Kuyumculuk Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri OCAK 2008

Yönetici Özeti Kuyumculuk sektöründe kullanılan taşlar; Kıymetli Taşlar, Yarı Kıymetli Taşlar ve Süs Taşları olarak üçe ayrılmaktadır. Sektörde elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, safir gibi taşları içine alan kıymetli taşların özel bir önemi bulunmaktadır. Kapalıçarşı piyasasında yıllık ortalama 150 ile 300 milyon ABD Doları civarında kıymetli taş işlem hacminin olduğu tahmin edilmektedir. Piyasalarda kullanılan kıymetli taşların ticaretinin büyük ölçüde kayıt dışı bir şekilde yapıldığı bilinmektedir. Mücevherat üretiminde kullanılan kıymetli taşların işlem gördüğü organize bir piyasanın bulunmaması ve kıymetli taş işlemlerinin kayıt dışı yapılması ülkemizde kıymetli taş ticaretinin gelişmesini engellemekte olduğundan, İAB bünyesinde kıymetli taşların işlem göreceği bir piyasanın kurulması büyük önem taşımaktadır.

Yönetici Özeti Bu çerçevede, Bankaların, özel finans kurumlarının ve yetkili müesseselerin oluşturulacak piyasada işlem yapabilmeleri için; Bankalar Kanunu, Bankaların Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik, Özel Finans Kurumlarının Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ve Türk Parası Kıymetini Korumu Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2002-32/27 Sayılı Tebliğ’de değişiklikler yapılması gerekmektedir. Ayrıca, kıymetli taş ticaretinin organize bir piyasa ortamında kayıt altına alınabilmesini teşvik edecek vergi düzenlemelerine gidilmesi de yararlı olacaktır. Bakanlar Kurulunun Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespiti Hakkında 2002/4480 Sayılı Kararına göre, kıymetli taş ticaretinde %18 oranında KDV ve 4076 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa göre %6,7 oranında ÖTV uygulanmaktadır. Söz konusu Kanunun 12/2-d maddesine göre, Bakanlar Kurulu bu oranları sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Bu çerçevede, kıymetli taş ticaretinden alınmakta olan KDV oranının % 1 seviyelerine çekilmesi yönünde değişiklerin yapılması yararlı olacaktır.

Yönetici Özeti Buna göre kıymetli taş işlemlerinin İAB bünyesinde organize bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için; a) Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlık tarafından 32 Sayılı Karar’da yapılacak değişiklikler (33 Sayılı Karar Taslağı) ile İAB’nin kıymetli taş borsası olarak yetkilendirilmesi, b) Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlık tarafından 32 Sayılı Karar’da yapılacak değişiklikler (33 Sayılı Karar Taslağı) ile kıymetli taşların kıymetli taş borsasına tescil edilmesi zorunluluğunun getirilmesi, c) 32 sayılı Karar’da yapılacak değişikliklerden sonra Sermaye Piyasası Kurulu ve Hazine Müsteşarlığı tarafından ilgili yönetmeliklerde değişiklik yapılması, d) borsa üyelerinin kıymetli taş işlemi yapabilmeleri için Bakanlar Kurulu tarafından Bankalar Kanunu’nda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından Özel Finans Kurumlarının Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik’te, Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlık tarafından Türk Parası Kıymetini Korumu Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2002-32/27 Sayılı Tebliğ’de değişiklik yapılması,

Yönetici Özeti yararlı olacaktır. Kıymetli taş işlemlerinin Borsa dışında yapılmasının önüne geçilmesi ve bu işlemlerin Borsada yapılmasının teşvik edilmesi için Bakanlar Kurulu tarafından Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespiti Hakkında 2002/4480 Sayılı Karar’da yapılacak değişiklik ile bu tür işlemlerde uygulanan KDV oranının sadece bu piyasada yapılan işlemlerle sınırlı olmak kaydıyla %1’e indirilmesi, Yine aynı şekilde ÖTV oranının sadece bu piyasada yapılan işlemlerle sınırlı olmak kaydıyla Bakanlar Kurulu Kararı ile %1’e indirilmesi,işlenmiş taşlarda ise yine % 1 oranınin uygulanması, söz konusu taşların, nihai taşlı takının hammaddesi yani girdisi olduğu, işlenmiş olsun olmasın, fakat mıhlanmamış veya takılmamış veya dizilmemiş, olduğunun yani serbest (loose) elmas veya kıymetli taş olduğunun,ifade edilmesi yararlı olacaktır.

Yönetici Özeti Öte yandan konuyu sadece vergi üzerine odaklamamak gerekir. Yalnızca kıymetli taş sektöründe değil diğer sektörlerde de piyasalaşma kavramı ve kayıtlı ekonomiye geçiş süreci açısından saha çalışmaları yapılmalıdır. Bu süreç piyasaları etkin çalıştırmayı, organize hale getirmeyi hedeflemektedir Kayıtlı ekonomiye geçiş AB’ye giriş süreci ile paralel olarak yürütülebilir. Finansal piyasalarda yapılan çalışmalarda kayıtlı ekonomiye geçiş süreci açısından önemli bir aşamaya gelinmiştir. Aynı şey kıymetli taş piyasalarında da mümkündür. İstanbul Altın Borsası İMKB yanında faaliyetini sürdürmekte olup, bünyesinde yapılacak çalışmalar önemli gözükmektedir. Kayıtlı ekonomilerde tezgâh üstü piyasalardan organize piyasalara geçiş ve bu piyasaların etkin çalıştırılması büyük önem taşır. Ayrıca bu sureci menkul kıymetleştirme çerçevesinde ele almak , atıl olan kaynakları ekonomiye kazandırmak için gereklidir. Bunun için altın sertifikası, altın fonu katılma belgesi vb. birçok inovatif araçlar bulunarak, bunların finansal piyasalarda işlem konusu yapılması sağlanabilir.

Yönetici Özeti Ülkemizde altının bir yatırım aracı olduğu unutulmamalıdır.Bu çerçevede altın borsasının finansal araçlarını da göz önüne alırsak Geçici 67. maddeyi gözden geçirmekte ve sistemi stopaj temelinde oturtmakta fayda olduğu görülür. Aracılar ve yatırımcıların bulunduğu ortamda düşük oranlı stopajla nihai vergileme yoluna gidilmelidir. Bunun için VUK ve değerlemeyi etkileyen yönleriyle beraber kapsamlı bir çalışma yapılmalıdır. Kısaca altın borsası kıymetli taş borsasına dönüştürülerek daha kapsayıcı yapı oluşturulmalıdır. Yani sadece altın değil diğer kıymetli taşların da alınıp satıldığı bir borsa şeklinde yeniden düzenlenmelidir.Bu husus İstanbul Finans Merkezi Projesinin de bir parçasıdır.

Yönetici Özeti Yukarıda özetlediğimiz hususların yanında: Platin, Paladyum ve Rodyum’un da KDV’den İstisna Olmasının gerekli olduğunu,   Cevherden Üretim Yapan Firmaların Kendilerine Yapılan Teslim ve Hizmetler Dolayısıyla Ödedikleri Katma Değer Vergisini İndirim Konusu Yapamaması ve Bu Nedenle İhracata Yönelmesi Sorununun bulunduğunu, Altın Fiyat Artışının Vergilendirilmesi Nedeniyle Firmaların Sermayelerinin Azalmadığını, Yetkili Müesseselere Verilmiş Olan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün Ürettiği Basılı Altınlar ile Bir Kilogramdan Küçük Külçe Şeklindeki Standart Altınların Alım Satımı Faaliyetlerine İlişkin Düzenleme Yapılması İhtiyacı olduğunu , Gelir İdaresinin sektörde yeni bir sınıflandırmaya gitmesinin gerekli olduğunu belirmekte yarar bulunmaktadır. 

KUYUMCULUK SEKTORU VERILERI

DÜNYA KIYMETLİ TAŞ PAZARI Dünyada pırlantalı mücevherat pazarı 68 milyar dolar büyüklüğe sahip bulunmaktadır. Dünya pazarının % 52 sine ABD hakim olup; onu sırasıyla Asya ülkeleri % 15, Japonya % 12, Avrupa % 11 Kanada % 2 Diğer ülkeler % 8 pazar payı ile izlemektedirler.

TÜRKİYE KIYMETLİ TAŞ (PIRLANTA ) PAZARI 2003 yılında yaklaşık 500 milyon dolar olarak tahmin olunan pırlantalı mücevher pazarı bu gün itibariyle 1,250 milyar dolara yükselmiş bulunmaktadır. Bu büyüklüğün ( 1,250 milyar Dolar ) %35’i iç pazar talebi, kalan %65’i ise ihracat olarak gerçekleşmektedir. İhracat, Ege ve Akdeniz gibi turizm bölgelerinde doğrudan turiste satış olarak karşımıza çıkmaktadır.

İTHALAT Sektörde girdi olarak kullanılan kıymetli ve yarı kıymetli taşların tamamı yurt dışından temin edilmektedir. Bu anlamda sektör tamamıyla dışa bağımlıdır. İthalat esas olarak İstanbul Atatürk Hava Limanı Gümrüğünden gerçekleştirilmekte olup yıllar itibariyle resmi ithalat büyüklükleri aşağıdaki gibidir (NOT: Son sütun gümrük saymanlığı verileridir): 2005 yılı 15,5 milyon dolar 8,4 milyon dolar 2006 yılı 22,3 milyon dolar 10 milyon dolar İthalat başlıca aşağıdaki ülkelerden yapılmaktadır: Belçika İsrail Hindistan Dubai Hong Kong Çin ve Diğerleri

İHRACAT Türkiye’nin işlenmemiş olarak çıplak taş ihracatı bulunmamaktadır. İşlenmiş pırlantalı mücevher olarak ihracatı sözkonusu olup bu ihracat, Gümrük beyannameli ihracat Bavul ticareti Doğrudan turiste satış olarak gerçekleştirilmektedir.

İHRACAT İhracat çoğunlukla doğrudan turiste satış nedeniyle tam ve gerçekçi olarak ölçülememekte ve bu konuda elimizde resmi veri bulunmamaktadır. Ancak 850-900 milyon dolar arası ihracatımız olduğu kuvvetle tahmin edilmektedir. Bu durumda ihracatın ithalatı karşılama oranı % 72’dir. ÖTV’nin kaldırılması halinde Türkiye’nin tıpkı külçe altında olduğu gibi (külçe halinde ithal olunan altın işlenmeden yine külçe olarak da ihraç edilmektedir) çıplak taş olarak ithal edilen pırlanta ve diğer taşların yine çıplak taş olarak ihracı gündeme gelecektir. Bu durum ihracatın ithalatı karşılama oranını kısa dönemde ve hızla pozitif yönde artıracaktır.

İHRACAT POTANSİYELİ Pırlantalı mücevher ihracatı Başta Dubai, ABD, Rusya ve Diğer Cumhuriyetler ile Almanya-Fransa-Belçika olmak üzere diğer AB ülkelerine yapılmaktadır. 2007 yılı itibariyle bu ihracatın en az 850-900 milyon dolar olduğu tecrübelerle tahmin edilmektedir. Özellikle Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan başta olmak üzere Türki Cumhuriyetlerden Türkiye’ye artan pırlantalı mücevher talebi olduğu, bu yönelimin bu ülkelerde yaşanılan değişim sonucu, artan gelir ve tüketim eğiliminden kaynaklandığı görülmektedir. Bu Cumhuriyetlerle ilişkili olarak tarihsel, kültürel ve coğrafi yakınlığımız pazara girmek isteyen diğer ülkelere göre avantaj olarak karşımıza çıkmakta ve Türk mücevher sanayi için büyük fırsatlar sunmaktadır.

İŞLETME YAPISI VE SAYISI Pırlanta sektörünün işletmeleri kuyumculuk sektörü içinde yer almaktadır. Sektör emek yoğun olup imalatçı işletmeler daha çok küçük ve orta ölçekli atölye düzeyindedir.Türkiye genelinde sayıları yaklaşık 4.500 olarak karşımıza çıkmaktadır. Modern teknolojiler kullanarak seri üretim yapan ve en az 50 en çok 1000 işçi çalıştıran ortalama imalatçı sayısı ise 250 civarındadır. Perakende satış yapan kuyumcu mağazası sayısı yaklaşık 30.000’ dir.

Mücevher ve Değerli Taş İthalatı Atatürk Hava Limanı Gümrük Saymanlığı’ndan alınan bilgi   ÖTV- YTL Tahsilat Matrahı * $ değeri** 2005 yılı 2.212.698 11.063.490 8.510.378 2006 yılı 2.635.833 13.179.165 10.137.819 * Matrah ve $ değeri, tahsilata göre tarafımızdan hesaplanmıştır. **1 $ = 1,30 YTL

Tahakkuk Bilgileri * YTL’dır 2006 yılı TÜRKİYE İSTANBUL Mükellef #   İSTANBUL Mükellef # Tahakkuk* Gelir V 13.995 23.090.875 2.788 6.484.619 GV Stopaj 17.864 38.927.067 4.536 16.879.572 Kurumlar V 4.658 13.764.233 1.607 5.942.604 KDV 19.567 162.907.566 4.725 62.261.570 ÖTV 32 401.814 26 329.227 * YTL’dır

Mükellef Ortalama Vergi Yükü – 2006 yılı Türkiye İstanbul   tahakkuk/adet Gelir V 1.650 2.326 GV Stopaj 2.179 3.721 Kurumlar V 2.955 3.698 KDV 8.326 13.177 ÖTV 12.557 12.663 19

Tahakkuk Bilgileri * YTL’dır 2007/07 TÜRKİYE İSTANBUL Mükellef #   İSTANBUL Mükellef # Tahakkuk * Gelir V 14.428 32.010.522 2.820 8.482.096 GV Stopaj 18.097 31.308.738 4.589 13.480.476 Kurumlar V 4.757 20.142.961 1.660 8.203.414 KDV 18.878 120.540.100 4.571 50.294.171 ÖTV 35 166.204 29 137.454 * YTL’dır 20

Mükellef Ortalama Vergi Yükü – 2007/07 Türkiye İstanbul   tahakkuk/adet Gelir V 2.219 3.008 GV Stopaj 1.730 2.938 Kurumlar V 4.234 4.942 KDV 6.385 11.003 ÖTV 4.749 4.740

ÖRNEK   0001 - YILLIK GELİR VERGİSİ FAALİYETİ MÜKELLEF SAYISI MATRAH TAHAKKUK EDEN MAHSUP ÖDENECEK ALTIN İMALATI (İŞLENMEMİŞ, YARI İŞLENMİŞ ,TOZ HALDE VEYA ADİ METALLERE KAPLANAN) 140 443.268 98.332 71.589 34.027 ALTIN İŞLEME (KUYUMCULUK) 9.110 65.668.006 16.789.864 11.540.509 6.509.991 ALTIN KAPLAMACILIĞI 11 5.853 1.170 996 173 KİYMETLİ MADEN VE KIYMETLİ TAŞ MÜCEVHERATÇILIĞI 4 29.900 6.889 7.802 1.425 MÜCEVHERAT İŞLERİ (PERDAH, PARLATMA VE KESİLMESİ) 28 40.568 8.467,94 5.190 3.323 MÜCEVHERCİ EŞYASI VE AKSAMI İMALATI 6 318 63,67 63 0,00 MÜCEVHERAT TOPTAN SATIŞI (KUYUMCULAR) 168 1.416.929 466.712 350.724 121.220 ALTIN VE DİĞER KIYMETLİ METALLERİN TOPTAN TİCARETİ 23.917 5.019 4.708 619 MÜCEVHERAT PERAKENDE SATIŞI (KUYUMCULAR) 3.477 19.844.678 5.044.250 2.906.881 2.220.009 MÜCEVHER VE HER TÜRLÜ SAAT TAMİRİ 1.047 2.896.897 670.102 353.766 323.642 TOPLAM 13.995 23.090.874 9.214.432

Çeşitli Ülkelerde Kuyumculuk Sektörü Vergilendirilmesi ve Oranları   KDV ÖTV Gümrük vergisi İthalat Vergisi Notlar Kore 10% Altın elmas hammadde ve işlenmiş için aynı Yunanistan 19% Dolaylı vergi yok, hammadde ve işlenmiş için aynı, sadece KDV var Lüksemburg 15% Altın & elmas . Yatırım amaçlı ve parasal kullanımda KDV yok Litvanta 18% EU Central Bank ve EU Central Bank System ithalinde VAT: %0 U.S satış vergisi %3 - 9 işlenmemiş altın % 4.1 işlenmiş % 5 – 7;İşlenmiş elmas % 5 – 7 arası Külçe ve bar 99.5 saflık oranında yada parasal olarak gümrüksüz bunun dışında bir işlenmemiş başka bir formda altına % 4.1 gümrük uygulanır Japonya 5% Gümrük Vergisi = CIF X Vergi oranı İthalat tüketim vergisi = (CIF + Vergi miktarı) X 5% Gümrük adına;Gümrük vergisi ve İthalat Tüketim vergisi var. İthalat sırasında ayrıca % 5 tüketim vergisi var. İşlenmemiş altın ve elmas için gümrük bedeli yok ancak işlenmiş haldeki altın için %2.16 (anlaşmalı) - 5.40 (WTO kapsamında) ve işlenmiş elmas için %2.16- 2.08 (anlaşmalı) 5.20- 5.40 (WTO kapsamında) oranlarında gümrük ödenir.

Çeşitli Ülkelerde Kuyumculuk Sektörü Vergilendirilmesi ve Oranları   KDV ÖTV Gümrük vergisi İthalat Vergisi Notlar Çin 17% %5 - %10 İşlenmemiş altın: %0 , İşlenmemiş elmas: %0-8, İşlenmiş : %20-35 Yerli tüketim de altın - %0 , elmas ve değerli taşlar %10,işlenmiş altın %5 . Altın ve elmas için işlenmiş veya işlenmemiş %17 oranında ithalat ve satış vergisi bulunmaktadır. Hollanda 19% İşlenmemiş altın ve elmas : 0 gerdanlık,bilezik ve tokasız başka takılar gümrüksüz, diğer takılar %2.5. Altın - %2.5 eğer değerli bir maden ile birlikte ise,%4 eğer ana bölümü kaplanmışsa. Diğer altın takılar %3, kaplama takılar %2 külçeler, madeni paralar,yatırım amaçlı olursa VAT: %0, Letonya 18% hammadde ve mücevher olarak ürünlerin satısında gecerli,yatırım amaclı altında uygulama farklı Romanya yatırım amaclı külce altın ve benzeri KDV'den istisna

Çeşitli Ülkelerde Kuyumculuk Sektörü Vergilendirilmesi ve Oranları   KDV ÖTV Gümrük vergisi İthalat Vergisi Notlar Estonya 18% Estonya Bankasına satılan altın icin % 0, Estonya Bankası tarafından ithal edilen istisna, yatırım amaçlı altın istisna İtalya 20% yatırım amaclı külce altın ve benzeri KDV'den istisna, altın sorumlu sıfatıyla KDV'ye tabidir Çek Cumhuriyeti 19% yatırım amaçlı külçe altın ve benzeri KDV'den istisna Almanya Filipinler 12% işlenmemiş % 2 dolaylı vergi, işlenmiş % 20 altın ve elmas 12%-KDV ihracat amaçlı altın elmas vergiden muaf.

KUYUMCULUK SEKTÖRÜ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ I) Elmas ve Kıymetli Taşlarda Özel Tüketim Vergisi Sorunu     4760 sayılı Kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan 71.02 GTİP nolu elmaslar ile 71.03 GTİP nolu kıymetli taşlar için belirlenen özel tüketim vergisi oranı %20’dir. Ancak, 4760 sayılı Kanunun “Oran veya Tutar” başlıklı 12’nci maddesinin (2) nolu bendinin (d) alt bendine göre, Bakanlar Kurulu topluca veya ayrı ayrı olmak üzere; Kanuna ekli (IV) sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları sıfıra kadar indirmeye, %25’e kadar artırmaya yetkilidir.   Vergi oranlarının, elmas ve kıymetli taş konusunda önemli merkez konumundaki ülkeler veya yoğun ticaret ilişkisinde olduğumuz ülkeler (Amerika, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan, Çin, İtalya gibi) bazında küçük ölçekte karşılaştırılarak belirlenmesi, ham taş da diğer ülkelerde olduğu gibi, işleme yatırımlarını özendirmek, desteklemek ve işlemeciliği geliştirmek amacıyla % 1 oranının uygulanması, işlenmiş taşlarda ise yine % 1 oranınin uygulanması, nihai takıdaki altın ve diğer kıymetli madenlere ise mevcut fiili uygulamalar ve istisnalar çerçevesinde devam edilmesi veya AB, Bölge Ülkeleri standartlarının uygulanması sektörü çok olumlu etkileyecektir. Türkiye olarak uyguladığımız farklı ve yüksek oranlar nedeniyle sektör olumsuz etkilenmekte, bu pazarlarda rekabet şansını yitirmekte yada kayıt dışı çalışmayı tercih etmektedir. Bu sonuçlar ise organize piyasaların gelişimini, kurumsallaşmayı, sektörel bazda eğitim eksikliğini, etik kuralların yerleşmesini önlemektedir. Yapılacak bu vergi oranı değişikliğinin yanlış değerlendirmelere yol açmaması için söz konusu taşların, nihai taşlı takının hammaddesi yani girdisi olduğu, işlenmiş olsun olmasın, fakat mıhlanmamış veya takılmamış veya dizilmemiş, olduğunun yani serbest (loose) elmas veya kıymetli taş olduğunun,ifade edilmesi yararlı olacaktır.

KUYUMCULUK SEKTÖRÜ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ II) Yetkili Müesseselere Verilmiş Olan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün Ürettiği Basılı Altınlar ile Bir Kilogramdan Küçük Külçe Şeklindeki Standart Altınların Alım Satımı Faaliyetlerine İlişkin Düzenleme Yapılması İhtiyacı 22.09.2006 tarih ve 26297 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’in (Tebliğ No: 2006-32/32) 3’üncü maddesinin (e) bendi ile yetkili müesseselerin faaliyet konuları kapsamına; “Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından üretilen basılı altınlar (milli ziynet ve meskük vb.) ile bir kilogramdan küçük külçe şeklindeki standart altınların alım satımını yapmak” hususu ilave edilmiştir. Ancak, yetkili müesseselerin söz konusu alım/satım işlemlerine ilişkin uygulanacak belge ve kayıt düzeni (altını satarken fatura-fiş düzenlenmesi, muhasebe sistemi, altını alırken gider pusulası tanzimi, bsmv vb. konular) hakkında bir düzenleme yapılmamıştır. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-g maddesi uyarınca külçe altın, külçe gümüş ile hurda metalden elde edilen külçe alım satımında KDV bulunmaması nedeniyle, “döviz alım-satım belgesi”ndeki mevcut düzenleme benzeri bir belge ortamına yada ödeme kaydedici cihazlardan alınan belge ortamında yeni bir düzenleme yapılması ihtiyacı bulunmaktadır. 2006-32/32 sayılı Tebliğ ile getirilen söz konusu faaliyetin uygulamaya geçirilebilmesi için, Vergi Usul Kanununun mükerrer 257’nci maddesi ile verilen yetki çerçevesinde konunun Maliye Bakanlığınca ele alınması ve düzenleme yapılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

KUYUMCULUK SEKTÖRÜ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ III) Platin, Paladyum ve Rodyum’un KDV’den İstisna Olmaması Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Diğer İstisnalar” başlıklı 17/4-g maddesindeki “Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) döviz, para, damga pulu, değerli kağıtlar, hisse senedi, tahvil ile metal, plastik, lastik, kauçuk, kağıt, cam hurda ve atıkları (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) teslimi” hükmü gereği külçe altın ve gümüş KDV’den istisna tutulmuş, ancak platin, paladyum ve rodyum istisna tutulmamıştır. İAB bünyesinde platin işlemlerine başlandığı 9.7.1999 yılından bu yana sadece 5 kg külçe platin ithalatı olmuştur. Altın ve gümüş de olduğu gibi platin ve diğer kıymetli metallerin de KDV’den istisna tutulmasına yönelik olarak yapılacak değişiklik, platin işlemlerinin de kayıt altına alınmasını sağlayacağı düşünülmektedir.

KUYUMCULUK SEKTÖRÜ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ IV) Cevherden Üretim Yapan Firmaların Kendilerine Yapılan Teslim ve Hizmetler Dolayısıyla Ödedikleri Katma Değer Vergisini İndirim Konusu Yapamaması ve Bu Nedenle İhracata Yönelmesi Sorunu Cevherden üretim yapan firmalar tarafından “dore külçe teslimlerinin KDV’ne tabi olduğu, zira 3065 sayılı Kanunun 17’nci maddesinin 4/g bendinde “külçe altın” teslimlerinin KDV’den müstesna olduğu, cevherden üretim yapılan dore külçe, külçe altın niteliği taşımadığından dore külçe teslimlerinin KDV’ye tabi olduğu, bu durumun Türkiye içinde satış ve teslime konu edinilmesini dolayısıyla Türkiye’de rafine edilerek altın külçe haline getirilmesini oldukça güçleştirdiği, zira dore külçeyi satın alan rafineriler dore külçeden külçe altın elde ettiği, külçe altın teslimleri 3065 sayılı Kanunun 17/4-g bendi uyarınca istisna kapsamında bulunduğu, bu işlemleri sebebiyle KDV uygulanmadığı ve dore külçe sebebiyle yüklendikleri KDV’leri indirim konusu yapamadıkları, bu durumun madenlerde üretilen dore külçelerin ihracını zorunlu kıldığı, dore külçenin ihracatı yoluyla KDV iadesi alındığı, ihraç edilen dore külçe yurtdışı rafinerilerinde işlenip külçe altın haline geldikten sonra Türkiye’de KDV’ye tabi olmaksızın gelebildiği” ifade edilmektedir.   3065 sayılı Kanunun “Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları ile Ulusal Güvenlik Harcamaları ve Yatırımlarda İstisna” başlıklı 13’üncü maddesinin (c) bendinde “Altın, gümüş, platin arama, işletme, zenginleştirme, rafinaj ve Türk Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler ile aynı Kanun hükümlerine göre boru hattıyla taşımacılık yapanlara bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler” hükmü yer almakta olup, söz konusu teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır.

KUYUMCULUK SEKTÖRÜ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ V) Altın Fiyat Artışının Vergilendirilmesi Nedeniyle Sermayenin Azalması Sorunu Kuyumcular tarafından “altın satışında karın vergisi yerine fiyat artışının vergisinin alındığı, dolayısıyla elindeki sermayesinin altın fiyat artışının vergilendirilmesi nedeniyle azaldığı ve kuyumcu esnafı faturalı işlem yapmaktan kaçındığı” ifade edilmektedir. 24.4.2003 tarih ve 25088 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4842 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5’inci maddesi ile 193 sayılı VUK’un 38’inci maddesine “Sürekli olarak işlenmiş altın alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler, altın satış tarihindeki İstanbul Altın Borsasında oluşan has altın değeri ile satılan mamulün has altın maliyet bedeli arasında oluşan farkı, maliyet bedeline ilave ederler. Söz konusu fark, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında izlenir. Bu fon, sermayeye ilave dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, o yılın kazancına dahil edilerek vergiye tâbi tutulur. Bu mükelleflerin kullandıkları yabancı kaynaklara ait gider ve maliyet unsurlarının sadece ilgili dönemde ayrılan fonu aşan kısmı gider kabul edilir.” fıkrası eklenmişti. Ancak 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun (enflasyon düzeltmesi) 9’uncu maddesi ile söz konusu 38’inci maddeye eklenen fıkra yürürlükten kaldırılmıştır. Altın fiyat artışlarının aynı dönemdeki enflasyon oranlarının üzerinde olduğu dönemlerde, enflasyon düzeltmesi uygulaması da kuyumcu sektörünün ana sermayesi olan altının fiyat artışından dolayı vergilendirilmesi sorununa çözüm olamadığı, sektör tarafından ifade edilmektedir. Bu nedenle, kuyumculuk sektörünün sermayesi olan altının fiyat artışı vergisinin ortadan kalkması yönünde konunun değerlendirilmesi ve düzenleme yapılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.