KUVVET ve HAREKET Seda Erbil

EVRENDE VE DÜNYADA HİÇ BİRŞEY DURAĞAN DEĞİLDİR. NEDEN? ÇÜNKÜ; EVRENDE VE DÜNYADA HİÇ BİRŞEY DURAĞAN DEĞİLDİR.

KALBİMİZİN ATIŞI

VÜCUDUMUZDA KANIN DOLAŞIMI

GÖZLERİMİZİ KIRPMAMIZ

ELEKTRONLARIN KABLOLARDA HIZLA DOLAŞMASI İLE ELEKTRİK AKIMININ OLUŞMASI

IŞIĞIN SANİYEDE 300 000 km YOL ALMASI

GÜNEŞ SİSTEMİNDE DÜNYANIN VE DİĞER GEZEGENLERİN GÜNEŞİN ETRAFINDA DÖNMELERİ

ATOMUN İÇİNDE ELEKTRONLARIN HAREKETİ

ARABA / UÇAK / TREN / GEMİ İLE YOLCULUK YAPMAK

HERGÜN SERVİSLE OKULA GELMEK

HAREKETİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİ ÖĞRENMEK, YAŞADIĞIMIZ GEZEGENİ VE KENDİMİZİ DAHA İYİ TANIMAMIZI VE ANLAMAMIZI SAĞLAR.

HAREKET: BİR CİSMİN SABİT KABUL EDİLEN BİR NOKTAYA GÖRE KONUMUNUN DEĞİŞMESİDİR.

Referans noktası: Sabit kabul edilen noktanın bulunduğu yeri tespit etmek için seçilen başlangıç noktasına denir.

Konum: Seçilen referans noktasına göre cismin bulunduğu yerin yönlü uzaklığına KONUM denir. Konum hem sayısal bir büyüklük hem de yön ifade eder. Vektörel bir büyüklüktür. Birimi uzunluk birimidir. Sembolü x vektörüdür.

Şekildeki çocuk (-3) konumundan koşmaya başlıyor, L noktasına gelince geri dönüyor ve O noktasında duruyor. Konum-zaman grafiği;

Yer değiştirme: Cismin son konumunun ilk konumuna olan yönlü uzaklığıdır. İlk konum: xo Sonu konum: x Yer değiştirme: ∆x = x – xo

Alınan yol: Farklı iki konum arasında takip edilen yolun uzunluğuna alınan yol denir. Yolun hangi yönde alındığının önemi yoktur.

Yer değiştirme ve Yol Alınan yol=10+20+30=60m Yer değiştirme= 50m, kuzeydoğu arasında ∆x= 50m 30m 10m 20m

Örnekler: 1 - 2

Cevaplar; 1-a) L’ye göre konumu (-) yönde 3m b) yerdeğiştirme=+3 – ( -3) = 6m c) OLK alınan yol=3+6=9m OLK yer değiştirme= -3 -0 = -3m 2-a) +3m b) -6m c) I. 6m, II. 0m

KONUM-ZAMAN GRAFİKLERİ İleri doğru (+ yönde) sabit hızla giden hareketliler; x (+) t (-)

KONUM-ZAMAN GRAFİKLERİ Geriye doğru (- yönde) sabit hızla giden hareketliler; x (+) t (-)

KONUM-ZAMAN GRAFİKLERİ Belli bir konumda duran cisimler; x A 10 t t 2t -5 B

Örnekler: 3 - 4

Cevaplar 3-a) +1 b) 0-4 dk arası c) 6dk sonrası d) 0-(-1)= -1m e) 4-6 dk arası f) 4+3=7m 4-a) 2 b) 5/4 katı c) 0 konumu d) 0m e) 1m f) 4+4+1=9m

Sürat: İki nokta arasında alınan yolun geçen toplam zamana bölünmesi ile elde edilen büyüklüğe denir. Sürat= alınan yol / geçen zaman Skalerdir, yön önemli değildir. Birimi m/s, cm/s, km/h

Hız: İki nokta arasındaki yer değiştirmenin geçen zamana bölünmesi ile elde edilen büyüklüktür. V ile gösterilir, vektöreldir. V x – xo veya v ∆x t –to ∆t Birimi; m/s, km/h, vb dir. = =

Örnekler: 1) 72 km/h kaç m/s’dir? Çözüm: 1km = 1000m 1h= 60dak= 60x60s = 3600s 72 km/ h = 72x 1000m/ 3600s = 72000/3600 = 720/36 = 20 m/s

2) Bir uçak 2 s’de 1km yol aldığına göre sürati kaç m/s’dir? ÇÖZÜM: X= 1km= 1000m t=2s V= 1000 : 2 = 500m/s

Ortalama hız: Alınan toplam yolun geçen toplam süreye bölümüdür. Vortalama (x1+ x2+ x3+..) (t1+t2+t3+..) =

Örnek 1: Doğrusal yolda hareket eden bir araç 5s’de 200m ilerliyor ve 5s durduktan sonra devam ederek 15s’de 300m yol alıyor. Bu aracın 25s süresince ortalama süratinin büyüklüğü kaç m/s dir?

ÇÖZÜM: 1. YOL Toplam yol; x1+x2+x3 = 200 + 0 + 300 =500m Toplam zaman; t1+t2+t3= 5 +5+15 = 25s V0rt= 500 : 25 = 20 m/s

Grafik ile 2.yol: Xtoplam=500m Vort= 500 / 25 = 20 m/s x 500- 400- 300- Xtoplam=500m 200- 100- t 5 10 15 20 25 Vort= 500 / 25 = 20 m/s

Birbirinden 180 km uzakta olan A Şehrinden harekete başlayan Örnek 2: Birbirinden 180 km uzakta olan A Şehrinden harekete başlayan araba B şehrine 2 saatte gidip, hiç beklemeden 3 saatte dönüyor. Vektörel ortalama hız kaç km/h’ tir?

ÇÖZÜM: ∆x= 180-180=0 Toplam zaman= 2+3=5 h Vort= 0/ 5 = 0

Düzgün Doğrusal Hareket: Eşit zaman aralıklarında eşit yer değiştirmelerin yapıldığı harekete denir. X (m) 30- 20- 10- t(s) 1 2 3

Konum-zaman grafiğinin EĞİMİ hızı verir. EĞİM= (X2- X1)/ (t2-t1) Grafikten Eğim= (20-10)/(2-1) =10m/s

NOT: VA > VB > VC Hareketlinin konum- zaman grafiği ne kadar dike yakın ise Eğimi o kadar büyüktür. Yani hızı da o kadar büyüktür. x A B VA > VB > VC C t

Düzgün doğrusal harekette hız sabittir. “Sabit hızlı hareket”te denir. V(m/s) 10- t(s) 1 2 3

Hız-zaman grafiğinden; Hız-zaman grafiğinin altında kalan ALAN = Yer değiştirme V.∆t = ∆x 0s - 1s arası alan; 10.(1-0)= 10m 1s - 2s arası alan; 10.(2-1)= 10m 2s - 3s arası alan; 10.(3-2)= 10m

HIZI DEĞİŞEN DOĞRUSAL HAREKET

Hızı Değişen Doğrusal Hareket Hızı zamanla artan harekete HIZLANAN hareket denir. v İLERİ YÖNDE HIZLANAN HAREKET 10 t GERİ YÖNDE HIZLANAN HAREKET -20

Hız-zaman grafiğinin eğimi ivmeyi verir. EĞİM= (v2- v1)/ (t2-t1)= a Grafiğin altında kalan alan yapılan yer değiştirmeyi verir. ALAN= v.∆t = ∆x

İVME: Birim zamandaki hız değişimine İVME denir. Hız vektörel olduğu için ivme de vektörel büyüklüktür. Sembolü “a” vektörüdür. Birimi; m / s2 dir.

Hızı Değişen Doğrusal Hareket Hızı zamanla azalan harekete YAVAŞLAYAN hareket denir. V 20- İLERİ YÖNDE YAVAŞLAYAN HAREKET t -15 GERİ YÖNDE YAVAŞLAYAN HAREKET

DİKKAT! . DURAN BİR CİSMİN HIZI “0” DIR. GRAFİKTE HIZIN “0” OLDUĞU ANDA CİSİM DURMUŞTUR.