Bireyi Tanıma Süreci Yrd. Doç. Dr. Gökhan Atik

Bireyi Tanıma Bireyi tanımanın esas amacı elde edilen bilgileri bireyle paylaşarak kendini gerçekçi biçimde tanımasına yardımcı olmaktır. Nesnel bilgiler sağlık kararlar… Teknik ve araçların seçiminde en önemi nokta “amaca uygunluk”tur.

Bireyi Hangi Yönlerden Tanımak Gerekir? Bireyin fiziksel, biyolojik özelliklerini tanıma Beden yapısı (boy, kilo gibi) ve beden sağlığı gibi… Davranışsal özelliklerini tanıma Genel ve özel yetenekler, ilgiler, bilgi ve beceri düzeyi, tutum ve değerler, tercih ve beklentiler, benlik tasarımı, duygusal ve sosyal uyum gibi… Sosyo-kültürel ve ekonomik koşullarını tanıma Ailenin yapısı, ailenin eğitim anlayışı ve tutumları, çocuklarına ilişkin beklentiler, ailenin sosyo-kültürel, ekonomik durumu, çevredeki öğrenim olanakları, meslek alanları ve çalışma olanakları gibi…

Bireyi Tanımada Ekolojik Bakış Açısı

Bireyi Tanımada Bilgi Toplamanın İşlevi Nedir? Bireyi tanıma hizmetlerinde birey hakkında toplanan bilgiler okul ortamında bireye yardım etmeyi amaçlayan okul yöneticilerine, öğretmenlere, okul psikolojik danışmanlarına, anne ve babalara ve bireyin kendisine yarar sağlar. Sizce bu yararlar neler olabilir?

Bireyi Tanımada Uyulması Gereken İlkeler I Bireyi tanımanın asıl amacı, onun kendisine tanımasına yardımcı olmaktır. Okullarda tanıma hizmetleri tüm öğrencilere yönelik olmalıdır. Öğrenci tanıma hizmetleri mutlaka takım halinde çalışmayı gerektirir. Öğrencileri tanıma hizmeti süreklidir. Tanıma hizmetleri ile bireyler hakkında toplanan bilgiler geçerli ve güvenilir olmalıdır.

Bireyi Tanımada Uyulması Gereken İlkeler II Bireyi tanıma hizmetlerinde kullanılan psikolojik ölçme araçlarından elde edilen sonuçları birlikte değerlendirmek gerekir. Okullarda öğrenciler hakkında toplanan özel ve gizli olmayan bilgilerden öğrencilerin yanı sıra öğretmenlerin, yöneticilerin ve velilerin de yararlanması sağlanmalıdır. Tanıma hizmetlerinde bireylerin bütün yönleri ile tanınması bir ilke olarak benimsenmelidir.

Bireyi Tanımak Üzere Geliştirilen Teknik ve Araçlarda Temel Yaklaşımlar Bilgi kaynağı olarak bireyin kendisine başvurmak Örneğin; otobiyografi, görüşme, anket Bireyin başkaları tarafından incelenmesi yoluyla bilgi toplamak Örneğin; gözlem, kimdir bu, sosyometri Bir test durumu içinde belirli uyarıcılar karşısındaki tepkileri saptama yoluyla bilgi toplamak Örneğin; projektif ölçme araçları, genel ve özel yetenek testleri

Bireyi Tanıma Teknikleri Genel bir sınıflama olarak; Test Teknikleri Test-Dışı Teknikler

Test Teknikleri Yetenek Testleri Başarı Testleri İlgi Envanterleri Kişilik Envanterleri Tutum Ölçekleri Maksimum Performans Testleri: Yetenek testleri ve başarı testleri Davranış testleri: Kişilik testleri, ilgi envanterleri, tutum ölçekleri

Test Dışı Teknikler I Gözleme Dayalı Teknikler Gözlem listeleri, özellik kayıt çizelgesi, anektod kaydı, derecelendirme ölçeği Kendini Anlatma Teknikleri Otobiyografi, arzu listesi, cümle tamamlama, zaman cetveli, problem tarama listesi, soru listesi/anket Başkalarının Kanılarına Dayalı Teknikler Sosyometri, kimdir-bu, sosyal uzaklık ölçeği

Test Dışı Teknikler II Etkileşime Dayalı Teknikler Diğer Teknikler Görüşme, ev ziyaretleri, psikodrama, sosyodrama, drama ve oyun Diğer Teknikler Bibliyoterapi, vak’a incelemesi, vak’a konferansı, toplu dosya