Ayrıntılı astronomi incelemeleri teleskobun icadı ile hızlanmış, elde edilen veriler yeni çalışmalara kaynaklık etmiştir. Fizik biliminin optik alt alanındaki gelişmelere paralel olarak farklı şekil ve özellikte gözlem araçları geliştirilmiştir. Dürbünler, teleskoplar ve uydular olarak sınıflandırabileceğimiz gözlem araçlarını inceleyelim.
DÜRBÜNLER Gökyüzü gözlemlerine yeni başlayanlar için Göz merceği Prizma Mercek belki de en önemli gözlem aracı dürbünlerdir. Dürbünler hafif ve kolay taşınabilir olmalarının yanında, sağladıkları geniş görme alanı sayesinde gözleme yeni başlayanların vazgeçilmez gözlem araçlarıdır. Aslında birçok profesyonel gözlemci, yanlarında mutlaka kaliteli bir dürbün bulundurur. Dürbünün önündeki ışığı toplamaya yarayan büyük merceğe objektif, gözümüzü dayayıp baktığımız küçük merceğe ise göz merceği (oküler) denir. Merceğe gelen ışık miktarı içerideki prizmalar aracılığıyla göz merceğine odaklanır ve bu sayede büyütme ve görüntü sağlanmış olur.
Teleskop Nedir? Teleskop gökyüzünde bulunan cisimleri ve gezegenleri görmemize yarayan yakınlaştırıcı bir alettir. Teleskobun kendi içerisinde çeşitleri bulunmaktadır. Teknolojinin çok gelişmediği dönemlerde iki çeşit bulunan teleskoplar günümüzde teknoloji ve radyo frekanslarının konu içerisine dahil olmasıyla dört çeşide ayrılmıştır.
Aynalı Teleskop En çok kullanılan teleskoplar arasındadır. Ucuz olması ve küçük boyutlu olması sebebiyle cebe sığabilecek boyutlardadır. Çoğu insan kolaylıkla aynalı teleskop sahibi olabilir. Aynaların üst üste eklenmesi ve dengelenmesi sistemi oluşur.
Mercekli Teleskop Genellikle gök ve uzay ile ilgili araştırma yapan tesislerde bulunan devasa teleskoplara verilen isimdir. Uç kısmında en az iki metre olmak kaydıyla bir mercek bulunur. Bu mercek teleskopun göz kısmına gelecek şekilde küçülür. Böylelikle bakıldığı alan üzerinde çok fazla yakınlaşma sağlayabilir. Pek çok uzay ile ilgili keşfin yapılmasında yardımcı olmuştur. Eski yıllarda çok daha fazla kullanılmasına karşın günümüzde kullanımı yerini alan teknolojik teleskoplar nedeniyle azalmıştır.
Radyo Teleskoplar Büyük araziler üzerine kurularak uzay ile ilgili bilgilerin alınmasına yardımcı olur. Ayna veya mercek gibi maddeler bu teleskoplarda kullanılmaz. Büyük araziler üzerine inşa edilen ve radyo frekansları ile birbirine bağlanılan teleskoplardır. Uzay içerisine derin sinyaller göndererek keşiflerin yapılmasına yardımcı olurlar. Şuan en büyük radyo teleskop Çin’de inşa edilmiştir. Beş yüz metre kare alan üzerinde inşa edilen bu teleskopa Gök Gözü ismi verilmiştir. Pek çok uzay gelişmesini bu teleskop sağlamaktadır ve Çin tarafından dünya ile paylaşılmaktadır
X-Işını ve Gama Işını Teleskopları Bu teleskoplar en gelişmiş teleskoplar arasında yer almaktadır. Herhangi bir keşif yapabilmesi için mutlaka atmosferden çıkarak uzay boşluğuna gitmesi gerekir. Bunun için herhangi bir roket veya uydu kullanılabilir. Uzay boşluğuna çıktıktan sonra çevresine yaydığı X ışınları ve Gama ışınları ile yüzyıllarca ışık yılı uzaklıkta ki cisimleri dahi bulabilir. Bundan dolayı en gelişmiş teleskoplar sınıfında yer alır. Günümüzde yapılan pek çok gezegen ve galaksi keşfi bu teleskoplar sayesinde yapılmıştır. Şuanda atmosfer dışında bulunan X – Işını ve Gama Işını teleskopları çok az sayıdadır.roket
Yapay uydu nedir? Çeşitleri nelerdir? Yapay uydular, insanların uzay boşluğunda var olan gezegen veya gök cisimlerini inceleme ve görüntüleme amaçlı yada iletişim amaçlı ürettikleri insansız araçlardır. Günümüzde geliştirilerek savaş amaçlı kullanımları mevcuttur.
Haberleşme uyduları: isminden de belli olduğu gibi tv, radyo, telefon, televizyon, internet vb şeyler için uzaya gönderilmiş uydulardır. Tabi temel olarak yine haberleşmek için kullanılıyorlar. Modern haberleşme uyduları çoğunlukla Alçak Dünya yada Molniya yörüngelerinde kullanılır. Kısaca alçak dünya yörüngesi ve molniya hakkında bilgi vermek gerekirse; alçak dünya yörüngesi yer yüzünden gök yüzüne doğru minumum 2000 km uzaklıktadır Molniya yörüngesi ismini Ruslardan almıştır anlamı ‘yıldırım’ dır. Dış merkezliği yüksek olan, 63.4° eğikliğe sahip eliptik uzay yörüngesidir.
Anti uydu – silah sistemleri: Bu uyduların diğer ismi ‘katil uydu’ olarak geçer. Bu uydular diğer uydu sistemlerini imha etmek amaçlı kullanılır. Başka uyduları vurmak için kinetik enerjili mermiler veya partikül silah sistemlerine sahiptiler. Kinetik enerjili mermiler patlamak yerine oluşan kinetik enerjiyi kullanarak hedeflerini delip geçmek için üretilmiştir. Bir diğer tanımıyla tank yada özel zırh delicidirler. Partikül silah sistemleri çok uzun bir konu belki ilerde detaylı bir anlatım yaparım sizin için ama özetle geçeceksek nükleer kimyasal bir silah.
Astronomi uyduları: Uzay boşluğundaki diğer gökcisimlerini incelemek amaçlı kullanılırlar. Son günlerde epey geliştirilmiş olup gerektiğinde gök cisminin üzerine indirilip numune alınılabilir tabi kısmen gerçekleştirilen bir olay bu. Biyo uydular (Biosatellites): Bilimsel amaçla canlıları taşıyan uydulardır. Günümüzde genelde bakteri taşırlar. Minyatür uydular: Bu uydular küçük ve hafif oldukları için çok fazla amaç için kullanılabilir.
Gözlem uyduları: Gözlem uydularının üretiminde asıl amaçları harita çizimi yapmak ve Dünya üzerindeki jeolojik değişikleri tespit etmektir. Doğal uydu: Bir gezegenin etrafında o gezegenin oluşturmuş olduğu doğal yollarla belli bir yörüngede, gezegenin çekim kuvvetiyle dönen gökcismidir. Dünyamızın doğal uydusu Ay gibi.
HAZIRLAYANLAR GAFFUR BUL MUHAMMED NESIH KAYA UMUT AYTEMUR ÖMER KOÇDAŞ
BİZİ DİNLEDİGİNİZ İÇİN TEŞEKÜRLER