ADIN YERİNE KULLANILAN SÖZCÜKLER Yaren çiçekleri düzenliyor. Bu çiçekleri düzenliyor. Seda resim yapıyor. Şu resim yapıyor. Yusuf top oynuyor. O top oynuyor.
EVET HAYIR Çocuklar kayak yapıyor. Bunlar kayak yapıyor Çocuklar oyun oynuyor. Şunlar oyun oynuyor. Çocuklar ip atlıyor. Onlar ip atlıyor. Söyleyin ; Resimlerin altındaki ikinci sırada yazılmış koyu yazılı sözcüklere dikkat ettiniz mi? Bu tümcelerde geçen “bu ,şu o ,bunlar ,şunlar , onlar” sözcükleri adın yerine mi kullanılmış ? EVET HAYIR
ADIN YERİNE KULLANILAN SÖZCÜKLER Aşağıdaki parçayı dikkatle okuyunuz.Koyu renkle yazılmış sözcüklerin hangi amaçla kullanıldığına dikkat ediniz. Anne, küçük çocuğu Hakan’a seslendi: - Ben geç geleceğim. Sen Tülay ablanla birlikte ödevlerini hazırla. Ona söyle ortalığı toplasın. Bu tümcelerde geçen : Ben sözcüğü ,konuşan kişinin (annesinin) yerine mi kullanılmıştır? Sen sözcüğü dinleyen kişinin (Hakan’ın) yerine mi kullanılmıştır ? O sözcüğü , sözü edilen kişinin (Tülay’ın) yerine mi kullanılmıştır ? EVET HAYIR EVET HAYIR EVET HAYIR
Ben , sen , o sözcükleri ad olmadıkları halde bir adın yerine mi kullanılmıştır ? Bu sorulara yanıtınız evet ise şöyle bir tanım yapabiliriz : Kendileri ad olmadıkları halde bir adın yerine kullanılan bu ,şu ,o , ben ,onlar ,şunlar , sen, biz, siz , onlar gibi sözcüklere , adıl (zamir) denir. “ Ali’ye telefon edeceğim, onu çok özledim.” tümcesinde adın yerine kullanılan sözcük hangisidir ? EVET HAYIR SORU
YANIT “ Onu “ sözcüğüdür. Neden ? Çünkü bu sözcük bir adın yerine geçmektedir. Ali’yi çok özledim, yerine onu çok özledim denilmiştir. Bir adın yerine kullanılan sözcüklere adıl denildiğine göre Bu tümcede geçen “onu” sözcüğü adıl (zamir)dır. SORU Babam yurt dışından yeni döndü . Onu çok özlemiştim. Çok mutluyum … Yazıda geçen onu sözcüğü adın yerine mi kullanılmıştır ? Yani adıl mıdır? Evet adıldır. Neden ? Çünkü ; bu sözcük bir adın ; yani baba sözcüğünün yerine geçmektedir. Adın yerine kullanılan sözcüklere adıl (zamir) denildiğine göre onu sözcüğü de adıl (zamir) dır. YANIT
UYGULAMA Aşağıdaki tümcelerde varlıkların adı yerine kullanılan sözcükleri yanlarındaki kutulara yazınız. Sen istersen hemen gelirim. Sen Onlar beni tanımadı. Ben , sizi önceden tanıyorum. Biz,köyden geldik. Siz nerelisiniz? Ben bunları tanımadım. Yarın şunları da çağırın. Sen oku , bana ver. Kendini benim yerime koy.
UYGULAMA 2 Aşağıdaki noktalı yerlere varlıkların adı yerine kullanılan sözcükleri yazarak , tümceleri tamamlayınız. Benim yerimde ………………………. olsan ne yapardın ? sen Öğretmenim ………………………… çağırdı. beni Bu akşam ………………………. geleceğiz. size Arkadaşlara söyle ………………………da gelsinler. onlar Elbisen güzelmiş , ……………….. nereden aldın ? onu Bu çocuğu tanıyorum ama ,……………… tanımadım . sizi Sonuçtan …………….. karlı çıktı. Babam ………………. çok beğendi. seni Çocuklar ………………….tanımıyor. bizi ………………………….hangi evde oturuyorsunuz ? siz …………………..nereye bakıyorlar ? şunlar ……………bizim akrabamız oluyor.
GENÇ OSMAN İLKÖĞRETİM OKULU TAHSİN PEKEL 3/D SINIFI