-Sabun ve deterjan -Kir nedir, nasıl temizlenir? -Çamaşır sodası -Çamaşır suyu

video Alkan Karboksilli asitler R, alkil grubu Sabunlarda uzun zincirli alkil grubu önemlidir. Yağ asitleri için lazım olacak.

yağ sabun

Sabunlar yüzey aktif maddelerdir. Sabun yapımında kullanılan mono karboksilli asitlerin en önemlileri 12,14,16 veya 18 karbon içeren yağ asitleridir. Sabun yapımında en çok kullanılan yağlar iç yağ dediğimiz hayvansal yağlar, hidrojenlenmiş yağlar ve balina yağıdır. Bu yağlardan elde edilen sabunlar katı ve suya dayanıklıdır Hindistan cevizi, pamuk, yer fıstığı ve mısır yağından (bitkisel) yapılan sabunlar suda kolay çözünür ve bol köpüklüdür.

Sabun molekülü iki kısımdan oluşur. Uzun bir hidrokarbon zinciri olan apolar kısma hidrofobik (su sevmeyen), iyonik uç taşıyan polar kısma hidrofilik ( su seven) kısım denir. DETERJAN Uzun C atomu zincirinden oluşan bir alkil yada arilin SÜLFAT yada SÜLFONAT tuzudur. Suyu seven kısım molekülün baş kısmını, sevmeyen kısmı da kuyruk kısmını oluşturur. Anlaşıldığı gibi baş kısım, polar; kuyruk kısmı da a polardır. Kirler, genel olarak a polar yapıda olan yağlardır. Sabun ile su karşılaştığında sabunun polar ucunu, su molekülleri çeker. Ancak sabunun apolar ucu da elbisede yumuşamış olan apolar kiri sarar. Su molekülleri sabunun anyon kısmını çeker ve böylece kir ortamdan çözeltiye geçmiş olur.

Sabunlarda bulunan karboksilat grubu deterjanlarda bulunmaz. Deterjanlarda bunun yerine sülfonik asit veya sülfat grubu bulunur. Deterjanlardaki sülfat grubu içeren organik kısım (hidrofobik kısım) sert sularda bulunan Ca 2+ ve Mg 2+ iyonları ile çökelti meydana getirmez. Deterjanlarda bulunan alkil kısmı ( organik kısım) düz zincirli olması gerekir. Organik kısım dallanmış yapıya sahip ise bu moleküller doğada parçalanamazlar. Bu yüzden önemli bir çevre kirleticisidirler.

ÇAMAŞIR SODASI: Na 2 CO 3 Çamaşır sodası Sodyum Karbonat olarak bildiğimiz, bazik bir tuzdur. Sodyum Karbonatı suya attığımızda: Na 2 CO 3 +H 2 O → NaOH +NaHCO 3 şeklinde çözünürler. Yukarıda oluşan Sodyum Hidroksit: Yağ + NaOH → Sabun +Gliserin ÇAMAŞIR SULARI: Formülü NaClO(sodyum hipoklorit) dır. En kuvvetli yükseltgen maddedir. Bu özelliği sayesinde renkli maddelerdeki rengi sağlayan molekülleri yükseltgeyerek suda çözünebilen maddelere dönüştürür ve böylece yıkanan giysilerin ağarmasına neden olur. Çamaşır suyu, oksidizasyon yoluyla bu etkileri yapan bir kimyasal maddedir. Bilinen beyazlatıcılar (ağartıcılar), hidrojen peroksit (H 2 O 2 ), “sodyum hipoklorit (NaOCl)” dir.

Sabun molekülü iki kısımdan oluşur. Uzun bir hidrokarbon zinciri olan apolar kısma hidrofobik (su sevmeyen), iyonik uç taşıyan polar kısma hidrofilik ( su seven) kısım denir.

ÇAMAŞIR SODASI: Bileşik formülü: Na 2 CO 3 Çamaşır sodası Sodyum Karbonat bileşiğidir. Sodyum Karbonat suda aşağıdaki gibi çözünür: Na 2 CO 3 +H 2 O → NaOH +NaHCO 3 şeklinde çözünürler. Oluşan Sodyum Hidroksit: Yağ + NaOH → Sabun +Gliserin oluşturur. ÇAMAŞIR SULARI: Bileşik formülü: NaClO (sodyum hipoklorit) En kuvvetli yükseltgen maddedir. Renkli maddelerdeki rengi sağlayan molekülleri yükseltgeyerek suda çözünebilen maddelere dönüştürür ve böylece yıkanan giysilerin ağarmasına neden olur. Oksidizasyon yapan (yükseltgen) kimyasal maddelerden bir diğeri de H 2 O 2 dir (hidrojen peroksit). Temizlik maddelerinde birçok farklı beyazlatıcı ve ağartıcı maddeler kullanılır.