SICAKLIK STRESİNDE İNEĞİN BAŞINA NELER GELİR? Vet. Hek. Tahir S. YAVUZ

* Ortam sıcaklığı 240C nin üzerine çıktığında iştah azalır. * Vücut ısısı 390C nin üzerine çıkar. * Hormon seviyeleri etkilenir. * Aktivite azalır. * Solunum sayısı dakikada 80 nin üzerine çıkar. (Normal 26-50 /dk) * Su içme ihtiyacı ve su tüketimi artar.

+ Sistemik tamponlama kapasitesi azalır. + İnek yem seçer. (Konsantre yemleri seçmek ister) + Ağzını açar, salya akıtır. + Salya üretimi azalır.

Sıcaklık stresi sebebiyle; Selüloz sindirimi azalır. Asidoz baş gösterir. Topallık oluşur. Süt yağında azalma görülür.

+ Vücutta bikarbonat/ karbondioksit oranı bozulur. + Vücut dengeyi korumaya çalışır ve böbrekler yoluyla bikarbonatı atar. + Tamponlama etkisi olan bikarbonat seviyesi düşer. + Bu durum asidoz için ortam hazırlar.

Sıcaklık stresini takiben; Meme yangıları (Mastitis) oranı artar. Sonun atılamaması, rahim yangısı (Metritis) şekillenir. Vücudun savunma sistemi bozulur. Bağırsak sağlığı tehlikeye girer.

Sıcaklık stresinde; + Kan vücudu soğutma çabasıyla deri altına hücum eder, bağırsaklarda kan dolaşımı ve buna bağlı olarak besin alımı azalır. + Zararlı bakterilerin hücre duvarındaki lipopolisakkaritler (LPS)bağırsak içerisine, daha sonra da kan dolaşımına katılarak endotoksinleri ile vücudu zehirlemeye başlarlar (Endotoksemi) + Lipopolisakkarit birikimi karaciğeri bozar ve bu sebeple vücudun “enerji elde etme sistemi” bozulur. + Lipopolisakkarit birikimi sebebiyle yangısal reaksiyonlar ortaya çıkar. Ateş yükselir. Kas yıkımlanması başlar. Halsizlik, iştahsızlık artar. Verim azalır.

Kısacası; Isı stresi ineği zehirler.

Daha sık solunum ve daha çok kalp atışı için enerji ihtiyacı artmış olmasına rağmen, ineğin kuru madde ve enerji alımının azalmasına bağlı olarak zayıflama başlar.

İnek sıcaklık stresi dolayısıyla zayıflarken yağlarını değil, kaslarını eritir. Protein mobilizasyonu ile üre miktarı çoğalır. Kanda ve karaciğerde üre miktarı artar ve inek ÜREMİ’ye girer.

Kan dolaşımı azalan organ küçülür ve işlevini yitirir. Problemler sıcaklık stresine maruz kaldıktan 30 dakika sonra başlar. İlk olarak bağırsaklar etkilenir. Kan dolaşımı azalan organ küçülür ve işlevini yitirir. CC

Bağırsak pilileri küçülür. Besin maddeleri alımı azalır Bağırsak pilileri küçülür. Besin maddeleri alımı azalır. Sağlıklı bağırsaktan geçmeyen lipopolisakkaritler (LPS) ısı stresinden etkilenmiş bağırsaktan geçerek kana karışır. CC LPS LPS LPS LPS

İnek diğerlerinden uzakta ve ayakta durmayı tercih eder.

İnekler, özellikle yüksek verimli inekler ölebilirler. İneğin içtiği su hücre içine giremez. (İntrasellüler dehidrasyon= Hücre içi susuzluk)

Sodyum bikarbonat rezervinin azalması ile metabolik asidoz başlar. Üremi + metabolik asidoz + intraselllüler dehidrasyon = Solar şok Ölüm

Sıcaklık stresinin diğer etkileri Östrojen, GnRh, LH hormonları azalır. İnek kızgınlık göstermez. Kaliteli yumurta veya embriyo üretemez. Embriyonun rahime yerleşmesi ile ilgili mekanizma bozulur. Erken embriyonik ölümler olur. İnek, hayatta kalma mücadelesi verirken verim veremez, yavru atma söz konusu olabilir.

LPS (LipoPoli Sakkaritler) Pankreas Üzerine Etki İnsülin Salımının Artışı Glikoz Seviyesinde Azalma Enerji Eksikliği = Süt Azalması Döl Veriminde Azalma Aktivite Azalması Kızgınlık Belirtilerinde Azalma

Neler yapabiliriz? 1-Serinletme 2-Kayıpların karşılanması (Yem katkıları) Enerji veren katkılar Elektrolitler Vitaminler ve suyun hücre içine girmesini sağlayan Betain 3-Önlemlerin erken alınması

Süt verimi azalmakla kalmaz, süt yağı, kuru madde ve protein de azalır. İnek ikincil enfeksiyonlara karşı hazır hale gelir.

Yemlere potasyum bikarbonat ve sodyum bikarbonat katılması Veya; Serbest ulaşımlı olarak ineklerin önüne konulması

Sağım yolunda, bekleme esnasında ve sağım çıkışında da serinletme yapılması

Lütfen Yardım Edin!

www.atafen.com.tr Teşekkür ederiz… info@atafen.com.tr