7/24 Kullanıcı Eğitimi: Online Tutorial Sami ÇCukadar İstanbul Bilgi ÜUniversitesi Kutuphane ve e-Kaynaklar Samic@bilgi.edu.tr XI Akademik Bilişim Konferansı 11-13 Şubat, 2009 Harran Üniversitesi, Şanlıurfa 1

Kütüphaneler ve kullanıcı eğitimi Kütüphaneler hizmet verdiği hedef kitlenin bilgi ihtiyacını karşılamayı hedefler Bilgi kaynaklarını kullanıcıları ile buluşturur Amaç: Bireylere değişik formatlardaki bilgiyi farketme, bulma, erişme, etkin biçimde kullanma, değerlendirme ve gerektiğinde iletebilme becerilerini kazandırmak Bilgi kaynaklarının ve kütüphanelerin maksimum düzeyde kullanılmasını sağlamak EĞİTİM ŞART

Eğitim konuları Kütüphanede ne nerede Online kütüphane katalogları Veritabanları Yayın sağlama Bilgi dünyasındaki son gelişmeler Kaynakça oluşturma – alıntı /aktarma Tez katalogları Bibliyografyalar E-Kaynaklar: e-kitap, e-dergi ... Otomatik bilgilendirme /Alerting Telif hakları Sınıflama sistemleri Temel danışma kaynakları ve kullanımı Kampus dışı erişim Kütüphanem (my library) uygulamaları ...

Kullanıcı eğitiminde kullanılan yöntemler Kütüphana broşürü Bülten, e-bülten Dergi, e-dergi e-Posta Telefon /Faks Toplantı, seminer Anket Bilgi notları (kitap ayracı...) e-Pano Afiş Yüzyüze görüşme Paylaşım siteleri Bloglar Web sayfaları Call Center ONLINE SUNUMLAR / ONLINE TUTORIAL

Kullanıcı eğitim seminerine katılanlar ve ortamlar Öğrenciler, akademisyenler, meraklılar, halk ... Kütüphane kullanıcı eğitim bölümü Derslikler /Davetli konuşmacı Stand, Sergi Akademisyen – Kütüphaneci işbirliği çalışmaları...

Kullanıcı eğitim uygulamaları sanal ortamda mı? Fiziksel alanlarda yapılan eğitimlere katılım azalıyor Uygulamalar sanal ortama taşınıyor Blackboard, webCT, scorm, smartboard, özel yazılımlar kullanılıyor Enformasyon uzmanları kütüphaneyi: Web sayflarına Paylaşım sitelerine, bloklara : youtube, facebook Online sunumlar / online tutorial (hızlandırılmış kurs, öğretici başlangıç, küçük sınıfa verilen ders; Öğretici Kaynaklar )

Online sunum/online tutorial hazırlamada kullanılan bazı programlar Camtasia - www.techsmith.com Captivate macromedia / www.macromedia.com ViewletBuilder pro qarbon / www.qarbon.com Demo builder / www.demo-builder.com Istanbul / http://live.gnome.org/Istanbul openSource - Şampiyonlar Ligi Finali (25 Mayıs 2005) Liverpool:3 Milan:3 BSR: ekran kaydedici / www.thesilver.net

Program seçiminde nelere dikkat edilmeli Hangi işletim sistemlerini destekliyor? Hangi internet gezginlerini destekliyor? Yapılan çalışmalar hangi media programları ile izlenebiliyor. Bu programlar ücretsiz indirilebiliyor mu? ( Activex, quick time vs.) Edit etme, silme, ekleme özelliği var mı? Yenilenen teknolojilere uyumlu olarak gelişiyor mu? Fiyat ve maaliyetler Ne kadar alan gerektiriyor? iPod gibi ürünlerde videolar izlenebiliyor mu? Kullanımı kolay mı, kullanım dostu mu? Teknik destek var mı? .....

Bazı programların karşılaştırılması   CAMTASIA 2.1 CAPTIVATE 1.0 VIEWLET BUILDER 4 Kayıt Tüm hareketlerin kaydı x Anlatım kaydı Otomatik metin başlığı oluşturma Düzenleme Dönüştürülebilen dosya formatları (kısmi liste) Grafik BMP, JPG, GIF JPEG, GIF, BMP,PNG,ICO,EMF,WMF SVG,PNG,GIF,JPEG,BMP,TIFF Ses MP3, WAV WAV WAV, AU Video AVI, WMV, MPEG, DV-AVI SWF, FLA, AVI SWF Animasyon efektleri Arkaplan bilgisi Tıklanabilir alanlar Metin giriş kutuları Hiperlinkler Metin ve konuşma baloncukları İstenilen alanı büyütme Flash'a dönüştürülebilen dosyalar Kısa sınavlar Çoktan seçmeli Doğru/Yanlış Boşluk doldurma Otomatik puanlama Sonuçların e-posta ile gönderilmesi SCORM uyumu

Bazı programların karşılaştırılması Görüntüleme ve dağıtım seçenekleri   Çıktı dosya türleri(kısmi liste) AVI, SWF, FLV, WMV, SWF, EXE, HQX SWF, EXE, HQX, MOV, RM, EXE, Linux Executable Animated GIF Web x CD Çalıştırılabilir PowerPoint uyumlu Uygun görüntüleme programı ihtiyacı Tutorial gruplarının düzenlenmesi Öğrenme yönetim sistemlerine aktarılması Firmanın çoklu dosyalar için yönetim aramlarını sağlaması Desteklenen işletim sistemleri Windows Macintosh

Uygulamaya geçmeden önce: Çok iyi bir planlama yapılmalı İyi bir senaryo hazırlanmalı Hangi dilde uygulama yapılacağına karar verilmeli Teknik altyapı, kullanılacak aygıtlar ve uygun bir ortam hazırlanmalı Uygulamaya geçmeden önce bir kontrol (check list) listesi oluşturulmalı Kullanılacak resim görüntüleri ve kaynaklar hazırlanmalı Yapılan çalışma için değerlendirme formu oluşturulmalı Yapılan çalışmanın kimlere, nasıl ulaştırılacağı planlanmalı

Online tutorial /online sunum’un avantajları Erişim 7/24 Mekan sınırlaması yok Anlatımda ses, görüntü, grafik, effekt ile etkin öğretim Engellilere daha kolay ve etkin öğretim Ders yoğunluğu nedeniyle kütüphanedeki etkinliklere katılamayanlara çözüm İstenildiği kadar tekrar dinlenilebilme Ne kadar kullanıldığının ölçümü kolay Blackboard, webCT, scorm, smartboard, özel yazılımlarda yer alabilme Uzaktan öğretimi destekleme Paylaşımı kolay, diğer kurumlar da yararlanabilir Mezunların kütüphane ve bilgi kaynaklarına erişim bilgilerini güncellemede etkin bir yöntem

Bazı programların karşılaştırılması

Online tutorial sorunları İleri-geri butonu olmasına rağmen istenilen bilgiye anında ulaşılamıyor Internet bağlantı hızına bağlı olarak verilere ulaşmak yavaş ve sorun olabiliyor Sık sık güncellenmesi gerekiyor. Web sitesindeki bir değişiklik videolarda güncellemeyi gerektiriyor Sunumdaki konuşmalara çok daha fazla dikkat etmek gerekiyor. Bazı kelime veya cümle hatası olabiliyor.

Sonuç ve öneriler Herşeyin elektronikleştiği günümüzde online tutorialların kütüphane ve bilgi kaynaklarını kullanıcılara anlatmada etkin bir yöntem olduğunu söyleyebiliriz. Belge ve Bilgi Yönetimi Bölümlerinde öğrencilere konu hakkında bilgi verilip proje yaptırılabilir. (Auburn Ünivesitesi ENG1120) Kütüphanecilik alanındaki STK’lar hizmetiçi eğitim düzenleyebilir ANKOS kapsamında bir araştırma grubu oluşturulabilir ve böylece aynı konular tekrar edilmemiş olur ve daha konu anlatılabilir. (2001 Missoouri Community College Association’s Technology Innovation Award)

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar e-Kaynaklara kampüs dışından erişim için tıklayınız