Verilerin kodlanması

Nitel araştırmalarda kodlama, araştırma verilerine araştırma amaçları doğrultusunda sembolik olarak kelime ya da kısa cümle atama işlemidir. Araştırmacının neyi aradığına bağlı olarak, kodlar farklılaşabilir. Kimi zaman amaç, veri parçalarının içeriğini özetlemek, söyleniş biçimini ortaya çıkarmak, göndermeleri tespit etmek olabilirken kimi zaman da nelerin söylenmediği, diğerleri ile Veriler, görüşme metinleri, gözlem notları, dökümanlar, literatür, fotoğraflar, videolar, websiteleri gibi nitel araştırmaların kullandığı kaynaklardan elde edilmiş olabilir

Kuram Tema kategori kod

Gömülü Kuram Açık kodlama (Open Coding) Açık kodlama, verilerde kategoriler veya temaları oluşturacak ortaklaşmaların keşfedilmesi için yapılan karşılaştırma, farklılıkları ya da benzerlikleri belirleme işlemi olarak tanımlanabilir. Aynı zamanda verinin indirgenmesi (data reduction) aracılığıyla, daha küçük tema setleri oluşturma amacı da taşır. Genellikle veri toplanır toplanmaz, elde edilen metnin satır satır okunmasıyla gerçekleştirilen bir işlemdir. Çeşitli açık kodlama biçimleri bulunmaktadır. Kimi zaman satır satır veya kelime kelime kodlamalar yapılabileceği gibi kimi zaman da açık kodlama cümleler, paragraflar hatta bölümler biçiminde daha genişletilmiş biçimde yapılabilir. Açık kodlamanın amacı kavramlar ve kategoriler inşa etmek için ön bilgi sağlamaktır.

Eksen Kodlaması (Axial Coding) Eksen kodlamasında kategoriler arasında bağlantılar kurarak veriler yeni biçimlerde bir araya getirilmeye çalışılır. Açık kodlamalar belirli eksenler etrafında toplanmaya çalışılır.

Seçici Kodlama (Selective Coding) Seçici kodlamada merkezi (core) kategoriler belirlenerek, diğer kategorilerin bu merkezi kategorilerle ilişkileri kurulur. Gömülü kuramın son aşaması olan, kuram oluşturma için merkezi kategorilerin belirlenmesi önemlidir. Seçici kodlama yalnızca eksen kodlamalarının biraraya getirilmesi değildir. Diğer tüm kodlama aşamaları ve ham metinlerin yeniden okunması ve karşılaştırılması gibi bir dizi düşünme ve kavramsal harita oluşturma sürecidir (Khiat, 2010).

Fenomenoloji Fenomenolojik araştırmalarda temel amaç, araştırma öznelerinin deneyimlerinden çıkardıkları anlamları sorgulamaktır. Verilerin analizini bir yolu, metni çeşitli deneyim öbeklerine bölerek, ilk etapta içeriği doğrudan kodlamaktır.

Açıklayıcı temalar oluşturma Kodlamanın ikinci aşamasında, merkezi temaya “ne anlama gelmektedir” gibi araştırma sorusuyla doğrudan ilişkilendirilebilecek sorular sorulmalıdır. Buradaki amaç açıklayıcı temalar oluşturmaktır. Açıklayıcı temalar önermeler biçiminde kurulabileceği gibi betimsel cümleler biçiminde de kurulabilir.

Açıklayıcı temalar Kodlamanın üçüncü aşamasında ortaya çıkan açıklayıcı yapılar bir araya getirilerek, birbirleri arasında nasıl ilişkiler kurulabileceği düşünülür. Hangi temalar bir araya getirilerek daha üst başlıklarda yeni biçimde ele alınabilir ya da hangileri tek başına eline alınmalıdır bu aşamada karar verilir.