LAW 201 INTRODUCTION TO LAW fundamental concepts of LAW Res. Asst. [*]

MÜLKİYET KAVRAMI Mülkiyet hakkı, sahibine en geniş yetkileri veren bir ayni haktır. Mülkiyet hakkının konusu eşyadır. Eşya şey kelimesinin çoğuludur. Şeylerin eşya niteliğinde olabilmesi için bazı özellikleri taşıması gerekir. Maddi Olma İktisadi Değeri Bulunma Hakimiyet Kurulmaya Elverişli Olma İnsan Vücuduna İlişkin Olmama Sınırlanabilir Olma

EŞYA TÜRLERİ 1. Taşınır eşya (movable property) özüne zarar vermeden bir yerden bir yere götürülebilen eşyadır. 2. Taşınmaz eşya(immovable property) özüne zarar vermeksizin bir yerden diğer bir yere götürülemeyen, yeryüzünde sabit duran eşyadır.

MÜLKİYET HAKKININ KAPSAMI Mülkiyet hakkı kapsamına asıl eşya ile birlikte onun bütünleyici parça ve eklentileri de girer. Asıl eşya(principal property), mülkiyet hakkı kurulu bulunan taşınır veya taşınmaz şeydir. Bütünleyici parça (component part), yerel adetlere göre asıl şeyin temel unsuru olan ve o şey yok edilmedikçe veya yapısı değiştirilmedikçe ondan ayrılmasına olanak bulunmayan parçadır. Eklenti (accessory), asıl şey malikinin anlaşılabilen arzusuna veya yerel adetlere göre işletilmesi, korunması veya yarar sağlaması için asıl şeye sürekli olarak özgülenen ve kullanılmasında birleştirme, takma veya başka bir biçimde asıl şeye bağlı kılınan taşınır eşyadır. Bir şeye ilişkin tasarruflar aksi belirtilmedikçe onun eklentisini de kapsar.

MülkİYET HAKKININ İÇERİĞİ

mülkİYET HAKKININ TÜRLERİ Mülkiyet Türleri Tek Mülkiyet Birlikte Mülkiyet Paylı Mülkiyet Elbirliği Mülkiyeti

Tek mülkiyet (sole ownership), bir kimsenin bir şeyin tamamı üzerinde tek başına mülkiyet hakkı sahibi olması demektir. Birlikte mülkiyet(ownership in common), bir şey üzerinde birden fazla kişinin aynı zamanda mülkiyet hakkına sahip olması demektir. Paylı mülkiyet Elbirliği mülkiyeti şeklinde iki türü vardır.

PAYLI MÜLKİYET Paylı mülkiyet (joint ownership), birden çok kimsenin maddi olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla malik olması demektir. Paylı mülkiyette paylı maliklerden her biri kendi payı üzerinde mülkiyet hakkına sahiptir. Paylı malik mülkiyet hakkı üzerinde tek başına hukuki tasarruflarda bulunabilir. Paylı mülkiyet paylaşma ile sona erer.

ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİ Elbirliği mülkiyeti (co-ownership), birden fazla kimsenin aralarında kanun veya sözleşme gereğince daha önceden mevcut olan ortaklık bağına dayanarak aynı eşyanın tamamına payları belli olmaksızın birlikte malik olmalarıdır. Ortakların belirlenmiş payı yoktur. Her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır. Örneğin MK m.640’a göre mirasçılar mirasın taksimine kadar terekeye elbirliği mülkiyeti şeklinde sahiptirler ki buna miras ortaklığı denir. Malik ne kendi payı üzerinde ne de malın bütünü hakkında tasarrufta bulunabilir. Maliklerin mal üzerinde tasarrufta bulunmaları oybirliğiyle mümkündür. Hepsinin anlaşmasıyla mal satılabilir.

MÜLKİYET HAKKININ KAZANILMASI

TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN DEVREN KAZANILMASI Devren kazanma (acquisition by transfer of title) bir taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkının eski malikinden bir hukuki işlemle devralınmasıdır. Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tapu siciline tescil ile olur. Taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin geçerli olması için resmi şekilde düzenlenmiş olması gerekir. Bu sözleşmeler tapu memurları huzurunda yapılır. Tescil talebinde sadece malik bulunabilir.

TAŞINIR MÜLKİYETİNİN DEVREN KAZANILMASI Devren kazanma, başkasının mülkiyetinde bulunan bir taşınır mal üzerindeki mülkiyet hakkının eski malikinden bir hukuki işlem dolayısıyla iktisap edilmesi demektir. Taşınır mallarda mülkiyetin bir kişiden diğer kişiye geçmesi için, o mal üzerindeki zilyetliğin devri gerekir. Zilyetlik bir şey üzerindeki fiili hakimiyettir.