Gebelikte Denge ve Düşme Doç. Dr. Bülent ÇAKMAK Ersoy Sağlık Grubu Kurtköy Ersoy Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği İstanbul

Gebelikte fizyolojik değişiklikler Gebe kadınlarda, fiziksel ve metabolik gereklilikleri dengede için çeşitli hormonal, anatomik ve fizyolojik değişimler görülmektedir. Kardiyovasküler sistem Solunum sistemi Hematolojik sistem Üriner sistem Gastrointestinal sistem Endokrin sistem Tan EK, Tan EL. Alterations in physiology and anatomy during pregnancy. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2013;27:791–802. 2

Gebelikte fizyolojik değişiklikler Gebelik sırasında meydana gelen bir diğer önemli değişiklik ise kas iskelet sistemi değişikliğidir. Gebelik sırasında ortaya çıkan kas-iskelet değişiklikleri; postüral değişiklikler, pelvik ve bel ağrısı, bacak problemlerine olabilir. Pelvik ve bel ağrıları hamilelikte oldukça yaygındır; Gebelik sırasında %50 Doğum sonrası dönemde %25 Borg-Stein J, Dugan S, Gruber J. Musculoskeletal aspects of pregnancy. Am J Phys Med Rehabil 2005;84:180–92. Boyle R, Hay-Smith EJ, Cody JD, Morkved S. Pelvic floor muscle training for prevention and treatment of urinary and faecal incontinence in antenatal and postnatal women. Database Syst Rev 2012;10:CD007471. 2

Gebelikte postür değişikliği

Gebelikte denge ve düşme riski Gebelikte özellikle son trimesterde postür ve denge bozulur, düşme riski artar.

Gebelikte denge ve düşme riski Düşme sonrası hastaneye yatış oranı, gebe kadınlarda benzer yaştaki gebe olmayan kadınlara göre 2,3 kat daha fazladır. Gebelikte düşme >>> %26,8 İki veya daha fazla düşme >>> %35 (Düşenlerin) Düşme sonrası medikal bakım >>> %20 Günlük aktiviteden (2-3 gün) kısıtlanan >>> %21 Weiss HB. Pregnancy-associated injury hospitalizations in Pennsylvania, 1995. Ann Emerg Med 1999;34:626–36. Dunning K, LeMasters G, Bhattacharya A. A major public health issue: the high incidence of falls during pregnancy. Matern Child Health J 2010;14:720–5.

Gebelikte düşmenin sonucu Düşmeye bağlı olarak gebeler, gebe olmayanlara göre daha fazla yaralanırlar. Gebelikte düşme ile ilişkili majör yaralanmalar; Kemik kırıkları %47,4 Alt ekstremite kontüzyonu %18,0 Eklem burkulmaları %17,3 Gebelikte düşme sonrası riskler; Preterm doğum 4,4 kat Dekolman plasenta 8 kat Fetal distres 2,1 kat Fetal hipoksi 2,9 kat Connolly AM, Katz VL, Bash KL, et al. Trauma and pregnancy. Am J Perinatol 1997;14:331–6. Schiff M. Pregnancy outcomes following hospitalisation for a fall in Washington State from 1987 to 2004. BJOG 2008;115:1648–54.

Gebelikte denge ve düşme riskinin değerlendirilmesi Gebelik postural stabilite üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Gebelikte, özellikle üçüncü trimesterde postural denge bozulur.

Evaluation of postural equilibrium and fall risk during pregnancy

Evaluation of postural equilibrium and fall risk during pregnancy Dinamik postüral denge, üçüncü trimesterde diğer gebelik trimesterlerine ve gebe olmayan kadınlara göre daha fazla bozulmaktadır. Postural stabilite testleri, yüksek düşme riski olan gebe kadınların belirlenmesi ve gerekli koruyucu önlemler alınarak gebelik sırasında düşmenin azaltılmasına yardımcı olabilir.  Böylece düşmeden kaynaklanan komplikasyonlar önlenebilir.

Gebelikte düşmeyi azaltmaya yardımcı ipuçları Kaygan zeminlerden kaçınmak Merdivenlerde yürürken rayına tutunmak, merdivende yürürken eşya veya çocuk taşımamak Düz, lastik tabanlı ve gevşek olmayan ayakkabılar giymek Acele etmemeye çalışmak Dikkatli olmak; (a) düz olmayan yüzeyde (ör. çim) yürürken, (b) önünü görmeyi engelleyen herhangi bir aktivite gerçekleştirirken, (c) elde eşya taşırken veya çocuk taşırken

Gebelikte korsenin denge üzerine etkisi

Gebelikte korsenin denge üzerine etkisi

Gebelikte korsenin denge üzerine etkisi

Gebelikte korsenin denge üzerine etkisi Korse kullanımı, özellikle üçüncü trimester olmak üzere gebeliğin tüm dönemlerinde bozulmuş denge ve düşme skorları üzerine olumlu etkiye sahiptir. Gebelikte, özellikle üçüncü trimesterde korse kullanımı düşmeleri önlemeye yardımcı olabilir.

Hiperemesis gravidarum ve postural denge Hiperemesis gravidarum ile komplike gebelerde zayıf postüral stabilite / denge ve yüksek düşme riski vardır. Hiperemesis gravidarum, gebeliğin ilk trimesterinde azalmış postüral dengeye neden olur.

Hiperemesis gravidarum ve postural denge

Hiperemesis gravidarum ve postural denge

Hiperemesis gravidarum ve postural denge Hiperemesis gravidarum olan gebelerde kötü postural stabilite ve artmış düşme riski vardır. Hiperemesis gravidarum, gebeliğin ilk trimesterinde postural dengeyi bozmaktadır.

Sonuç olarak; Gebelikte, özellikler üçüncü trimesterde kas-iskelet sistemindeki fizyolojik değişiklikler belirgindir. Bu değişiklikler nedeniyle postural denge bozulmakta ve düşme riski artmaktadır.

Eve mesaj; Gebelikte kas-iskelet sistemi değişmektedir. Bu fizyolojik değişim, ağrı yanında postürü değiştirir. Postür değişikliği dengeyi/stabiliteyi bozar ve düşme riskini artırır. Düşme riski yüksek olan gebeler tespit edilebilir. Düşmeyi önleyici tedbirler alınması düşme ile ilgili komplikasyonların görülmesini engelleyebilir.

Dikkatiniz için teşekkür ederim