TURİZM HUKUKU

Bir hizmet endüstrisi olan turizm olayını düzenleyen turizm kurallarının toplamından ibaret bir hukuk dalıdır Bir başka tanımda ise Turizm Hukuku; turisti ve turizm endüstrisi kuruluşlarını etkileyen kurallar topluluğudur.

TURİZM HUKUKU’ NUN NİTELİKLERİ Turizm Hukuku uluslararası nitelikli bir hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı ülkeye gelen yabancılar ile ülke dışına giden yabancıların tümüne uygulanan kurallar olduğu için evrensel nitelikli kurallar topluluğudur. Örneğin; birçok ülkenin turizme ilişkin tanımları, uluslararası turizm örgütleri ile yapılan çalışmalar esas alınarak düzenlenmiştir

Turizm hukuku; kamu ve özel hukuk kurallarının içiçe uygulandığı bir hukuk dalıdır. Borçlar Hukuku’ nun temel ilkesi olan sözleşme serbestisi Turizm Hukuku’ nda da geçerlidir. Ancak; özellikle sözleşmenin ekonomik yönden zayıf tarafı olan turistin korunması amacıyla emredici nitelikte kurallar konularak sözleşme serbestisi kısıtlanabilir.

Örneğin; seyahat acentalarının kuruluş aşamasında Turizm Bakanlığı’ na yatırdıkları kuruluş teminatı, zarar gören turistin başvurusu halinde acentanında görüşü alınarak turistin zararının ödenmesi için kullanılmaktadır

Turizm Hukuku; turizm sektöründeki gelişmelere paralel olarak piyasa ekonomisi kuralları içinde yönlenen bir hukuk dalıdır.

TURİZM HUKUKU’ NUN KAYNAKLARI

TURİZM HUKUKU’ NUN ULUSAL KAYNAKLARI A) YAZILI KAYNAKLAR: Anayasa Yasalar (1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu), (2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu) Yasa hükmünde kararnameler (Turizm Bakanlığı’ nın teşkilat ve görevleri hakkında kanun hükmünde kararname) Tüzükler (Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü) Yönetmelikler (Profesyonel Turist Rehberliği yönetmeliği, Av Turizmi Yönetmeliği, Yat Turizmi Yönetmeliği)

B) YAZISIZ KAYNAKLAR: Örf, adet ve gelenek hukuk kuralları

TURİZM HUKUKU’ NUN ULUSLARARASI KAYNAKLARI İKİ TARAFLI ANLAŞMA: Bunlar turizm ilişkileri ile ilgili konuları çözmek için iki ülkenin aralarında yaptığı anlaşmalarıdır. Ülkemizin dış politikası gereği 43 ülke ile ikili turizm işbirliği anlaşması bulunmaktadır

ÇOK TARAFLI ANLAŞMALAR: İkiden fazla devletin imza koymasıyla yapılan anlaşmalardır.

ULUSAL TURİZM ÖRGÜTLERİ TURİZM BAKANLIĞI: Ülkemizde turizme yönelik ilk kural koyma çalışmaları 1890 yılında başlamıştır. 1923 yılında kurulan Seyyahin Cemiyeti öncü sayılacak bir kuruluştur. Kuruluş aynı zamanda Turing Kulübü adını almış günümüzde de Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu olarak faaliyetlerini göstermektedir.

1963 yılında turizm konusunda özgür politikalar oluşturmak ve uygulanmak üzere Turizm ve Tanıtma Bakanlığı kurulmuştur. 1982 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı adını almış; 1989 yılında Turizm Bakanlığı adıyla çalışmalarına devam etmiştir.

Turizm Bakanlığı’ nın ana hizmet birimi beş bölümden oluşmaktadır 1) Yatırımlar Genel Müdürlüğü 2) İşletmeler Genel Müdürlüğü 3) Tanıtmalar Genel Müdürlüğü 4) Turizm Eğitim Genel Müdürlüğü 5) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI Özellikle yatırımların finansmanında DDT’ nin teşvik primlerinin uygulayıcısı durumundadır.

BANKANIN FİNANSMAN FAALİYETLERİ Kredi tahsis edecek kuruluşlarda aranan koşullar: Bankaca herhangi bir yatırım projesine ilişkin kredi talebinin incelenebilmesi için öncelikle: Yatırımcının a.ş. olması  Yatırımını teşvik mevzuatı çerçevesinde kredilendirilebilir olması Firma hakkında yapılacak istihbarat sonuçları ve proje ile ilgili ekonomik, mali ve teknik değerlendirme sonuçlarının olumlu olması gerekir.

BANKANIN SAĞLADIĞI KREDİ TÜRLERİ KUR GARANTİSİZ DÖVİZ KREDİLERİ: Sözleşme tarihleri itibariyle ilgili ülkelerde geçerli olan faiz oranlarına tabii olup kaynak faizine banka komisyonu eklenmek suretiyle uygulanır. Kaynağına göre kur garantisiz döviz kredileri çeşitlere ayrılır:

A) KFV KAYNAKLI KREDİ: Türk yatırımcılarının Almanya’ daki bir ihracatçıdan yapacakları Alman orjinli makine, teçhizat ve montaj hizmetlerinin tamamında kullanılır. B) SWİSS BANK CORPARATİON KAYNAKLI KREDİ: Yukarıdaki işlemin İsviçre’ de gerçekleşmiş halidir. C) İSLAM KALKINMA BANKASINDAN KİRALAMA VE TAKSİTLİ SATIŞ KREDİSİ

İÇ KREDİLER A) ORTA VADELİ YATIRIM VE İŞLETME KREDİLERİ: Yatırımların finansmanında işletme sermayesinin ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılır. B) KREDİ ÖZEL FONU II. : Türk işçi şirketlerinin yapacakları yatırımlarda kullandırılır. C) KAMU ORTAKLIĞI FONU KAYNAKLI KREDİLER: Sadece a.ş. statüsündeki şirketlere kullandırılır. D) TEŞVİK FONU KAYNAKLI KREDİ

FİNANSAL KİRALAMA (LEASİNG): Yatırımcının ihtiyaç duyduğu yatırım malının bir finansal kiralama kuruluşu tarafından satın alınarak yatırımcıya belli bir süre ve ücretle kiralanmasıdır

TİCARİ KREDİLER: Kısa vadeli finansman gereksinmelerinin karşılanması için kullanılır. İki çeşittir: nakit krediler, gayri nakit krediler

ULUSLARARASI TURİZM ÖRGÜTLERİ 1) WTO (DÜNYA TURİZM ÖRGÜTÜ): 1970’ de Madrid’ te kurulmuştur. Ülkemiz 1973 yılında katılmıştır. Örgütün faaliyetleri: a) Kalkınma için işbirliği b) Eğitim ve öğretim c) Çevre ve planlama d) Turizm hizmetlerinin kalitesi e) İstatistikler ve pazar araştırması

2) IATA (ULUSLARARASI HAVA ULAŞIM BİRLİĞİ): 1945’ de Küba’ da kurulmuştur. 3) AH&MA (AMERİKAN HOTEL VE MOTEL BİRLİĞİ) 4) WATA (DÜNYA SEYAHAT ACENTALARI DERNEĞİ)

ULUSAL TURİZM ÖRGÜTLERİ 1) TURSAB 2) PROFOSYONEL TURİZM REHBERLERİ ODA VE DERNEKLERİ 3) TURİSTİK OTELCİLER VE TURİZM İŞLETMECİLERİ BİRLİĞİ (TURTOB)

YAT TURİZMİ HUKUKU Yat turizmi ile ilgili kurulan hukuki model konuyu 3 bölümde düzenlemiştir: 1) Yat limanları ve çekek yerleri yatırım ve işletmeciliği 2) Yerli ve yabancı yat işletmeciliği (yacht chartering) yatırım ve işletmeciliği 3) Yerli ve yabancı bayraklı özel yatların giriş çıkış, seyir koşulları ve işlemleri

Yat turizminin geliştirilmesi hakkında yönetmelik yat limanlarını büyüklükleri ve verdikleri hizmetin kapsamına göre 4 kategoriye ayrılmıştır:

1) Ana Yat Limanı: En geniş bağlama kapasitesinin yanı sıra yatlara en kapsamlı hizmet verecek şekilde yapılır ve işletilir. 2) Tabi Yat Limanı 3) Yat Danışma Yeri 4) Yat Çekek Yeri: Yatların kışlama olanaklarının en kısa zamanda ve en pratik şekilde sağlayan tesislerdir

AV TURİZMİ HUKUKU Av turizmi ile ilgili olarak iki yasa bulunmaktadır. 1) 3167 sayılı Kara Avcılığı Kanunu 2) 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu Bu kanunlardan yola çıkarak iki yönetmelik düzenlenmiştir. Biri Av Turizmi Yönetmeliği diğeri ise Su Ürünleri Yönetmeliği’ dir.

KARA AVCILIĞI KANUNU Avcılık yapabilmenin avcılık izni alınmasına bağlı olduğunu, bunun da av tezkeresi ile olduğunu, tezkereyi yörenin en büyük mülki amirinin düzenleyeceğini, tezkerenin Türkiye’ nin her yerinde kullanabileceğini, yabancı avcıların ise bu tezkereyi karşılıklılık ilkesi çerçevesinde alabilecekleri yolunda hükümler içermektedir

TERMAL TURİZM Türkiye’ de termal turizmine yönelik mevzuatın Turizm, Sağlık, Bayındırlık, Çalışma, Enerji Bakanlığı’ nın işbirliği halinde çalışmasıyla mümkündür. Turizm Bakanlığı 1. derecede önemli içme, kaplıca ve kür merkezlerinin imar planlarının hazırlanması ve ilgili bölgede tesislerin gerçekleştirilmesi için belge, yardım, kredi verilmesi, teşvikte bulunması ve kür birimlerinin gerçekleştirilmesi için yardım, kredi ve teşvikte bulunulması ile ilgili işletmelerin denetiminin etkin kılınması, bu konularda ülke içi ve dışı tanıtma faaliyetlerinde bulunması faaliyetlerini yönetmektedir.

TERMAL TURİZME SAĞLANAN TEŞVİKLER 1) Uzun süreli kamu arazisi tahsisi 2) Türkiye Kalkınma Bankası Kredileri 3) Turizm alan ve merkezlerinde yer alan tesisler elektrik, gaz ve su ücretlerini en düşük tarifeden öderler. 4) Telekomünikasyon konusunda tahsis önceliği

TURİZM TEŞVİK YASASINI GEREKTİREN NEDENLER 1) EŞGÜDÜM EKSİKLİĞİ: Turizm bakanlığını ilgilendiren birçok konu diğer bakanlıkları da ilgilendirebilir. 2) ARAZİ SORUNU: Hangi yerlerin, hangi arazilerin turizme açılma konusu 3) ALT YAPI YETERSİZLİĞİ: Bu kanun aracılığıyla bazı alt yapı ihtiyaçları karşılanmaya çalışılır. 4) BÜROKRATİK ENGELLER: Turizm Bakanlığı diğer bakanlıklarla aralarında çıkan sorunları bu yasaya dayanarak düzeltmeye çalışır

YASAYLA GETİRİLEN TANIMLAMALAR TURİZM BÖLGELERİ: Turizm Bakanlığı’ nın önerisi ve Bakanlar Kurulu’ nun kararı ile saptanan, ilan edilen yerlere denir TURİZM ALANLARI: Turizm bölgeleri içinde öncelikle geliştirilmesi öngörülen mevki ve sınırları Turizm Bakanlığı’ nın önerisi ve Bakanlar Kurulu’ yla saptanan ve ilan edilen doğal ya da sosyo-kültürel değerlerin yoğunlaştığı alanlar

TURİZM MERKEZLERİ: Turizm bölgeleri içinde ya da dışında yeri, mevki ve sınırları aynı usullerle belirlenen ve ilan edilen turizm yönünden önemli yer ya da bölümlere denir. TURİZM YATIRIM BELGESİ: Turizm sektöründe yatırım yapana belirlenen yatırım dönemi için bakanlıkça verilen belge, işletme döneminde yine turizm işletmelerine bakanlıkça verilen belgeye de Turizm İşletme Belgesi denir.