HESAP KAVRAMI VE İŞLEYİŞİ

Bunları Hatırlayalım Finansal Muhasebe: geçmişe dönük işletme içi ve işletme dışı mali (parasal) olayları zamanda ve gerekli şekilde Belgeleme Kayıtlama Sınıflama Özetleme Raporlama Analiz ve Yorumlama sistemidir.

Bunları Hatırlayalım Bir İşletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkları ve bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren tabloya BİLANÇO (BALANCE SHEET) denir VARLIKLAR=KAYNAKLAR VEYA AKTİF=PASİF DÖNEN VARLIKLAR +DURAN VARLIKLAR = KVYK+UVYK+ÖZKAYNAKLAR

Bunları Hatırlayalım Gelir Tablosu (Income Statement): Bir firmanın belirli bir dönemde elde ettiği gelirleri ve gerçekleştirdiği giderleri; buna bağlı olarak da ortaya çıkan karı veya zararı gösteren tablodur.

Bunları Hatırlayalım Gelir Tablosunda amaç GELİR-GİDER= KAR/ZARAR Sonucu ortaya çıkarmaktır.

HESAP KAVRAMI Finansal hareketleri ve işlemleri izlemek, karışıklığı engellemek ve sistemi işler hale getirmek için hesaplar kullanılır. Hesaplar; ANA HESAP, YARDIMCI HESAP şeklinde detaylandırılır

HESABIN FORMATI Hesabın Borç (B) Tarafı Hesabın Alacak (A) Tarafı KASA HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 05/03/2012 BANKADAN PARA ÇEKİMİ 1400 TL 07/03/2012 İŞÇİ ÜCRETİ 1200 TL Hesabın Borç (B) Tarafı Hesabın Alacak (A) Tarafı

Parasal Her işlem, yaptığımız her mali olay (alış, satış, ödeme… Parasal Her işlem, yaptığımız her mali olay (alış, satış, ödeme….) en az iki hesabı etkiler ve en az iki hesaba aktarılmalıdır.

Hesapları Nasıl Sınıflandırırız. Hesaplar, hangi mali raporu etkiliyorsa, o tabloda yer alır. Bu durumda aşağıdaki sonuca ulaşmış oluruz. BİLANÇO HESAPLARI AKTİF HESAPLAR PASİF HESAPLAR GELİR TABLOSU HESAPLARI GELİR HESAPLARI GİDER HESAPLARI

Hesaplar Nasıl Çalışır? Borç AKTİF HESABI Alacak Artış Azalış Borç PASİF HESABI Alacak Azalış Artış

Borç GİDER HESABI Alacak Artış Azalış Borç GELİR HESABI Alacak Azalış Artış

Hesaplardaki Kodların Anlamı Nedir? Her ana hesap üç rakamlı bir kodlama sistemini ile diğer hesaplardan ayrılmış olur. Ayrıca yardımcı hesaplar açılarak sistem daha detaylı hale getirilir.

254 TAŞITLAR HESABI Ana Hesap Hesap Grubu Hesap Sınıfı

Hesaplar Nasıl Kodlanır ? HESAP SINIFLARI 1’den 9’a kadar HESAP GRUPLARI 10’dan 99’a kadar ANA HESAPLAR 100’den 999’a kadar

Hesapların Operasyonlarda Kullanımı Hesaplar, ÇİFT TARAFLI KAYIT (DOUBLE RECORD SYSTEM) adı verilen ve her işlemimizin en az iki hesapta izlenmesini sağlayan bir mimari içinde kullanılır. Bir hesap borçlandırılırken, diğer hesabın alacaklandırılması çift taraflı bir kayıt gösterir.

Basit Bir Örnek X. Firması 400 Bin TL sermaye ile 5 ortaklı olarak kurulmuştur. Ortaklar sermaye yükümlülüklerini nakit olarak işletmeye vermişlerdir. Kuruluştan sonra …tarihinde 150 Bin TL değerinde Ticari Mal nakit olarak satın alınmıştır. Stokta yer alan malların 80 Bin TL’lik kısmı 110 TL’ye satılmış ve satış bedeli banka hesabımıza aktarılmıştır. İstenen: Bu işlemleri firmamızın muhasebe sistemine yansıtınız.

Süreç Nasıl İşler? 1. Öncelikle mali işlem gerçekleşir. Örneğin bir ticari malın alışı gerçekleşir ve ortaya ticari belge çıkar (fatura, irsaliye…) 2. Bu belge muhasebe fişlerine kayıt edilir. 3. Yevmiye defterine kayıt edilir. 4. Yevmiye defterine aktarılan işlem, ayrıca büyük defterde yer alan hesaplara yansıtılır.

Çözüm: 1. Adımda mali işlem gerçekleşince, bu işlemin günlük (yevmiye) defterine yansıtılması gerekir. 08.03.2012 100 Kasa Hesabı 500 Sermaye Hesabı Firmanın kuruluş ve açılış kaydı B 400 A

Çözüm: 2. Adımda her işlem büyük defterdeki ilgili hesaba yansıtılır. Bu örnekte ilk işlemde iki hesabımız olduğu için en az iki hesaba kayıt gerçekleşir.

100 KASA HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 08/03/2012 Açılış 400 TL 500 SERMAYE HESABI HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 08/03/2012 Açılış 400 TL

Çözüm 3. Adımda gündelik gerçekleşen her operasyon öncelikle günlük deftere, sonrasında ise büyük deftere kayıt edilir.

15.03.2012 153 Ticari Mallar Hesabı 100 Kasa Hesabı … No’lu Fatura ile Nakit Mal Alımı B 150 A 18.03.2012 Bankalar Hesabı 600 Yurt İçi Satışlar Hesabı B 110 A 18.03.2012 621 Satılan Ticari Malların Maliyeti Hesabı 153 Ticari Mallar Hesabı B 80 A

Çözüm Her işlem yeni bir sonuç ortaya çıkarır. Bu durumda işletmemiz, 80 Bin TL’ye aldığımız Ticari malları 110 Bin TL’ye satarak bu işlemden 30 Bin TL kar ortaya çıkar Bu kar firmanın sermayesini güçlendirir.

Çözüm Yukarıda gerçekleşen her işlemi büyük defterde yer alan hesaplara yansıtılması gerekir. Bu durumda hesapların görünümü şu şekilde gerçekleşir.

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HESABI 100 KASA HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 08/03/2012 Açılış 400 TL 15/03/2012 Mal Alımı 150 TL 500 SERMAYE HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 08/03/2012 Açılış 400 TL 153 KASA HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 15/03/2012 Mal Alımı 150 TL 18/03/2012 Satış Maliyeti 80 TL 600 YURT İÇİ SATIŞLAR HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 18/03/2012 Satış 110 TL

102 BANKALAR HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 18/03/2012 Satış 110 TL 621 STMM HESABI TARİH AÇIKLAMA TUTAR 18/03/2012 Satış Maliyeti 80 TL

Çözüm İşletmemizin bütün operasyonlarını finansal muhasebe sistemimize yansıttıktan sonra başka hiçbir işlemin yapılmadığı varsayımı ile bizim mali raporlarımızı hazırlamamız gerekir.

Çözüm Öncelikle işletmemizin kar/zararının belirlenmesi gerekir. Bunun için kar/zararı gösteren gelir tablosunu hazırlarız.

X. Firması08/03/2012-31/12/2012 Dönemi GELİR TABLOSU A. SATIŞLAR 110 TL B. SATIŞLARIN MALİYETİ (-) 80 TL KAR/ZARAR 30 TL

Gelir Tablosu-Bilanço Bağlantısı Gelir Tablosunda Ortaya Çıkan Karın/Zararın firmamız sermayesinde artış oluşturup oluşturmadığını görmek için Gelir tablosunda ortaya çıkan, işletmemizin bilançosuna aktarılır. Bilanço hesapların bakiyesine bakılarak düzenlenir. Bu durumda bilanço aşağıdaki gibi olur.

X. Firması 31/12/2012 Tarihli Bilançosu Aktif Pasif I. Dönen Varlıklar Kasa Banka Ticari Mallar II. Duran Varlıklar 250 TL 110 TL 70 TL 430 TL - III. KVYK IV. UVYK V. ÖZKAYNAKLAR Sermaye Kar 400 TL 30 TL Aktif Toplam

ÖRNEK Y. İşletmesi, 10 Mart 2012 tarihinde 800 TL sermaye ile kurulmuştur. İşletmenin sermayesi 500 TL Nakit para ve 300 TL demirbaş eşya’dan oluşmaktadır. 12 Martta, bir bankada hesap açılarak hesaba 200 TL yatırılmıştır. 13 Martta 140 TL değerinde Ticari mal nakit olarak satın alınmıştır. 14 Martta 70 TL değerinde Ticari Mal satın alınmış ve bedeli banka hesabımızdan ödenmiştir. 13 Martta 90 TL değerindeki Ticari mal peşin 170 TL’ye satılmıştır. 14 Martta 50 TL değerinde Ticari mal veresiye (kredili) satın alınmıştır. Borç daha sonra ödenecektir. 20 Martta satıcıya olan borcun 40 TL’si kasadan ödenmiştir. 21 Martta 20 TL değerindeki malımız peşin 30 TL’ye satılmıştır. İstenen: Bu işlemleri günlük deftere ve hesaplara yansıtarak, gelir tablosu ve bilanço hazırlayınız.