İLETİŞİMİ KOLAYLAŞTIRAN YAKLAŞIMLAR Tedavi Edici (Terapötik) Teknikler
Tedavi Edici (Terapötik) Teknikler Hemşire, danışana/hastaya karşı sorumluluğunu yerine getirebilmek için onu tanımak, sorunlarının neler olduğunu anlamak, çözüm yolları bulmasına yardım etmek durumundadır. Bu görevini yerine getirirken elindeki en önemli araç iletişim teknikleridir. İletişim tekniklerinin bir kısmı tedavi edici (terapötik),bir kısmı ise tedavi edici değildir (non-terapötik).
KONUŞMAYI CESARETLENDİRME “Özellikle ilişkinin başlangıç evresinde yararlı olur. “Evet.” “Sizi dinliyorum» Baş sallama, gibi sözsüz davranışlarla dinleme isteği belirtilir.
KEŞFETME Hastayı, sorununu daha derinlemesine tanıması için cesaretlendirir. “Bana işinizden söz eder misiniz?” “Son doğumunuzun nasıl olduğunu anlatır mısınız?” “Ailenizde kanamayla ilgili hastalık olduğundan söz ettiniz. Bu konuda biraz daha bilgi verir misiniz?”
KABULLENİCİ DAVRANMA Kabullenme, bireyin her davranışını onaylama veya düşüncelerine katılma anlamına gelmez. Bireyin hissettiği gibi hissetmeye ve davrandığı gibi davranmaya hakkı olduğunu kabul etmek demektir. Birey duygularından veya düşüncelerinden dolayı yargılanmaz ve cezalandırılmaz, uygun olmayan davranışı bireyle tartışılır ve durdurulur. Kişi kınanmayacağından, yargılanmayacağından emin olursa olumsuz davranışını değiştirip düzeltme gücü bulabilir.
DUYGULARA YOĞUNLAŞMA Hastayı, duygularını ifade etmek, cesaretlendirmek için yapılır. Önemli olan bireyin konu üzerine yoğunlaşmasına yardımcı olacak biçimde sorular düzenlenmesidir.
AÇIKLIĞA KAVUŞTURMA Hastanın söyledikleri net olarak anlaşılmadığında kullanılır. Hastanın sözleri yoğun duygularla ilgili olduğunda her zaman açık seçik anlaşılmaz. Bu durumda: “Şu anda sıkıntılı olduğunuzu söylüyorsunuz. Neler hissediyorsunuz?” gibi ifadeler ile hastanın kendisini ifade etmesi istenir.
ÖZETLEME Özetleme, tartışmadaki temel fikirleri vurgulamadır. İletişimde geçen temel konuların gözden geçirilmesini, danışanın, düşüncelerini belirli bir noktaya toplamasını sağlar. Özetleme sayesinde danışan/hasta , tartışılan konuları anımsar. Özetleme, katılanların amacı gözden kaçırmamalarını sağlar.
DİNLEME Tedavi edici ilişkinin ilk kuralı danışanı/hastayı dinlemektir. Dinleme, söylenenleri işitmekten öte bir şey, anlamı yakalama eylemidir. Dinleyen, söylenenleri kavramıyorsa konuşmanın bir değeri yoktur.
KAPSAMIN YANSITILMASI Danışanın söylediklerinin açıklığa kavuşturulması ve mesajı gönderenle alan arasında uygunluk olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
DUYGULARIN YANSITILMASI Danışanın ifadelerindeki duyguların dile getirilmesidir. Hastanın yaşadığı duygular hemşire tarafından isimlendirildiğinde empati, ilgi ve saygı iletmiş olur.
BİLGİ VERME Danışan, özellikle servise yeni yattığında bu yeni ortam ve kendisine yapılacaklarla ilgili bilgi alma gereksinmesi vardır. Bireyin ortama uyumunu sağlayacağı için bu tür bilgilerin verilmesi yararlıdır.
KENDİ SÖZCÜKLERİYLE YİNELEME Danışanın anlattıklarının içindeki temel düşüncenin kendi sözcükleriyle yinelenmesidir. Bazen yalnızca danışanın sözlerinin bir kısmı yinelenir. Böylece anlatılanların önemli noktalarına dikkat çekilmiş olur.
SORU SORMA Danışanla ilişkide uygun ve anlamlı soru sorma oldukça önemlidir ve göründüğü kadar kolay değildir. Bu nedenle bireye yardım edilebilmesi için, anlamlı soru sormak çok önemlidir.
ÇELİŞKİLERE DİKKATİ ÇEKMEK İletişimde, danışanın cümleleri arasındaki tutarsızlığa, kişilerin duygu ve hareketlerindeki benzerlik ve farklılıklara veya kişinin yaptıklarıyla söylediklerine dikkat etmek önemlidir.
BAĞLANTI KURMAK Danışana tepki verirken olaylar,yaşantılar, duygular veya kişileri birbirine bağlayarak yanıt verilmesidir. Geçmiş yaşantılarla şu andaki davranışlar arasında bağ kurulduğunda kullanılabilir.
GERİBİLDİRİM’DE (FEEDBACK) BULUNMAK Geribildirim, bireye davranışlarının başkaları üzerindeki etkisi hakkında bilgi verir, güven verici ve açık ilişkileri geliştirir. Bireyin başkaları ile ilgili duygularını, düşüncelerini ve ondan ne şekilde etkilendiğini ona geri bildirmesi demektir.
YÜZLEŞTİRMEK Yüzleştirme, kişiyi söyledikleri ve yaptıkları arasındaki zıtlığı incelemesi amacı ile iletişim kurmaktır. Yüzleştirmede, sözsüz iletişimler ile, sözlü ve sözsüz mesajlar arasındaki zıtlıklara bireyin dikkatinin çekilmesi, özenle yapılmalıdır.
YENİDEN YOĞUNLAŞMAK SÜREÇ Danışan için önemli olan konu üzerinde yoğunlaşmasına yardımcı olacak sorular sorulmalıdır. SÜREÇ İletişimde, kişiler arası dinamiklere dikkati çeker. Bunlar, kapsam, duygu ve davranışla ilişkilidir. Danışanla terapötik yakınlık kurulduktan sonra bu teknik, yararlıdır.