TÜRKİYE’DE DEPREMLER

DEPREM Yerkabuğunda çeşitli nedenlerle meydana gelen sarsıntıların yeryüzüne dalgalar halinde yayılmasıdır.

Yeryüzünde hissedilmeyecek kadar hafif olan depremlerden yıkıcı afetlere kadar bütün sarsıntılar sismograf denilen aletle ölçülür. Depremi inceleyen bilime ise sismoloji denir.

Ülkemizin %42’si birinci derecede deprem kuşağı içinde yer alır. Türkiye, Dünya’nın aktif kuşaklarından biri olan Alp - Himalaya kuşağı içinde kalır. Ülkemizin %42’si birinci derecede deprem kuşağı içinde yer alır. Ülkemizde ortalama her 5 – 10 yılda bir çok yıkıcı bir deprem olmaktadır. Ülkemizde başlıca üç deprem kuşağı vardır.

1)KUZEY ANADOLU DEPREM KUŞAĞI Saros Körfezi’nden başlayarak bu kuşak, Doğu Anadolu Bölgesi’nden Aras vadisine kadar uzanır. Bu fay hattı yaklaşık 1500 km uzunluğunda olup 50 km genişliğindeki bir alanda etkilidir. Bu kuşak üzerinde çok çeşitli depremler meydana gelmektedir. Bu kuşak üzerinde oluşan Erzincan, Van, Erzurum, Düzce ve Gölcük depremleri büyük hasarlara neden olmuştur.

2) BATI ANADOLU DEPREM KUŞAĞI Güney Marmara ve Ege Bölgesi’ndeki çöküntü alanları ile Göller Yöresi’ni kapsayan geniş bir deprem bölgesidir. Dinar (1995) ve Gediz depremleri, bu deprem bölgesinde oluşup, can ve mal kaybına neden olmuştur.

3) DOĞU ANADOLU DEPREM KUŞAĞI Hatay’dan başlar, İskenderun Körfezi ve Kahramanmaraş üzerinden Güneydoğu Torosları takip ederek, Bingöl-Karlıova ve Van’dan doğuya doğru devam eder. Kuzey Anadolu Fay Hattı ile Doğu Anadolu Fay Hattı Doğu Anadolu’da birleşir. Adana-Ceyhan (1998) depremi bu kuşağın da tehlike içerdiğini kanıtlar.

EN AZ TEHLİKELİ BÖLGELER Türkiye’de deprem tehlikesi en az olan yerler eski kara kütlelerinin bulunduğu araziler ve oluşum hareketlerini tamamlayarak oturmuş alanlardır. Tuz Gölü, Konya çevresi Güneydoğu Anadolu’da Mardin ve Siirt çevresi Ergene Havzası Taşeli Platosu Yıldız Dağları ve Karadeniz’in kıyı kesimi

Türkiye Deprem Haritası

Depremler Oluşumlarına Göre Üçe Ayrılır 1) Çöküntü Depremleri: Yeraltında kayatuzu, jips gibi kayaların erimesi sonucu oluşan mağara ve boşlukların tavanlarının çökmesi ile oluşan depremlerdir. Etki alanı dardır.

2) Volkanik Depremler: Volkanizma faaliyeti sırasında oluşan sarsıntıladır. Magma yeryüzüne çıkışı anında tabakaları genişleterek ve parçalayarak yanardağ çevresinde sarsıntılara sebep olur. Bu tür depremin etki alanı dardır. Depremin şiddeti ve etki alanı volkanizma faaliyetlerinin büyüklüğüne bağlı olarak değişir.

3) Tektonik Depremler: Yer kabuğunda meydana gelen kırılma, sıkışma, gerilme ve yer değiştirme sonucu oluşan sarsıntılardır. Tektonik depremlerin sebebi yerkabuğunda biriken enerjinin ani olarak boşalmasıdır. Yeryüzünde meydana gelen depremlerin büyük çoğunluğunu tektonik depremler oluşturur. Etki alanı en geniş olan bu depremler fazla hasara neden olurlar.

Deprem Hakkında

Depremin Zararlarını En Aza İndirmek İçin ; Yerleşim alanlarını kırık (fay) hattından uzak ve sağlam zeminler üzerinde kurmalı Depremi önceden haber verebilen yöntemler geliştirilmeli Halk deprem konusunda eğitilmeli Binaların yapı malzemesi ve yapı tekniği depreme dayanıklı olmalı

BÜŞRA ŞENTÜRK 11/G 559