XIII. BÖLÜM HASTA VE YARALILARI TAŞIMA TEKNİKLERİ

Taşıma H/Y’ya ilkyardım yapıldıktan sonra, kaza yerinin tehlikeli ortamından değişik taşıma araç-gereçleri ve taşıma teknikleriyle daha güvenli bir yere nakledilmesine taşıma denir.

Hasta Ve Yaralıları Taşımada Genel Kurallar Taşıyan kişilerin uyması gereken kurallar; İlkyardımcı taşıma sırasında vücut mekaniklerine uygun hareket etmelidir. H/Y’ya yakın mesafede olmalı,uzun ve kuvvetli kas gruplarını kullanmalıdır. Ağırlık kaldırırken sırtın gerginliği korunmalı, beli bükmeden dizler ve kalçalar bükülüp, ağırlığı kalça kısmındaki kaslara vererek dizleri en uygun biçimde doğrultacak şekilde davranılmalıdır. Taşımada ani hareketler yapılmamalı, yavaş ve düzgün adımlarla yürünmelidir. Adımlar omuz hizasından daha geniş olmamalıdır. Yaralı taşınması bir ekip işidir. Ekip bir sorumlu kişi komutasında hareket etmeli, ekip elemanlarının davranışları uyumlu olmalıdır.

Hasta Ve Yaralıları Taşımada Genel Kurallar Hasta/Yaralıyı taşımada uyulacak kurallar; Yaralının durumuna uygun taşıma tekniği seçilmelidir. H/Y’ya verilen pozisyon taşıma sırasında da korunmalıdır. Taşıma araziye ve yaralının durumuna en uygun sedye ile yapılmalıdır. Yaralı taşıma sırasında da sürekli izlenmeli, değişiklikler gözlenmelidir. Taşıma triaj sonucuna uyularak yapılmalıdır. Yaralı her zaman baş yönünde taşınmalıdır. Hasta ya da yaralı taşırken mümkün olduğunca az hareket ettirilmeli ve baş-boyun gövde bütünlüğü korunarak en az altı destek noktasından kavranmalıdır.

Acil Taşıma Teknikleri Yaralının kendi kendine gitmesi Yaralıya destek olma Sırtta veya omuzda taşıma İtfaiyeci tekniği

Acil Taşıma Teknikleri Battaniye ile sürükleme; Koltuk altından ve giysiden tutarak sürükleme;

Acil Taşıma Teknikleri Sürünme Tekniği; Geri geri taşıma ; Kucakta taşıma

SÜRÜKLEME TEKNİKLERİ Giysiden tutarak çekme Battaniye ile sürükleme Geri geri taşıma Sürünme tekniği Taşıma araçlarıyla sürükleme

İki kişiyle acil taşıma teknikleri Dört el üzerinde (altın beşik) taşıma

Teskereci tekniği; Sandalye ile taşıma

Yaralıyı Araç İçinden Çıkarma (Rentek Manevrası) Rentek Manevrası; kaza geçirmiş yaralı bir kişiyi bir tehlike söz konusu ise omuriliğe zarar vermeden çıkarmada kullanılır. Bu uygulama; Araçta patlama veya yangın tehlikesi olması Yaralının solunumunun olmaması durumlarında uygulanır.

Araç İçindeki Yaralıyı Taşıma Tekniği (Rentek Manevrası) Olay yeri güvenlik önlemleri alınır, Yaralının bulunduğu taraftaki kapı açılarak aracın kontağı kapatılır. Yaralının bilinç kontrolü yapılır. Bilinç yoksa, göğüs hareketlerinin olup olmadığına bakılarak solunum değerlendirilir. Solunum yoksa çıkarılmaya karar verilir. Yaralıya mümkünse gazete v.b malzemeden üretilen boyunluk takılır. ü  Yaralının ayağının ya da bacağının pedala sıkışmış olabileceği düşünülerek kontrol edilip, gereken müdahale yapılır. ü Yaralının emniyet kemeri çözülür, ilkyardımcıya uzak eli araçtan çıkarırken herhangi bir yere takılmaması için kemer ya da elbise arasına sıkıştırılarak sabitlenir. ü  Yaralıya yan taraftan yaklaşılıp, yakın el yaralının karşı taraftaki koltuk altından geçirilerek yaralının tarafımızdaki bileğinden kavranırken, diğer elle de yaralının çenesi desteklenir. Baş-boyun-gövde bütünlüğü korunarak yaralı hafifçe kendimize doğru çekilip hareket ettirilir, daha sonra bir seferde araçtan dışarı çekilerek, yavaşça uygun zemin üzerine yatırılıp gerekli uygulama yapılır.

Sedyeyle Yaralı Taşımada Genel Kurallar Yaralı daima baş yönünde (merdiven ve yamaç yerleri çıkarken ayak yönünde) taşınmalıdır . Böylece arka taraftaki ilkyardımcının yaralıyı gözlemlemesi daha kolay olacak hem de görüş mesafesi genişleyecektir. İlkyardımcılar sedyeyi kaldırırken komutla aynı anda kaldırıp, uyumlu bir şekilde , sedyeyi sarsmadan uygun adımlarla yürümelidirler. Yaralı sedyeye battaniye ya da çarşaf benzeri bir malzemeye sarılarak yerleştirilmeli ve düşmesini önlemek için mutlaka sedyeye bağlanmalıdır. Taşımadan sorumlu bir ilkyardımcı olmalı ve gerekli yerlerde ne şekilde nasıl hareket edileceği bu ilkyardımcının komutuyla uygulanmalıdır. Komutu veren ilkyardımcı ön tarafta yerini almalıdır. Sedye ile taşıma sırasında güçlü kişiler baş tarafta yer almalıdır. Sedye ile taşımalarda mümkünse dört kişi yer almalıdır. İki kişi ile taşıma yapılıyorsa 3. bir kişi yedek olarak bulunmalı, gerektiğinde taşıma işine dahil olmalıdır.

Sedye Üzerine Yerleştirme Teknikleri Üç kişi ile sedye üzerine yerleştirme (kaşık ) tekniği; Bu yöntem yeterli sayıda ilkyardımcı yoksa, ya da hasta/yaralıya iki tarafından müdahale imkanı yoksa uygulanır. ü Hasta /yaralı sırtüstü yatar pozisyondayken, üç ilkyardımcı yaralının yan tarafında diz çökerler. ü Bir ilkyardımcı hasta/yaralının baş ve omzundan, ikincisi sırtının altından ve uyluğundan, üçüncüsü de diz altlarından baldır ve bacaklarıyla birlikte kavrar. ü Baş tarafındaki ilkyardımcının kaldır komutu vermesiyle hepsi aynı anda hasta/yaralıyı dizlerinin üstüne yerleştirirler. ü Tekrar bir komutla hepsi aynı anda ayağa kalkıp, tek hareketle yaralıyı göğüslerine doğru çevirirler. Hep birlikte uyumlu bir şekilde sedyeye doğru yürüyüp, yeni bir komutla yaralıyı nazikçe sedyeye yerleştirirler.

Sedye Üzerine Yerleştirme Teknikleri  Dört ilkyardımcı ile sedye üzerine yerleştirme (köprü) tekniği; Bu yöntemde; sedyenin yaralı yanına getirilerek, sedyeye yerleştirilmesi söz konusudur. ü İlkyardımcılardan ikisi hasta/yaralının üzerine hafifçe çömelerek yerleşirken, diğer biri yaralının baş tarafına çömelir. Bir diğer ilkyardımcı da sedyeyi hazırlar. ü Baş tarafındaki ilkyardımcı ense ve omuz bölgesinden, yaralı üzerindeki ilkyardımcılardan biri kalçalarından, diğeri de bacak ve dizlerinin altından tutar. ü  Baş tarafındaki ilkyardımcının kaldır komutu vermesiyle hep birlikte uyumlu bir şekilde hasta/yaralıyı yukarı kaldırırken, dördüncü ilkyardımcı sedyeyi hasta/yaralının altına iterek, yerleştirir. ü  Üç ilkyardımcı aynı anda son bir komutla nazikçe hastayı sedye üzerine yerleştirirler. Bu tür yerleştirme işlemi daha önceden sedyenin hazırlanması şartıyla iki yada üç kişi ile sedyenin üzerine yürüyerek de uygulanabilir.

Sedye Üzerine Yerleştirme Teknikleri Dört kişiyle hasta/yaralının battaniye yardımıyla sedyeye yerleştirilmesi; Bu yöntem; hasta/yaralının, baş-boyun ve gövde düzlemi bozulmadan tek yan üzerine çevrilerek battaniye üzerine alınması işlemidir. Bu işlem için; ü  İki ilkyardımcı hasta/yaralının bir tarafına geçerek diz çökerler. Baş tarafındaki ilkyardımcı kendinden uzak taraftaki baş, omuz ve sırt bölgesinden kavrarken ikinci ilkyardımcı bel, kalça ve uyluk bölgesini kavrar, ü  Diğer iki ilkyardımcı ikiye katlanmış, kat yeri yaralı tarafında olan bir battaniyeyi yerleştirirler . Üstteki katı rulo yaparak hazırlarlar. ü  Karşı taraftaki ilkyardımcılar tek bir hamlede yaralıyı kendilerine doğru çevirip tek yan üzerinde yatış haline getirirken, battaniye tarafındaki ilkyardımcılar rulo yapılmış battaniyeyi hastanın vücuduna iyice yaklaştırırlar. Yaralı yavaşça battaniye üzerine sırt üstü yatırılır. Böylece yaralı battaniye içine alınmış olur. ü  Battaniye her iki kenardan elle tutulacak şekilde yuvarlanarak, bu rulo halinde yuvarlanmış yerlerden kavranıp, aynı anda kaldırılarak yaralı sedye üzerine alınır.  

TEŞEKKÜRLER