STRATEJİK YÖNETİM FELSEFESİ I. KAMU KALİTE SEMİNERİ Stratejik Yönetim Uygulamaları ve Bilgi Paylaşımı

KAMU KESİMİNDE STRATEJİK YÖNETİM ve STRATEJİK ANALİZ Prof. Dr KAMU KESİMİNDE STRATEJİK YÖNETİM ve STRATEJİK ANALİZ Prof. Dr.İsmail BiRCAN ATILIM ÜNİVERSİTESİ KamuKalite Platformu Ankara,24 Mayıs 2007

STRATEJİK YÖNETİM Geleceğin belirsizliği karşısında,geleceğe yönelik düşünceler üretilmesi ve yansımalar yapılması kaçınılmazdır. Geleceği öngörerek yönetmek,stratejik yönetim için koşul,kurumsal etkililik ve kurumsak sürdürülebilirlik için gerekli bir süreçtir.

GÜNÜMÜZDE STRATEJİ KAVRAMININ İÇİNİ DOLDURAN İLKELER İleriye yönelik politikalar üretme, İyi durumun sürekliliğini sağlama, Daha güçlü olma, güçleri birleştirme, Amaç-araç uygunluğunu sağlama, Değişimlere karşı esnek olma (yeniliğe, gelişmeye açıklık) Eldeki güçleri etkin kullanma, Kurumun çevreye uyumunu sağlama, Geleceği yönetme.

STRATEJİK YÖNETİM Stratejik yönetim, organizasyonun dış ve iç çevresini değerlendirmeye imkan veren bir yönetim tekniğidir. Stratejik yönetim, organizasyonun kendi iç yapısındaki güçlü ve zayıf yönlerin analiz edilmesine olanak sağlar. Ayrıca organizasyonun diğer organizasyonlar karşısındaki durumunu belirlemeye imkan verir. Stratejik yönetim, organizasyonun gelecekle ilgili faaliyetlerinin planlanması, örgütlenmesi, koordinasyonu, uygulanması ve kontrol edilmesi sürecidir.

Hızlı teknolojik gelişmeler Küreselleşme (Globalleşme) Bilgi Ekonomisi Stratejik Yönetimi tetikleyen gelişmeler: Dünyada gözlenen gelişme ve değişimler Hızlı teknolojik gelişmeler Küreselleşme (Globalleşme) Bilgi Ekonomisi Tek dünya pazarı Ekonomik güç odaklarının etkinliği (AB,NAFTA,PASİFİK) Çevre korumacılığı Eşitsiz ekonomik büyüme Kentleşme Tüketim eğilimlerinin değişmesi ve tüketici bilincinin oluşması Ürün farklılaşması/Kalite devrimi Enerji ve çevre politikaları (küresel ısınma,BOP,Latin Amerika) Büyüme ve refah artışının tüm kesimlere yaygınlaştırılma istekleri Değişen çalışan profili: Rekabete açık,iyi yetişmiş, uzlaşmacı, evrensel kültür değerlerini kavrayabilen,verimli,katılımcı ve sorumluluk sahibi

Stratejik yönetimi tetikleyen gelişmeler: 21.yüzyılda TÜRKİYE vizyonu Makro ekonomik politikalarda istikrar AB üyelik müzakere sürecinin hızlanması Enflasyonsuz ve istikrar içinde büyüme Devletin küçülmesi Devletin ekonomik faaliyetlerdeki yeni rolü Daha çok özelleştirme girişimi Bilgi çağının gerektirdiği insan gücünü yetiştirecek eğitim sistemi Sosyal reformlar a) Eğitim b) Sağlık c) Sosyal Güvenlik d) Kamu Reformu (Yer.Y) Katılımcı demokrasi kültürü Küreselleşme sonuçları: dünya ile bütünleşme ve uluslararası ve bölgesel işbirliği 2023 Vizyonu ve hedeflerine göre Dünyanın ilk 10 ekonomisi içinde yer almak Rekabet üstünlüğü ve girişimci politikalar Ürün çeşitliliğinin artması Tüm sektörlerde kaliteli ürün ve hizmet bilincinin oluşması CE belgelendirme, akreditasyon

2007 - 2013 Türkiye Gelişme Eksenleri 1.Rekabet gücünün artırılması 2.İstihdamın artırılması 3.Beşeri sermayenin geliştirilmesi ve sosyal dayanışmanın güçlendirilmesi 4.Bölgesel gelişmenin sağlanması 5.Kamu hizmetlerinde kalite ve etkinliğin artırılması -Kurumlar arası yetki ve sorumlulukların rasyonelleştirilmesi -Politika oluşturma ve uygulama kapasitesinin artırılması -Kamu kesimi insan kaynaklarının geliştirilmesi -e-Devlet uygulamalarının yaygınlaştırılması -Adalet sisteminin iyileştirilmesi -Güvenlik hizmetlerinin etkinleştirilmesi

NEDEN STRATEJİK PLANLAMA YAPIYORUZ? Karmaşık ve dinamik hale gelen dünyamızda değişim için bir yol haritası özelliğine sahiptir. Sonuçların elde edilmesine yönelik strateji oluşturur, uygulamaya yönelik temel teşkil eder. Gerekli bir yönetsel araçtır. Geleceğe yönelik olarak alınan günlük kararların etkilerine vurgu yapması itibariyle geleceği de kapsar. Uzun vadeli bir bakış açısı ile stratejik hedeflere ulaşmaya yönelik periyodik yaklaşımları ve güncellemeleri içeren esnek ve uyum sağlayıcı nitelik taşır. Paydaş desteği için gereklidir. İletişimi teşvik eder.

SÜRECİN UNSURLARI 1-ŞU ANDA NEREDEYİZ? KURUM İÇİ DEĞERLENDİRME: Kurumun pozisyonu, potansiyeli,performansı ve sorunları KURMUM DIŞI DEĞERLENDİRME :Kurumun içinde bulunduğu çevrenin anahtar parametreleri ve güçlerin tanımlanması PAYDAŞ TANIMI: Kurum hizmetlerinden doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenenlerin saptanması 2-NEREDE OLMAK İSTİYORUZ? MİSYON: Kurumun geniş kapsamlı amacının kısa biçimde ifadesi VİZYON: Gelecekte arzulanan pozisyonun kavramsal ifadesi İLKELER: Kurumun misyonunu taşıyacak temel değerlerin belirlenmesi AMAÇLAR: Üç ya da daha fazla yıl sonunda ulaşılması arzulanan düzeyi ifade eder HEDEFLER :Amaçlara ulaşabilmek için somut olarak belirlenmiş ve ölçülebilir hedefler olmalı. 3-GELİŞMEMİZİ NASIL ÖLÇEBİLİRİZ? BAŞARI ÖLÇÜTLERİ: Sürekli iyileştirmeye ve hesap verebilirliliğe yönelik olarak performans ölçütlerinin saptanması. 4-OLMAK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ? AKSİYON PLANLARI: Stratejik planın yürütülmesi ve kaynak dağılımına rehberlik edebilmesi için strateji ve adımların belirlendiği aksiyon planları yapılmalıdır. 5-GELİŞMEMİZE YÖNELİK YOL HARİTAMIZI NASIL BELİRLEYEBİLİRİZ? Temel önceliklerimiz nelerdir ? Eylem planlarımız nasıl olmalıdır)

KURUM İÇİ-KURUM DIŞI DEĞERLENDİRME(S.W.O.T) S(strength): Kurumun olumlu ve güçlü olan özelliklerinin belirlenmesi W(weakness): Kurumun olumsuz ve zayıf olan özelliklerinin belirlenmesi. O(opportunity): Kurumun içte ve dışta sahip olduğu fırsatları belirtmektedir. T(threat): Kurumun etrafındaki olası tehlike,risk ve piyasa tehditlerini belirtmektedir.

KURUM İÇİ DEĞERLENDİRME KURUM NEREDEYDİ? Geçmişte iç ve dış paydaşların ihtiyaçları karşılandı mı? Ürün ve hizmetler yüksek kalitede mi idi? İçsel olarak kurumda değişen nedir?Yeniden yapılanma oldu mu? Durağan bir süreç mi yaşandı? Neden? Neler başarıldı?Başarılamayan neler var? KURUM ŞİMDİ NEREDE? Mevcut program ve faaliyetlerin tanımlanması Mevcut program ve faaliyetler arasında kurum içinde çatışmalar var mı? Mevcut program ve faaliyetlerden başarı mı elde edildi?Yoksa başarısızlık mı? Mevcut performans ölçütlerine ulaşıldı mı?Öyle ise umulan performans elde edildi mi?Neden elde edildi ya da edilemedi? Mevcut programlar hakkında paydaşlar ve kamuoyu neler düşünüyor?

KURUM İÇİ DEĞERLENDİRME GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLER Kurumun kapasitesi nedir? Ne tür avantajları mevcuttur? Ne tür dezavantajları vardır? Paydaşların ihtiyaç ve beklentilerinin tatmininde sınırlamalar var mı? Paydaş ihtiyaç ve beklentileri nasıl değişiyor?Pozitif yönde bir değişme için ne gibi fırsatlar var?

KURUM DIŞI DEĞERLENDİRME MEVCUT DIŞSAL ORTAMIN KOŞULLARI NELERDİR? Devletin mali durumu nedir? Kurumu ilgilendiren ne gibi dışsal parametreler mevcuttur? Kritik olan parametreler nelerdir? Mevcut sorunlar(ulusal,yerel,bölgesel,küresel) ve önem dereceleri nelerdir? Kamuoyunun dikkatini çeken sorun ve politika önerileri nelerdir?Kurum nasıl etkilenmektedir? DIŞSAL ORTAM NASIL DEĞİŞEBİLİR? Hükümetin yıllık ve beş yıllık gelir ve harcama tutarı nedir?Kurumun kamu gelirlerinden alacağı cari ve yatırım bütçesi nasıl bir gelişme gösterebilir? Dışsal ortamın temel parametrelerini belirleyen güçler nelerdir? Ne gibi önemli sorunlar bekleniyor ve kurum üzerindeki etkileri neler olabilir? Geleceğe yönelik en uygun senaryolar neler olabilir?

Kaliteli kamu hizmeti sunumu Toplam Kamu Kesiminin Stratejik Yaklaşımı Nasıl Bir Stratejik Vizyon Oluşturabilir ? Ulusun stratejik atılımı (küresel rekabetçi yapı analizi,küresel güç ve eğilimlerin analizi,ülkenin kapasite ve yeteneğinin analizi) Kaliteli kamu hizmeti sunumu İyi yönetilen bir ekonomi,sağlıklı bir toplum,etkin ve istikrarlı bir siyasi yapı

Öncelikli Hedef ve Amaçların Belirlenmesi Sürdürülebilir kalkınma,istikrarlı büyüme Kişi başına düşen GSMH de artış Yüksek istihdam oranı İstikrarlı fiyat düzeyi Etkin sağlık hizmeti Kaliteli ve fırsat eşitliğine dayalı eğitim Temiz bir çevre,yaşanabilir kentler

Öncelikli Hedef ve Amaçlar(devam) Temel hak ve özgürlüklerin korunması Ülke potansiyelinin rekabetçi ortamda değerlendirilmesi Sosyal politika uygulamalarında etkinlik Hükümet ve iş çevreleri arasında sağlıklı ilişki kurulması

T E Ş E K K Ü R L E R