2014-2015 GÜZ DÖNEMİ TESİSATA GİRİŞ DERSİ (2. ÖĞRETİM) VİZE SORULARI Öğr. Gör. Çağlar YAZICI

1- Aşağıdaki ifadelerde yer alan boşlukları ELEKTRİK İÇ TESİSLERİ YÖNETMELİĞİ’ni kullanarak doldurunuz. (Madde 3, 52, 53 ve 58) (30p) Dağıtım Kablosundan son aydınlatma aygıtı (armatürü) yada prizin bağlandığı kutuya (buat) kadar olan hatlara .....linye hattı..... denir. Linye hattı ile aydınlatma aygıtı yada priz arasındaki bağlantı hattına ....sorti hattı.. denir. Akım kaynaklarını tüketicilere bağlayan fakat orta noktadan yada yıldız noktasından çıkmayan iletkenlere ....faz iletkeni... denir. İșletme araçlarını normal ișletme șartlarında gerilim altında bulunan iletkenleri ve iletken bölümlerine ....aktif bölümler.... denir. Etken değeri 1000 volt yada 1000 voltun altında olan gerilimlere ....alçak gerilim.. denir. Anma gerilimi ...250 V....’a kadar olan elektrik devrelerinde kullanılacak anahtarların anma akımı ...10..A’den așağı olmamalıdır. Sıcaklıkları ....60...°C’nin üstünde olan yerlerde, sıcak yerler için elverişli anahtarlar (örneğin porselen yalıtkanlı anahtarlar) kullanılmalıdır. İç tesislerde kullanılacak fiş ve prizlerin anma değerleri ....10.... A’in altında olamaz.

Müstakil linyeden beslenen prizlerin güçleri, söz konusu elektrikli cihazların așağıda verilen güçlerinden az olamaz. Konutlar ile kreş, çocuk yuvası ve okul gibi çocukların bulunduğu yerlerde prizlerin....shutter (perdeli)... tip olması tavsiye edilir. Elektrik tesislerinde ...yamanmış.... yada üzerine tel sarılarak ......köprülenmiş..... sigortalar kullanılamaz. Sigortalar ve kesiciler korunacak hattın ....başına..... konulmalıdır. Şebekeden sigortaya gelen faz iletkeni her zaman sigorta gövdesinin .....alt.... kontağına bağlanmalıdır. Aydınlatma sortileri için en az ....1,5.... mm² ve aydınlatma linyeleri için en az ....2,5... mm² kesitli ....bakır iletkenler..... kullanılacaktır. Priz sortileri ve linyeleri için en az ....2,5... mm² kesitli yalıtılmış ....bakır iletkenler..... kullanılacaktır.

Aydınlatma ve priz devrelerine bağlanacak sorti sayısı bir fazlı devrelerde aydınlatma için ......9......, priz için ......7........’den fazla olmayacaktır. Anahtardan geçerek duya gelen faz iletkeni her zaman duyun .......iç (orta)....... kontağına bağlanacaktır. Borulu tesislerde iletkenler ......boru....... ve .......T....... parçaları içerisinde eklenemez. Borular, duvarlara ya da tavanlara en çok ......60....... cm aralıklarla kroşeler ile tutturulmalıdır. Sıva altındaki iniș boruları ....yatay ya da dikey..... olarak döșenmeli ve kutuların anahtar ya da priz doğrultusunda bulunmasına dikkat edilmelidir. Sıva altına döșenecek borular sıva ișlemi sırasında dıșarı gelmeyecek biçimde belli noktalarda tel ve çivilerle duvara tutturulmalıdır. Bu amaçla kesinlikle ........alçı........ kullanılmamalıdır.

2- Sigortanın yaptığı işi maddeler halinde yazınız. (12p) Tesisatı fazla yüklerden korur. Tesisatı kısa devre akımlarına karşı korur. Binayı aşırı akımdan dolayı yangından korur. Cihazı kullanan kişiyi korur. Cihazı korur. Devreye enerji verir veya devrenin enerjisini keser.

3- Komütatör anahtar tesisatının açık ve kapalı şemalarını çiziniz 3- Komütatör anahtar tesisatının açık ve kapalı şemalarını çiziniz. (10p) Kapalı şema Açık şema

4- KAKR nedir. Açma süresi ne kadardır 4- KAKR nedir? Açma süresi ne kadardır? KAKR çeşitlerini ve üç fazlı bir tüketiciyi koruyan KAKR’deki bağlantı ucu sayısını yazınız. (10p) Tesisatta oluşabilecek kaçak akımlara karşı koruma yapan elemana kaçak akım koruma rölesi (KAKR) denir. Açma süresi 0,2 saniyedir. 30 mA ve 300 mA olmak üzere iki çeşidi vardır. Üç fazlı tüketiciyi koruyan bir kaçak akım koruma rölesinde 8 uç vardır.

5- Aşağıdaki mekanlar ile bu mekanların aydınlatılmasında kullanılması gereken sistemleri oklarla eşleştiriniz. (6p) MEKANLAR SİSTEMLER 3 katlı bir binanın merdiven boşluğu Sensörle aydınlatma 4 farklı girişi olan bir depo Merdiven otomatiği ile aydınlatma 20 katlı bir apartmanın merdiven boşluğu Darbe akımlı röle ile aydınlatma

Ortak kılıf Yalıtkan kılıf Damar Dolgu kılıf 6- Kablo ile iletkenin farkını açıklayınız. Aşağıda 3x2,5 mm2’lik NYM kablonun kesiti verilmiştir. Şekil üzerindeki noktalı yerleri doldurunuz. (10p) Ortak kılıf Yalıtkan kılıf Damar Dolgu kılıf Kablonun üzerinde yalıtkan bir koruma varken, iletkenin üzerinde yalıtkan bir koruma yoktur.

7- Aşağıdaki kullanım yerleri ile bu yerlerde kullanılabilecek ideal kabloları oklarla eşleştiriniz. (14p) KULLANIM YERİ KABLO Sıva altı iç tesisatlar TTR Taşınabilir cihazlar, küçük ev ve mutfak cihazları NYA Küçük binalarda havaii yapı bağlantı hatları NYAF Mekanik darbelere maruz kalmayacak yer altı hatları NYM (ANTİGRON) Mekanik darbelere maruz kalabilen yer altı hatları NYFAZ İrtibat kablosu olarak küçük ev aletleri NYY Panolardaki kumanda devreleri NYCY

8- Aşağıdaki ifadelerde yer alan boşlukları doldurunuz. (8p) Vaviyen anahtarda .....3.... adet bağlantı ucu bulunmaktadır. Dimmer anahtarlarla şebeke gerilimi .....0-220..... Volt arasında ayarlanabilir. Gecikmeli eriyen buşonlu sigortaların kullanıldığı yüklere örnek olarak .......motor devreleri........ verilebilir. Eriyen telli sigortalarda arkın söndürülmesi için .......kuartz kumu...... kullanılır. Telefon tesisatlarında kullanılan kablolara .....T tipi kablolar.... denir. Kaçak akım koruma rölesinin çalışıp çalışmadığını anlamak için üzerinde yer alan ....TEST..... butonu kullanılabilir. Hareket sensörlerinin üzerinde genellikle 3 adet ayar düğmesi bulunmaktadır. Bunlar .....zaman (time)......, lüx (aydınlık seviyesi) ve ......sens (hassasiyet)..... düğmeleridir.