Rusya’nın Karantina Listesinde Yeralan Böceklerin Ülkemizdeki Yaygınlık Durumları Dr.Cevdet ZEKİ Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü
Anoplophora glabripennis Türkiye: Yok Coleoptera: Cerambycidae Rusya: A l listesinde Ergin çıkış deliği Erginin kabukta beslenerek yaptığı zarar
Çin ve Kore orijinli, ABD’ye ahşap ambalaj materyali ile girmiştir. Kavaklarda zararlı, ergin yapraklarla beslenir.
Ceratitis capitata Akdeniz meyvesineği. Diptera:Tephritidae Ceratitis capitata Akdeniz meyvesineği Diptera:Tephritidae Türkiye: EK l/B listesinde Rusya: A l listesinde Şeftalideki zararı
Klemantin mandalinindeki zararı Limon ve portakaldaki zararı
Conotrachelus nenuphar, Erik Hortumlu böceği Coleoptera: Curculionidae Türkiye:Yok, EK l/A listesinde Rusya: A l listesinde
Kuzey Amerika orijinli, Rosaceae de zararlı Başlıca elma, armut, şeftali ve diğer prunus türlerinde zararlı Toprakta pupa ve ambalaj materyali ile erginleri taşınabilir.
Diabrotica virgifera , Mısır Dip Kurdu Coleoptera: Chrysomelidae Türkiye: Yok, EK l/A listesinde Rusya: A l listesinde Konukçusu: Mısır, erginler mısır bitkisinde, larvaları da köklerde beslenir. Meksika ve Orta Amerika’ da zararlı Mısır bitkisi ile taşınabilir. Lahana yaprağında beslenen ergin
Liriomyza huidobrensis, Yaprak galeri sinekleri Diptera: Agromyzidae Liriomyza huidobrensis, Yaprak galeri sinekleri Diptera: Agromyzidae Türkiye: Var, Ekl/B listesinde genelinde yaygın Rusya: A l listesinde Marul yaprağında galeriler ve pupa Pupa Marul yaprağındaki yumurta
Liriomyza trifolii Türkiye: Fasulyede var, EK l/B listesinde Diptera: Agromyzidae Rusya: A l listesinde Gerbera’ daki zararı
L.trifolii’ nin fasulye yapraklarındaki zararı Galeride pupanın oluşumu
Liriomyza sativae Türkiye: Yok, EK l/A listesinde Diptera: Agromyzidae Rusya: A l listesinde Konukçuları: Sebze ve süs bitkileri Konukçusu bulunduğu bitkilerin üretim materyali ve kesme çiçeklerle yayılır.
Popillia japonica, Japon Böceği Türkiye: Yok,EK l/A listesinde Coleoptera: Scarabaeidae Rusya: A l listesinde Park ve orman ağaçlarındaki zararı Polifag, tarla,bahçe,süs bitkileri ve orman ağaçlarında zararlı.erginle bulaşır.larvaları bitki köklerinde zararlı Kuzey Amerika orijinli, Güneydoğu Asya’ya yayılmıştır. Gül’deki zararı
Pseudaulacaspis pentagona , Dut Kabuklubiti Homoptera: Diaspididae Pseudaulacaspis pentagona , Dut Kabuklubiti Homoptera: Diaspididae Türkiye: Yaygın Rusya: A l listesinde Konukçuları: Dut, şeftali Fidan, aşı kalemi üretim materyali ile taşınır.
Şeftali ağacındaki zararı Parazitoit çıkış delikleri
Rhagoletis pomonella, Elma Sineği Türkiye:Yok, EK l/A listesinde Diptera: Tephritidae Rusya: A l listesind Elma sineği’ nin elmanın dış kısmındaki zararı Elma sineği larvalarının elma içindeki tünelleri
Konukçuları: Elma, Armut, Erik, Kiraz Kuzey Amerika orijinli ve Kanada’ da yaygındır. Vuruklu ve enfekteli meyvelerin nakli ile bulaşır.
Spodoptera littoralis ,Pamuk Yaprak kurdu Lepidoptera: Noctuidae Türkiye:Var, EK l/B listesinde Rusya: A l listesinde Yonc yaprağındaki larva ve larva enfeksiyonu Domates yaprağındaki larva
Spodoptera litura ,Pamuk Yaprak kurdu Lepidoptera: Noctuidae Türkiye:Yok, EK l/A listesinde Rusya: A l listesinde Her iki tür de birçok yazar tarafından aynı tür olarak kabul edilsede S.littoralis EPPO bölgesine girmiş, S.litura ise yoktur. S.littoralis ülkemizde pamuk soya yerfıstığı,süs bitkilerinde zararlı ve pamuk alanlarında bulunmaktadır. Her iki tür de polifag dır. Yaklaşık 87 tür de zararlı. Üretim materyali üzerinde yumurta veya larva ile kesme çiçek ve sebzelerle taşınır. S.litura, çok önemli bir zararlı, larvaları birçok ekonomik önemdeki kültür bitkisini tamamen yapraksız bırakarak zarara neden olur.
Thrips palmi Türkiye: Yok, EK l/A listesinde Thysanoptera: Thripidae Rusya: A l listesinde Thrips palmi nin patlıcan meyvesindeki zararı Konukçuları: Polifag, Solanaceae ve Cucurbitaceae, örtüaltında patlıcan, biber, krizantem, hıyar gibi bitkilerde ekonomik önemde zararlı. Meyve, konukçu bitki üretim materyali, ambalaj materyali ile taşınır.
Trogoderma granarium, Kapra böceği Coleoptera: Dermestidae Türkiye: Güneydoğu Anadolu bölgesi, EK l/B listesinde Rusya: A l listesinde Depo zararlısıdır. Depolanan hububatta zararlı,un mamulleri, İlk defa Hindistan’ da görüldü. Zararı sadece larva dönemindedir. Doğal olarak yayılışı sınırlıdır. Larva ile bulaşır. Metil bromid fümigasyonu etkilidir. Kuru ve sıcak koşullarda depolanan ürünlerde çok önemli bir zararlıdır.
Grapholita molesta, Doğu meyve güvesi Lepidoptera: Tortricidae Türkiye: Marmara, Karadeniz’ de var Rusya: A 2 listesinde Meyveağaçlarında zararlı, şeftali ve kayısıdaki zararı önemli. İlk döl zararı sürgünlerde Meyve veya üretim materyali ile taşınır aynı zamanda ambalaj materyali ile de taşınır. Kimyasal mücadele tuzaklara göre önerilmekte Şaşırtma tekniği de başarılı Meyvedeki Larva Larvanın sürgündeki zararı
Lymantria dispar, Kır tırtılı Lepidoptera: Lymantriidae Ormandaki zararı Türkiye: Var Rusya: A 2 listesinde Yumurta bırakan dişi Solda: Erkek ergin Sağda: Dişi ergin Larva Pupa
600 civarında konukçusu var Bemisia tabaci , Tütün beyazsineği(Gennadius) Homoptera: Aleyrodidae Türkiye: Var, EKl/B listesinde Rusya: A2 listesinde 600 civarında konukçusu var Tüm biyolojik dönemleri üretim materyali ve kesme çiçeklerle taşınabilir. Pamuk ve diğer tropik ve subtropik bitkilerde zararlı olduğu gibi seralarda doğrudan zararlı olduğu gibi virüs taşımasıyla da önemli olmaktadır. Düşük yoğunluklarda tespiti zor olduğundan, üretim yerinin temiz olması istenir Pamuk yaprağı altında nimf ve pupa
Üretim materyali ve kesme çiçeklerle Frankliniella occidentalis Çiçek tripsi Thysanoptera:Thripidae Türkiye:Var, EK l/B listesinde Rusya: A l listesinde Polifag, 244 konukçu, sebze ve süs bitkileri, çiçeklerinde ve yapraklarda zararlı, virüs vektörü Marul yaprağındaki zararı Pupa Üretim materyali ve kesme çiçeklerle taşınır.Üretim yerinin temiz olması istenir Çiçeklerin petal’leri üzerinde yumurtalar
Phthorimaea operculella ,Patates güvesi Türkiye: Var, sınırlı alanda Lepidoptera:Gelechiidae Rusya: A 2 listesinde Patates deki zararı Domatesdeki zararı Solanaceae bitkilerinde zararlı, larvaları bitkilerin gövde, yaprak, sürgün ve yumrularında zarar yapar.patlıcan, patates ve tütün yapraklarında epidermis arasında beslenir
Quadraspidiotus perniciosus , San Jose kabuklubiti Homoptera: Diaspididae Türkiye: Var, EK l/B listesinde Rusya: A 2 listesinde Dişi ve nimf bireyler Gül’ de San Jose kolonisi Ana konukçuları, elma, şeftali, armut ve erik olmak üzere 700 konukçusu tespit edilmiştir. Üretim materyali ve meyvelerle taşınır Bitkinin geldiği ülkede yetişirildiği tarlanın son iki üretim sezonu boyunca temiz olmalı ve uygun eradike yöntemi uygulanmış olmalıdır.
Parazitoiti(Aphytis mytilaspidis) Elma’ da San Jose kolonisi Armut’da San Jose Parazitlenmiş koloni Parazitoiti(Aphytis mytilaspidis)
Hyphantria cunea, Amerikan beyaz kelebeği Lepidoptera: Arctiidae Türkiye: Var, EK l/B listesinde Rusya: A 2 listesinde Konukçuları, meyve ve orman ağaçları, 250 konukçu, en uygun konukçular, dut, akçaağaç, elma, armut, kiraz ve erik
Konukçu bitki ,ambalaj materyali ve araçlarla taşınabilir. Dut daki zararı
Viteus vitifoliae , Filoksera Türkiye: Var, sınırlı Homoptera:Phylloxeridae Rusya: A 2 listesinde Gal içindeki koloni Sürgün ve yapraktaki galler
Tohum hariç bağ üretim materyali ile taşınır. Üretim yeri son iki üretim mevsimince zararlıdan ari olmalıdır. Meyvelerde yaprak bulunmamalıdır. Köklerdeki şekil bozuklukları
a: kışlık yumurta; b: fundatrix; c: fundatrix yumurta bırakır; d: nymph produced by the gallicolous virgin; e: gallicola(Yaprak filokserası) ; f: gallicola nimf; g: radicicola(kök filokserası) nimf; h: radicicolous virgin; i: radicicolous nymph; j: radicicolous virgin; k: radicicolous nymph ; l: neoradicicola ; m: sexuparın son nimf dönemi; n: kanatlı sexupara; o: erkek yumurta; p: dişi yumurta; q: erkek nimf; r: dişi nimf; s: ergin erkek ve ergin dişi.