BAŞA-BAŞ NOKTASI (BREAK EVEN POINT)

Başa-baş analizinin tanımı Başa-baş noktası, üretim miktarı, maliyet akışları ve satış gelirleri arasındaki ilişkilere dayanarak Giderler =Gelirler olduğu faaliyet düzeyini gösterir. Kar ve zararın sıfır olduğu bu noktaya, Sıfır kar noktası, Ölü nokta, Kar’a geçiş noktası gibi adlar da verilir.

Başa-baş analizinin kullanıldığı yerler İşletme faaliyetini zarardan koruyacak en düşük kapasite kullanım oranının bulunması Yeni yapılacak yatırımların en az kapasite oranının bulunması Çeşitli kapasite kullanımları için sermaye ihtiyacı ve birim maliyetlerin tespiti Planlanan başa-baş noktası ile gerçekleşen başa-baş noktasının karşılaştırılması yoluyla tatbik edilen yönetim ve politikaların değerlendirilmesi Üretim, yatırım, fiyat politikalarında kararlara yardımcı olmak Fiyat, gider, kapasite kullanım oranı ve satış hacmi değişmelerinin Kar’a etkisini bulmak

Kâra geçiş noktasını bulmak için ne yapılır? Bu noktanın bulunması matematiksel formüllerle olabilir ve grafik halinde de gösterilebilir. Grafik halinde gösterilmesi bize göre daha faydalı ve basittir. Bu yüzden daha kolay anlaşılır. Önce bütün işletme masrafları sabit veya değişken masraflar olarak ayrılır.

Sabit masraflar nelerdir? Bir işletme üretim yapsın veya yapmasın mecburen katlanacağı ve yapacağı masraftır. Amortisman gideri Sabit vergiler (emlak, çevre, vb) Sigorta giderleri Direk üretimi etkilemeyen elektrik, su gibi Üretime bağlı olmayan hizmet araçlarının giderleri Üretime bağlı olmayan diğer giderler Genel yönetim giderleri Çekirdek kadroyu oluşturan teknik ve idari personel giderleri Sabit yatırım finansman ödemeleri

Değişken masraflar nelerdir? Üretime bağlı olarak yapılan masraflardır. İşçilik Malzeme giderleri (hammadde) Üretim miktarına bağlı değişen işçilik giderleri Üretim miktarına bağlı değişen enerji giderleri Tamir ve bakım Depolama / nakliye Diğer üretime bağlı artan değişken giderler

İşletme giderlerini açıklayabilmek ve türlerini sıralayabilmek. Başa-baş analizinin dayandığı varsayımların en önemlilerinden biri işletme giderlerinin sabit ve değişken (değişir) gider olarak iki grupta toplanmasıdır. Bu ayrıma göre işletmelerde sabit giderler, belirli bir dönem içinde üretim hacmine bağlı olarak değişiklik göstermeyen giderlerdir. İşletmelerdeki değişken giderler ise, bir dönem içinde iş hacmine bağlı olarak değişiklik gösteren giderlerdir.

Başabaş analizini yapabilecek hesaplama tekniklerini sıralayabilmek. Başabaş analizinin varsayımları altında işletmelerin başabaş noktası; grafik, deneme yanılma ve/veya matematiksel yolla hesaplanabilir. işletmenin başa baş noktası matematiksel yöntem kullanılarak hem üretim/satış hacmi (adet) olarak hem de tutar olarak hesaplanabilir

Giderlerin incelenmesi Sabit giderler Değişken giderler Toplam gider= sabit gider + değişken gider

Fi= Satılan (üretilen) malın satış fiyatı BDM=Birim Değişken Maliyeti SM= Sabit Maliyet n= üretim / satış miktarı TÜM=Toplam üretim maliyeti TÜG=Toplam üretim gelirleri (veya hasılat) Fi . n = SM + BDM.n n= SM / Fi-BDM

ÖRNEK X matbaacılık AŞ firması mühendislik ekonomisi konusunda kitap çıkarmak istemektedir. SM (Sabit Maliyet) Telif ücreti 300 000 TL Resim gideri 80 000 TL Dizgi giderleri 150 000 TL Toplamda 530 000 TL sabit maliyet

Birim Değişken maliyetler Baskı ve kıvırma 35 TL Mürekkep ve kağıt 110 TL Kitabevi iskontosu 50 TL Diğer değişken giderler 5 TL Toplam= 200 TL Fiyatı= 500 TL n= 530 000 / (500 – 200) = 1767 adet

Maliyet veya Hasılat Karlılık Alanı TSH (Toplam Satış Hasıla) Başa baş noktası TÜM (Toplam Üretim Maliyeti) Zarar Alanı SM (Sabit Maliyet) Üretim Miktarı 1767

Başa – Baş analizi metodunu açıklayınız Başa – Baş analizi metodunu açıklayınız. Neden kulanılır, yöneticilerin işletmelerinde yatırım kararları almalarına nasıl fayda sağlar belirtiniz. Aşağıda bir ürüne ilişkin sabit maliyetler, değişken maliyetler ve ürün satış fiyatı verilmektedir. Buna göre; 1) Başabaş noktasını hesapla bulunuz, 2) Başabaş noktasını tablo düzenleyerek gösteriniz, 3) Başabaş noktasının grafiğini mümkün olduğu kadar ölçekli ve anlamlı şekilde (üzerinde hesaplanan değerleri de göstererek) çiziniz. VERİLEN BİLGİLER: Sabit Maliyetler :75000 TL Değişken Maliyetler :10 TL Satış Fiyatı :15 TL

Sabit Maliyet= 75 000 TL Değişken Maliyet= 10 TL Satış Fiyatı= 15 TL Nb= SM / (Fi - DM) = 75 000 / (15– 10) = 15 000 adet

Birim Değişken Maliyet Toplam değişken maliyet Başa baş noktası tablosu N (ürün sayısı) Birim Değişken Maliyet Toplam Sabit Maliyet Toplam değişken maliyet Toplam maliyet Satış Hasılatı Kar / Zarar 5 000 10 75 000 5000*10=50 000 75000+50000=125 000 75000 -50000 10 000 10000*10=100 000 175 000 150000 -25000 15 000 15000*10=150 000 225 000 225000 20 000 20000*10=200 000 275 000 300000 25000 25 000 25000*10=250 000 325 000 375000 50000

Maliyet / Satış – Üretim (*000) 375 TM 325 300 275 Kar Zarar 225 150 75 50 10 000 15 000 20 000 25 000 5000

Satış Gelirleri Grafiği

Bir işletmede toplam maliyetler grafiği

Başa-baş grafiği

BU GÜNLÜK BU KADAR , HOŞCAKALIN ! . . .