OSI Referans Modeli Açık Sistem Bağlantıları (Open Systems Interconnection - OSI ) Bilgisayarlar arası iletişimin başladığı günden itibaren farklı bilgisayar sistemlerinin birbirleri arasındaki iletişim daima en büyük problemlerden birisi olmuş ve bu sorunun üstesinden gelebilmek için uzun yıllar boyunca çeşitli çalışmalar yapılmıştır.

OSI Referans Modeli 1980'li yılların başında Uluslararası Standartlar Organizasyonu (International Standarts Organization-ISO) bilgisayar sistemlerinin birbirleri ile olan iletişiminde ortak bir yapıya ulaşmak yönünde çabaları sonuca bağlamak için bir çalışma başlatmıştır. Bu çalışmalar sonucunda 1984 yılında Open Systems Interconnection-OSI referans modeli ortaya çıkmıştır.

OSI Referans Modeli Haberleşme ağları karmaşık bir yapıya sahiptir. İletişim için; Ortamın fiziksel olarak oluşturulması, Bu ortam üzerinde veri aktarımı için gerekli kodlamanın yapılması, Paketlerin oluşturulması, Paketlerin varış noktasına yönlendirilmesi, Veri aktarımı sırasında oluşan tıkanıklıkların giderilmesi,

OSI Referans Modeli Ağdaki bir hattın ya da birimin bozulması durumunda alternatif yolların bulunması, Paketlerin birleştirilmesi, hataların fark edilmesi / düzeltilmesi, Verinin bir uygulama protokolü aracılığı ile kullanıcıya sunulması .... gibi pek çok karmaşık işlemin yapılması gerekir. Bunların hepsi haberleşme donanımı üzerinde çalışan haberleşme yazılım programları ile gerçekleşir. OSI bu işlemleri bir düzen içinde gerçekleştirmek için Referans Modeli olmuştur.

OSI Referans Modeli Bu model sayesinde değişik bilgisayar firmalarının ürettikleri bilgisayarlar arasındaki iletişimi bir standarda oturtmak ve farklı standartlar arası uyumsuzluk sebebi ile ortaya çıkan iletişim sorununu ortadan kaldırmak hedeflenmiştir. OSI referans modelinde, iki bilgisayar sistemi arasında yapılacak olan iletişim problemini çözmek için 7 katmanlı bir ağ sistemi önerilmiştir. Başka bir deyişle, bu temel problem 7 adet küçük probleme parçalanmış ve her bir problem için ayrı ayrı çözüm üretilmeye çalışılmıştır.

OSI Referans Modeli Bu 7 katmanın en altında yer alan iki katman yazılım ve donanım, üstteki beş katman ise genelde yazılım yolu ile çözülmüştür. OSI modeli, bir bilgisayarda çalışan uygulama programının, iletişim ortamı üzerinden başka bir bilgisayarda çalışan diğer bir uygulama programı ile olan iletişiminin tüm adımlarını tanımlar. En üst katmanda görüntü ya da yazı seklinde yola çıkan bilgi, alt katmanlara indikçe makine diline dönüşür ve sonuç olarak 1 ve 0’lardan ibaret elektrik sinyalleri halini alır.

( Open System Interconnection - Açık Sistemler Bağlantısı ) 7 KATMANLI OSI MİMARİSİ ( Open System Interconnection - Açık Sistemler Bağlantısı ) Application Presentation Session Transport Network Data Link Physical Uygulama Sunum Oturum İletim Ağ Taşıyıcı Fiziksel

Kullanıcıya en yakın, en üstteki katmandır Uygulama Application Layer 7 Kullanıcıya en yakın, en üstteki katmandır Kullanıcının yazılımlar yardımıyla çalıştığı katmandır. Ağ üzerinde kullanacağınız bir yazılım ilk önce bu katmana ulaşır.

Telnet, SMTP, FTP, SNMP, NCP, SMB, HTTP, Browserlar.. Uygulama Application Layer 7 Gönderilecek bir e-mail’in oluşturulması ya da gelen bir e-mail’in okunması bu katmandaki yazılımlar ile gerçekleştirilir. Kullanıcının çalıştıracağı uygulamalara ağ servislerini sağlar. Bilgi (data) iletir. Telnet, SMTP, FTP, SNMP, NCP, SMB, HTTP, Browserlar..

Bu katmanda tanımlanan bazı standartlar; Presentation Layer 6 Sunum Her tür bilgisayarda uygulama katmanından gelen bilgileri anlaşılan ortak bir dile, ortak bir formata çevirir. Böylece farklı programların birbirlerinin verisini kullanabilmesi mümkün olur. İstenilen durumlarda verinin şifrelemesi işlemi de bu katmanda yapılır. Bu katmanda tanımlanan bazı standartlar; PICT ,TIFF ,JPEG ,MIDI ,MPEG, HTML

İletilebilecek veri paket büyüklüklerine de bu katmanda karar verilir. Oturum Session Layer 5 Haberleşecek bilgisayarların “Oturum” adı verilen özel bir bağlantı kurmalarını sağlayan katmandır. Veri gönderecek bilgisayarın “gönderme isteği” hedef bilgisayarında “kabul onayı” bu katmanda gerçekleşir. İletilebilecek veri paket büyüklüklerine de bu katmanda karar verilir. Oturum katmanı bir bilgisayar birden fazla bilgisayarla aynı anda iletişim içinde olduğunda, gerektiğinde doğru bilgisayarla konuşabilmesini sağlar.

Bir üst katmana bu bölümleri birleştirerek sunar. (Taşıma) Transport Layer 4 İletim Taşıma katmanı üst katmanlardan gelen veriyi ağ paketi boyutunda parçalara böler. Bilgilerin doğruluğunu kontrol eder. Üst katmandan aldığı verileri bölümlere (segment) ayırarak bir alt katmana iletir, Bir üst katmana bu bölümleri birleştirerek sunar.

(Taşıma) Transport Layer 4 İletim Gönderilecek bilginin güvenli bir şekilde ulaştırılmasını sağlar. Hata bulma ve hataları düzeltme görevi vardır. Aynı şekilde, bu katman karşı bilgisayardan aldığı verileri doğru almışsa, karşı bilgisayara onay sinyali göndermekle sorumludur. Onay sinyalini alan karşı ağ bilgisayarı, sıradaki veriyi göndermeye başlayabilir.

Adresleme işlemlerini yürütür. Layer 3 Network Ağ Bu katman, veri paketlerinin ağ adreslerini kullanarak bu paketleri uygun ağlara yönlendirme işini yapar. Adresleme işlemlerini yürütür. Yönlendiriciler (Router) bu katmanda tanımlıdırlar. Veri paketine nereye gitmesinin gerektiğini gösteren etiketler ekler.

MAC adreslerinin çözümlenmesi, doğrulanması bu katmanda gerçekleşir. Taşıyıcı Data Link Layer 2 İletilen ve alınan veri paketlerinin doğru bir şekilde inşa edilip edilmediğini kontrol eder. Bir hata bulduğunda düzeltir ya da verinin tekrar gönderilmesini ister. MAC adreslerinin çözümlenmesi, doğrulanması bu katmanda gerçekleşir. Örn: Ethernet, Frame Relay, ISDN, Switch ve Bridge

Bu katman verileri elektrik sinyallerine çevirmek için kullanılır. Fiziksel Physical Layer 1 Bu katman verileri elektrik sinyallerine çevirmek için kullanılır. Bu katmanda yer alan cihaz ve programlar üst katmanlarda hazırlanmış ham veriyi 0 ve1 ’ler şeklinde elektrik sinyali olarak göndermekle sorumludur. Ethernet kartı, kablolar bu katmanda çalışırlar.

( Open System Interconnection - Açık Sistemler Bağlantısı ) 7 KATMANLI OSI MİMARİSİ ( Open System Interconnection - Açık Sistemler Bağlantısı ) Katman Görevi 7.) Uygulama Kullanıcının uygulamaları 6.) Sunum Aynı dilin konuşulması; veri formatlama, şifreleme 5.) Oturum Bağlantının kurulması ve yönetilmesi 4.) Taşıma Verinin bölümlere ayrılarak karşı tarafa gitmesinin kontrol edilmesi 3.) Ağ Veri bölümlerinin paketlere ayrılması, ağ adreslerinin fiziksel adreslere çevrimi 2.) Veri İletim Ağ paketlerinin çerçevelere ayrılması 1.) Fiziksel Fiziksel veri aktarımı

Ali Veli A B Mac Adresi : abc IP adresi : 10.1.1.1 Mac Adresi : def Merhaba Ali Veli A B Mac Adresi : abc IP adresi : 10.1.1.1 Mac Adresi : def IP adresi : 10.1.1.2

Ali A Mac Adresi : abc IP adresi : 10.1.1.1 5 - Session 4- Transport Merhaba A Mac Adresi : abc IP adresi : 10.1.1.1 Merhaba http 7 - Application 6 - Presentation Merhaba http txt 5 - Session Ali Veli Merhaba http txt 4- Transport Merhaba http txt Ali Veli Hedef ve Kaynak Port No 3 - Network Merhaba http txt Ali Veli Hedef ve Kaynak IP Hedef ve Kaynak Port No 2 – Data Link http Merhaba txt Ali Veli Kaynak ve Hedef MAC Hedef ve Kaynak Port No Hedef ve Kaynak IP 1 - Physical 1

Veli B Mac Adresi : abc IP adresi : 10.1.1.2 5 - Session 4- Transport Merhaba Merhaba http 7 - Application 6 - Presentation Merhaba http txt 5 - Session Ali Veli Merhaba http txt 4- Transport Merhaba http txt Ali Veli Hedef ve Kaynak Port No 3 - Network Merhaba http txt Ali Veli Hedef ve Kaynak IP Hedef ve Kaynak Port No 2 – Data Link http Merhaba txt Ali Veli Kaynak ve Hedef MAC Hedef ve Kaynak Port No Hedef ve Kaynak IP 1 - Physical 1