İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ Bir parça yağ, biraz şeker. Biraz protein. Aslında %75'i su ÖMER YANIK BURSA ANADOLU KIZ LİSESİ 2018

Bölünme devam eder oluşan hücre topluluğu , uterusta endometriyum salgıları ile beslenerek büyür. Blastosit ,endometriyuma döllenmeden yaklaşık 7 gün sonra tutunur.

Evrimsel süreç içerisinde sürüngenlerden Endometriyum İç hücre kütlesi Trofoblast Blastosöl Trofoblastın Yayılan bölgesi Epiblast Hipoblast Amniyotik boşluk Koriyon Vitellüs kesesi Amniyon Koriyon Ektoderm Mezoderm Endoderm Vitellüs kesesi Ekstraembriyonik mezoderm Evrimsel süreç içerisinde sürüngenlerden dallanan memelilerde yumurta kabuğu benzeri zarlar korunmuş olmakla birlikte annenin üreme kanalı içerisindeki gelişime uyum sağlamak üzere bazı değişikliklere uğramıştır.

Döllenmeden yaklaşık 1 hafta sonra impalantasyon gerçekleşir ve trofoblast adı verilen hücreler endometrium hücrelerini hasarlayarak minik kan göllenmelerine neden olur. Bu döllenmeler yeni damar oluşumunu tetikler ve oluşacak olan plasentanın dolaşımı başlar. Embriyoblast adı verilen hücre grubu ise hızla çoğalarak 2 tabakalı bir disk oluşturur. 4. haftanın sonunda “koriyonik villus” adı verilen doku rahmin içine doğru ilerler ve embriyoda kan damarları teşekkül etmeye başlar. Yolk sac ise kan sistemini meydana getiren hücreleri üretilir. Bu haftanın sonunda embriyo ile plasenta arasında “connecting stalk” adı verilen bir oluşum bulunur ve bu daha sonra göbek kordonunu meydana getirir

Döllenmeden 17–19 gün sonra embriyonik alan bir armuta benziyor Döllenmeden 17–19 gün sonra embriyonik alan bir armuta benziyor. Kafa kısmı kuyruk kısmına oranla daha geniş oluyor. Ektoderm tabakası nöral plakayı oluşturmak üzere kalınlaşıyor. Bu plakanın kenarları kıvrılır ve “nöral oluk” adını alıyor. Bu embriyonun sinir sisteminin taslağıdır ve ilk gelişen organ sistemlerinden birisidir. Bu haftanın sonunda bebeğin kan hücreleri oluşur ve epitel hücreler arasında kanallar oluşturmaya başlıyor. 21. güne ulaşıldığında mesodermden köken alan somitler nöral oluğun her iki yanında ve kuyruk kısmından başlayarak belirmeye başlar. Endokardial hücreler ise erken embriyodaki ilkel kalp tüplerini meydana getirir.

İnsan Embriyosunun Gelişimi, Korunması ve Beslenmesi Embriyonun rahim içinde taşınması olayına gebelik denir. Zigot oluşumundan 24 saat sonra mitoz başlar. Fallop tüpündeki sillerin hareketiyle 3–4 gün içinde embriyo rahime ulaşır. Rahim içinde kalınlaşan dokuya (endometriyum) gömülerek yerleşir. 2–4. hafta endometriyumdan beslenir. Gebeliğin 8–12. haftalarında plasenta oluşumu başlar. Plasenta ve fetüs göbek bağı ile birbirine bağlıdır.Göbekbağı; iki atardamar, bir toplardamar ve bunların etrafını saran jöle kıvamındaki özel bir maddeden oluşur. Atardamar ile; CO2 ve artıkların fetüsten plasentaya geçişi sağlanır. Toplardamar ile; Besin ve O2 nin plasentadan fetüse

Plasenta oluşumuna; embriyodan oluşan yapılar ve annenin uterus dokusu katılır. Plasenta anne ve embriyoya ait kan damarları içerir. Görevi: ➜ Embriyoyu beslemek. ➜ Embriyo kanını karbondioksitten temizleyip oksijence zenginleştirmek. ➜ Embriyo kanını boşaltım artıklarından temizlemek. • İlk üç aylık dönem vücut organlarının geliştiği dönemdir. • 4. hafta kalp atımı başlar. • 8. hafta sonunda ergin bireydeki yapılar oluşur. Bu aşamadaki embriyoya fetüs denir. • 3. ayın sonunda korpus luteum geriler, plasenta progesteron salgılamaya başlar.

annenin kan havuzları arasında olur. venleri Annenin arterleri Plasentanın Anne tarafı Plasentanın fetus tarafı Göbek bağı arterleri Göbek bağı venleri Fetus kılcalları ve villuslar , plasentanın anne tarafına doğru uzantı yapar.Fetus kanı plasentayı , fetusa yine geri dönen venler aracılığıyla terkeder.Madde değişimi difüzyon , aktif taşıma ve seçici emilim yoluyla ,fetusun kılcal damar yatağı ile annenin kan havuzları arasında olur.

5. 6. 7. aylarda rahim büyür, fetüs 30 cm olur. Son üç aylık dönemde yaklaşık 45 – 50 cm dir. Gebelik yaklaşık 40 hafta sürer. Gebeliğin son haftasında östrojen ve hipofizden salgılanan oksitosin hormonlarının artmasıyla rahim kasları uyarılır. Rahim kaslarının güçlü kasılmasıyla doğum gerçekleşir.

2 Aylık fetus

9. Hafta: - Yüz geniş - Gözler birbirine uzak - Göz kapakları birleşik - Bacaklar kısa - Karaciğer  Hematopoez merkezi 11.Hafta İdrar oluşumu başlar. Bağırsaklar, 11. haftaya kadar karın boşluğuna geri döner.

13 ve 16. Haftalar Başın orantısal büyüklüğü azalmıştır. Alt ekstremitelerde uzama meydana gelir. Ekstremite hareketleri  8. haftada başlar, 14. haftada koordine olur. Etkin iskelet kemikleşmesi görülür. Kafa derisinde saç belirir. 17. ve 20. Haftalar Büyüme yavaşlar. Alt ekstremitelerin uzaması tamamlanır. Fetal hareketler hissedilmeye başlanır. Deri  Kazeöz verniksle (peynirimsi maddeyle) kaplıdır.

Kaşlar ve saç 20. haftada görülür. Kahverengi yağ dokusu 17. haftada meydana gelir. Uterus 18. haftaya kadar oluşur. Testisler 20. haftaya kadar inmeye başlar. 26. ve 29. Haftalar Bu haftalar arasında doğan prematür bebeklerin yaşama ihtimali, sürfaktan salgısı dolayısıyla biraz daha fazladır. Akciğerin parankim ve damar yapısı gelişmiştir. MSS Solunum hareketlerini ve vücut ısısını kontrol etmeye başlar. Lanugo ve saçlar belirgindir.

Doğum sırasında serviks ,incelmeye ve açılmaya başlar ve sonunda tamamen açılır.İkinci aşama bebeğin dışarı çıkışıdır.Bu aşamada göbek kordonu kesilerek bağlanır.Doğumun son aşaması normal olarak bebeğin ardından gelen plasentanın dışarıya çıkmasıdır. Laktasyon(Süt gelmesi) sadece memelilerde görülen doğum sonrası bakımın bir unsurudur. Doğumdan sonra azalan progesteron düzeyi ön hipofiz üzerindeki negatif geri bildirimi kaldırarak prolaktin salgılanmasını sağlar.Prolaktin 2 ya da 3 gün sonra süt üretimini uyarır.Meme bezlerinden sütün salgılanması ,oksitosin tarafından kontrol edilir.

Hamilelikte Bebeğin Gelişimini Olumsuz Etkileyen Faktörler ➜ Radyasyon ➜ İlaçlar ➜ Sigara, alkol, uyuşturucu gibi kimyasallar ➜ Virüslerin neden olduğu hastalıklar ➜ Folik asit yetersizliği ➜ Stres Bebeğin anne karnında gelişiminin sağlıklı olup olmadığı ultrason ve amniyosentez gibi yöntemler kullanılarak izlenebilir.