyeli en fazla olan köy altı yerleşme birimidir.

Mahalle Tek ev ve eklentilerin yerleşme grubuna dönüşmesi ve bu grupların çoğalmasıyla oluşurlar.

Mahalle Başta Batı Karadeniz olmak üzere Marmara ve Ege bölgelerinde rastlanır.

Divan

Divan Özellikle Batı Karadeniz Bölgemizde küçük ve dağınık yerleşmelere verilen addır. Orman açmaları ile elde edilen topraklarda gelişen bu basit yerleşme şekli Sinop, Bolu, Adapazarı ve Kocaeli illerimizde yaygındır.

Divan Bu yerleşmelerde tahıl ve diğer tarla ürünlerinin üretimi ön plandadır.

Mezra

MEZRA Bazı ailelerin tarım alanlarının az olması, kan davaları gibi nedenlerle bulundukları sürekli yerleşmelerden ayrılıp daha uzak bir yere yerleşmesiyle oluşmuş yerleşmelerdir.

MEZRA Tarımsal faaliyetler hayvancılığa göre ön plandadır.

Yayla

Yayla Yaz aylarında hayvan otlatmak veya tarımsal faaliyette bulunmak amacıyla gidilen geçici yerleşmelerdir.

Yayla Yaylalar dinlenmek amacıyla gidilen yazlık sayfiye yerleri de olabilir.

Dam

DAM Köy ailelerinin geçici bir süre için yararlandıkları yerleşme biçimidir.

DAM Bölge köy yerleşmelerinde bir kısım aileler, birkaç aylık süre için köylerinden ayrılarak, kendi bahçe, tarla ve otlaklarındaki damlarda oturduktan sonra, tekrar köylerine dönerler.

Ağıl

Ağıl Hayvanların barındığı, çevresi taş veya ahşap ile çevrili yerlere ağıl adı verilmektedir.

Ağıl

Ağıl

Kom

Kom Ekonomik faaliyetin büyük ölçüde hayvancılığa dayalı olduğu aileler veya kişiler tarafından oluşturulan geçici yerleşmelerdir.

Kom Erzurum ve Kars yöresinde yaygındır.

Oba

Oba Anadolu'da ve özellikle Ordu–Giresun yöresinin dağlık kesimlerinde yayla yerleşmelerine verilen addır. Karadeniz Bölgemizde yaygın olan obalar yalnızca yaz mevsiminde kullanılırlar.

Oba Daha çok göçebe hayvancılık yapan toplulukların geçici olarak yerleşip, çadır kurdukları yerleşmelerdir.

Oba Doğu ve Orta Karadeniz,Ege ve Güney Marmara bölümleri ile Batı ve Güneydoğu Toroslar’da rastlanır.

DALYAN

Dalyan Deniz kıyılarında balık üretmek için yapılmış yerleşmelerdir.

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Yaşadığımız yerde yerleşmeyi etkileyen faktörler İklim Yüzey şekilleri Toprak verimliliği

Bu faktörlerin olumlu etkileri Ankara’da yerleşmeyi etkileyen en önemli faktör iklim ve yeryüzü şekilleridir. Özellikle yer şekillerinin sade olması yerleşmeyi olumlu etkiler. Düz alanların fazla olması yerleşim yerlerinin buralarda yoğunlaşmasına neden olmuştur.

Bu faktörlerin olumsuz etkileri Ankara’da yerleşmeyi olumsuz etkileyen en önemli faktör iklimdir. Yıllık yağışın az olması ve su imkanlarının yetersiz olması yerleşmelerin toplu olmasına ve suyun bulunduğu yerlerde toplanmasına neden olmuştur.

ETKİNLİKLER

Nüfus yoğunluğu hangi illerdedir.Neden?

Nüfus yoğunluğu hangi illerdedir.Neden? İstanbul İzmir Ankara Gaziantep Bursa İzmit Eskişehir Adana

Nüfus yoğunluğu hangi illerdedir.Neden? Nüfusun bu illerde yoğunlaşmasının sebebi,ekonomik sebeplerden dolayı bu illere yapılan göçlerdir.

Nüfus yoğunluğuNUN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN İKLİM,YERŞEKİLLERİ VE KONUM İLİŞKİSİ

İklim Ülkemizde nüfusun yoğun olduğu yerlerin, genelde kıyı bölgeler olmasında ılıman iklimin büyük etkisi vardır. Kurak ve kışları aşırı soğuk geçen yerlerde nüfus fazla yoğun değildir.

Yüzey şekilleri Ülkemizde yüksek ve engebeli yerlerde nüfus azdır. Doğu Anadolu Bölgesi, Menteşe yöresi gibi yerler bunlara örnek verilebilir.

KONUM Özellikle orta kuşakta verimli toprakların bulunduğu alanlar (Çukurova, Gediz, B. Menderes) nüfusça kalabalık iken, Tuz Gölü çevresi gibi yerlerde verimsiz topraklar bulunduğundan nüfus çok azdır.

Sıcaklık ve kuraklık ile nüfus yoğunluğu arasındaki ilişki

Sıcaklık ve kuraklık ile nüfus yoğunluğu arasındaki ilişki Sıcaklık şartlarının müsait olduğu yerlerde genelde nüfus kalabalıktır.

Sıcaklık ve kuraklık ile nüfus yoğunluğu arasındaki ilişki Karadeniz,Akdeniz kıyı kesimlerinde uygun sıcaklıklardan dolayı nüfus yoğun iken Doğu Anadolu’nun yüksek kesimlerinde nüfus tenhadır.

Sıcaklık ve kuraklık ile nüfus yoğunluğu arasındaki ilişki Sıcaklık şartlarının yanı sıra kuraklığın hakim olduğu yerlerde de nüfus yoğunluğu azdır.

Yerleşmenin üst sınırı neden bölgeye göre değişir?

Yerleşmenin üst sınırı neden bölgeye göre değişir? Yerleşmeyi etkileyen en önemli faktörlerden biriside yüzey şekilleridir.

Yerleşmenin üst sınırı neden bölgeye göre değişir? Bölgelerimizin yüzey şekilleri de birbirinden oldukça farklıdır.

Yerleşmenin üst sınırı neden bölgeye göre değişir? Bundan dolayı da yerleşmelerin dağılışı her bölgemizde farklı yükseltilere göre sınırlanmıştır.

Yerleşmenin üst sınırı neden bölgeye göre değişir? Sıcaklık azaldıkça yerleşmenin üst sınırı düşer.

Yerleşmenin üst sınırı neden bölgeye göre değişir? Bu durumda yerleşmelerin üst sınırı en az olan bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesi iken;en fazla olan bölgemiz Akdeniz Bölgesidir.

Sıcaklık ve kuraklık ile nüfus yoğunluğu arasındaki ilişki İç Anadolu Bölgesinde Tuz Gölü ve çevresi buna örnektir.

Sıcaklık ve kuraklık ile nüfus yoğunluğu arasındaki ilişki Dünyada çöller ve kutuplar az nüfuslu iken Orta kuşakta nüfus yoğundur.

Ülkemizde çok fazla göç yaşanmaktadır Ülkemizde çok fazla göç yaşanmaktadır.Göç alan başlıca illerimiz ve sebepleri

Göç alan başlıca illerimiz ve sebepleri En çok göç alan illerimiz şunlardır. İstanbul İzmir Ankara Kocaeli Kayseri Konya Denizli Gaziantep Bursa

Göç alan başlıca illerimiz ve sebepleri Bu illerimizde sanayinin gelişmiş olması,ticaretin gelişmiş olması gibi çeşitli sebeplerden dolayı iş imkanları gelişmiştir. Bundan dolayı bu illerimize olan göçler genelde sürekli göçlerdendir. Ayrıca Antalya ve Adana gibi illerimize de mevsimlik göçler olmaktadır.

ETKİNLİKLER

Kır yerleşmelerinin Toplu ya da dağınık olmasını etkileyen fak. Toplu yerleşmelerde iklim koşulları belirleyici olmuştur. Yerleşim birimleri su kaynaklarının çevresinde toplanmıştır. Dağınık yerleşmelerde arazinin engebelik durumu,tarım topraklarının küçük, parçalı ve dağınık olması belirleyici olmuştur. Yağışların ve su kaynaklarının bol olması dağınık yerleşmeyi kolaylaştırmıştır.

Konya ovasında toplu yerleşmeler yaygındır.Neden? Arazinin düz olduğu alanlarda yağış azdır. Yağışın az olması su kaynaklarının da az olmasına neden olmuştur. Böyle yerlerde insanlar suyun bulunduğu dağ eteklerinde toplu olarak yerleşmişlerdir.

Doğu Karadeniz’de dağınık yerleşmeler yaygındır.Neden? Yer şekilleri dağlıktır. Tarım alanlarının parçalı olması ve suyun problem olmayışı yerleşmenin dağınık olmasını sağlamıştır.

Köy altı yerleşmelerini oluşturan sebepler Köylerdeki nüfus artışı Köylerdeki aileler arasındaki anlaşmazlık Göçebe hayvancılık yapılması Köy alanlarının arazi olarak yetersizliği

Yaylalar bulundukları yerlere ne gibi yararlar sağlar? Hayvancılık için uygun ortam sağlarlar. Dinlenme ve tatil potansiyelinden dolayı iç turizme katkı sağlarlar. Dolaylı olarak altyapı,elektrik,telefon ve suyla ilgili hizmetlerin yaygınlaşmasını sağlarlar.

DEVAMLI KIR YERLEŞMELERİ Köy Mahalle Mezra Çiftlik Divan

GEÇİCİ KIR YERLEŞMELERİ Yayla Ağıl Kom Dam Oba