I. Hafta Dil Nedir? Dilin Kökeni

1. Dil Nedir? Kişinin dünyadaki yerini kavraması ve varlığının farkına varması dili sayesinde olmuştur. Dünyada on milyon (Havıland, 2008: 51) canlı türü yaşamasına rağmen, bunlar arasında kendini ve çevresini inceleyen, dünya ve gezegenleri keşfedip yorum yapan, nesneleri adlandıran, değiştiren, onlardan yeni bir eşya oluşturan canlı, insan olmuştur. Bu insanı kâinattaki on milyon canlı türünden ayıran özelliği aklını kullanarak meydana getirdiği dil sistemidir. Diğer canlılar kendi aralarında anlaşacak bazı hareketler yapmış olmalarına rağmen insan, sistematik biçimde sesleri kullanarak anlaşmayı sağlayan yegâne varlıktır.

Banguoğlu(1998:10) dili, insanların meramlarını anlatmak için kullandıkları, sesli işaret sistemi olarak tanımlarken, Sapir (1999:46), sistemli olarak üretilen simgeler düzeni aracılığıyla, düşünce, duygu ve isteklerin bildirişiminde kullanılan iç güdüsel olmayan, yalnızca insana özgü bir yöntem olduğunu dile getirir.

Dil Nedir ? Dil bir cemiyetin bütün sosyal sınıflarının gerek kendi içlerinde gerek aralarında anlaşmak, geçmişin mirası üzerinde hak sahibi olmak ve geleceğe kültür mirası bırakmak üzere ortaklaşa kullandıkları sözlü ve yazılı işaretlerden ve işaretlerin düzenini tayin eden kaidelerden teşekkül etmiş bir takımdır (Gemalmaz, 2010: 35).

Dil, insan deneyiminin topluluktan topluluğa değişen biçimlerde, anlamsal bir içerikle sessel bir anlatım kapsayan birimlere ayrıştırılmasını sağlayan bir bildirişim aracıdır. Bu sessel anlatım da her dilde belli sayıda bulunan, öz nitelikleriyle karşılıklı bağlantıları da bir dilden öbürüne değişen ayırıcı ve ardışık sesbirimler biçiminde eklemlenir sistemdir (Martinet: 1985:13). .

Dil bir iletişim dizgesidir Dil bir iletişim dizgesidir. Dilin kendisi iletişimi desteklemiyorsa bir anlam içermez. Kâinatın var oluşu kendi içinde bir dil sistemini ortaya koymuştur. Her birinin varlığını sürdürmesi kendi dinamiklerinin varlığıyla ve onların kendi içinde anlamsal boyutunun oluşmasıyla alakalıdır. Bu anlamsal boyutun açıklanması ise o oluşumun bağlamının düzenli ve tekrarlanabilir olan hareketlerin şifresinin çözümlenmesiyle mümkündür. “Firsh, arıların değişik dönüş hamleleri yaparak birbirlerine polenlerin yerini ilettiğini ilk keşfeden kişidir. Arıların dansı, bir iletişim sistemi olarak arıların dilidir (Altonörs, 2012:21). Tüm hareketlerin anlamsal bir kavram ağı oluşturabilmesi için bu hareketlerin iletişimde ortak bir kod ile özleşmeleri gerekmektedir. Bir sözcüğü belirli kurallara göre kullanan kişinin bu sözcüğünün, toplum üyeleri tarafından aynı anlam çerçevesi içinde çözümlenmesi gerekir. Saussure, dili o dili konuşan herkese dağıtılmış olan bir sözlüğü benzetir. Ona göre, konuşucu iletişim durumunda bu sözlüğe bakarak anlatım için gerekli ses imgesini orada bulur. Dinleyici de aynı sözlüğe sahiptir ve konuşucu tarafından üretilen ses zincirini işittikten sonra, o da sözlüğe başvurarak konuşucunun bildirisini çözer. Ortak gösterge varlığının kullanımının gerçekleştiği bireysel konuşma eyleminde bu ortak sözlükten belirli göstergeler seçilip çizgesel bir biçimde dizilip söylenir (Toklu:2003: 12).