Kamu İç Mali Kontrol (KİMK) Sistemi 19 Temmuz 2011, Sayıştay Başkanlığı Mehmet BÜLBÜL Daire Başkanı Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü www.bumko.gov.tr/kontrol

Sunu Planı AB tarafından geliştirilen Kamu İç Mali Kontrol (KİMK) Sistemi 5018 sayılı Kanunla oluşturulan KİMK Sistemi KİMK Sisteminin Aktörleri, rol ve sorumlulukları 5018 sayılı Kanun ve ilgili mevzuata göre Kamu İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları

Kamu Mali Yönetim Sistemi Kamu mali yönetim sisteminin aşamaları: Politikaların belirlenmesi Ülke kaynaklarının belirlenen politikalara tahsis edilmesi Kamu kaynaklarının kullanılmasına yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması Dönem sonunda kamuoyuna ve yetkili organlara hesap verilmesi

Kamu İç Mali Kontrol Sistemi 3. “Kamu kaynaklarının kullanılmasına yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması” Avrupa Birliğine üye birçok ülkede, merkezi kontrolden iç kontrole geçiş olmuştur. Avrupa Birliği, etkin bir kontrol sisteminin kurulması amacıyla, Avrupa Komisyonu tarafından “Kamu İç Mali Kontrol-KİMK” yaklaşımı geliştirilmiştir.

Kamu İç Mali Kontrol Sistemi Kamu İç Mali Kontrol; AB tarafından geliştirilen ve kaynakların uygun kullanılıp kullanılmadığı hakkında güvence sağlayan yapısal bir modeldir. Kamu İç Mali Kontrol, COSO iç kontrol modelini esas alan ve kamu sektöründe idarelerin iç kontrol sistemlerini geliştirmeleri amacıyla oluşturulan bir iç mali kontrol sistemidir.

Kamu İç Mali Kontrol Sistemi KİMK’in unsurları; Yönetsel sorumluluğa dayalı mali yönetim ve kontrol Fonksiyonel olarak bağımsız ve merkezi olmayan iç denetim Bu iki alanda merkezi uyumlaştırma fonksiyonu olmak üzere 3 unsurdan oluşmaktadır.

TÜRKİYE’DE KİMK SİSTEMİ Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı- BÜMKO) İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı-İDKK) Bakan Üst Yönetici Strateji Geliştirme Birimi İç Denetim Birimi Muhasebe birimi* Harcama Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Gerçekleştirme Görevlileri Gerçekleştirme Görevlileri Gerçekleştirme Görevlileri Fonksiyonel olarak bağımsız iç denetim Yönetim sorumluluğuna dayalı mali yönetim ve kontrol İç Kontrol

Mali Yönetim ve Kontrol Sistemi MYK aktörlerinin yönetim sorumluluğu: Planlama, programlama, bütçeleme, uygulama, belgeleme, kontrol etme, muhasebeleştirme*, raporlama ve izleme görevlerini yerine getirmek için yeterli mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin kurulmasından, uygulanmasından ve sürdürülmesinden görev tanımları çerçevesinde sorumludurlar.

MYK Sisteminde Rol ve Sorumluluklar Bakan Bakanlar; idarelerinin stratejik planları ile bütçelerinin kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından sorumludur. Bakanlar, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile hukuki ve mali konularda sorumludurlar. Bakanlar Başbakana ve TBMM’ye karşı sorumludur. İdarelerinin yönetim ve hesap verme sorumluluğuna ilişkin TBMM’de yapılan görüşmelere katılır.

Diğer Kamu İdarelerinde Üst Yöneticiler MÜSTEŞAR Bakanlıklarda (MSB’da Bakan) İl Özel İdarelerinde Belediyelerde Diğer Kamu İdarelerinde VALİ BELEDİYE BAŞKANI EN ÜST YÖNETİCİ

MYK Sisteminde Rol ve Sorumluluklar Üst Yönetici İdarenin stratejik planının ve bütçesinin kalkınma planı ve yıllık programa uygun hazırlanmasından ve uygulanmasından, Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, Kayıp ve kötüye kullanımın önlenmesinden, MYK sisteminin işleyişinin gözetilmesi ve izlenmesinden sorumludur.

MYK Sisteminde Rol ve Sorumluluklar Üst yönetici Üst yönetici sorumluluklarının gereklerini; Harcama yetkilileri, Strateji Geliştirme Birimi, İç denetçiler aracılığıyla yerine getirir. Üst yöneticiler yıllık idare faaliyet raporları ile iç kontrol güvence beyanlarını imzalamak suretiyle yönetim sorumluluklarını ortaya koyarlar. Üst yöneticiler, mahalli idarelerde meclislerine, diğer kamu idarelerinde ise bakana karşı sorumludur.

Harcama Birimi Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama  yetkisi bulunan birim harcama birimi, harcama biriminin en üst yöneticisi ise harcama yetkilisidir. KURUM ADI :   KURUMSAL SINIFLANDIRMA AÇIKLAMA I II III IV 10 01 02

MYK Sisteminde Rol ve Sorumluluklar Harcama Yetkilileri MYK sistemine ilişkin görevleri: Planlama (SP hazırlık çalışmaları) Programlama (PP hazırlık çalışmaları) Bütçeleme (Bütçe hazırlık çalışmaları) Stratejik plan, performans programı ve bütçeye uyum Harcama talimatı verme ve giderin gerçekleştirilmesi Belgelendirme Ön mali kontrol ve süreç kontrolü (Mali mevzuata uyum, ödeneklerin ekonomik, verimli ve etkili kullanımı) Ödeme emri verme

MYK Sisteminde rol ve sorumluluklar Gerçekleştirme görevlileri Harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.

MYK Sisteminde Rol ve Sorumluluklar Ödeme emri belgesi düzenlemekle görevli gerçekleştirme görevlisi Harcama birimlerinde ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön malî kontrol görevi, harcama yetkilileri tarafından ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlileri tarafından yerine getirilir. Harcama talimatında öngörülen iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığını veya gerçekleştirildiğini kontrol etmek ve onaylamak, bunlara ilişkin ödeme belgesini düzenlemek ve ödenmek üzere harcama yetkilisinin imzasına sunmaktan sorumludurlar.

MYK Sisteminde rol ve sorumluluklar Strateji geliştirme birimleri (mali hizmetler birimi) Kamu kaynaklarının mevzuata uygun, etkili, ekonomik ve verimli kullanılması amacıyla planlama, programlama, bütçeleme, uygulama ve raporlama faaliyetlerini ilişkin olarak; Koordinasyon Veri toplama Konsolidasyon Kontrol Muhasebe (genel bütçeli idarelerde maliye bakanlığına bağlı muhasebe yetkilileri tarafından yapılır) İzleme Danışmanlık

İç Denetim İç Denetimin Amacı İç denetimin amacı, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmaktır. İç denetim; - bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. -sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla ve genel kabul görmüş standartlara uygun olarak gerçekleştirilir. Mali, uygunluk, sistem, performans ve bilgi teknolojileri denetimini kapsar.

İç Denetim Fonksiyonel olarak bağımsız iç denetim: Sertifikalı adaylar arasından atanır. İsteği dışında başka bir göreve atanamaz. Karar alma ve uygulama süreçlerinde bulunamazlar. Doğrudan üst yöneticiye bağlıdır. Bireysel denetim faaliyetinin planlanması, uygulanması ve raporlanmasında bağımsızdır. Raporunu doğrudan üst yöneticiye sunar. İç denetçilere iç denetim görevi dışında başka görev verilemez ve yaptırılamaz.

Kamu Mali Yönetim Sisteminin Aktörleri MALİYE BAKANLIĞI İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma Birimleri (İç Denetim Koordinasyon Kurulu) Mali Yönetim ve İç Kontrol (BÜMKO)

Merkezi Uyumlaştırma Birimleri Temel fonksiyonları Düzenleme yapmak, yöntem ve standartlar belirlemek Kapasite geliştirmek, rehberlik yapmak İzlemek ve değerlendirmek Uyumlaştırmak Uluslararası ilişkileri yürütmek

MYK Merkezi Uyumlaştırma: Düzenleme fonksiyonu İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Malî Hizmetler Uzmanlığı Yönetmeliği Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi Üst Yönetici Rehberi Harcama Yetkililerine İlişkin Tebliğler Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik Kamu İdarelerince Hazırlanacak Performans Programı Hakkında Yönetmelik Mali Hizmetler Uzman Yardımcılarının Yetiştirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar

İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma: Düzenleme fonksiyonu İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik İç Denetçi Adayları belirleme, eğitim ve Sertifika Yönetmeliği İç Denetim Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Ek Ödemeye İlişkin Usul ve Esasların Belirlenmesine İlişkin BKK Kadro Tahsis ile ilgili BKK Mahalli İdareler Kadro Tahsisi ile ilgili BKK Kamu İç Denetim Standartları Kamu İç Denetçileri Meslek Ahlak Kuralları Kamu İç Denetim Birim Yönergesi Kamu İç Denetim Raporlama Standartları

İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma: Düzenleme fonksiyonu Birden Fazla Kamu İdaresi İç Denetçilerinin Ortak Çalışma Esas ve Usuller Kamu İç Denetçi Sertifikasının Derecelendirilmesine İlişkin Esas ve Usuller Kamu İç Denetim Planı ve Programı Hazırlama Rehberi Kamu İç Denetiminde Risk Değerlendirme Rehberi Kamu İç Denetimi Strateji Belgesi Kamu İç Denetçilerinin Mesleki Kıdemlerinin Belirlenmesine İlişkin Esas ve Usuller Kamu İç Denetim Rehberi İç Denetçi Atamalarında Uyulacak Esas ve Usuller Hakkında Tebliğ (Sıra No:1) (Sıra No: 1)

Merkezi Uyumlaştırma: Kapasite geliştirme fonksiyonu Kamu idarelerinde strateji geliştirme birimleri kurulmuştur. İç Denetçi kadroları ihdas edilmiştir. İç Denetim kadrolarına atamalar yapılmıştır. Atanan iç denetçilere verilen eğitimler sonrası sertifikaları verilmiştir Mali hizmetler uzmanı ve uzman yardımcısı kadroları ihdas edilmiştir. Mali hizmetler uzmanlığı kadrolarına atamalar yapılmıştır. Mali Hizmetler Uzman Yardımcılığı özel yarışma sınavları yapılmıştır. Mali hizmetler uzman ve uzman yardımcılarının eğitimleri tamamlanmıştır.

Kamu İç Kontrol Sistemi ve Kamu İç Kontrol Standartları www.bumko.gov.tr/kontrol

Yönetim Sorumluluğu 3.“Kamu kaynaklarının kullanılmasına yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması ve işletilmesi sorumluluğu” İKİ FARKLI YÖNTEM Merkezi organların sorumluluğuna dayalı Yönetim sorumluluğuna dayalı 1050 sayılı Kanun ve paralel düzenlemeler 5018 sayılı Kanun ve paralel düzenlemeler

İç Kontrol Klasik Kamu Yönetimi Anlayışında kontrol işlemi doğrulama amaçlı merkezin sorumluluğunda işlem odaklı tespit edici -Ex-post- girdi odaklı Yeni Kamu Yönetimi Anlayışında kontrol idarenin sorumluluğunda sisteme güvence verme amaçlı önleyici -ex-ante- sistem odaklı çıktı/sonuç odaklı

Neden Kamu İç Kontrol Standartları ? İdarelerin mali yönetim ve kontrole ilişkin misyonu Kamu kaynaklarını; mevzuata uygun, ekonomik, verimli ve etkili bir şekilde kullanmak suretiyle hedefleri başarmak ve yetkili mercilere hesap vermek Nasıl gerçekleştirilebilir? Nasıl emin olunabilir? Nasıl ispatlanır? İ Ç K O N T R L

5018 sayılı Kanunda İç Kontrol Tanım İdarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak; faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünüdür.

Kamu İç Kontrol Standartları Tüm kamu idarelerinde tutarlı, kapsamlı ve standart bir kontrol sisteminin kurulmasını ve uygulanmasını amaçlamaktadır. Kamu İç Kontrol Standartları COSO modeli, INTOSAI Kamu Sektörü İç Kontrol Standartları Rehberi ve Avrupa Birliği İç Kontrol Standartları çerçevesinde belirlenmiştir. 18 Standart 79 Genel Şart

Kamu İç Kontrol Standartları BİLEŞENLER: Kontrol Ortamı Standartları: Uygun bir teşkilatlanma içinde; görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiş birimlerde; etik değerleri benimsemiş yeterli ve yetkin personel tarafından görevlerin yürütülmesine ilişkin standartlar. Risk Değerlendirme Standartları: Amaç ve hedeflerin belirlenmesi ve bunların gerçekleşmesini etkileyebilecek risklerlerin belirlenmesine ilişkin standartlar. Kontrol Faaliyetleri Standartları: Riskleri yönetmek için uygun kontrol strateji ve prosedürlerinin belirlenmesi ve uygulanmasına ilişkin standartlar. Bilgi ve İletişim Standartları:Etkin bir bilgi ve iletişim sisteminin tüm bu faaliyetleri destekleyecek yeterlikte kurulması ve işletilmesine ilişkin standartlar. İzleme Standartları: Tüm bu faaliyetlerin izlenmesi ve geliştirilmesine ilişkin standartlar.

Kamu İç Kontrol Standartları I. Kontrol ortamı standartları Etik değerler ve dürüstlük Misyon, organizasyon yapısı ve görevler Personelin yeterliliği ve performansı Yetki devri II. Risk değerlendirme standartları Planlama ve programlama Risklerin belirlenmesi ve programlanması III. Kontrol faaliyetleri standartları Kontrol stratejileri ve yöntemleri Prosedürlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi Görevler ayrılığı Hiyerarşik kontroller Faaliyetlerin sürekliliği Bilgi sistemleri kontrolleri IV. Bilgi ve iletişim standartları Bilgi ve iletişim Raporlama Kayıt ve dosyalama sistemi Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirilmesi V. İzleme standartları İç kontrolün değerlendirilmesi İç denetim

I.Bileşen : Kontrol Ortamı Kontrol ortamının temel unsuru “kurum” ve “insan”dır. Kontrol Ortamı Standartları: Uygun bir teşkilatlanma içinde; görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiş birimlerde; etik değerleri benimsemiş yeterli ve yetkin personel tarafından görevlerin yürütülmesine ilişkin standartlardır. Bu kapsamda 4 standart belirlenmiştir: Etik değerler ve dürüstlük Misyon, organizasyon yapısı ve görevler Personelin yeterliliği ve performansı Yetki devri

Kamu İç Kontrol Standartları I. Bileşen: Kontrol Ortamı Standart: 1. Etik Değerler ve Dürüstlük Personel davranışlarını belirleyen kuralların personel tarafından bilinmesi sağlanmalıdır. Genel Şartlar: 1.1. İç kontrol sistemi sahiplenilmeli ve desteklenmeli 1.2. İç kontrol sisteminin uygulanmasında yöneticilerin örnek olmalı 1.3. Etik kurallar bilinmeli ve uygulanmalı 1.4. Dürüstlük, saydamlık ve hesap verebilirlik sağlanmalı 1.5. Adil ve eşit muamele 1.6. Bilgi ve belgeler doğru, tam ve güvenilir olmalı

Kamu İç Kontrol Standartları I. Bileşen: Kontrol Ortamı Standart: 2. Misyon, organizasyon yapısı ve görevler İdarelerin misyonu ile birimlerin ve personelin görev tanımları yazılı olarak belirlenmeli, personele duyurulmalı ve idarede uygun bir organizasyon yapısı oluşturulmalıdır. Genel Şartlar: 2.1. İdarenin misyonu yazılı olarak belirlenmeli 2.2. Birimlerin ve alt birimlerinin görevleri tanımlanmalı ve duyurulmalı 2.3. Görev dağılım çizelgesi oluşturulmalı 2.4. Teşkilat şeması ve buna bağlı olarak fonksiyonel görev dağılımı belirlenmeli 2.5.Organizasyon yapısı, temel yetki ve sorumluluk dağılımı/hesap verebilirlik/uygun raporlama ilişkisini göstermeli 2.6. Hassas görevlere ilişkin prosedürler belirlenmeli ve duyurulmalı 2.7. Verilen görevlerin sonucunu izlemeye yönelik mekanizmalar geliştirilmeli

Kamu İç Kontrol Standartları I. Bileşen: Kontrol Ortamı Standart: 3. Personelin yeterliliği ve performansı İdareler, personelin yeterliliği ve görevleri arasındaki uyumu sağlamalı, performansın değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik önlemler almalıdır. Genel Şartlar: 3.1 İnsan kaynakları yönetimi, idarenin amaç ve hedeflerine yönelik olmalı 3.2. Yönetici ve personel bilgili, deneyimli ve yetenekli olmalı 3.3. Mesleki yeterliliğe önem verilmeli, her görev için en uygun personel seçilmeli 3.4. İşe alma/görevde yükselmede liyakat ve bireysel performans dikkate alınmalı 3.5. Her yıl için eğitim faaliyetleri planlanmalı ve uygulanmalı 3.6. Personelin performansı en az yılda bir kez değerlendirilmeli, ödüllendirme mekanizmaları geliştirilmeli 3.7. insan kaynakları yönetimi yazılı olmalı ve duyurulmalı

Kamu İç Kontrol Standartları I. Bileşen: Kontrol Ortamı Standart: 4. Yetki Devri İdarelerde yetkiler ve yetki devrinin sınırları açıkça belirlenmeli ve yazılı olarak bildirilmelidir. Devredilen yetkinin önemi ve riski dikkate alınarak yetki devri yapılmalıdır. Genel Şartlar: 4.1. İş akış süreçleri ile imza ve onay mercileri belirlenmeli ve duyurulmalı 4.2. Yetki devirlerine ilişkin hususlar belirlenmeli ve duyurulmalı 4.3. Yetki devredilen personel görevin gerektirdiği bilgi, deneyim ve yeteneğe sahip olmalı 4.4. Yetki devredene bilgi verilmeli

II.Bileşen: Risk Değerlendirme Risk Değerlendirmesi kurumun, faaliyetlerde etkinlik, mali raporlarda güvenilirlik ve düzenlemelere uyum hedeflerini olumsuz etkileyecek iç ve dış olayların tespit ve analiz edilmesi sürecidir. İç ve dış risklerin belirlenmesi, meydana gelme olasılığının ve etkisinin analiz edilmesi, alınacak önlemlerin tespit edilmesi ve idarenin göğüsleyebileceği risklerin seçilmesi suretiyle idarenin faaliyetlerinde risk yönetiminin esas alınmasını öngörmektedir. Kamu İç Kontrol Standartlarında bu amaçla iki standart belirlenmiş bulunmaktadır: 1. Planlama ve Programlama 2. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi

Kamu İç Kontrol Standartları II. Bileşen: Risk Değerlendirmesi Standart: 5. Planlama ve Programlama 5.1. İdareler, misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını ölçmek, izlemek ve değerlendirmek amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlamalı 5.2. İdareler, yürütecekleri program, faaliyet ve projeleri ile bunların kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren performans programı hazırlamalı 5.3. İdareler, stratejik planlarına ve performans programlarına uygun olarak bütçe hazırlamalı 5.4. Yöneticiler faaliyetlerin stratejik plan ve performans programına uygunluğunu sağlamalı 5.5. Yöneticiler özel hedefler belirlemeli ve duyurmalı 5.6. Hedefler, spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, ilgili ve süreli olmalı

Kamu İç Kontrol Standartları II. Bileşen: Risk Değerlendirmesi Standart: 6. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi İdareler, sistemli bir şekilde analizler yaparak amaç ve hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyebilecek iç ve dış riskleri tanımlayarak değerlendirmeli ve alınacak önlemleri belirlemelidir. 6.1. Her yıl sistemli bir şekilde hedeflere yönelik riskler belirlenmeli 6.2. Risklerin gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkileri analiz edilmeli 6.3. Alınacak önlemler için eylem planları oluşturulmalı

III.Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Kontrol Faaliyetleri nedir? Kontrol faaliyetleri riskleri kabul edilebilir düzeylerde yönetmek için belirlenen ve uygulamaya konulan politikalar ve prosedürlerdir. Risklerin çeşidine göre, önleyici, tespit edici ve düzeltici her türlü kontrol faaliyeti belirlenir ve uygulanır. Bu bileşen kapsamında altı standart belirlenmiş bulunmaktadır: Kontrol stratejileri ve yöntemleri Prosedürlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi Görevler ayrılığı Hiyerarşik kontroller Faaliyetlerin sürekliliği Bilgi sistemleri kontrolleri

Kamu İç Kontrol Standartları III. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 7. Kontrol stratejileri ve yöntemleri İdareler, hedeflerine ulaşmayı amaçlayan ve riskleri karşılamaya uygun kontrol strateji ve yöntemlerini belirlemeli ve uygulamalıdır. 7.1. Her bir faaliyet ve riskleri için uygun kontrol yöntemleri belirlenmeli ve uygulanmalı düzenli gözden geçirme, örnekleme yoluyla kontrol, karşılaştırma, onaylama, raporlama, doğrulama, analiz etme, yetkilendirme, gözetim, inceleme, izleme 7.2. Kontroller; işlem öncesi kontrol, süreç kontrolü ve işlem sonrası kontrolleri kapsamalı 7.3. Varlıkların dönemsel kontrolünü ve güvenliğini sağlanmalı 7.4. Kontrol yönteminin maliyeti beklenen faydayı aşmamalı

Kamu İç Kontrol Standartları III. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 8. Prosedürlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi 8.1. İdareler, faaliyetleri ile mali karar ve işlemleri hakkında yazılı prosedürler belirlemeli 8.3. Prosedürler ve ilgili dokümanlar faaliyet veya işlemlerin başlaması, uygulanması ve sonuçlandırılması aşamalarını kapsamalı 8.3. Prosedürler ve ilgili dokümanlar, güncel, kapsamlı, mevzuata uygun ve ilgili personel tarafından anlaşılabilir ve ulaşılabilir olmalı

Kamu İç Kontrol Standartları III. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 9. Görevler ayrılığı Usulsüzlük ve yolsuzluk risklerini azaltmak 9.1. Faaliyet veya mali karar ve işlemin onaylanması, uygulanması, kaydedilmesi ve kontrolü farklı kişilere verilmeli 9.2. Personel sayısının yetersizliği varsa yöneticiler risklerin farkında olmalı ve gerekli önlemleri almalı

Kamu İç Kontrol Standartları III. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 10. Hiyerarşik kontroller 10.1.Yöneticiler, iş ve işlemlerin prosedürlere uygunluğunu sistemli bir şekilde kontrol etmeli. 10.2.Yöneticiler,personelin iş ve işlemlerini izlemeli ve onaylamalı, hata ve usulsüzlüklerin giderilmesi için gerekli talimatları vermeli

Kamu İç Kontrol Standartları III. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 11. Faaliyetlerin sürekliliği 11.1.Faaliyetlerin sürekliliğini sağlamaya yönelik önlemler almalı Personel yetersizliği, Görevden ayrılma, Yeni bilgi sistemlerine geçiş, Yöntem veya mevzuat değişiklikleri Olağanüstü durumlar 11.2. Gerektiğinde usulüne uygun vekil personel görevlendirilmeli 11.3. Görevinden ayrılan personel rapor hazırlamalı

Kamu İç Kontrol Standartları III. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 12. Bilgi sistemleri kontrolleri 12.1. Bilgi sistemlerinin sürekliliğini ve güvenilirliğini sağlayacak kontroller yazılı olarak belirlenmeli ve uygulanmalı 12.2. Bilgi sistemine veri ve bilgi girişi ile bunlara erişim konusunda yetkilendirmeler yapılmalı, hata ve usulsüzlüklerin önlenmesi, tespit edilmesi ve düzeltilmesini sağlayacak mekanizmalar oluşturulmalı 12.3. İdareler bilişim yönetişimini sağlayacak mekanizmalar geliştirmelidir.

IV.Bileşen: Bilgi ve İletişim Bilgi ve iletişim nedir? Bilgi ve iletişim, kurumu ilgilendiren iç ve dış bilgilerin belirlenmesi, elde edilmesi, işlenmesi ve kurum içerisindeki ve dışındaki ilgililere zamanında iletilmesidir. Yönetim Bilgi Sistemleri(YBS), kurum içi ve dışından aldığı verileri, sınıflandırır, işler, bilgiye dönüştürür ve yöneticilere karar alma sürecinde yardımcı olur. Yönetim Bilgi Sistemlerine örnek olarak: Harcama YBS Taşınır YBS Taşınmaz YBS Evrak YBS Personel Bilgi Sistemi İhale Bilgi Sistemi Bu bileşen kapsamında dört standart belirlenmiş bulunmaktadır: Bilgi ve iletişim Raporlama Kayıt ve dosyalama sistemi Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirilmesi

Kamu İç Kontrol Standartları IV. Bileşen: Bilgi ve iletişim Standart: 13. Bilgi ve iletişim 13.1. Yatay ve dikey iç iletişim ile dış iletişimi sağlayan etkili ve sürekli bir bilgi iletişim sistemi olmalı 13.2. Yöneticiler ve personel gerekli bilgilere zamanında erişebilmeli 13.3. Bilgiler doğru, güvenilir, tam, kullanışlı ve anlaşılabilir olmalı 13.4. Yöneticiler ve personel, performans programı ve bütçeye ilişkin bilgilere zamanında erişebilmeli 13.5. YBS, yönetimin ihtiyaç duyduğu gerekli bilgileri ve raporları üretebilecek ve analiz yapma imkanı sunacak şekilde tasarlanmalı 13.6. Yöneticiler beklentilerini personele bildirmeli 13.7. İletişim sistemi personelin değerlendirme, öneri ve sorunlarını iletebilmelerini sağlamalı

Kamu İç Kontrol Standartları IV. Bileşen: Bilgi ve iletişim Standart: 14. Raporlama 14.1. İdarenin amaçları, hedefleri, stratejileri, varlıkları, yükümlülükleri ve performans programları her yıl her yıl kamuoyuna açıklanmalı 14.2. İdareler bütçelerinin altı aylık uygulama sonuçları, ikinci altı aylık beklentileri ve hedefleri ile faaliyetlerini kamuoyuna açıklamalı 14.3. Faaliyet sonuçları ve değerlendirmeler idare faaliyet raporunda gösterilmeli ve duyurulmalı 14.4. Faaliyetlerin gözetimi amacıyla idare içinde yatay ve dikey raporlama ağı yazılı olarak belirlenmeli, birim ve personel görevleri ve faaliyetleriyle ilgili hazırlanması gereken raporlar hakkında bilgilendirilmelidir.

Kamu İç Kontrol Standartları IV. Bileşen: Bilgi ve iletişim Standart: 15. Kayıt ve dosyalama sistemi İdareler, gelen ve giden her türlü evrak dahil iş ve işlemlerin kaydedildiği, sınıflandırıldığı ve dosyalandığı kapsamlı ve güncel bir sisteme sahip olmalıdır. Kayıt ve dosyalama sistemi; 15.1. Elektronik ortamdakiler dahil, gelen ve giden evrak ile idare içi haberleşmeyi kapsamalı 15.2. Kapsamlı ve güncel olmalı, yönetici ve personel tarafından ulaşılabilir ve izlenebilir olmalı 15.3. Kişisel verilerin güvenliğini ve korunmasını sağlamalı 15.4. Belirlenmiş standartlara uygun olmalı 15.5. Gelen ve giden evrak zamanında kaydedilmeli, sınıflandırılmalı ve muhafaza edilmeli 15.6. Belirlenmiş standartlara uygun arşiv ve dokümantasyon sistemi oluşturulmalı

Kamu İç Kontrol Standartları IV. Bileşen: Bilgi ve iletişim Standart: 16. Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirilmesi İdareler, hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların belirlenen bir düzen içinde bildirilmesini sağlayacak yöntemler oluşturmalıdır. 16.1. Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirim yöntemleri belirlenmeli ve duyurulmalı 16.2. Yöneticiler, bildirilen hata, usulsüzlük ve yolsuzluklar hakkında yeterli incelemeyi yapmalı 16.3. Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukları bildiren personele haksız ve ayırımcı bir muamele yapılmamalı

V.Bileşen: İzleme İzleme nedir? İç kontrol sisteminin tasarım ve işleyişinin sürekli ve belirli aralıklarla değerlendirilmesi ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi sürecidir. İç kontrolün değişen hedeflere, ortama, kaynaklara ve risklere ayak uydurmasını sağlamak bakımından iç kontrol sistemini izlenmelidir. Bu bileşen kapsamında dört standart belirlenmiş bulunmaktadır: İç kontrolün değerlendirilmesi İç denetim

Kamu İç Kontrol Standartları V. Bileşen: Gözetim Standart: 17. İç kontrolün değerlendirilmesi İdareler iç kontrol sistemini yılda en az bir kez değerlendirmelidir. 17.1. sürekli izleme veya özel bir değerlendirme yapma veya bu iki yöntem birlikte kullanılarak değerlendirilmeli 17.2. İç kontrolün değerlendirilmesinde idarenin birimlerinin katılımı sağlanmalı 17.3. İç kontrolün değerlendirilmesinde; yöneticilerin görüşleri, kişi ve/veya idarelerin talep ve şikâyetleri iç ve dış denetim sonucunda düzenlenen raporlar dikkate alınmalı 17.4. Değerlendirme sonucunda alınması gereken önlemler belirlenmeli ve bir eylem planı çerçevesinde uygulanmalı

Kamu İç Kontrol Standartları V. Bileşen: Gözetim Standart: 18. İç denetim İdareler fonksiyonel olarak bağımsız bir iç denetim faaliyetini sağlamalıdır. 18.1. İç denetim faaliyeti İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen standartlara uygun bir şekilde yürütülmeli 18.2. İç denetim sonucunda idare tarafından alınması gerekli görülen önlemleri içeren eylem planı hazırlanmalı, uygulanmalı ve izlenmeli

Hesap verebilirlik-faaliyet raporları-dış denetim Üst yöneticiler, hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlar. Üst yöneticiler her yıl iç kontrol güvence beyanını düzenlerler ve faaliyet raporlarına eklerler. İdare faaliyet raporu, bütçe hedef ve gerçekleşmeleri ile meydana gelen sapmaların nedenlerini, … stratejik plan ve performans programı uyarınca yürütülen faaliyetleri ve performans bilgilerini içerecek şekilde düzenlenir. Faaliyet raporlarının birer örneğini Sayıştay’a ve Maliye Bakanlığına gönderir. Maliye Bakanlığınca genel faaliyet raporu hazırlanır ve Sayıştay’a gönderilir.

Hesap verebilirlik-faaliyet raporları-dış denetim Sayıştay, idare faaliyet raporları ile genel faaliyet raporunu, dış denetim sonuçlarını dikkate alarak görüşlerini de belirtmek suretiyle TBMM’ne sunar. TBMM bu raporlar ve değerlendirmeler çerçevesinde, kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin olarak kamu idarelerinin yönetim ve hesap verme sorumluluklarını görüşür. Bu görüşmelere üst yönetici veya görevlendireceği yardımcısının ilgili bakanla birlikte katılması zorunludur. İdarelerin faaliyet raporları, genel faaliyet raporu, dış denetim genel değerlendirme raporu ve kesin hesap kanunu tasarısı ile merkezî yönetim bütçe kanunu tasarısı birlikte görüşülür. Genel uygunluk bildirimi; dış denetim raporları, idare faaliyet raporları ve genel faaliyet raporu dikkate alınarak hazırlanır.

Yeni Sayıştay Kanunu MADDE 35- (1) Denetimin genel esasları şunlardır: a) Denetim; kamu idarelerinin hesap, mali işlem ve faaliyetleri ile iç kontrol sistemlerinin incelenmesi ve kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak kullanılmasının değerlendirilmesidir. MADDE 36- (1) Sayıştay denetimi, düzenlilik denetimi ve performans denetimini kapsar. (2) Düzenlilik denetimi; …… c)Mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi, suretiyle gerçekleştirilir.

İlginiz için teşekkürler.. Görüş, soru ve önerileriniz için mehmetb@bumko.gov.tr