Veteriner Hekim Tahir Selçuk Yavuz İneklerin Süt Verimi Veteriner Hekim Tahir Selçuk Yavuz
Süt verimi ırkla, bakım ve besleme ile ilgilidir.
İşletmede işler yolunda mı?
Ayak-tırnak hastalıkları-topallık Sonun atılamaması İşletmede Metritis Ayak-tırnak hastalıkları-topallık Sonun atılamaması Doğum felci-süt humması Asidoz Şirdenin yer değiştirmesi Ketosis Döl tutmama Mastitis gibi problemler ne sıklıkta görülüyor? İşletmede işler yolunda mı?
İşletmede işler yolunda mı?
İşletmede işler yolunda mı?
İşletmede güç doğum görülme sıklığı nedir? İşletmede işler yolunda mı?
Sorunların kaynağı neler olabilir? - Besleme - Stres İşletmede işler yolunda mı?
Süt verim eğrisi (laktasyon eğrisi), Pik seviyesi Süt verimi, Süt verim eğrisi (laktasyon eğrisi), Pik seviyesi İşletmede işler yolunda mı?
İneğin laktasyondaki süt verimi nasıl tahmin edilir?
İneğin süt veriminde çıkacağı pik seviyesi nasıl tahmin edilir?
Doğumdan sonraki 5 inci günde süt sağılır ve ölçülür Doğumdan sonraki 5 inci günde süt sağılır ve ölçülür. İneklerde bu rakama 13 -18 (ort:15), düvelerde ise 8-10 ilave edilir. Örneğin; beşinci günde 20 litre süt sağıldıysa ineğimiz 35 litrede pik seviyesine, düve ise 28-30 litrede pik seviyesine ulaşacaktır.
Süt veriminin otuz gün (28-35 gün) sonra pik seviyesine ulaşması beklenir.
Ulaşamazsa; Besleme hataları? Dengesiz rasyon? Ketosis? Enerji eksikliği? akla gelebilir.
Laktasyon boyunca toplam süt verimi tahmini: pik seviyesi x 200 Örnek: Pik seviyesi 30 litre x 200 gün = 6.000 litre
İnek bu rakama ulaşamazsa; Besleme hataları? Hastalık? Enerji Eksikliği? Dengesiz rasyon? akla gelebilir.
Laktasyon eğrisi Süt Verimi 50 40 30 Süt (Kg/gün) 20 10 Gün 30 60 90 30 60 90 120 150 180 210 240 270 300 Gün
Kayıt ve Gözlem
Dengeli besleme
Dengeli rasyon tek başına önem taşımaz Dengeli rasyon tek başına önem taşımaz. Önemli olan yemleme yönetimi’dir.
3 çeşit rasyon vardır: 1- Kağıt üzerindeki rasyon 2- İneğin önüne konulan rasyon 3- İneğin işkembesine giren rasyon Yemleme yönetimi
Yemleme yönetimi rasyon dışında hangi durumları kapsar?
Kuru madde alımının sağlanması Yemdeki partikül büyüklükleri (Kaba ve Kesif yem) Yemliğin dolu ya da boş olması Yenemeyen, yenmeyen, beğenilmeyen kısımlar Geviş getirme oranı YEMLİK okuma Yemin istenerek yenmesi, nemliliği (%50) Yemleme yönetimi
İnekler yemliğe geliyor mu? Gelirken nasıl davranıyorlar? İsteksizce Agresif Yem seçiyorlar mı? Yem artıyor mu? Artan yemin besin değeri var mı? Yemleme yönetimi
Silaj Kaliteli mi? Kokusu nasıl? Kuru madde oranı nasıl? Küf - bozulma v.s var mı? Yemleme yönetimi
- Mısırın kesim zamanına - Sıkıştırma ve kapatma işlemine Silajın yapımında; - Mısırın kesim zamanına - Sıkıştırma ve kapatma işlemine dikkat edilmiş mi? Yemleme yönetimi
İşletmede kullanılan kaba yemler? - Saman - Yonca (Biçim zamanı, tomurcukta, çiçekte) - Kuru Ot - Silaj (içerik)? - Kapçık - Çiğit (pamuk çekirdeği) ? Yemleme yönetimi
Selüloz – işe yarar selüloz NDF – ADF Yemleme yönetimi
Partikül separatörü = Pensilvanya eleği Yemleme yönetimi
Ketosis
Ketosis yönünden test - Rothera ayıracı - Ketosis test çubukları - İdrarda - Sütte
Kuru dönem
Kuru dönem süresi en az 45 gün en fazla 60 gün uygun süre 60 gün
Doğumdan sonra süt veriminin, döl veriminin ve sağlığın anahtarı Geçiş dönemi yemlemesi
Gebeliğin son 3 haftası (21 gün) Geçiş dönemi yemlemesi; - Memenin tekrar gelişmesi - Ağız sütü oluşması - Rahimdeki yavrunun büyümesi ve kemik gelişimi - İşkembenin doğum sonrası yem tüketimine hazırlanması bakımından çok önem taşır. Geçiş dönemi yemlemesi
Geçiş döneminde; karın boşluğunda işkembenin hacmi oransal olarak azalmıştır. Geçiş dönemi yemlemesi
Rahimdeki yavrunun büyümesi ile birlikte işkembenin yeri daralmış, dolayısıyla yem alım kapasitesi azalmıştır. Bu durumda gebeliğin sonuna doğru inek daha az yem tüketir. Geçiş dönemi yemlemesi
Bu durumu aşmak için, ineğe, miktar olarak çok yem yediremezsek bile, içerik, yoğunluk olarak kaliteli yem yedirmemiz mümkündür. Geçiş dönemi yemlemesi
Geçiş dönemi, yem formülasyonunda yemin yoğunluğu, yani, protein, enerji, vitamin değerleri doğumdan sonraki formül ile aynı olmalıdır. Geçiş dönemi yemlemesi
İnek konforu ve stres
- Bakıcının değişmesi stres sebebi olabilir. Stres: normalden sapan her durum strese sebep olur. Ani değişiklikler her zaman stres sebebidir. - Hava koşullarının - Yemin - Yerin - Bakıcının değişmesi stres sebebi olabilir. İnek konforu ve stres
Stres rahatı bozan her şeydir. İnek konforu ve stres
İnek konforu verim için en önemli faktörlerdendir. (Süt verimi, döl verimi) İnek konforu ve stres
Ölçülere uygun, havalandırmalı, serin, Kuru ve Temiz, kalabalık olmayan barınaklar = KONFOR İnek konforu ve stres
Otomatik suluklar, sık sık doldurulan yemlikler, yatak yerlerinde dolu, yumuşak altlık malzemesi = KONFOR (Gözlem: inekler yatıyor mu, ayakta mı, içeride mi, dışarıda mı?, bir yere toplanmış halde mi?) İnek konforu ve stres
İnek konforu ve stres
Yemlik boyunda yeterli mesafe, uygun aydınlatma = KONFOR İnek konforu ve stres
İnek konforu ve stres
Sıcaklık stresiyle mücadele, Çatıda açıklık Etraf açık Perdeli sistem Gerekirse fan ve duş sistemleri = KONFOR İnek konforu ve stres
İnek konforu ve stres
Stres= Bağışıklık sisteminde zayıflık Hastalık Konfor yoksa = Stres Verim düşüklüğü Stres= Bağışıklık sisteminde zayıflık Hastalık İnek konforu ve stres
- Katekolaminler, adrenalin - Kortisol - Hormon etkileşimleri Stres= - Katekolaminler, adrenalin - Kortisol - Hormon etkileşimleri İnek konforu ve stres
Lohusa gözleme programı:
Yeni doğum yapmış inek 15 gün izlenir. 1. Vücut ısısı 2. Genel görünüm 3. Hareketler, ifade, kulaklar Lohusa gözleme programı
Vücut ısısı normalden yüksek ise antibiyotik + antienflamatuvar (+ Dextroz sol.) Vücut ısısı normalden düşük ise KALSİYUM Lohusa gözleme programı
Koruyucu Hekimlik ve Çözüm Önerileri:
KURU ve TEMİZ ilkesine uyulması İyi kayıt, iyi gözlem Her yerde, her zaman KURU ve TEMİZ ilkesine uyulması İyi kayıt, iyi gözlem Geçiş dönemi yemlemesi Yemlik okuma Koruyucu Hekimlik ve Çözüm Önerileri
Hipokalsemi ile mücadele Doğumdan 1 hafta önce (2-8 gün) yüksek dozda D3 vitamini Anyon - Katyon dengesi Doğumu takip eden dakikalarda ağızdan veya enjeksiyon tarzında KALSİYUM verilmesi. (Kalsiyum/ Fosfor dengesi;1/2 - 2/1 aralığında, ortalama 1,6/1 oranında) Koruyucu Hekimlik ve Çözüm Önerileri
Enerji eksikliğinin önlenmesi Dengeli rasyon Doğum öncesi ve sonrası yem katkıları (propionatlar, propilen glikol, niasin, gliserin) Koruyucu Hekimlik ve Çözüm Önerileri
- Yemlik köşelerinde serbest ulaşımlı sodyum bikarbonat (yemek sodası) Asidozun önlenmesi - Dengeli rasyon - Kaliteli kaba yem - Yemlik köşelerinde serbest ulaşımlı sodyum bikarbonat (yemek sodası) - İnce öğütülmüş kesif yemlerden kaçınma - İnce kıyılmış kaba yemlerden kaçınma (2 cm) Koruyucu Hekimlik ve Çözüm Önerileri
Sık sık yem değişikliğinden sakınma Silaj kalitesi; küflü- bozuk; kötü fermente olmuş, ısınmış silajların verilmemesi Koruyucu Hekimlik ve Çözüm Önerileri
Koruyucu yem katkıları (Çinko, Selenyum, E vitamini, İyot gibi mineralleri içeren yem katkı maddeleri) Koruyucu Hekimlik ve Çözüm Önerileri
İneklerin vücut skorları -Doğumdan önce aşırı şişmanlayan -Doğumdan sonra aşırı zayıflayan inekler sorun çıkarırlar -Vücut skorlarını her zaman aynı kişi yapmalıdır. -Vücut skorlarındaki 1 derece değişiklik önemlidir.
1
5
www.atafen.com.tr Sağlıklı sürüler, bol kazançlar dileğiyle… TEŞEKKÜR EDERİZ. www.atafen.com.tr info@atafen.com.tr