LOMBER RADİKÜLER AĞRIDA MULTİFONKSİYONEL EPİDURAL ELEKTROD İLE PULSE RADYOFREKANS İŞLEMİNİN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI Gökçenur Güldüren, Selcan Bayraktar, Vildan Kılıç Yılmaz,Alp Gurbet, Gürkan Türker Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı , Algoloji Bilim Dalı, Bursa

GİRİŞ Bel ağrısında mekanik nedenler arasında en sık: Lomber vertebra osteoartriti, Disk herniasyonu, Spondilolistezis, Lomber spinal stenoz Faset sendrom

GİRİŞ Radiküler ağrı tedavisinde en sık uygulanan invazif işlemler: Epidural ya da transforaminal kortikosteroid enjeksiyonu Dorsal root ganglion (DRG) radyofrekans Kaudal nöroplasti-adezyolizis

MULTİFONKSİYONEL ELEKTROD 2003 Nöropatik Ağrı Başarısız Bel Cerrahisi Radiküler Ağrı Dorsal boynuzun santral sinir sistemine giden nosiseptif iletimde merkezi rolü olması temeline dayanarak etki etmektedir

MULTİFONKSİYONEL ELEKTROD Kronik ağrının değişik kökenleri olması bazen farklı tedavileri kombine etmeyi gerektirebilir. Multifonksiyonel elektrod birden fazla prosedürün tek aşamada yapılmasına olanak sağlar. Ayrıca komplikasyon riskleri, tedaviye ayrılan zaman ve maliyet en aza indirilebilir.

AMAÇ Çalışmamızın amacı, multifonksiyonel epidural elektrod(PASHA) ile pulse radyofrekans uygulamasının bel ağrısı üzerine etkinliğini incelemek , farklı tanı grupları üzerindeki etkinliğini ayırt etmek ve olası komplikasyonları ortaya koymaktır.

GEREÇ ve YÖNTEM Ekim 2014 - Mart 2017 Çeşitli etyolojilerden kaynaklanan bel ağrısı olan, medikal tedavi ve diğer standart tedavi yöntemlerine rağmen ağrısı azalmayan hastalar çalışmaya alındı. Multifonksiyonel Epidural Elektrod ile Pulse Radyofrekans işlemi uygulanan 152 hastanın dosyası retrospektif olarak tarandı.

GEREÇ ve YÖNTEM VAS değerleri Düz bacak kaldırma testi’ne yanıt Lomber eklem hareket açıklığı Analjezik kullanımı Hasta memnuniyet düzeyi

BULGULAR Tanı n Lomber Disk Hernisi 92 Spinal Dar Kanal 47 Spondilolistezis 13

Tanılara Göre VAS değişimi   LDH n=92 SpinalStenoz n=47 Spondilolistezis ve Spinal Dar Kanal n=13 Ort ±SS Tö - 10.gün 6,61 ±0,99 3,36 ±1,86 6,51±0,93 3,23±1,69 6,62 ±1,19 2,85±1,72 p<0,001a p=0,002a Tö - 1.ay 3,35 ±1,83 3,28±1,85 2,77±1,73 Tö - 3.ay 3,21 ±1,80 3,28±1,91 3,08±2,10 Tö - 6.ay 3,30 ±1,82 3,53±1,93 2,69±1,75 HER 3 HASTA GRUBUNDADA TEDAVİ ÖNCESİ VAS DEĞERLERİNE GÖRE 10.GÜN, 1. AY, 3. AY VE 6. AY VAS DEĞERLERİ İSTATİSTİKSEL OLARAK ANLAMLI DÜŞÜK BULUNDU

Spondilolistezis (n=13) Tanılara göre düz bacak kaldırma testi , fleksiyonda eklem hareket açıklığı , ekstansiyonda eklem hareket açıklığı   LDH (n=92) Spinal Dar Kanal (n=47) Spondilolistezis (n=13) Ort ±SS Tö DBK– Ts DBK (derece) 58,85 ±15,44 66,63±14,18 62,55±14,88 69,04±11,16 68,46±8,26 70,77±8,86 p<0,001a p=0,083a Tö fleksiyon EHA – Ts fleksiyon EHA (derece) 49,13±10,07 50,05±9,76 47,55±10,67 47,98±10,51 45,38±9,67 46,15±8,93 p=0,003a p=0,102a p=0,157a Tö ekstansiyo n EHA – Ts ekstansiyo n EHA (derece) 22,33±9,24 23,37±8,77 21,60±9,44 22,34±9,37 16,54±6,57 18,46 ±5,91 p=0,066a p=0,059a

Analjezik Kullanımı

Hasta Memnuniyeti (6.ay) 21’inde (%13,8) : 1 (KÖTÜ) 26’sında (%17,1) : 2 (İYİ) 39’unda (%25,7) : 3 (ÇOK İYİ) 66’sında (%43,4) : 4 (MÜKEMMEL)

SONUÇ Multifonksiyonel epidural elektrod ile pulse radyofrekans işleminin lomber spinal kaynaklı bel ve bacak ağrılarında kısa ve orta dönemde etkili ve güvenli bir yöntem olduğu ortaya konmuştur