İntrapartum fetal monitörizasyon Dr. Selim BÜYÜKKURT selimbuyukkurt@gmail.com

Başlarken Cihazın bakımı, ayarları Yazıcı türü (termal, toner) Hasta kimlik bilgileri, tarih, saat Yorumlayan kişi

Bu konu neden önemli? Hukuki sorunların en önemli delili Doğru yorumlanmaması Annenin yersiz yere sezaryen ya da operatif doğumun öznesine dönüşmesine neden olur Fetusun asfiksiye maruz kalmasına neden olur

Kısıtlılıkları var Doğumhane ekibi (doktor, ebe, hemşire) EFM konusunda bilgili, eğitimli, deneyimli olmalı Elektro-fizyolojik temeller iyi bilinmeli Yalancı +’lik oranı yüksektir Kategori 2 ve 3 için ilave tanısal araçlara ihtiyaç vardır

Burada değinilmeyecekler EFM fizyolojisi EFM temel kalıpları (akselerasyon, deselerasyon [erken, geç, değişken, atipik değişken], sinüs, değişkenlik, ortalama kalp hızı) Uterus kontraksiyonu eğrileri

Burada ele alınacaklar EFM okurken dikkat edilecekler 3’lü sistem EFM sonucu ile ilişkili yorumlama Yeni teknolojiler Bilgisayar destekli yorumlama pH, laktat, satürasyon STAN

Nasıl okumalı ? Ortalama kalp hızı Değişkenlik Akselerasyonlar Deselerasyonlar Zaman içindeki eğilim

Ortalama kalp hızı: ≈ 165 atım/dk Değişkenlik: Yok Akselerasyonlar: Yok Deselerasyonlar: Yok Zaman içindeki eğilim: Sabit İlaç ya da öncesinden başlayan MSS hasarı yoksa geç deselerasyon olmadığı için hipoksi yoktur. Ancak 1 st sonunda EFM veya doğumda değişiklik yoksa doğum

Ortalama kalp hızı: 150 atım/dk Değişkenlik: Yok Akselerasyonlar: Yok Deselerasyonlar: Geç Zaman içindeki eğilim: Sabit Doğumun ilerlemesine bakılmaksızın doğum

Ortalama kalp hızı: 140 atım/dk Değişkenlik: Orta Akselerasyonlar: Seyrek Deselerasyonlar: Genellikle geç Zaman içindeki eğilim: Sabit Geç deselerasyonlar olsa da değişkenlik korunuyor. Doğumun kısa sürede olup olmayacağı değerlendirilmelidir.

Ortalama kalp hızı: 130 atım/dk Değişkenlik: Var Akselerasyonlar: Yok Deselerasyonlar: Değişken Zaman içindeki eğilim: Toparlanma süresi uzuyor Belirgin değişken deselerasyonlar var. Uzun vadede asidemiye neden olabilir. Doğumun gerçekleşmesine çok varsa tıbbi olarak sağlanmalıdır.

Kategori 2: Arada kalan herşey Nasıl yorumlamalı? Kategori 1 Kategori 3 Ortalama kalp hızı: 110-160 Ortalama kalp hızındaki değişkenlik: normal Akselerasyon: var ya da yok Geç ya da değişken deselerasyon: yok Erken deselerasyon: var ya da yok Ortalama kalp hızında değişkenlik yok + aşağıdakilerde biri Tekarlayan geç deselerasyonlar Tekrarlayan değişken deselerasyonlar Bradikardi Sinüs kalıbı Kategori 2: Arada kalan herşey

Fetusun kalp atımı ve uterus kasılması kaydının doğru mu? Kalp sesi fetusa mı, anneye mi ait? Eş zamanlı nabız Aortada nabız aralarında üfürüm benzeri ses Değişkenlik Uterus kasılması kaydı doğru mu? Annenin hareketleri Derin inspirasyon TOCO dinlenme basıncı 20 mm Hg’ya ayarlanmalı

Doğru kayıt alındıktan sonra kategori 1 Düşük riskli Yüksek riskli Rutin bakım yeterlidir Doğumun ilk evresinde en az 30 dk arayla Doğumun ikinci evresinde en az 15 dk arayla Yoğunlaştırılmış bakım gerekir Doğumun ilk evresinde en az 15 dk arayla Doğumun ikinci evresinde en az 5 dk arayla

Doğru kayıt alındıktan sonra kategori 2 ya da 3 İntrauterin resüsitasyon ABCD A: Fetusa oksijen taşınma yolunu kontrol et B: Gerekiyorsa düzeltici hamleler yap

Oksijen taşınması ve düzeltici hamleler Anneye oksijen ver Sıvı tak Hastayı sol yan çevir Oksitosin alıyorsa kes, tokolizi düşün Amniyoinfüzyon ?? Fetusun uyarılması Ablasyo plasenta, vasa previa, kordon sarkması gibi nedenleri dışla

EFM bulguları ve klinik sonuçlar Değişken, geç ya da uzamış deselerasyondan herhangi biri fetusa oksijen sunulması konusunda kesintiyi gösterir. Orta dereceli değişkenlik ve/veya akselerasyon varsa metabolik asidoz olmadığını kuvvetle gösterir. Geçici oksijen eksikliği sırasında fetusta belirgin metabolik asiemi (A. Umbilikalis pH<7 ve baz açığı ≥ 12 mmol/L) yoksa nörolojik hasar oluşturmaz

Düzeltici hamlelerden sonra kategori 1 ya da kategori 2 (değişkenlik orta dereceli + akselerasyon ve belirgin deselerasyon yok) Düşük riskli Yüksek riskli Rutin bakım yeterlidir Doğumun ilk evresinde en az 30 dk arayla Doğumun ikinci evresinde en az 15 dk arayla Yoğunlaştırılmış bakım gerekir Doğumun ilk evresinde en az 15 dk arayla Doğumun ikinci evresinde en az 5 dk arayla

Düzeltici hamlelerden sonra kategori 2 (yukarıdakiler hariç) C: Hızlıca doğum yaptırmanın önündeki engelleri kaldır D: Doğuma kadar geçecek süreyi hesaplamaya çalış Hızlı ve güvenli doğum yolu hakkında karar ver.

Düzeltici hamlelerden sonra kategori 3 Hızlı ve güvenli doğum yolu hakkında karar ver. Yapılacak hazırlıklar: Doğum ünitesi içinde Anesteziyoloji Ameliyathane Pediatri Hasta onamı Miller DA. AJOG 2012

Clark S. AJOG 2013 Clark S. AJOG 2017

İlave tanısal işlemler – bilgisayar destekli okuma

İlave tanısal işlemler – kan örneği Fetustan kan örneği alınabilmesi için serviks açıklığı ≥ 3 cm ve amniyos kesesi açık olmalıdır. Baş gelişi olmalıdır. pH vs laktat ? Laktat pH düşmeden önce artar. 5 µL ile sonuç alınabilir. pH’tan daha hızlı sonuç ve doğru verir. Yetersiz örnek, örnek kaybı (% 11-20 vs 1,2-1,7). Nordström L. Clin Biochem 2011

İlave tanısal işlemler – satürasyon İlk sonuçlar Mayıs 2000’de çıkmaya başladı. SaO2 < % 30 olması, kategori 2 EFM ve metabolik asidoz arasında ilişki olmasına dayanır.

İlave tanısal işlemler – STAN İlk sonuçlar 2005’te alınmaya başlandı. Saçlı deriden ya da anne karnından kayıt alınır.

selimbuyukkurt@gmail.com