BLM113 Bilgisayar Bilimlerine Giriş Ankara Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
Bölüm 4: Ağ ve İnternet Bu bölümde ağ olarak bilinen, bilgi ve kaynak paylaşımı için bilgisayarların nasıl birbirlerine bağlandığını ele alacağız. Burada öne çıkan konu internet olarak bilinen ağların dünya çapındaki ağ şebekesi olacaktır.
Bölüm 4: Ağ ve İnternet Bu bölümde ele alınan konular; Ağ temelleri Dünya çapında ağ Güvenlik
Ağ Nedir? Birden fazla cihazın bir araya gelerek oluşturduğu yapılara network/ağ adı verilir. Bilgisayar ağları, kullanıcılara bilgisayarlar arası bilgi paylaşımı yapabilecekleri bir ortam sağlar. Bilgisayar ağına bağlı kullanıcıların, ağın kaynaklarına ulaşması ve diğer kullanıcılarla iletişimde bulunması ağ kullanımının temel amacıdır.
Temel Kavramlar Data (Veri): Bilginin en küçük parçasına data/veri adı verilir. Veriler ağ üzerinden aktarılarak iletilir. Node (Düğüm): Bir ağ üzerindeki uç cihazlara düğüm adı verilir. Client (İstemci): Servis talebinde bulunan cihazlara istemci adı verilir. Server (Sunucu): Sunucular talep edilen servislere hizmet verir.
Temel Kavramlar Peer (Eş, Denk): Birbirleri arasında veri akışı gerçekleştiren iki cihaza verilen isimdir. İstemci veya sunucular peer olabilirler. Network Adapter (Ağ Kartı): Bilgisayarların ağa erişimlerini sağlayan donanımlardır. Hub: Yıldız yapısındaki ağlarda merkezi bağlantıyı sağlayan cihazdır. Switch (Ağ Anahtarı): Bilgisayarların ve diğer ağ öğelerinin birbirlerine bağlanmasına olanak veren ağ donanımlarından biridir. Router (Yönlendirici): Aynı ağ iletişim kurallarını kullanan iki bilgisayar ağı arasında veri paketlerinin iletimini sağlayan cihazdır.
Media (Medya): Bunlar kablolar, kablosuz cihazlar vb Media (Medya): Bunlar kablolar, kablosuz cihazlar vb. gibi iletim araçlarıdır. Transport Protocol (İletim Kuralları): Verilerinin ağ üzerinde taşınmasını sağlayan kurallardır. Bandwith (Bant Genişliği): Veri iletimi için kullanılan veri miktarını ifade eder. Bir sunucunun bant genişliği dolduğu zaman sunucu veri iletimini durdurabilir.
Temel Kavramlar
Ağ Türleri (Ağ Sınıfları) PAN (Kişisel alan ağı) HAN (Ev alan ağı) LAN (Yerel alan ağları) MAN (Metroplan alan ağı) WAN (Geniş alan ağları) VPN (Sanal ağ)
PAN (Kişisel alan ağı) PAN kullanıcının erişim imkanı olan çeşitli cihazlar arasında kurulmuş küçük alan ağıdır. PAN ağları 10 m. alan içerisinde PC, yazıcı, mobil cihazlar arasıda kablolu ya da kablosuz iletişim kurmak için kullanılır.
PAN (Kişisel alan ağı)
HAN (Ev Alan Ağı) Ev ortamında kullanılan küçük çaplı bir LAN ağıdır. PAN dan farkı PAN kurulumunda kullanılan bağlantılar USB, Bluetooth, Infrared, Ethernet olabilirken. HAN bağlantılarında temel iletim protokolü ethernettir. HAN ağında DSL üzerinden ISP tarafından sağlanan İnternet bağlantısı paylaşılır.
HAN (Ev Alan Ağı)
LAN (Yerel alan ağları) Birkaç bilgisayarın sınırlı bir alanda oluşturdukları ağ çeşididir. Bu tür ağlar; bilgisayarlar, ağ arabirim kartları, ağ kabloları, ağ trafik kontrol cihazları ve diğer çevresel cihazlardan meydana gelir. Yerel alan ağlarında bir ofis veya bir bina içinde yazıcı, dosya ve program paylaşımı rahatlıkla yapılır. Ayrıca e-mail ve video konferans uygulamaları bu ağ sayesinde kesintisiz gerçekleştirilir.
LAN (Yerel alan ağları)
MAN (Metroplan alan ağı) Metropol alan ağı genellikle bir şehir veya geniş bir yerleşkede kullanılan bilgisayar ağıdır. Bir MAN, genellikle fiber optik bağlantılar gibi yüksek kapasiteli teknolojiler kullanarak Lan lar arasında bağlantı kurar, internet ve WAN için bağlantı hizmetleri sağlar. MAN bütün şehir binalarının çoğu bloklarına kadar LAN'dan daha geniş bir coğrafi alan için optimize edilmiştir. MAN da orta-yüksek veri oranları iletişim kanalları bağlı olabilir. Bir MAN tek bir kuruluş tarafından işletilebilir, ama çoğunlukla birçok kişi ve kuruluşlar tarafından kullanılacaktır. MAN lar aynı zamanda kamu hizmet kuruluşları olarak işletilebilir ve bu kuruluşlar tarafından sahip olunulabilir. Çoğunlukla yerel ağların ağlararası iletişimi için araç sağlar.
MAN (Metroplan alan ağı)
WAN (Geniş alan ağları) Geniş Alan Ağları (WAN), coğrafi olarak birbirinden uzak bir mekanda bulunan bilgisayarların başka bir mekanda bulunan bilgisayarlarla iletişim kurabilmesi için LAN'ları ve başka tip ağları birbirine bağlayan bilgisayar ağlarıdır.
WAN (Geniş alan ağları)
VPN ( Sanal Özel Ağ ) VPN, Virtual Private Network (Sanal Özel Ağ) teriminin kısaltılmış halidir ve en temel anlamıyla internete başka bir IP adresi üzerinden bağlanmanızı sağlayan hizmettir. VPN, bağlantınızı güvenli hale getirir ve herhangi bir ağa bağlanırken sizin bağlantınızı şifreler ve kimliğinizin bulunamamasını sağlar.
VPN ( Sanal Özel Ağ )
SAN ( Depolama Alan Ağı ) Artan depolama alanı gereksinimleri büyük kuruluşların geleneksel dosya sunucularından daha gelişmiş olan SAN çözümlerine yönelmesine sebep olmuştur. SAN; sunucular ve depolama üniteleri arasında hızlı, güvenilir bağlantı sağlayan özelleştirilmiş bir ağ türüdür. SAN uygulamasında bir depolama ünitesi herhangi tek bir sunucunun özel malı olmak yerine, depolama birimleri ağdaki sunucu ve diğer depolama ünitelerinin ortak malıdır. Kısacası SAN; sunucuları depolama birimlerine, depolama birimlerini birbirlerine ve sunucuları birbirine bağlamaktadır.
SAN ( Depolama Alan Ağı )
Ağ Topolojileri Ağ topolojileri; bir ağı oluşturan cihazların yerleşimi olarak adlandırılır. Ağ topolojileri aşağıdaki başlıklarda ele alınır. Ortak Yol Topolojisi (Bus) Halka Topolojisi (Ring) Yıldız Topolojisi (Star) Genişletilmiş Yıldız Topolojisi (Extended Star) Örgü Topolojisi (Mesh) Ağaç Topolojisi (Tree)
Ortak Yol Topolojisi (Bus) Ortak yol topolojisinde iletişim omurga (backbone) denilen tek bir hat üzerinden gerçekleştirilir. Ağda gönderilen veri hedefe ulaşıncaya kadar veya sonlandırıcıya gelinceye kadar hat üzerinde bulunan tüm cihazlara uğrar. Bu sebeple ağ performansı oldukça düşük bir topolojidir.
Ortak Yol Topolojisi (Bus) Bus topolojisinde genellikle koaksiyel kablo kullanılır. İnce koaksiyel kablo kullanıldığında hattın uzunluğu 185 metre, kalın koaksiyel kablo kullanıldığında en fazla 500 metredir. Ağa maksimum 30 cihaz bağlanabilir. Ağ üzerindeki bir cihaz veri göndermeden önce hattın başka bir cihaz tarafından kullanılıp kullanılmadığını kontrol eder. Ağ kullanımdaysa hattın boşalmasını bekler. Koaksiyel kablo
Ortak Yol Topolojisi (Bus) Ortak yol topolojisinin avantajları; Ağın kurumu kolaydır. Ağa yeni cihaz eklenmesi kolaydır. Ekonomiktir. Daha az kablo kullanılır. Switch/hub gerektirmez.
Ortak Yol Topolojisi (Bus) Ortak yol topolojisinin dezavantajları; Ağa bağlanabilecek cihaz sayısı sınırlıdır. Ağın hat uzunluğu sınırlıdır. Omurga üzerindeki bir sorun tüm ağı etkiler. Yaşanabilecek sorunların tespiti ve giderilmesi zordur. Ağın bant genişliği düşüktür.
Halka Topolojisi (Ring) Halka topolojisinde, halka biçimindeki ağ üzerinden gönderilen veri alıcı cihaza ulaşıncaya kadar ağ üzerindeki tüm cihazlara teker teker uğrar. Ağ üzerindeki veri 3 byte’ lık jeton (token) denilen bir kılavuz ile gönderilir. Jeton ağ üzerinde sürekli dolaşır ve göndericiden aldığı veriyi alıcıya ulaştırır. Halka topolojisinde ağa bağlı cihazlardan birinin arızalanması ağın çökmesine sebep olur.
Halka Topolojisi (Ring) Halka topolojisinin yapısı merkezde bulunan bir Multistation Access Unit (MAU) ve ağa bağlı cihazlardan oluşur. Ağ bağlantısı çift burgulu kablolar ile gerçekleştirilir. Halka topolojisi, ağ topolojileri içerisinde en az kullanıma sahip topolojidir.
Halka Topolojisi (Ring) Halka topolojisinin avantajları; Bağlı tüm cihazlar aynı yetkiye sahiptir. Sunucuya ihtiyaç yoktur. Ağın büyütülmesi performansı az etkiler. Halka topolojisinin dezavantajları; Bağlı cihazlardan birindeki arıza ağın çökmesine neden olur.
Yıldız Topolojisi (Star) Yıldız topolojisi en yaygın kullanıma sahip topolojidir. Merkezdeki bir hub ya da switch’ e bağlı cihazların iletişimi merkezde bulunan cihaz üzerinden gerçekleştirilir. Ağa bağlı bir göndericiden çıkan veri önce merkezdeki hub ya da switch’ e gelir, oradan da alıcı cihaza gönderilir. Hub ya da switch’ teki bir sorun tüm ağı etkiler.
Yıldız Topolojisi (Star) Yıldız topolojisinde çift burgulu kablolar kullanılır. Cihazların hub ya da switch uzaklığı en fazla 100 metredir. 100 metreden sonra performans büyük oranda düşer. switch hub
Yıldız Topolojisi (Star) Yıldız topolojisinin avantajları; Ağın yönetimi ve sorun tespiti kolaydır. Ağa yeni cihaz eklemek kolaydır. Bağlı cihazda oluşacak sorun ağı etkilemez. Yıldız topolojisinin dezavantajları; Merkezdeki cihazda oluşacak sorun tüm ağı etkiler. Çok fazla kablo bağlantısı gerektirir.
Genişletilmiş Yıldız Topolojisi (Extended Star) Yıldız topolojisinin genişletilmiş halidir. Merkezde bulunan hub ya da switch’ e yeni hub/switch eklenmesi ile oluşturulur. Ağa bağlanacak cihaz sayısının çok olması ve hub/switch’ in port sayısının yetersiz kaldığı durumlarda ağa yeni hub/switch’ lerin bağlanması genişletilmiş yıldız topolojisinin kullanımına örnektir.
Genişletilmiş Yıldız Topolojisi (Extended Star) Genişletilmiş yıldız topolojisinin avantaj ve dezavantajları yıldız topolojisi ile aynıdır.
Örgü Topolojisi (Mesh) Örgü topolojisinde, ağa bağlı bir cihaz ağdaki diğer cihazlara doğrudan bağlantılıdır. Çoğunlukla geniş alan ağları (WAN) arasında kullanılır. Ağa bağlı cihaz sayısı ‘N‘ ise, ağ üzerindeki bağlantı sayısı ‘N*(N-1)/2‘ adettir.
Örgü Topolojisi (Mesh)
Örgü Topolojisi (Mesh) Örgü topolojisinin avantajları; Bir cihaza bağlı hatta sorun oluşması cihazın iletişimini kesmez. Veri iletim hızı oldukça yüksektir. Ağın genişletilmesi diğer bağlantıları etkilemeden yapılabilir. Örgü topolojisinin dezavantajları; Bağlantı sayısı çoktur. Karmaşık bir yapısı vardır. Çok fazla kablo kullanılır. Maliyeti yüksektir.
Ağaç Topolojisi (Tree) Ağaç topolojisi yıldız topolojisi ile ortak yol topolojisinin birlikte kullanıldığı topolojidir. Merkezdeki bir ortak yol (omurga) üzerine yerleştirilmiş hub ya da switch’lere bağlı cihazlarla oluşturulur. Bu topolojiye ağaç topolojisi denmesinin nedeni omurganın ağaç gövdesini, hub ya da switch üzerinden bağlanan bilgisayarların da ağacın dallarını modellemesidir. Ağaç topolojisi büyük ağların omurgalarını oluşturmak için kullanılır.
Ağaç Topolojisi (Tree)
Ağaç Topolojisi (Tree) Ağaç topolojisinin avantajları; Farklı üreticilerin donanımları ile uyumlu çalışır. Ağın genişletilmesi kolaydır. Sorunların tespiti ve giderilmesi kolaydır. Ağın yönetimi ve bakımı kolaydır. Dallardan birinde oluşacak sorun diğerlerini etkilemez. Ağaç topolojisinin dezavantajları; Kablolama işlemi zordur. Dallanma arttıkça ağın bakımı ve yönetimi zorlaşır. Omurgada yaşanacak bir sorun tüm ağı etkiler.
Ağ protolleri Verinin ağa bırakılması ile başlayıp, paketlenmesi, iletiliş yolunun belirlenmesi ve iletilmesi olaylarının tamamını denetleyen kuralar bütününe ağ protokolü denilmektedir.
Ağ protokolleri Ağ protokolleri şunları yapabilir; Verinin sıralanması: Verinin paketlere ayrılması, Verinin yönlendirilmesi: Alıcı ve verici arasındaki en etkin rotanın belirlenmesi, Akış kontrolü: Farklı hızda çalışan alıcı ve verici arasında uyumun sağlanması, Hata kontrolü: Verinin hatasız gönderilmesi.
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) Bilgisayarların karşılıklı haberleşebilmesi ve internetin çalışmasını sağlayan bir iletişim protokolleri bütünüdür. TCP/IP birçok protokolün toplandığı bir protokoller ailesidir. Bu referans modeline en çok kullanılan iki protokolün ismi verilmiştir; TCP (Transmission Control Protocol) ve IP (Internet Protocol). Bu referans modelinde 4 farklı katmanda 15’ten fazla protokol vardır. Veriler bu katmanlar arasında sırasıyla paketlenerek gönderilir, alıcıda ise paketlemenin tersi sırayla teker teker açılarak veri ulaştırılmış olur.
TCP/IP Mimarisi ve Katmanları Protokol: Protokoller cihazlar arası iletişimde kullanılan, iletişim kurallarını belirleyen ağ dilleridir. Referans modelinin her katmanda ayrı protokoller görev yapar. Farklı referans modellerinde aynı protokoller çalışabilir.
TCP/IP Mimarisi ve Katmanları İnternet ağ mimarisi katmanlı yapıdadır. Temel dört katman vardır. Bilgisayarlar arası iletişim için gerekli bütün iş, bu dört katman tarafından yürütülür. Her katmanda yapılacak görevler protokoller tarafından paylaşılmıştır. TCP ve IP farklı katmanlarda bulunan farklı protokollerdir. Fakat ikisi birlikte TCP/IP olarak kullanıldığında bütün katmanları ve bu katmanlarda bulunan protokollerin tamamını ifade eder. Bu sebeple TCP/IP bir protokol kümesi olarak bilinir.
TCP/IP Mimarisi ve Katmanları
Uygulama katmanı Bu katmanda gönderilecek veri tipi ve veriyi işleyen uygulamalar bulunur. Örneğin bir HTML web sayfası ve bu veri tipini kullanan HTTP protokolü bu katmandadır. E-Posta gönderimi için kullanılan SMTP ve dosya gönderimi için kullanılan FTP protokolleri bu katmanda bulunur.
Ulaşım katmanı Bu katmanda verinin nasıl gönderileceği belirlenir. Veri güvenliği, hata kontrolü gibi işlemler yapılır. TCP ve UDP bu katmandadır. TCP klasik veri aktarımında UDP ise medya aktarımında kullanılır. TCP, UDP ye göre daha güvenli fakat daha yavaş çalışır. Çünkü TCP 'de gönderilen her veri paketinin ardından verinin yerine doğru bir şekilde ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilir.
Ağ katmanı IP katmanı olarak da adlandırılan bu katman da verilerin gideceği adres veriye eklenir yani veri bu katmandan gönderilir ve yönlendirilir.
Fiziksel katman Bu katman verinin hangi yolla gönderileceği belirlenir. İletişim ortamının özelliklerini, haberleşme hızını ve kodlama şemasını belirler. Ethernet, Wi-Fi, ATM gibi protokoller bu katmanda çalışır.
Uygulama Katmanı Protokolleri File Transfer Protocol (FTP) HTTP (HyperText Transfer Protocol) Eposta Protokolleri
File Transfer Protocol (FTP) File Transfer Protocol (FTP);veriyi, bir uç aygıttan diğerine iletim için kullanılır. Bir dosyayı FTP kullanarak başka bir TCP/IP ağı üzerindeki kullanıcıya yollamak için o ağdaki bilgisayarda geçerli bir kullanıcı ismi ve şifresi gerekmektedir. Ancak birçok FTP sunucusu, kullanıcı ismi ve parola olmadan erişim için "anonim FTP" (anonymous FTP) desteği verir. Bu kullanım için kullanıcı adı olarak “anonymous” parola olarak ise bir e-mail adresi girilmesi gerekmektedir.
HTTP (HyperText Transfer Protocol) HTTP (HyperText Transfer Protocol), HTTP (HyperText Transfer Protocol),web sayfalarını istemciye ulaştıran temel protokoldür. Bir web adresine bakılmak istendiğinde, istenilen sayfa bilgisayara gelmeden önce arka planda bir dizi işlem gerçekleşir.
HTTP (HyperText Transfer Protocol) İlk önce, internet tarayıcısı görüntülenmek istenen web sayfasının adresini ve port numarası olarak 80’i, sunucuya bildirir. Sunucu 80 numaralı porttan bir istek aldığında bunun http isteği olduğunu anlar ve istemciye web sayfasını gönderir.Web sayfalarındaki bilgi HTML, XML veya XHTML dilleri kullanılarak kodlanır. İşlem gerçekleşmezse hata mesajı alınır. İşlemin gerçekleşmesi hâlinde son olarak http servisiyle yapılan bağlantı kesilir.
HTTP (HyperText Transfer Protocol) 1990 yılından beri kullanımda olan http, internet adreslerinin önüne “http://” yazılarak kullanılır. Girilecek adresin önüne “http://” getirilmese bile internet tarayıcıları bu eksikliği tamamlayarak internette sorunsuzca gezinti yapılmasını sağlar.HTTP protokolü güvenli bir protokol değildir; bilgi ağ üzerinden gönderilirken başka kullanıcılar tarafından kolayca müdahale edilebilir. Verilerin güvenliğini sağlamak amacıyla güvenli taşıma protokolü olan HTTPS kullanılır. HTTPS istekleri,443 numaralı portu kullanır. Bu istekler için tarayıcıdaki site adresinde “http://” yerine “https://” kullanılması gerekir.
E-Posta Protokolleri SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), POP3 (Port Office Protocol 3), IMAP (Internet Message Access Protocol),
SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), bir e-posta göndermek için sunucu ile istemci arasındaki iletişim şeklini belirleyen protokoldür. Sadece e-posta yollamak için kullanılan bu protokolde basitçe, istemci bilgisayar SMTP sunucusuna bağlanarak gerekli kimlik bilgilerini gönderir, sunucunun onay vermesi halinde gerekli e-postayı sunucuya iletir ve bağlantıyı sonlandırır. E-posta almak için POP3 ya da IMAP protokolü kullanılır. Outlook, Thunderbird, gibi e-posta istemcileri, e-postaları göndermek üzere sunucuya iletirken SMTP servisinden faydalanır. 587 numaralı port SMTP sunucusu için ayrılmıştır.
POP3 (Port Office Protocol 3) POP3 (Port Office Protocol 3), istemciye gönderilmiş olan e-postaları istemcinin bilgisayarına indirmeye yarayan bir protokoldür. Bu protokol kimlik doğrulaması gerektirdiği için kullanıcı adı ve parola, istemcinin kullandığı yazılımın ilgili alanlarına girilmesi gerekir.
IMAP (Internet Message Access Protocol) IMAP (Internet Message Access Protocol), e-posta almak için kullanılan bir protokoldür. IMAP istemcilerini destekleyen bir sunucu, kullanıcılarına adreslenen iletileri alır ve depolar. Ancak bu sunucu, iletileri kullanıcı silmediği sürece sunucudaki posta kutularında tutar.
World Wide Web World Wide Web, ya da kısaca Web, internet ortamı üzerinden bilgiye erişim yolu veya internet üzerine kurulmuş olan bir bilgi paylaşım yöntemidir. WWW, internet ortamında bilgilerin depolanması, biçimlendirilmesi, gösterilmesi ve geri çağrılması için uluslararası kabul edilmiş standartların oluşturduğu sistemdir.
İnternet ile WWW arasındaki fark Birçok kişi tarafından internet ile www ya da web kavramları aynı şey olarak düşünülmektedir. Fakat internetin tanımından da anlaşılacağı üzerine çok sayıda bilgisayar ve bilgisayar sistemlerinin oluşturmuş olduğu bir bilgisayar ağıdır. WWW yada web ise internet üzerinde çalışan bir HTTP protokolünü kullanarak web sayfalarının görüntülenebilmesini sağlayan bir servistir.
www kısa tarihi Web kavramı, CERN'de bir bilgisayar programcısı olan Tim Berners-Lee'nin HTML adlı metin işaretleme dilini geliştirmesiyle oluşmuştur. Bugün de kendisinin W3C (World Wide Web Consortium) tarafından standartları belirlenmektedir.
Hypertext Nedir WWW belgelerinin temel özelliklerinden biri Hypertext yapılarıdır. Grafik terminalde bir referans alt çizgili bir yazı veya işaretçi ile sunulur. Kullanıcı, bunu tıklar ve referans edilen belge gelir. Bu yöntem bilgilerin kopyalanmasını gereksiz kılar, verinin bir kere yüklenmesi yeterlidir ve ona referans edilen bütün bağlarla orijinal belgeye ulaşılabilir.
URL (Uniform Resource Locator) Günlük hayatta web adresi veya internet adresi olarak kullandığımız yapının adıdır. URL adresleri sayesinde sunucu bilgisayarlara IP adresini bilmeden ulaşabilmemize olanak sağlar.
http://www.ankara.edu.tr url yapısı Protokol adı İnternet adreslerinde bulunan standart kısım (Geniş Dünya Ağı) (World Wide Web) Kurum Adı Kurum tarafından belirlenen kısım Kurum uzantısı Ülke uzantısı
Alan Adı uzantıları Alan İsmi
Alan Adı Nedir? Alan adı (domain name), bir web sitesinin İnternet'teki adı ve adresidir. Bu adres olmadan bir İnternet kullanıcısı web sitesine sadece IP adresiyle ulaşabilir.
Alan adı nereden alınır? Alan adları birçok online kayıt firmasından satın alınabilir. Bu firmalar uzun vadeli ve toplu kayıt imkanı tanımalarının yanı sıra diğer firmalardan alan adı transferine de olanak sağlarlar. Örnek vermek gerekirse Register, GoDaddy, Enom dünya çapında popüler kayıt firmalarıdır. Türkiye’de alan adı satışı yapan öncü firmalar isimtescil.net, ihs.com.tr, turkticaret.net firmalarıdır. tr uzantılı alan adı satışını sadece ODTÜ yapmaktadır. Nic.tr adlı siteden isteyen herkes alım yapabilir. Sadece gerekli kuralların sağlanması gerekmektedir.
Alan adı fiyatları ne kadardır? Alan adı fiyatları firmadan firmaya değişiklik göstermekle beraber genellikle .com uzantılı alan adları Türkiye firmalarında 9-10 $ arasında satılmaktadır. com.tr uzantılı adresler nic.tr de 25 ₺ ye alınabilmektedir.
Önceden Satın Alınmış Alan Adları Nereden Alınır? Bazı durumlarda, var olan bir alan adını almak isteyebilirsiniz. Birçok firma piyasadaki popüler alan adlarını toplayarak daha sonra bunları minimum bir fiyat belirlemek kaydıyla ya da açık artırma yöntemiyle satar. Bir alan adının fiyatını belirlemede kullanılacak belirli bir ölçüt yoktur. Domainin fiyatı insanların ödeyecekleri üst limitle, kişisel tercihlerle ya da kişinin gözündeki fiyatla belirlenmiştir. Böyle alan adlarını satın almak için kullanabileceğiniz birkaç servis mevcuttur.
Alanadlari.com Türkiye’den bir örnektir.
Alan adı kime ait? Alan adının kime ait olduğunu görmek için whois adı verilen sorgulamalar yapılır. Bu hizmeti veren çok sayıda site vardır. Örneğin whois.com bunlardan bir tanesidir. Burada aradığınız alan adını girerek arama yaptırabilirsiniz. Ancak alan adını satın alırken bilgiler gizlenmişse görüntelenemeyebilir.
ICANN Nedir? İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN) uluslararası düzeyde organize olmuş, İnternet Protokolü (IP) adresi alanı tahsisi, protokol tanıtıcı ataması, genel ve ülke kodu Üst Düzey Alan ismi sistemi yönetimi ve kök sunucu sistemi yönetimi işlevlerinden sorumlu kâr amacı gütmeyen bir kurumdur.
ICANN’in rolü nedir? ICANN, tüm İnternet kullanıcılarının geçerli adresler bulabilmelerini sağlamak üzere evrensel çözülebilirlikten emin olunması için DNS'in teknik unsurlarının yönetiminin koordinasyonundan sorumludur. Bunu İnternet’teki işlemlerde kullanılan eşsiz teknik tanıtıcıların dağıtımını ve Üst Düzey Alan İsimlerinin (.com, .info v.s.) kullanılma yetkilerinin dağıtılmasını gözlemleyerek yapar.
IP Adresi IP (İnternet Protokolü) adresi, bir bilgisayar ağında iletişim için internet teknolojisini kullanan bir aygıtın belirleyici numarasıdır. IP adresi, o cihazın hangi servis sağlayıcısı veya ağı kullandığını ve internete hangi lokasyondan bağlandığını belirler. İnternet Servis Sağlayıcısı, internete bağlanan her cihaza benzersiz bir IP adresi tanımlar. IP adresi aynı zamanda, bir dijital aygıtın bir başka dijital aygıtla da internet aracılığıyla iletişime geçmesini sağlar. IP adresi olan iki cihaz, internete bağlı oldukları sürece, aynı ağa bağlı olmaksızın da birbiriyle etkileşim kurabilir. Ayrıca bir internet sitesine, alan adı yerine sadece IP adresi yazılarak da erişim sağlanabilir.
IPv4 Bu, halen kullanılmakta olan standart İnternet protokolüdür ve 32 bitten, başka bir ifadeyle sekiz bitlik 4 rakamdan oluşur. Bu rakamlar, 0 ila 255 arasında değişir. IPv4 protokolündeki bir adres 1.0.0.0 ila 255.255.255.255 arasında herhangi bir numara olabilir. Bu protokol kullanılarak 4 milyardan fazla adres üretilebilmektedir.
IPv6 IP adreslerinin bloklar halinde tahsis edilmesi nedeniyle, birçok IP adres aralığı kullanılamamaktadır, bu nedenle artan ağ kullanıcısı sayısına bağlı olarak, daha büyük bir IP adresine ihtiyaç duyulmaktadır. IPv6 bu ihtiyaçtan doğmuştur. IPv4’ten farklı olarak IPv6, 128 bit genişliğindedir, bu da 2128 adet, başka bir ifadeyle 3 x 1038 adet benzersiz adres demektir.
DNS Kavramı DNS, Domain Name Systemin kısaltılmış şeklidir. Türkçe karşılığı ise Alan İsimlendirme Sistemi olarak bilinir. DNS, 256 karaktere kadar büyüyebilen host(alan adı) isimlerini IPye çevirmek için kullanılan bir sistemdir. Host ismi, tümüyle tanımlanmış isim (full qualified name) olarak da bilinir ve hem bilgisayarın ismini hem de bilgisayarın bulunduğu Internet domainini gösterir. Örneğin comp.eng.ankara.ed.tr. Bu isimde ankara.edu.tr ifadesi internet domainini, com.eng ifadesi ise bu domaindeki tek bir makineyi belirtir. DNS , verilen bir makina adının IP adresini çözerek makinaların Internet üzerinde host isimleri ile haberleşmelerine olanak tanır.
DNSin amacı nedir? DNS, kolay anlaşılabilir ve kullanılabilir makine ve alan isimleri ile makine IP adresleri arasında çift taraflı dönüşümü sağlar. IP adreslerinin gündelik hayatta kullanımı ve hatırlanması pek pratik olmadığı için domain isimlendirme sistemi kullanılır. Ana amacı, ağ üzerinden gelen alan adı veya IP numarası ile ilgili sorgulamalara yanıt vermektir. Siz bir siteye erişmek istediğinizde, DNS sayesinde hangi site nerde, hangi IP hangi bilgisayara ait olduğu belirlenir, ve istediğiniz yere erişirsiniz.
HTML Hiper Metin İşaretleme Dili (İngilizce Hypertext Markup Language, ks. HTML) web sayfalarını oluşturmak için kullanılan standart metin işaretleme dilidir. Dilin son sürümü HTML5'tir.
HTML HTML, bir programlama dili olarak tanımlanamaz. Zira HTML kodlarıyla kendi başına çalışan bir program yazılamaz. Ancak bu dili yorumlayabilen programlar aracılığıyla çalışabilen programlar yazılabilir. Programlama dili denilememesinin nedeni tam olarak budur.
HTML Temel gereği yazı, görüntü, video gibi değişik verileri ve bunları içeren sayfaları birbirine basitçe bağlamak, buna ek olarak söz konusu sayfaların web tarayıcısı yazılımları tarafından düzgün olarak görüntülenmesi için gerekli kuralları belirlemektir. HTML kodunu web tarayıcıları okur, yorumlar ve görsel hale dönüştürürler, dolayısıyla aynı HTML kodunun farklı tarayıcılarda farklı sonuç vermesi olasıdır.
HTML Yapısı <html> <head> <title>Sayfa başlığı</title> </head> <body> Sayfamızda görüntülenecek kısım </body> </html>
HTML Yapısı <html> … </html> Html sayfasının ana etiketidir. Bütün etiketler, bu etiketin içerisinde yazılmalıdır. <head> … </head> Html sayfasına ait başlık, meta, stil gibi tanımlamaların yapıldığı bölümdür. <title> … </title> Sayfanın başlığı bu etiketin arasına yazılır. <body> … </body> Sayfanın gövdesidir. Sayfa tasarımını bu etiket arasında yapılmaktadır.
XML XML, interneti kullanarak veri alışverişi yapan sistemler ve platformlar arasındaki veri iletişimini standart hale getirmek için tasarlanan bir işaretleme dilidir. İngilizcesi eXtensible Markum Language olan XML, Türkçeye Genişletilebilir İşaretleme Dili olarak girmiştir. Bu teknoloji W3C (World Wide Web Consortium) tarafından tasarlanan bir veri iletişim standardıdır.
XML’ e neden ihtiyaç duyulmuştur? XML standardı ortaya çıkmadan önce, bir yazılımda veya veritabanında kullanılan verilerin başka bir platforma taşınması sırasında birçok problemle karşılaşılıyordu. İletilen bilgi kümesinde ki veri yapısının, diğer sistemdeki yapıya uygun hale getirilmesi işlemi uzun zaman alıyor ve karmaşık süreçler gerektiriyordu. Ayrıca tasarlanan bu sistem ve fonksiyonların işlem sonucunda başka alanlarda kullanılması mümkün olmuyordu. Bu durumun önlenmesi amacıyla standart bir veri iletim teknolojisinin geliştirilmesi gerekliliği üzerine XML dili ortaya çıkmıştır.
XML’in temel özellikleri nelerdir? XML, HTML gibi hiyerarşik bir işaretleme dilidir. Ancak XML’de kullanılan etiketler, HTML’den farklı olarak kişiler tarafından belirlenir. İsimlendirme konusunda insiyatifi bize bırakan XML, diğer konularda katı ve kesin kurallara sahiptir.
XML Yapısı