EL HAZİNİ Türkmenistan'ın Merv şehrinde doğmuştur. Aslen Bizans asıllı bir köle olan Abdurrahman El- Hazini, 1118 (H.512) yılında sahibinin Türkistan’ın Merv şehrinde bulunan Merv Sarayı’nda hazinedar olmasından dolayı el-Hazini ismiyle tanınmıştır. Efendisinin kendisine sunmuş olduğu imkânlarla, kendi devrinin en iyi eğitimi görmüştür. Özellikle felsefe ve matematik alanında kendisini mükemmel bir şekilde yetiştirmiştir.

Daha sonra Selçuklu Devleti’nin Sultanı Melikşah’ın oğlu Sultan Sencer döneminde bir ilim ve edebiyat merkezi haline gelen Merv’de, sarayın desteğiyle çalışma ve araştırmalarını titizlikle yürütmüştür. El Hazini‘yi ilim dünyasına tanıtan ve astronomi ile ilgili en önemli ve en güvenilir bir eser olarak kabul edilen Zic’ini Sultan Sencer için hazırlamıştır. Yine Sultan Sencer onun hazinesinde kullanılmak üzere, kendisine her çağın, ilmi alet yapıcıları arasında mümtaz bir mevki kazandırmış olan “mizanü’l-hikme” adını verdiği bir hidrostatik terazi yapmıştır. Bu terazi sayesinde metallerin ve taşların saf olup olmadıkları, iki elementten meydana gelen alaşımlarda metallerin karışma oranları tespit edilebiliyordu. Söz konusu terazi hassasiyet yönünden daha önce yapılanlardan çok daha iyi ve üstündü. Hayatı hakkında fazla bilgiye sahip olmadığımız Abdurrahman El-Hazini’nin yapmış olduğu çok önemli ve değerli çalışmalar yeterli değildir. Kendinden önceki araştırmacılara çok bağımlıdır ve özellikle Biruni ve Asfizari’den alıntılar yapmıştır; ancak bu konularda olan derin bilgisi de inkar edilemez.

Hazini’nin beş eseri M.Khanikov tarafından incelerek İngilizceye çevrilip Amerika’nın New Haven eyaletinde 1859 yılında kitap haline getirilmiştir. Hazini’nin fizik konularındaki buluşları, günümüzün modern üniversitelerinde incelenmiş ve birçok yeni cizahların bulunmasına ışık tutmuştur. Bilim tarihinin ünlü isimleri Hazini’nin bütün asırların fizik üstadı olduğunu, İbn-i Sina, Biruni ve İbn-i Heysem gibi bilim insanlarını kendi alanında geride bıraktığını kabul ettiklerini yazmışlardır. Abdurrahman El- Hazini 1155 (H.550) senesinde Türkistan’da vefat etmiştir.

ESERLERİ 1-Cami-üt-Tevarih, 2-Kitabün fil-Fecri veş-Şafak, 3-Kitab-üt-Tefhim

TEST ZAMANI EL HAZİNİ NEREDE DOĞMUŞTUR? A-TÜRKMENİSTAN B-IRAK C-MISIR D-HİNDİSTAN

AŞAĞIDAKİLERDEN HANGİSİNDE EL HAZİNİ MÜKEMMEL YETİŞTİRİLMİŞTİR? A-COĞRAFYA-KİMYA B-FELSEFE-MATEMATİK C-FİZİK-TARİH D-KİMYA-TARİH

HAZIRLAYAN-BERAT MERT KONU-EL HAZİNİ SINIF-7/F TEST CEVAPLAR: 1 A 2 B