EK FİİLLER
EK FİİLLER Ad ve ad soylu sözcüklere gelerek onların yüklem olmasını sağlayan ve basit çekimli fiilleri bileşik zamanlı fiiller yapan ek halindeki fiile ek fiil denir.Ek eylemler şunlardır; -im,-sin, -dir; -iz, -siniz, -dirler; -idi, -imiş, -ise. “Ben bir türküm, dinim, cinsim uludur.” Esra dün çok mutluydu. Sınıfın ikincisi idi. Ali çalışkandır.
Ek fiillerin yalnızca; -di’li geçmiş, -miş’li geçmiş, geniş zaman ve dilek-şart çekimleri yapılabilir; Babam doktordu. (-di’li geçmiş zaman) Babam doktormuş. (-miş’li geçmiş zaman) Babam doktordur. (geniş zaman) Babam doktorsa (dilek-şart)
Ek fiilin geniş zaman 3. tekil kişi eki –dir, kimi zaman çekimli eklerin sonuna gelir, bu eylemlere kesinlik ya da olasılık anlamı katar; Zil çaldı ders bitmiştir. (kesinlik) Şimdi Mersin’de denize giriyordur. (olasılık)
ÖRNEK: Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ek fiil almıştır? A)Aslında beni etkileyen onun ağlamasıdır. B)Dinlenecek çok az zaman buluyorum. C)Sınıfı çalışmadan geçeceğini zannediyor. D)Sinirlenmez, hep böyle söylenir.
UYARI: EK FİİLİN OLUMSUZU “DEĞİL” EDATIYLA YAPILIR. “O KAZAK ÇOK GÜZELDİ.” (olumlu) “O KAZAK ÇOK GÜZEL DEĞİLDİ”. (olumsuz)
UYARI: UYARI UYARI EK FİİLİN GENİŞ ZAMAN ÇEKİMİNDE 3.TEKİL KİŞİ EKİ OLAN “-dır, -tır” EKİ ÇOĞUNLUKLA CÜMLEDE KULLANILMAZ. “O GÖRDÜĞÜNÜZ KÜÇÜK ÇOCUKSA BENİM TORUNUMDUR.” CÜMLESİNDEKİ EK FİİLİN HEM GENİŞ ZAMAN ÇEKİMİNE HEM DE ŞART ÇEKİMİNE ÖRNEK BİR KULLANIM VARDIR.YALNIZ ŞART ÇEKİMİ YAN CÜMLECİĞİN YÜKLEMİ OLMUŞTUR.
YAPAN: UMDENUR YAZICI