Bilgisayar Donanımı Hafta 3 Anakart

Anakart Tüm donanım birimlerinin doğrudan yada dolaylı olarak bağlı olduğu yapıdır. Tüm donanım birimlerinin birbirleri ile iletişim kurmasını/ haberleşmesini sağlar.

Anakart Yalıtkan fiberglas malzeme İletken veri yolları Slotlar/Soket Devre elemanları Direnç, kondansatör, chip Bu veriyolları yonga ve konnektörleri birbirine bağlar Çok sayıda veri yolu Katmanlı yapı ile bu mümkün olabilir.

Anakart Bileşenleri – Form Yapısı Anakartın boyut Diziliş Genişleme yuva sayısı/ slot/soket sayısı Formlar XT AT ATX BTX Micro ATX Mini ATX

Anakart Bileşenleri – Form Yapısı XT Form İlk kişisel bilgisayarlarda kullanılan anakartlardır. Bu anakartlar 8086 ve 8088 mikroişlemciler için üretilmiş olup bu işlemciler üzerinde sabit olarak sunulmaktaydı. Bu durumda işlemcinin değiştirilmesi için anakartın değiştirilmesi gerekiyordu.

Anakart Bileşenleri – Form Yapısı AT Form 1982 yılından itibaren kullanılmaya başlamış Günümüz ATX anakartlarına benzer anakartlardır. ISA, PCI ve AGP veriyollarını desteklemektedir. PS/2 desteği yoktur. 5V ve 12 V güç desteği sunar. İşlemcinin değiştirilebilmesi için uygun olarak üretilmiştir.

Anakart Bileşenleri – Form Yapısı ATX Form Daha fazla I/O desteği sunar Tümleşik/ Onboard özellikler kullanılmaya başlanmıştır. Standart tasarım Esnek ve kullanışlı Halen kullanılmakta Esnek ve gelişmiş BİOS ve güç yönetimi Micro ATX ve Mini ATX Küçültülmüş boyut Daha az Slot

Anakart Bileşenleri – Form Yapısı BTX Form En belirgin özelliği soğutma sistemi ATX e göre bileşenlerin yerleşiminde değişiklik PCI genişleme yuvalarının kartın alt kısmından üste Bellek birimlerinin alışılan yerinden kartın altına İşlemci, kuzey ve güney köprülerinin, birbirleri ile aynı hizada, Genişleme yuvaları ve bellek yuvalarının arasındaki bölgede

Anakart Bileşenleri – Form Yapısı Soğutma; İşlemci, kuzey ve güney köprüleri PCI Expressx16 grafik yuvası “Termal Modül” (Thermal Module) etrafında toplanmıştır

Anakart Bileşenleri – Form Yapısı

Anakart Bileşenleri – Veri Yolu/BUS Birbirine paralel iletken yapılar İşlemci, RAM ve diğer bileşenlerin birbirine bağlar Bus mimarisi Anakart üzerinde Taşınacak verinin miktari (bant genişliği) Veri iletim hızını belirler Donanım birimlerine göre çeşitlenir System Bus – Front Side Bus (FSB) RAM- Cash Bellek- CPU arasında iletişim I/O ISA-PCI –PCI Express-AGP – IDE - SATA

Anakart Bileşenleri – Veri Yolu/BUS ISA Veri Yolu Eski bir slottur 8-16 bit veriyoluna sahiptir. Adres yolu 24 bittir. Hızı 8.33 Mhz (mega hertz)’dir. Bant genişliği çok düşük olduğundan günümüz anakartlarında kullanılmamaktadır. Tak ve çalıştır özelliği yoktur.

Anakart Bileşenleri – Veri Yolu/BUS PCI (Çevre Birimleri Bağlantı Kartı) Veri Yolu ISA ların yerine Tak çalıştır özelliği 33 veya 66 MHz frekans değeri 32- 64 bit bant genişliği Genellekle beyaz renkte – alt kısımda Ağ kartı- ses kartı- TV kartı – Çevirmeli MODEM Onboard (tümleşik) teknolojisinin geliştirilmesiyle PCI slotlarına bağlanacak donanım kartları sayısı azalmıştır.

Anakart Bileşenleri – Veri Yolu/BUS AGP (Accelerated Graphic Card) Veri Yolu Ekran kartı bağlanır. 32 bit genişliğinde 66 MHz hızında çalışır. Saat hızının 2, 4 ve 8 katı daha hızlı veri akışının sağlanabildiği 2xAGP, 4xAGP ve 8xAGP modları vardır. 2xAGP'de veri akış hızı 533 MB/sn. olmaktadır. AGP veriyolunu sadece ekran kartları kullanmaktadır. Tüm bant genişliği ekran kartları için çalışmaktadır. PCI veriyolununa göre yüksektir.

Anakart Bileşenleri – Veri Yolu/BUS PCI – Express Veri Yolu Daha çok ekran kartı için / Genel kullanıma Uygun Seri iletişim/ Çift yönlü Her bir kanal 250 mb veri iletimi Çift yönlü olması 250*2 500 mb/sn Yüksek Veri iletimi/Bant genişliği Yüksek frekans Yüksek bant genişliği (8000 Mb/s) Yüksek Güç Tüketimi

Anakart Bileşenleri – Veri Yolu/BUS Ekran kartı Yuva

Anakart Bileşenleri – Chipset Chipsetler – Yonga Seti Anakartın performansını belirler Anakartın beynini oluşturan entegre devrelerdir İşlemci, ön bellek, sistem veriyolları, çevre birimleri, tüm donanım birimleri arasındaki veri akışını denetler. Bu süreçte hız ve performans gerektirir Kuzey köprüsü(nortbridge) ve güney köprüsü (south bridge) Entegre tek chipset olabilir

Anakart Bileşenleri – Chipset Kuzey köprüsü; Hızlı bileşenler arasındaki iletişimi yönetir CPU ve bellekle iletişim kurar AGP üzerinden de ekran kartıyla haberleşir Güney Köprüsü Daha yavaş bileşenlerin iletişimi PCI, IDE I/O işlemler İki köprü arasındaki iletişim hızı önemlidir

Anakart Bileşenleri–Port ve Konnektör Portlar anakart ile dış birimlerin iletişim kurmasına olanak sağlayan bağlantı noktalarıdır. I/O cihazları takılır

Anakart Bileşenleri–Port ve Konnektör PS/2 Fare Paralel Port (Eski) Yazıcı

Anakart Bileşenleri–Port ve Konnektör RJ 45 Port (Ağ) Ses Giriş (Line in) Ses Çıkış (Speaker) Mikrofon Giriş

Anakart Bileşenleri–Port ve Konnektör 7. ve 8. USB Port Ses Giriş (Line in) VGA Port (Oh board Ekran Kartı) Seri Port (Eski- Yazıcı, Joystik) PS/2 Klavye

Anakart Bileşenleri–Port ve Konnektör Anakart içinde sürücüler ile bağlantı sağlayan konnektörler bulunur. Veri iletimini sağlar SCSI – IDE ve SATA standardı SCSI Kart ve Kablo En eski standart Birçok donanımda kullanılır Genellikle HDD sürücüde CD/DVD sürücü, ses kayık cihazı, güvenlik kamerası Tümleşik değilse genişletme kartı ile takılır

Anakart Bileşenleri–Port ve Konnektör IDE Port ve Kablosu Sürücülerin anakarta bağlanmasını sağlayan port Paralel iletişim söz konusu Standart anakarta bulunur (2 adet) Bir kabloya 2 sürücü takılabilir Master/ Slave ayarı yapılır

Anakart Bileşenleri–Port ve Konnektör SATA Port ve Kablosu Sürücüler takılır (HDD-CD/DVD/BlueRay) Serial ATA (SATA) IDE standardına alternatif Saniyede 150 MB veri akışını desteklemektedir. SATA kabloları çok daha incedir.

Anakart Bileşenleri – BIOS BIOS (Basıc Input Out System) İlk açılış yazılımı İşletim sistemi yüklenmesi ve sistemin hazırlanması (donanım birimlerinin) Denetler Temel ayarlar ROM bellekte bulunur (Eeprom yada Flash rom) Pil ile sürekli beslenir

Anakart Seçerken? CPU Soket Türü İşlemci model, marka ve mimariye göre değişir Hangi mimari ve markayı desteklemekte? LGA/PGA mı? (Pinli/Pinsiz)

Anakart Seçerken? FSB Hızı Kuzey köprüsü ile CPU arasındaki hız RAM gibi birimlerin de frekansına/ hızına etki eder 2200, 1800, 1666, 1333, 800, 533, 400 Mhz gibi

Anakart Seçerken? Bellek Desteği Slot Sayısı ve Tipi Anakartın desteklediği RAM tipi SD/DDR/DDR2/DDR3 Takılacak olan Ram in frekansı/hızı Ram Slot Sayısı Slot Sayısı ve Tipi PSI, PSI Ex , AGP (1.0 vb…)

Anakart Seçerken? Sürücü Standardı Tümleşik Kartlar IDE yada SATA olma durumu Bazı anakartlarda ikisi de var SCSI standart gerekir mi? Tümleşik Kartlar Ekran kartı on board mu? Günümüzde; Ağ kartı, ses kartı tümleşiktir

Anakart Seçerken? Form Yapısı ATX Micro ATX / Mini ATX

Anakart Planı

Özet Ders Videosu

Anakart İnceleme MARKASI ASUS Chipset Intel Z370 CPU Soket 1151 Pin RAM Slot DDR 4 HIZI 2133 PCI E Slot 3 adet Ram Slotu 4 adet (Max 64 GB) Dahili Ekran Kartı Var Tahmini Fiyat (2018) 3900 TL