Zirai Mücadele ARAŞTIRMA Enstitüsü             AYÇİÇEĞİ ZARARLILARI EĞİTİM SEMİNERİ Dr. Tülay TATLI Zirai Mücadele ARAŞTIRMA Enstitüsü 2008-ADANA

Ayçiçeği (Helianthus annuus L.), Asteraceae familyasındandır. Tek yıllık bir bitkidir. 3 metreye kadar boyu uzayabilmektedir. Endüstride ve sanayide kullanılır. Gıda sanayinde tüketilir. Yağ üretimi yapılır.

AYÇİÇEĞİ ZARARLILARI 1. Makaslıböcek (Lethrus brachiicollis Fairm) 2. Çayırtırtılı (Loxostege sticticalis L.) 3. Bozkurtlar (Agrotis ipsilon Hufn., A. segetum Schiff.) 4. Yeşilkurt (Heliothis spp.) 5. Çizgili yaprakkurdu (Spodoptera exigua Hbn.) 6. Beyazsinek (Bemisia tabaci Gen.)   7. Danaburnu (Gryllotolpa spp.)           

Lethrus brachiicollis Fairm. AYÇİÇEĞİNDE MAKASLIBÖCEK Lethrus brachiicollis Fairm. Ergin mat siyah renklidir. Ağız parçaları, güçlü bir yapıya sahiptir. Larva iri, tombul ve sarımsı beyaz renklidir. Yumurta ise beyaz renkli ve 4 - 7 mm uzunluğundadır.

Erginler kışı toprakta geçirirler. Yuvalarını toprakta ve 50 - 60 cm derinlikte yaparlar. Sıcaklığın 10°C olması ile toprak yüzüne çıkarlar. Dişi her larva odasının ağzına birer yumurta bırakır.

Yumurtlama periyodu mayıs ayı başında başlar ve l,5 ay devam eder. Larva 9-11 günde açılan yumurtadan çıkar. Depo edilen besinlerle 25 - 30 gün beslenir. Yılda bir döl verir.

Trakya bölgesinde yaygın olarak bulunur. Daha çok ayçiçeğinin çimlenme döneminde zarar yapar. Zararı erginler meydana getirir. Fideleri çimlenme döneminde toprak üstünden yiyerek yani kök boğazından keserek zarar verir.

AYÇİÇEĞİNDE ÇAYIR TIRTILI Loxostege sticticalis L. Lepidoptera Pyralidae Beet webworm Yurdumuzda Marmara, Ege ve Karadeniz bölgelerinde bulunduğu saptanmıştır. Polifag bir zararlı olup birçok kültür bitkisinde zararlıdır. Özellikle şekerpancarı (Beta vulgaris L.) zararlısıdır.

Loxostege sticticalis L.

Loxostege lepidalis Loxostege albiceralis Loxostege oberthuralis Loxostege typhonalis Loxostege egregialis

Ergin açık kahverenginde bir kelebektir. Kanatları üzerinde beyaz sarı renkli çizgi ve lekeler bulunur. Erginler nisan ortalarında uçmaya başlarlar. Bir dişi 60-400 yumurta bırakır.

Olgun larvalar siyaha yakın yeşil renkli, sırt ve yanlarında boydan boya uzanan açık ve koyu renkli çizgiler bulunur. Larvalar 5 dönem geçirir.

Burada obur bir şekilde beslenerek yaprakların sadece damarını bırakır. Bitkilerin yaprak, tomurcuk ve çiçek yaprakları ile beslenirler. Larvalar bu bitkileri tamamen yapraksız bırakabilirler.

KOLZA ZARARLILARI 1. Lahanaböceği (Pieris brassicae) 2. Sap hortumluböceği (Cylindrocopterus adspersus LeC.) 3. Yaprakbiti (Agrotis ipsilon Hufn., A. segetum Schiff.) 4. Toprakpireleri (Epithrix spp.) 5. Tarla Salyangozu

Özellikle Trakya'da bazı lokasyonlarda lahana kelebeği ve Karadeniz bölgesinde de yaprakbiti zararı fazladır. Yaprakların ve çiçek saplarının öz suyunu emerek beyazlama yapmakta ve önemli verim kayıplarına neden olmaktadır.