6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 1 TEDMER “TÜRK İŞGÜCÜNÜN İŞ ETİĞİNE YAKLAŞIMI” ARAŞTIRMASI RAPORU 6 OCAK 2006 Borusan Otomotiv

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 2 Bu araştırma raporu, GfK Türkiye Araştırma Şirketi tarafından hazırlanmıştır. PROJE YÖNETİM Elvan OktarGenel Müdür Yardımcısı Semiha KısmenDirektör Prof. Burç Ülengin İstatistik Danışmanı Sabiha Kökdağı Uzman Gül DemirdağUzman Yardımcısı Gözde ŞencanUzman Yardımcısı Ayhan İçkenYetkili-Veri Analiz Turabi Dursun Direktör-Saha Hizmetleri Name İncesu Yetkili-Veri Giriş GfK Türkiye, Dünya Araştırmacılar Birliği (ESOMAR), Health Research Partners (HRP), Association for Qualitative Research (AQR) ve Türkiye Pazarlama ve Kamuoyu Araştırmacıları Derneği üyesidir. GfK Türkiye, EphMRa (European Pharmaceutical Research Association)’ın araştırma şirketi listesinde yer almaktadır. GfK Türkiye bütün araştırmalarında, bu kuruluşların belirlediği kalite standartları ile bilimsel ve etik kuralları uygulamaktadır. Bu raporda yer alan bilgiler ve modeller, kaynak gösterilse dahi, GfK Türkiye izini olmaksızın çoğaltılamaz ve yayınlanamaz. GfK Türkiye Sıracevizler Caddesi Çiftecevizler Deresi Sok. Saruhan Plaza No: 6 Kat: Bomonti /Şişli / İSTANBUL Tel: Faks :

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 3 İçindekiler Amaç Metodoloji Özet Sonuçlar Sonuçlar •Farkındalık ve Kavrama Farkındalık ve Bilgi Sahibi Olma Etik Standartlar ve Eğitim •Anlama Çalışılan Firmada İş Ahlakı/Etiğine Uymayan Davranış Gözlemleme Çalışılan Firmada Etik Değerlerin Önem Derecelendirilmesi ve Katılım •İlgilendirme Etik Şirketlere Karşı Tutumlar Çalışılan Firmadaki Etik Tutumları Değerlendirme •Genel Memnuniyet •Sektörlerin Etik Değerlendirilmesi •İyileşme Demografi

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 4 Amaç  Araştırmanın amacı Türk işgücünün iş ahlakına/ etiğine yaklaşımını tespit etmektir. Bu amaçla çalışmada incelenen başlıklardan bazıları aşağıda yer almaktadır:  Farkındalık ve Kavrama  İş etiği farkındalık  Etik konusunda bilgi düzeyi  Etik standardı olma durumu  Etik eğitimleri verilmesi ve iş etiği eğitimlerini yararlı bulma  Anlama  Çalışılan firmada iş ahlakına/ etiğine uymayan davranış gözlemleme  Etik davranışların önem derecelendirmesi  Çalışılan firmada en çok karşılaşılan etik davranışların algılanışı  İlgilendirme  Etik şirketlere karşı tutumlar  Çalışılan firmadaki etik tutumları değerlendirme  Genel Memnuniyet  Sektörlerin etik değerlendirmesi  İyileşme  Sonuçlar 2002 yılında yapılan çalışma ile karşılaştırmalı verilmiştir.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 5 Metodoloji  Çalışma, Türkiye genelinde tam zamanlı çalışan, 18 yaş üstü, kentsel ve yarı kırsal alanlarda yaşayan işgücüyle İstanbul, Bursa, Ankara, Konya, İzmir, Denizli, Samsun, Trabzon, Adana, Antalya, Erzurum ve Diyarbakır olmak üzere toplam 12 ilde gerçekleştirilmiştir.  Saha çalışması Ekim 2005 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.  Toplam 1042 kişi ile görüşülmüştür (%79 kentsel, %21 kırsal alanda).  Görüşmelerin illere göre dağılımı aşağıdaki gibidir;

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge ÖZET SONUÇLAR

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 7 Özet Sonuçlar FARKINDALIK VE KAVRAMA  Türk İşgücü’nün %63’ü iş ahlakı/etiği kavramını duymuştur. Bu oran 2002 çalışması ile benzer bir orandır.  İş ahlakı/etiği kavramını duyanların % 51’i etik konusunda bilgili olduklarını belirtmişlerdir. (bilgiliyim + çok bilgiliyim)  Çalıştıkları firma/kurumda yazılı veya yazılı olmayan etik standartların olduğunu söyleyenlerin oranı %54’tür. Bu oran 2002’deki orana göre düşüş göstermiştir (2002, %66)  Çalışılan firmada iş ahlakı/etiğine uygun davranış standartları ile ilgili eğitim verilmediğini söyleyenlerin oranı 2002’de %62 iken 2005’te bu oran %76’ya yükselmiştir.  İş etiği eğitimi aldığını söyleyenlerin % 68’i işlerini yapmaları ve kararlarını etkilemesi açısından bu eğitimlerin yararlı bulmaktadır (katılıyorum+kesinlikle katılıyorum). Bu oranın 2002’de yapılan çalışmaya göre düştüğü görülmektedir.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 8 Özet Sonuçlar ANLAMA  Türk İşgücü’nün %25’i çalıştıkları firma/kurumda iş ahlakı/etiğine uymayan davranış gözlemlediklerini söylemiştir. Bu oran 2002’de %35’tir.  2005’te bir firmanın etik olabilmesi için en önemli bulunan özellikler “Çalma, hırsızlık veya sahtekarlık/ dolandırıcılık yapmaması”, “Çalışanlara değer vermesi” ve “Ödeme yükümlülüklerini zamanında yapması”dır. Bu sıralamanın 2002’de de benzer olduğu görülmektedir.  2005’te bir firmanın etik olabilmesi için “Çalışanlarına değer vermesi”, “Çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere verdiği sözleri ve taahhütleri tutması” ve “Kayıtların ve raporların doğruyu göstermesi, yasalara uygun olması” ifadeleri ortalamanın üzerinde öneme sahip bulunurken bu ifadelerin çalışılan firma için katılım düzeyi ortalamanın altında yer almıştır.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 9 Özet Sonuçlar İLGİLENDİRME  2005’te etik şirketlere karşı tutumlar sorgulandığında görüşülen kişilerin %87’si ürünleri aynı fiyatta olursa iş ahlakı/ etiği olan bir firmanın ürünlerini satın almayı tercih edeceklerini söylemişlerdir. Maaşları aynı olursa iş ahlakı/ etiği olan bir firmada çalışmayı tercih edeceklerini söyleyenlerin oranı da %81 olmuştur. “İş ahlakı/etiği olan firmaların ürünleri daha kalitelidir” ifadesine katılanların oranı ise %76’dır. GENEL MEMNUNİYET  Genel olarak düşünüldüğünde 2005’te çalışılan firmanın/kurumun iş ahlakı/etiğine sahip olduğunu düşünenlerin oranı %67’dir.  Görüşülen kişilerin %75’i genel olarak çalıştıkları firma/kurumdan memnun olduklarını söylemişlerdir.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 10 Özet Sonuçlar SEKTÖRLERİN ETİK DEĞERLENDİRMESİ  2005’te sorgulanan sektörler arasında iş ahlakı/etiği en yüksek bulunan sektör Otomotivdir. Bu şekilde düşünenlerin oranı %55’tir. Otomotiv’i Dayanıklı tüketim (%50) ve Turizm (%50) sektörleri takip etmektedir.  2002 yılında iş ahlakı/etiğine sahip olmada % 12 ile en alt sıralarda olan Hükümet 2005 yılında % 43’e çıkarak üst sıralarda yer almıştır. İYİLEŞME  2005’te görüşülen kişilerin %90’ı Türkiye’de iş ahlakının/etiğinin yerleşmesi için ekonomik iyileşme gerektiğini söylemiştir.  Türkiye’de ekonominin daha iyiye gitmesi için iş ahlakının/ etiğinin iyileşmesi gerektiğini söyleyenlerin oranı ise %89 olmuştur.  Görüşülen kişilerin %65’i önümüzdeki dönemde Türkiye’de iş Ahlakı/ Etiği konusunun daha önemli olacağını belirtmiştir. Bu oran 2002’de %51’dir.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge SONUÇLAR

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge FARKINDALIK VE KAVRAMA

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 13 İş Etiği Farkındalık Baz-2002=1033 Baz-2005=1042 İş ahlakı/etiği kavramını duydunuz mu? %

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 14 Etik Konusunda Bilgi Düzeyi Baz-2002=663 Baz-2005=652 İş ahlakı/ etiği konusunda kendinizi ne derece bilgili hissediyorsunuz? % Ortalama-2002=3,62 Ortalama-2005=3,55

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 15 Etik Standardı Olma Durumu Baz-2002=1033 Baz-2005=1042 Firmanızın/ kurumunuzun işinize rehberlik etmesi açısından sağladığı herhangi bir yazılı veya sözlü iş ahlakı/ etiği davranışları, standartları var mı? (Örneğin: İş ahlakı kuralları, işyerinde ahlaklı davranış biçimleri, uygun iş davranışları rehberi...) %

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 16 Etik Eğitimleri Verilmesi Baz-2002=1033 Baz-2005=1042 Firmanızda/ kurumunuzda iş ahlakına/ etiğine uygun davranış standartları ile ilgili eğitim veriliyor mu? %

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 17 İş Etiği Eğitimlerini Yararlı Bulma (Çalışılan firmada etik eğitimi verilenler bazında) “İşimi yapmam ve kararlarıma rehberlik etmesi açısından iş ahlakı/ etiği eğitimleri bana yarar sağlar” ifadesine ne derece katıldığınızı öğrenebilir miyim? Baz-2002=377 Baz-2005=239 % Ortalama-2002=4,00 Ortalama-2005=3,68

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge ANLAMA

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 19 İş Ahlakına/ Etiğine Uymayan Davranış Gözlemleme Çalıştığınız firmada iş ahlakına/ etiğine uymayan herhangi bir davranış gözlemlediniz mi? Baz-2002=1033 Baz-2005=1042 %

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 20 İş Etiği Nitelikleri  Bu bölümde görüşülen kişilere çeşitli ifadelerin bir firmanın etik olabilmesi için ne derece önemli olduğu ve çalıştıkları firma için bu ifadelere ne derece katıldıkları sorulmuştur. Önem ve katılım için kullanılan skalalar aşağıda yer almaktadır.  İzleyen sayfada yer alna haritada önem ve katılım düzeyleri karşılaştırmalı olarak gösterilmektedir. Sağ üst bölgede yer alan ifadeler ortalamanın üzerinde öneme ve çalışılan firma için ortalamanın üzerinde katılım düzeyine sahip ifadeleri göstermektedir. Sağ alt bölgede bulunan ifadeler ise ifadeler ortalamanın üzerinde öneme sahip ancak çalışılan firma için ortalamanın altında katılım düzeyine sahip ifadeleri göstermektedir. Sağ alt bölgede “Çalışanlarına değer vermesi”, “Çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere verdiği sözleri ve taahhütleri tutması” ve “Kayıtların ve raporların doğruyu göstermesi, yasalara uygun olması” ifadeleri yer almaktadır.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 21 İş Etiği Nitelikleri

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 22 Etik Davranışların Önem Derecelendirmesi Çalma, hırsızlık veya sahtekarlık/ dolandırıcılık yapmaması Çalışanlarına değer vermesi Ödeme yükümlülüklerini zamanında yapması Rüşvet, gayri resmi komisyon (bahşiş), uygunsuz hediye vermemesi/ almaması Müşterilerine değer vermesi Çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere verdiği sözleri ve taahhütleri tutması Vergisini düzenli olarak ödemesi Irk, renk, cinsiyet, yaş ve benzer kategorilerde ayrımcılık yapmaması Kayıtların ve raporların doğruyu göstermesi, yasalara uygun olması Çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere veya halka doğruyu söylemesi Çevre ve güvenlik kurallarına/ yasalarına uyması Gerekli bilgileri çalışanlardan, müşterilerden, tedarikçilerden veya halktan saklamaması Değişik fikirlere değer vermesi ve desteklemesi

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 23 Çalışılan Firmada Etik Davranışların Algılanışı-Katılım Çalma, hırsızlık veya sahtekarlık/ dolandırıcılık yapmaması Müşterilerine değer vermesi Vergisini düzenli olarak ödemesi Irk, renk, cinsiyet, yaş ve benzer kategorilerde ayrımcılık yapmaması Ödeme yükümlülüklerini zamanında yapması Rüşvet, gayri resmi komisyon (bahşiş), uygunsuz hediye vermemesi/ almaması Çevre ve güvenlik kurallarına/ yasalarına uyması Çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere verdiği sözleri ve taahhütleri tutması Kayıtların ve raporların doğruyu göstermesi, yasalara uygun olması Çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere veya halka doğruyu söylemesi Çalışanlarına değer vermesi Gerekli bilgileri çalışanlardan, müşterilerden, tedarikçilerden veya halktan saklamaması Değişik fikirlere değer vermesi ve desteklemesi

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge İLGİLENDİRME

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 25 Etik Şirketlere Karşı Tutumlar *”Bilmiyorum/Cevap yok” yanıtlarından dolayı yüzdelerin toplamı %100 yapmamaktadır. Ürünleri aynı fiyatta olursa iş ahlakı/ etiği olan bir firmanın ürünlerini satın almayı tercih ederim Maaşı aynı olursa iş ahlakı/ etiği olan bir firmada çalışmayı tercih ederim İş ahlakı/ etiği olan kurumların ürünleri daha kalitelidir Uluslararası şirketler iş ahlakı/ etiği standartlarına ulusal şirketlere göre daha çok uyar Devletle ilişki içinde olan bir kuruluşun kendi koyduğu iş ahlakı değerlerine uyması zordur

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 26 Etik Şirketlere Karşı Tutumlar (Devam) Türkiye'de özel sektör, kamu sektöründen daha fazla iş ahlakına/ etiğine sahiptir İş ahlakı/ etiği olan firmalar haksız rekabete uğrar Maaşı %25 daha az olsa bile iş ahlakı / etiği olan bir firmada çalışmayı tercih ederim Ürünleri %25 daha pahalı olsa bile iş ahlakı/ etiği olan bir firmanın ürünlerini satın almayı tercih ederim Küçük ve orta ölçekli şirketler iş ahlakı/ etiği standartlarına büyük ölçekli şirketlere göre daha çok uyar *”Bilmiyorum/Cevap yok” yanıtlarından dolayı yüzdelerin toplamı %100 yapmamaktadır.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 27 Etik Şirketlere Karşı Tutumlar Ürünleri aynı fiyatta olursa iş ahlakı/ etiği olan bir firmanın ürünlerini satın almayı tercih ederim Maaşı aynı olursa iş ahlakı/ etiği olan bir firmada çalışmayı tercih ederim İş ahlakı/ etiği olan kurumların ürünleri daha kalitelidir Uluslararası şirketler iş ahlakı/ etiği standartlarına ulusal şirketlere göre daha çok uyar Devletle ilişki içinde olan bir kuruluşun kendi koyduğu iş ahlakı değerlerine uyması zordur Türkiye'de özel sektör, kamu sektöründen daha fazla iş ahlakına/ etiğine sahiptir İş ahlakı/ etiği olan firmalar haksız rekabete uğrar Küçük ve orta ölçekli şirketler iş ahlakı/ etiği standartlarına büyük ölçekli şirketlere göre daha çok uyar Ürünleri %25 daha pahalı olsa bile iş ahlakı/ etiği olan bir firmanın ürünlerini satın almayı tercih ederim Maaşı %25 daha az olsa bile iş ahlakı/ etiği olan bir firmada çalışmayı tercih ederim

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 28 Etik Tutumlar Etki-Çalışılan Firma için Katılım  Bu bölümde görüşülen kişilere belirlenen ifadelere çalıştıkları şirket için katılım düzeyleri sorulmuştur. Katılım için kullanılan skala aşağıda yer almaktadır;  İfadeler faktör analizine tabi tutulmuştur. Faktör analizi birbiriyle yakın ilişkili olan (correlated) çeşitli kriterleri gruplamaktadır. Etki-Çalışılan Firma için Katılım haritalarında her bir ifadenin çalışılan firmanın iş etiği kurallarına sahip olmaya etkisi ve her bir ifadeye çalıştıkları firma için katılım düzeyi yer almaktadır. Genel Etki-Çalışılan Firma için Katılım haritasında faktör analizi sonucu elde edilen faktörler (gruplar) bazında etki ve katılım gösterilmiş olup, ilerleyen sayfalarda her bir faktörü oluşturan ifadeler bazında Etki – Çalışılan firma için Katılım haritaları yer almaktadır.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 29 Etik Tutumlar Etki-Çalışılan Firma için Katılım – (GENEL)

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 30 Etik Tutumlar Etki-Çalışılan Firma için Katılım – (Faktör 1- Etki: 0,474)

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 31 Etik Tutumlar Etki-Çalışılan Firma için Katılım – (Faktör 2- Etki:0,174*) * Bu faktörün firma genel iş etiği kurallarına sahip olmaya etkisi negatiftir.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 32 Etik Tutumlar Etki-Çalışılan Firma için Katılım – (Faktör 3-Etki: 0,076)

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 33 Etik Tutumlar Etki-Çalışılan Firma için Katılım - Sonuçlar  2005 yılında genel etki-katılım açısından Faktör 1 altında gruplanan ifadelerin çalışılan firmanın iş etiği kurallarına sahip olmaya etkisi ve her bir ifadeye çalıştıkları firma için katılım düzeyi ortalamanın üzerinde yer almıştır.  Faktör 1’de “Yöneticilerim ahlaklı/ etik iş davranışları konusunda bize iyi örnek olmaktadır” ve “Firmam/kurumum sadece karlı olanı değil doğru olanı yapar” ifadeleri etkisi ortalamanın üzerinde ancak çalışılan firma için katılım düzeyi ortalamanın altında bulunan ifadelerdir.  Faktör 2’de “Eğer iş ahlakı/ etiği davranışları ile ilgili kaygılarımı raporlarsam çalışma arkadaşlarım tarafından ispiyoncu olarak görülürüm” ifadesinin etkisi ve çalışılan firma için katılım düzeyi ortalamanın üzerindedir. Olumsuz ifadelerin bulunduğu bu faktörün firma genel iş etiği üzerine etkisi negatiftir. Yani bu ifadelerde katılım oranının yükselmesi firmanın iş etiğini olumsuz etkileyecektir.  Faktör 3’te “Firmamda/ kurumumda çalışan insanların iş ahlakına/ etiğine uymayan davranış biçimlerini herhangi bir olumsuz sonuç korkusu olmadan rapor ederim” ifadesinin etkisi ortalamanın üzerinde ancak çalışılan firma için katılım düzeyi ortalamanın altında bulunmuştur.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 34 Etik Tutumlara Katılım Oranı Firmamda/ kurumumda çalışanların gerçekten inandığı değerler ve davranış standartları vardır İş arkadaşlarım ahlaklı/ etik iş davranışları konusunda bize iyi örnek olmaktadır Eğer çalışanlar firmamızın/ kurumumuzun iş ahlakı/ etiği standartlarına uymayan davranışlarda bulunurlarsa yaptıklarının sonuçlarına katlanırlar Yöneticilerim ahlaklı/ etik iş davranışları konusunda bize iyi örnek olmaktadır Firmamın/ kurumumun, iş ahlakı/ etiği konusuna ve işi doğru yapmaya verdiği önem burada çalışmaya devam etmemde önemli bir etkendir Firmam/ kurumum sadece karlı olanı değil doğru olanı yapar Yöneticilerim, eğer firmanın/ kurumun değerlerine ve iş davranışlarına ters geliyorsa işleri ve diğer fırsatları geri çevireceklerdir Firmamda/ kurumumda çalışan insanların iş ahlakına/ etiğine uymayan davranış biçimlerini herhangi bir olumsuz sonuç korkusu olmadan rapor ederim Üst düzey yöneticiler iş ahlakına/ etiğine uymayan davranışlarda bulundukları takdirde diğer çalışanlara oranla daha hafif cezaya maruz kalırlar Eğer iş ahlakı/ etiği davranışları ile ilgili kaygılarımı raporlarsam çalışma arkadaşlarım tarafından ispiyoncu olarak görülürüm Eğer iş ahlakı/ etiği davranışları ile ilgili kaygılarımı raporlarsam yönetimde problem çıkarıcı olarak görülürüm Firmamızın/ kurumumuzun iş ahlakı / etiği standartlarını çiğnemem konusunda yöneticilerden/ çalışanlardan baskı hissediyorum

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge GENEL MEMNUNİYET

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 36 Çalışılan Firmanın İş Etiği Genel olarak düşündüğünüzde çalıştığınız firmanın/ kurumun iş ahlakı/ etiğine ne derece sahip olduğunu düşünüyorsunuz ? Baz-2002=1033 Baz-2005=1042 Ortalama-2002=3,85 Ortalama-2005=3,85 %

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 37 Şirkette Çalışmaktan Genel Memnuniyet Baz-2002=1033 Baz-2005=1042 Ortalama-2002=3,86 Ortalama-2005=3,96 Genel olarak çalıştığınız firmadan/ kurumdan ne derece memnunsunuz? %

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge SEKTÖRLERİN ETİK DEĞERLENDİRMESİ

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 39 Otomotiv Dayanıklı Tüketim Turizm Tekstil Hükümet Bankacılık ve Finans Sağlık Belediyeler/ Yerel Yönetimler Gıda İnşaat/ Taahhüt Medya Sektörlerin Etiği Okuyacağım sektörleri iş ahlakı/ etiğine ne derece sahip olduğu açısından kartta yer alan ölçeği kullanarak değerlendirir misiniz?

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 40 Sektörlerin Etiği Okuyacağım sektörleri iş ahlakı/ etiğine ne derece sahip olduğu açısından kartta yer alan ölçeği kullanarak değerlendirir misiniz? Ortalama Otomotiv Dayanıklı Tüketim Turizm Tekstil Hükümet Bankacılık ve Finans Sağlık Belediyeler / Yerel Yönetimler Gıda İnşaat / Taahhüt Medya

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge İYİLEŞME

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 42 Türkiye’de İş Ahlakı/ Etiğinin İyileşmesine Yönelik Görüşler Türkiye’de iş ahlakının/etiğinin yerleşmesi için ekonomik iyileşme gerekmektedir Türkiye’de ekonominin daha iyiye gitmesi için iş ahlakının/ etiğinin iyileşmesi gerekmektedir İş ahlakına uymayan/ etik olmayan firmalar cezalandırılmalıdır İş ahlakına/ etiğine sahip olan firmalar Sivil Toplum Kuruluşları tarafından teşvik edilmelidir İş ahlakına/ etiğine sahip firmalara bu konuda teşvik edici ödüller verilmelidir *”Bilmiyorum/Cevap yok” yanıtlarından dolayı yüzdelerin toplamı %100 yapmamaktadır.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 43 Türkiye’de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için üst düzey yöneticilerin tutumlarının değişmesi gerekmektedir Türkiye’de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için tüketici ve kamuoyunun firmalar üzerinde baskısının artması gerekmektedir Türkiye’de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için şirketlerin kurumsallaşmasının tamamlanması gerekmektedir Türkiye’de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için devletin yeniden yapılanması gerekmektedir Türkiye’de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için siyasi sistemin yeniden yapılanması gerekmektedir Türkiye’de iş ahlakının / etiğinin yerleşmesi için uluslararası firmaların ağırlığının artması gerekmektedir Türkiye’de İş Ahlakı/ Etiğinin İyileşmesine Yönelik Görüşler – 2005 (Devamı) *”Bilmiyorum/Cevap yok” yanıtlarından dolayı yüzdelerin toplamı %100 yapmamaktadır.

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 44 Türkiye’de İş Ahlakı/ Etiğinin İyileşmesine Yönelik Görüşler / İş ahlakına uymayan /etik olmayan firmalar cezalandırılmalıdır Türkiye'de ekonominin daha iyiye gitmesi için iş ahlakının/ etiğinin iyileşmesi gerekmektedir Türkiye'de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için ekonomik iyileşme gerekmektedir İş ahlakına/ etiğine sahip olan firmalar Sivil Toplum Kuruluşları tarafından teşvik edilmelidir İş ahlakı/ etiğine sahip firmalara bu konuda teşvik edici ödüller verilmelidir Türkiye'de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için üst düzey yöneticilerin tutumlarının değişmesi gerekmektedir Türkiye'de iş etiğinin yerleşmesi için tüketici ve kamuoyunun firmalar üzerinde baskısının artması gerekmektedir Türkiye'de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için şirketlerin kurumsallaşmasının tamamlanması gerekmektedir Türkiye'de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için devletin yeniden yapılanması gerekmektedir Türkiye'de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için siyasi sistemin yeniden yapılanması gerekmektedir Türkiye'de iş ahlakının/ etiğinin yerleşmesi için uluslararası firmaların ağırlığının artması gerekmektedir

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 45 Önümüzdeki Dönemde Türkiye’de İş Ahlakı / İş Etiği Konusunun..... Baz-2002=1033 Baz-2005=1042 %

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge DEMOGRAFİ

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 47 İşletmeye Yönelik Bilgiler – Çalışan Sayısı Baz-2002=1033 Baz-2005=1042

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 48 İşletmeye Yönelik Bilgiler – İşyeri Tipi Baz-2002=1033 Baz-2005=1042

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 49 İşletmeye Yönelik Bilgiler – İşyeri Tanımı

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 50 İşletmeye Yönelik Bilgiler - Firma/Kurumun Faaliyet Gösterdiği Sektör

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 51 Görüşülen Kişiye Yönelik Bilgiler - Cinsiyet Baz-2002=1033 Baz-2005=1042

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 52 Görüşülen Kişiye Yönelik Bilgiler - Yaş Baz-2002=1033 Baz-2005=1042

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 53 Görüşülen Kişiye Yönelik Bilgiler – Eğitim Düzeyi Baz-2002=1033 Baz-2005=1042

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 54 Görüşülen Kişiye Yönelik Bilgiler – Firmada/Kurumda Çalışma Süresi Baz-2002=1033 Baz-2005=1042

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 55 Görüşülen Kişiye Yönelik Bilgiler – Firma/Kurumdaki Pozisyon

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 56 Görüşülen Kişiye Yönelik Bilgiler – Çalıştığı Departman

6 Ocak 2006 GfK TürkiyeCustom ResearchGrowth from Knowledge 57 Görüşülen Kişiye Yönelik Bilgiler – Çalıştığı Departman (Devamı) * Diğer cevap sayısı 1 olanları göstermektedir